Alþýðublaðið - 11.12.1935, Page 3

MIÐVIXUDAGINN 11. DEZ. 1935
ALÞTÐUBLAÐIÐ
ALÞÍÐUBLAÐIÐ
OTGEFAKDI:
ALÞÍÐUFGOKKURINN
RITSTJORI:
F. R. VALDEMARSSON
RITSTJÓRN:
AOalstrœtl 8.
AFGREIÐSLA:
Hafnarstræti 16.
SlMAR:
4900—4008.
4900: AlgrreiOala, auglýstngar.
4901: Ritstjóm (iimlendar fréttir)
4902: Ritstjóri.
4903: Vilhj. S.VilhjÉilmss. (heima)
4904: F. R. Valdemarsson (heima)
4905: Ritstjóm.
4006: AfgreiSsla.
STBINDÖRSFRENT H.F
Svar verkalýðsins.
FRÉTTIN um það, að Verka-
lýðs- og smábændafélag
Hrútfirðinga hafi haldið aðalfund,
kosið nýja stjórn og ákveðið að
segja sig úr hinu svo kallaða
Vierklýðssambandi Norðurlands
og ganga í Alþýðusambánd ís-
lands, var ekki næsta fyrirferðar-
inii'kil í blöðum og útvarpi.
Eigi að síður segir pessi frétt
sína sögu; hún segir söguna um
það, hvernig íslenzkur verkalýð-
gr hyggst að mætast í teinni sam-
fylkingu undir merki Alpýðusam-
bands Islands.
Pieir óhappamenn, sem gerðust
til þess að kljúfa samtök alpýð-
unnar á Islandi fyrir nokkrum
árum og veikja pannig vörn henn-
ar gegn yfirstéttum og auðvaldi,
hafa nú lo'ks fengið skipun austan
frá Moskva um að vinna með
Alpýðuflokknum.
I krafti pessarar skipunar hrópa
nú pessir óhappamenn um sam-
fylikingu verkalýðsins bæði í tima
og ótíma. Venkalýðurinn heyrir
hróp peirra og metur að verð-
leikum. Hami skilur vel, að hinar
vinnandi stéttir bæði til sjávar og
sveita eiga að standa sameiruaðar
í lífsbaráttunni, og hann skilur
einnig, að skipulag peirrar sam-
fylkingar er pegar til; hann veit,
að Alpýðusamband Islands. er sú
félagsbeikl, §em á að sameina
allan íslenzkan verkalýð.
Sú. ákvörðun, sem Verkalýðs-
og smábænda-félag Hrútfirðinga
tó'k á aðalfundi sínum nú fyrir
skemstu er pví svar verkalýðsins
við hrópum kommúnista um sam-
fylikingu.
Svarúð er: Við hverfum burt frá
peim, sem hafa sundrað verka-
lýönum, burt frá kommúnistunum
til Alpýðusambandsins, pví undir
meiikjum pess berst samfylking
islenz'krar alpýðu.
VerkalýAsfélðgin og
bindindismðlið.
A
Lýðræðl og sparnaðnr.
A að !oka alþiosi fyrir kjðseDdnm?
LTAF öðru hvoru flytja
blöðin fregnir um pað. að
uppvíst hafi orðið um ólöglega
áfengissölu og áfengisframleiðslu.
Piessi iðja virðist á engan hátt
pafa farið pverrandi eftir afnám
bannsins, enda virðist vaxandi
fyllirí og vaxandi afleiðingar
pess sýna, að sterku drykkirnir
liafi ekki komið í stað pess á-
fiengis, sem fiyrir var, heldur til
viðbótar við pað.
En pjóðin verður að gera sér
ljóst, hvílíkt afhroð hún geldur
yegna áfengisnautnar, Þar er um
að ræða beint fjárhagslegt tjón,
tap starfsorku, hieilsu og heimilis-
friðar. Um pessar staðreyndir
párf leikki að fara fleiri orðum;
pær eru alkunnar.
En pað ier ljóst, að baráttan
gegn áfiengisnautninni verður að
læras’t í aukana, og páð er einnig
víst, að kjarnann í peirri baráttu
verður alpýðan að mynda, og
EfN af brtt. peim, sem fjár-
veitingan. flytur við fjár-
lögin fyrir árið 1936, er sú, að
skera niður útgáfu Þihgtíðind-
anna. Þessi svo kallaða sparnáð-
artillaga er svo sem ekki ný fyrir
alpingi. Fyrir ca : 10 árum Var j
mjög um hana barist, og var pá
>einn helzti andstöðumaður Jónas
Jónsson frá Hriflu, 9em nú mun
fylgja pessari tillögu einna fast-
ast ásamt fulltrúum Sjálf-
stæðisflokksins í f járveitinga-
nefnd. Oftar hafa sjálfnefndir
sparnaðarmenn fcomið fram með
slíka tillögu, og síðast í fyrra
skaut hún upp höfðinu, ien var
pá vísað frá af forseta samein-
aðs pings, Jóni Baldvinssyni, á
peim forsendum, að hítn bryti í
bága við ákvæði gildandi ping-
skapa. Sjálfsagt munu „sparniáð-
armennirnir“ reyna að sjá við
peim leka nú. En hvað kemur
til, að peir menn, sem telja sig
frjálslynda og fyigjandi lýðræði í
landinu, skuli bera fram slíka til-
lögu?
Samkv. stjórnarskrá landsins á
ping að vera háð í heyranda
hljöði. Nú er öllum ljóst, að fæst-
ir geta hlýtt á umræður á ping-
fundurn, og liggja til þess margar
orsakir. En til p'ess að kjós-
endur alment geti fylgst með af-
stöðu pingmanna, p. e. umboðs-
manna sinna á löggjafarpingi
pjóðarinnar, var tekinn upp hátt-
ur annara pingræðislanda og á-
kveðið i pingsköpum að prenta
skyldi umræður um málin. Var
sá siður pegar upp tekinn á með-
an alpingi var að eins ráðgefándi,
og hefir haldist til pessa dags.
Þessi „sparnaður" eða niður-
skurður tillaga ér pví algerlega í
bága við lýðræðisákvæði stjórn-
arskrárinnar og gildandi ping-
sköp, par sem sampykt hennar
hefði í för með sér lokun pings-
ins fyrir kjósendunum. Ef til vill
munu menn segja, að fáir lesi
Þingtíðindin; en pví er til að
svara, að með útgáfu peirra er
kjósendum tryggður aðgangur að
afstöðu pingmanna; enda mun
alls ekki óalgengt að kjósendur
lesi ýmsa kafla í pingtíðindun-
um um pau mál. ér peir hafa sér-
stakan áhuga á.
Auk pess má benda á, að ping-
menn sjálfir nota pau óspart til
að leiða fram viðhorf sitt og ann-
ara pingmanna til ýmsra mála á
ýmsuni pingum, Enn fremur er
all-algengt, að málafærslumenn
noti umræðupartinn til skýringar
á ýmsúm óljósum ákvæðum laga.
Af framanskráðu verður ljóst,
að niðurfelling á prentun um-
ræðupartSins er hreint brot alffð-
rœt)l$gmndvelU stjómarskrárinnar
og tilraun til ad loka pinginu fyrir
kjósendum landsins.
Formælendur tillögu pessarar
munu aðallega bera fram pau rök.
að petta sé spamaður fyrir rikis-
hagsmuna sinna og menningar
vegna verður hún að taka pátt í
pessari baráttu.
Öllum pieim, sem pátt taka í
hagsmuna- og menningar-baráttu
verkalýðsins, parf að verða pað
ljóst, að samtök peirra eru sterk-'
ari, ief félagarnir hafnia áfiengis-
nautn með öllu og \dnna að pví,
að útrýnia drykkjuskap og
drykkjusiðum úr iandinu, og enn
fremur, að verkalýðsfélögin eru
sterkasta aflið, sem hægt er að
beita tij eflingar bindindi.
Vierkalýðsfélögin eiga að taka
bindindismálið til umræðu og at-
hugunar nú pegar.
sjóð, og skal víkja að peim rök-
um fáeinum orðum.
Fjárveitinganefnd gerir ráð fyr-
ir, að spamaður pessi muni nema
60 pús. kr.; er auðsætt, að sá út-
reikningur er mjög bygður í lausu
lofti1. Er sýnilega gengið út frá
pví, að allur kostnaður við inn-
anpings-skriftir og við prentun
umræðupartsins sparist með ráð-
stöfun pessari. Skal drepið á lít-
ilsháttar, hverjar likur eru til að
svo verði. Þegar pingmenn vita,
að skýringar peirra á málum
koma ekki lengur fyrir sjónir al-
mennings í umræðupartinum, pá
munu pieir lengja mjög greinar-
gerðir með frv. og nefndarálitum
til pess að skýra afstöðu sína.
I öðru lagi em sterkar líkur til,
að peir knefjist oftar en nú er
útvarpsumræðna, pegar um stór-
mál er að ræða, og í priðja lagi
munu pieir oftar en nú tiðkast
nota rétt sinn til að gera grein
fyrir atkvæði sínu, og krefjast
pess, að þau verði bokuð og síð-
an pnentuð í skjalaparti. Má pví
telja vafalaust, að kostnaður auk-
ist allverulega vegna útvarps-
mnræðna, og að skjalapartur
Þingtíðindanna aukist gífurlega,
svo að pnentunarfcostnaður minki
ekki svo neinu vemlegu nemi.
Sá eini liður, sem pá getur
komið til með að sparast, er pá
laun innanpingsskrifaranna, og
verður ékki talið, að dragi mikið
um pá upphæð.
Innanpingsskrifararnir eru nú
fulltrúar pjóðarinnar, engu síður
en pingmennirnir; peir eru tengi-
liður milli umbjóðenda og um-
boðsmanna, p. e. pingmanna og
kjósenda. Þeir eru einn hlekkur-
inn í þeirri keðju, sem mynd-
uð ier til verndar og viðhalds lýð-
ræðinu í landinu, og fyrir petta
starf fá peir að eins kr. 9,50 á
dag.
Ef pingmönnum leikur sérstak-
ur hugur á að stytta og bæta um-
ræður á pingi, pá er ráðið ekki
að svifta nokkra menn lélega
borgaðri atvinnu uin skamman
tíma ársins, heldur setja nýja
skipun á um umræðurnar í ping-
sköpum alpingis..
Á pessum tímum ber öllum lýð-
ræðissinnum tekki að eins að
vernda puu lýðræðisréttindi, sem
til eru í landinu, heldur auka
pau og efla á allan hátt. Krafa,
kjósendanna hlýtur pví að verða
;sú, að ^ stað pess að skerða lýð-
ræðið með slíkum aðfierðum, beri
að efla pau á allan hátt og bæta;
vinnubrögð öll á alpingi, til pess
að auka álit pess og virðingu.
Hver frjálslyndur . kjósandi í
landinu væntir pess, að roeiri hluti
pingmanna meti lýðræðið roeira
en 10—20 pús. kr. í peningum,
og gerir pá kröfu til frjálslyndari
manna, að peir bregðist ekki mál-
stað sínum. t
L. Fr.
Vélbáturinn Sjöfu
kom í gærmorgun til Akra-
ness með 122 tunnur síldar. —
Síldin var fryst. Bátarnir Har-
aldur, Aldan, Rjúpa og Sindri
fiska á Breiðafirði og selja afl-
ann í belgiskan togara, (FÚ.).
M. A.-kvartettinn
syngur I Nýja Bíó í kvöld kl.
7,Í5. Aðgöngumiðár á 1,50, 2,00
og 2,25 eru seldir í Hljóðfæra-
verzlun Katrínar Viðar og
Bókaverzl. Sigfúsar Eymunds-
sonar og við innganginn. Breytt
söngskrá.
Iþróttablaðið,
Konráð Gíslason verzlunarmað-
ur er byrjaður að gefa út blað,
sem leingöngu er helgað málefn-
um íprótíamanna og ípróttum.
1. og 2. tölublað eru nýkomin
íit í eiinu; og> í fáurn orðum sagt
er petta blað mjög prýðilegt, enda
var pað vitað um ritstjórann, að
hann hefir mikla blaðamsnsku-
hæfileika, ritar gott mál og lipurt.
I ávarpi, sem birtist í fyrsta
blaðinu, segir svo:
„Ipróttablaðið, sem inú hefur
göngu sína, mun gera sér far um)
að hafa augun opin fyrir öllu pví,
sem gerist á sviði ípróttamálanna,
og flytja lesendum sínum inn-
lendar og erlendar fréttir og
greinar um ípróttamál.
Með sögu isleínzkra ípróttablaða
fyrir augum, parf að visu nokkra
bjartsýni til pess að ráðast í út-
gáfu nýs ípróttablaðs; en væntan-
lega ræður sú bjartsýni niðurlög-
um síns versta andstæðings, sem
er tómlætið.
Vér Islendingar erum sennilega
eina pjóðin á hnettinum, af hin-
um svo kölluðu menningarpjóð-
um, sem á ekkert opinbert mál-
gagn fyrir ípróttamenn sína.“
Og pað er satt, sem drepið er á
í pessum ávarpsorðum, að pað er
meira en lítil skömm fyrir okkur
íslendinga, að ípróttamenn o'kkar
skuli ekki fyrir löngu hafa eign-
ast sitt eigið blað, sitt eigið mál-
gagn, sem eingöngu beitti sér fyr-
ir málum peirra og vekti áhuga
fyrir ípróttum og iðkunum p'eirra.
Og pað verður að telja mikla
bjartsýni á aukinn proska í-
próttamanna, að pora að ráðast í
svo áhættusamt- fyrirtæki, sem
blaðaútgáfa fyrir pá hefir sýnt
sig að vera.“
Bn útgefandinn, eigandinn og
ritstjórinn, sem er einn og sami
maður, er pektur að áhuga og
miklum dugnaði, og ef honum
tekst ekki aö halda pessu nýja
ípróttablaði uppi, pá tékst pað
engum.
I pessum fyrstu tveimur tölu-
blöðum er efninu mjög vel fyrir
komið, og pað er fjölbreyttara en
búast mátti við, pegar tekið er
tillit til stærðar blaðsi-ns. Efnið er
petta: Ávarp, Mynd af skíðaskál-
anurn í Hveradölum (teikning).
Fyrsta skíðaiörin, Viðtal við Bene-
dikt G. Waage, forseta I. S. I.,
með mynd. Beztu stangarstökkv-
prar í Evrópu, með fróðlegu yfir-
liti. Joe Louis, mieð mynd af pess-
um svarta hnefaleikakappa. Knatt-
spyman, fróðleg grein, eftir Tóm-
as Pétursson. Hyers krafist er af
pátttalíiendum í Olympíuleikunum
1936, með töflu, er sýnir ípróttaaf-
rek Islendinga, Dana og Norð-
mainna, og heimsmet birt til sam-
anburðar. Golfiklúbbur Islands.
með mynd. Tennisfréttir. Frásögn
af vetrarstarfsemi ípróttafélag-
(inna hér í bænum. Olympíuklúbb-
ur Islands, eftir K. Þ. Enska
meistarakeppnin í knattspyrnu.
Ipróttahús Jóns Þorsbernssonar og
ýmsar ípróttafréttir.
Eins og sjá má á pessu yfirliti
yfir efnið, er það mjög fjölbreytt
og læsilegt. Ætti pvi að vera ó-
parfi fyrir pann, sem þetta rit-
ar, að vera að hvetja ípróttamenn
og ípróttaunnendur til að kaupa
Ipróttablaðið og styrkja pað á
allan hátt.
Blaðið fæst í Bókaverzlun Þór.
B, Þorlákssonar og hjá Eymund-
sem, og par er einnig tekið á móti
áskrifiendum.
V. S. V.
Kaupið Alþýðublaðið.
Ensko námnmennlmir hafa
saní allrar pjóðarlnnar.
Laun nátnumanna eru ekkisamboðin sið-
uðu þjóðféiagi, segir námumálaráðherra
LONDON, 9. des. FÚ.
Námumálaráðherra
Bretlands svaraði í dag með
opinberri tilkynningu yfirlýs-
ingu námueigenda í Bretlandi,
sem þeir gáfu út á fimtudaginn
var.
Hann segir, að frá hvaða
sjónarmiði sem er, sé málstaður
námueigenda þannig, að þeir
standi í öllu ver að vígi en
verkamennimir. Hann heldur á-
farm með því að gagnrýna og
deila á námueigendur fyrir það
að þeir skyldu gefa út boðskap
um deiluatriðin áður en talað
var við hann, og fulltrúa verka-
mannanna.
Ráðherrann deildi ennfremur á
námueigendur fyrir það, að hafa
færst undan að semja um kaup-
ið á allsherjar grundvelli, þann-
ig að sömu kaupsamningar giltu
um land alt. Telur hann, að aug-
ljóst sé, að námueigendur miði
að því einu, að fá því til vegar
komið, að kaupið sé sem lægst
á hverjum stað. Hinsvegar sýni
skýrslur það, að 61,2 af hundr-
aði námumanna hafi aðeins 38
shillinga og 5 pence í vikulaun
þegar þeir hafi fulla vinnu, og
hann spyr að l*kum: „Eru slík-
ar launagreiðslur samboðnar
siðuðu þjóðfélagi?"
Námueigendur hafa lofað því,
að koma á stofn kolasöluskrif-
stofum þar sem líkur em til að
megi auka kolaneyzlu, með það
fyrir augum, að gera vinnu
námumananna stöðugri. Um
þetta segir ráðherrann, að allar
slíkar ráðagerðir verði að vera
bygðar á lagalegum grundvelli,
með það fyrir augum, að þær
vreði framkvæmdar. Að öðmm
kosti sé þetta alveg árangurs-
laust.

er fallln.
MADRID, 9. des.
Chapaprieta forsætisráðherra
hefir beðist lausnar fyrir
sig og ráðuneyti sitt, vegna á-
greinings milli þeirra flokka,
sem taka þátt í stjórninni, um
hinar víðtæku tillögur Chapapri-
eta á fjárhagssviðinu. Zamora
ríkisforseti hefir tekið lausnar-
'beiðnina til greina. — (United
Press. — FB.).
Takið eftlr:
Látið sóla jólaskóna yðar á Þórsgötu 23. Ódýrustu skóviðgerðir
bæjarins. Vönduð vinna, bezta efni, góður frágangur. Fljót af-
greiðsla. Sent og sótt um allan bæ.
Sími 2390.
Sími 2390.
Hjörleifur Kristmaimsson.
1935
SVEA
verður yðar happaár, ef þér
líftryggið yður hjá S V E A .
Leitið upplýsinga hjá umboðs-
mönnum:

Aðalumboð fyrir ísland:
C. A. BROBÉRG,
Hafnarstræti 19.
jta &.’'**?* jtw,
Sími 3123.
RÉYKIÐ
TYRKNESKAR
CCARETTUR
1 ffb STK.
PAKKINN
KOSTAR
FAST
OLLUM VERZLUNUM
# 10 appelsínur fyrir 1 krónu, “’W W Drífandi Laugav. 63, simi 2393