Alþýðublaðið - 07.12.1936, Blaðsíða 1

RITSTJORI; F. R. VALÐEMARSSON
J£VII. ÁRGANGUR
MÁNUDAGINN 7. D:EZ. 1936,
278. TÖLUBLAÐ
Ihaldiö fereíst gengislækknnar Utlit íyrir, að Játvarðnr kon-
á fundi Fisksðlusamlagsins. nngnr leggi niðnr konnngdðm.
Ailt kanpgfald f landlnu á rannvernlega
að lœkka nm 20 prósent á sama tfma
og IffsnauIIsynjarnar hœkka f verði!
Konungsfáninn dreginn
Drslltajfirlýsing
niður á Fort Belvedere í gær.
i enska pinginu i dag?
Kveldúlfur og hans líkar eiga að fá tækfæri
til að svíkjast undan milljónaskuldunum!
UTÖERÐARMENN samþykktu i gær á aðal»
fundi S. t. F. fyrir atbeina Sjálfstæðisflokks-
ins að skora á rikisstjórn og aiþingi að fella gengi
islenzkrar krónu. Við umræðurnar um málið kom
í ljós að fseir vilja láta gengisfaliið nema 20%.
Haraldur Guðmundsson atvinnumálaráðherra
spurði tillðgumenn hvort peir ætluðust til þess, að
kaupgjald verkafólks i landinu stæði í stað þrátt
fyrlr gengislækkunina og’ kvað aðaltillögumaðurinn
já við.
Kveldálfsbræður, sem sátu fundinn höfðu sig
ekkert frammi við umræðurnar. En 20 prósent
gengislækkun þýðir raunverulega að skuldir Kveld-
álfs við bankana lækka um nokkuð á aðramiíljón
krónur.
Á fundi S. I. F. í gær um kl.
5 bar Jón Auðunn Jónsson al-
þingismaður ásamt nokkrum
öðrum fram svohljóðandi til-
lögu:
„Fundurinn skorar á ríkisstjórn
og alþingi að færa gengi íslenzbr-
ar krónu niður í sem næst þvl
verðglldi, er ltrónan myndi hafá
á frjálsum markaði. Fundurinn
lítur svo á, að útgerðarmenn og
•jómenn, svo og aðrir þeir, sem
framleiða vömr tll sölu á erlend-
um markaði, séu svo að þrotum
kömnir fjárhagslega, að ógerlegt
«é að halda áfram að íþyngja
þeim með óeðliiega háu gengi.“
Jón Auðunn Jónsson hafði og
framsögu í þessu máli. Þótti hon-
um ástæða til að taka það fram,
að hann talaði ekki sem Sjálf-
stæðismaður(!), en enginn annar
af þingmönnum eða forvígis-
mönnum sjálfstæðisflokksins tók
til máls við umræðurnar.
Jón Auðunn taidi, að ef gengið
yrði felt um 20<>/o', þá myndi yf-
irleitt öll vandræði útgerðarinnar
leysast. Hann lýsti hinu slæma
lástandi í útgerðarmálum og f jár-
hagsþrotum útgerðarinnar, og
taldi, að gengi krónunnar eitt
væri þess valdandi.
Hann sagði, að þetta væri eina
leiðin, sem útgerðarmenn sæu
færa, og notaði um leið tæki-
færið til að hella sér yfir rikis-
stjórnina og stjórnarflokkana,
fyrir fjandskap við sjávarútvegs-
máiin!!
Finnbogi Guðmundsson útgerð-
armaður í Gerðum talaði einnig
með gengislækkun; en hann vildi
jafnframt að tekið yrði hörðum
tökum á okri stórkaupmanna.
Oenolslæbknn er enoin bjðrg-
nn fyrir útgeiðarmenn og til
tjóns Jyrir vlnnandi fóih.
Har&ldur Guðmundssori at-
vinnumálaráðherra talaði því
Hæst:
Það er vissulega rétt, að ástand
og afkoma útgerðarinnar er al-
varlegt og ískyggilegt og mesta
vandamáiið að finna úrræði og
gera ráðstafanir til úrbóta.
Ég álít hins vegar, að hér sé
ekki réttur staður til að taka á-
kvarðanir og gera áskoranir um
gengislækkun. Þetta er að eins
sölufélag útgerðarmanna og fisk-
eigenda.
Ég vil fullyrða, að útlitið er
nú betra en um síðustu áramót.
Samkvæmt upplýsingum fram-
kvæmdarstjóra S. I. F. verða ó-
seldar fiskbirgðir hér í landi um
áramótin 5 400 tonn, en í fyrra
om áramót voru birgðir í lantí-
inu 18 800 tonn. Höfum við því
selt 13 þús. tonnum meira á ár-
inu en framleitt var. — Þetta eru
minstu óseldar fiskbirgðir í land-
inu um áramót um langt skeið.
Við getum því búist við fljót-
ari og greiðari sölu en undanfar-
ið, og má jafnvel gera sér vonir
um hækkað verð.
Þá má einnig nefna það ,að
byrjað hefir verið á ýmsri ný-
breytni í framleiðslu fiskjar og
verkun hans, sem þegar á þessu
ári hefir hjálpað mikið og verður
að vo.n,a, að það komi enn betur
í ljós á næsta ári, en auk þessa
kemur gott útlit og mikil aukning
á síldvéiðum, og vinsiu og sölu
síldar og síldarafurða.
Það má varla getia ráð fyrir að
aflabrestur verði á foomandi ver-
tíð eins mikill og í fyrra. Alt
hinigur að því, að aflinn verði
meixi.
En þrátt fyrir þetta þarf að-
gerðir til bjargar, en þær eru
ekiki fólgnar í gengislækkun.
Ef við feldum gengið, myndu
allar erlendar nauðsynjar, sem
við kaupum að, hækka í verði.
Það myindi þýða fyrir allan al-
meinning í landinu beina kaup-
lækkun, iog ekki myndu þær vör-
ur, sem útgerðarmenn þurfa að
kaupa, fara varhluta af þessari
hækkun.
Bnn fremur mundu vextir og
afborganir af skuldum bankanna
erlelndis hæk'ka sem gengislækk-
uininm næmi — og nær allar
skuldir ríkissjóðs eru í erleindum
gjaldeyri og þær myindu því
hækka og þar af leiðaindi einnig
tiollar og skattar, ef rílkissjóður
ætti ekki að komast í þxiot. Eian-
ig myndu gjöld til sveita- og bæj-
arfélaga hæk’ka. Kaupgjald verka-
fólks yrði að hækká vegna auk-
iinnar dýrtíðar, ef ekki strax, jafn-
framt gengislækikuninni og með
samkomulagi, þá með launadeil-
um um laind alt.
Hver er þá hagnaðurinn af
gengislækkun fyrir útgerðar-
menn?
Eða er það ef til vill ætlun til-
lögumanna, að kaupgjald hækki
ekki?
Það er ótrúlegt, því að gengis-
lækkun þýðir geysilega aukna
dýrtíð á öllum sviðum.
MM 300 manns fóru héðaxi úr
íbænumi i fejær á skíði upp á
háfjöll. Á 2. hundrað manns fór
með Ármianni kl. 9 í gæimorgun
tupp í Bláfjöll. 84 fóru með K.R.
upp að Esju og um 100 fóru með
Skíðafélaginu upp í Hveradali.
Allir flokkarnir höfðu aðal-
bækistöðvar sínar í hinlum ágætu
skíðaskálum og lögðu á brekk-
urnar undir eins og uppeftir var
komið.
Veður var mjög got fram eftir
deginum, þurt og bjart, en hörku-
frost, um 14 gráÖur.
Var ekki trútt um, að sumu
bleiknefjaða skrifstofufólkinu
þætti hann helzt um of svalur
framan af, en því hitnaði vel
og roðinn færðist í kinnarnar, er
það steig á skíðin og fór að þjóta
um brekkurnar.
Snjór var nógur á fjöllunum,
en helzt of harður, svo að skiða-
fólkið varð að fara varlega. Ekk-
ert slys varð, nema hvað ungur
piltur stakkst á höfuðið í Ár-
manmsflokknum og fékk snert af
heilahristing. Hann gleymdi sér
alveg um stund og týndi dóti
sinu, en hann var búinn út að
nýju.
FRÁ FRÉTTARITARA
ALÞÝÐUBLADSINS.
KAUPMANNAHÖFN I moxgium
pNGIN ÚRSLIT hafa
orðið enn í deilunni
milii Játvarðar Breta-
konungs og ensku íhalds-
stjórnarinnar út af hinu
fyrirhugaða kvonfangi
konungsins; en allt pykir
nú benda til pess að
endalok hennar verði
þau, að Játvarður leggi
niður konungdóm og
elzti bróðir hans, Albert
hertogi af York, hinn
núverandi prins af Wales
verði konungur í hans
stað.
Á Fort Belvedere, þar sem Ját-
varður konuxigur hefir dvalið
lengst af undanfarna daga, vair
konungsfáninn dreginn niður í
gær, og fáni hertogans af Com-
wall dregirm upp í staðinn; en
Játvarður konungur er jafnframt
hertogi af Cornwall.
Þessl vlðburður er skoðaður
sem vottur þess, að Játvarður
kommgur líti svo á, að konung-
dómi hans sé raunverulega lokið.
Flestir komu heim úr þessari
för kl. 5—7 og náðu því háttum
áður en ofviðrið skall á í gær-
kveldi.
17 Ármenningar höfðu þó orðið
eftir í skálanum í Jósefsdal og
jentu þeir i miklum svaðilförum
og komust ekki heim fyr en kl.
að ganga eitt í nótt.
Blindöskubylur var allt kvöldið
og sá ekki út úr augunum, urðu
Ármenningarnir að brjótast gegn
veðrinu yfir skafla og ófærur.
„Þetta var skemtilegt ferðalag,“
sagði einn ferðamaðurinn í morig-
un við Alþýðublaðið. „Það var
garnan að því að komast í hann
krappan. Okkur var öllum sjóð-
andi heitt.“
Elliðaárnar brjótast
yfir veginn.
í fyrrinótt stífluðust EUiðaárn-
air við fossinn vegna frostsins og
brutust þær úr farveginum og
flóðu yfir vegiinn milli brúnna,
Var svellbungan yfir allan hólm-
ann ,en áll eftir veginum, þar
sem bílarnir fóru. Var vatinið upp
fyrir öxul og svo að segja ó-
fært um veginn. (Frh. á 4. síðu.)
Frh. á 4. síðu.
300 manns á skíðum i
tniklu frosti en björtu veðri.
Síðasti hópurinn branst áfram til hæj-
arins i nótt gegnum skafla og blindhrið
Urslit í dag?
Saniiningaumleitanir stóðu yfir í
allan gærdag milli Stanley Bald-
wins og konungsins og stjórnin
hélt auk þess fund bæði fyrir og
eftir hádegi.
Winston Churchill hafði lýst því
yfir á laugardagiin'n, að það væri
ekiki hægt að ráða það á einu
laugardagskvöldi, að reka mesta
núlifandi Englending úr landi, og
sú yfirlýsing virðist hafa haft
töluverð áhrif í íhaldsflokknum
og dregið eitthvað úr ofstæki í-
haldsstjórnlarinnar í þessu máli.
I gærkveldi var því lýst yfir af
hálfu stjórnaiinnar, aö konungin-
um hefði verið veittur svo langur
tími sem lmnn vildi til umliugs-
unar og ákvörðunar.
Ihaldsstjórnm virðist eftir sem
áður þvertaka fyrir það, að nokk-
up ný lög verði samþykt, 'sem
gelrðu kiouunginum unt að giftast
frú Simpson „tii vinstri handar“,
þ. e. a. s. án þiess að börn þeirra,
ef einhver yrðu, öðluðust erfða-
rétt til ensku krúnunnar; hins veg-
ar beindir ekkert til þess, að Ját-
varður konungur hafi í hyggju að
hætta við að giftast frú Simpson;
það er því ekki annað sýnilegt
en að málinu hljóti að ljúka með
því, að hann leggi niður konung-
dóm.
Á fundi neðri málsíofunnar í
enska þinginu i dag er búist við
því, að Attlee majór munl í
ntafni Alþýðuflokksins gera fyr-
irspurn til Stanley Baldwins um
það, sem fram hefir farið, og að
þia,ð svar, sem forsætisráðherrann
gefur, muni gera út um málið.
MiSíngöngur gegn
ihaldsstiórninni i
Downíng Street.
Eftir fund íhaldsstjórnarinnar
seinni partinn í gær, safnaðiat
múgur og margmenni saman í
Downing Street, þar sem síjóm-
in hefir aðsetur sitt, og lét I ljósí
megna óánægju yfir framkomu
hennar gagnvart Játvarði kon-
ungi.
OVE
KoBnngaiinn trestar §11-
nm opinbeinm embættis-
veiknm.
LONDON á laugardag. (FO.)
Klukkan 3,30 síðdegis ,í dag
var gefin út opinber tilkynning
frá Buckinghamhöll þess tefnis, að
konunguxinn frestaði öllum opin-
‘berum lembættisverkum fyrst um
si|nn. En til þess hafði ve’rið ætl-
a'st, að hann frafnkvæmdi her-
skoðun á skozkiu varðsveitinni 8.
des., sækti sýningu i Smithfield
síðdegis sama dag, færi til Staf-
fordshire 9. og 10. des. til þess
að kynna sér ástandið í iðnað-
Barizt 1 nívigi i skölp-
EeiislnnoB frá Madrid.
Upprelsnarmenn œtlnðn að kom-
ast eftlr pelm Inn f hSfuðborglna.
LONDON í morgun. FB.
ARIST var á vígstöðvunum
við Madrid I gær og frani
eftir nóttu, einkanlega í Casa del
Gampo.
Uppreisniarmenn gerðu tilraun
til þess að komast inn í borgina
með því að fara inn í skölp-
leiðslur hennar, en stjórnarherinn
hafði þar menn á verði. Var bar-
fcit í tnávlgf í hinum miklu skólp-
leiðslupipum neðanjarðar í kola-
myrkri.
Vígstaðan við Madrid er enn
talin óbreytt. (United Press.)
2500 ítalskir (asist-
ar settir á laud ú
Soðnr-Spðni.
LRP., 5. dez. FO.
í frétt frá Gibraltar hermir, að
2500 svartstakkar frá Italíu hafi
farið í land í Algeciras 1 gær,
til þess að berjast.í liði Francos.
Samkvæmt áreiðanlegum heim-
ildum, voru þeir settir í land af
skipi, sem var fánalaust.
Frh. á 4. síðu.