Alþýðublaðið - 05.06.1937, Blaðsíða 2

LÁUÖARDAÖÍNN 5. JÚNI 1037.
&'0Þýsubiía:SIS
Hvers ber aH m\mm~
ast 20. Júnl?
Hvað heSnr AlþýOnflokk-
urinn gert fyrlr pjóðina?
svo nútíma tæk'ní iog nuúvnlds-
»T»[L PESS að allir geti séð það
sem Ijósast, hversu geysi-
ijegri breytingu jafnaðarstefnan
hiefir valdíð hér á liandi, sem
anníajrsstaðar, i því að bæta hag
fjöldans til aukinnar vellíðunar
og vaxandi menninjgalr, þá er það
vel ómaksins vert, að líta til baka
og sjá, hvernijg ástandið var áðu.r
en jafniaðarstefnan barst hingað
til lands. Við skulum ekki farú
langt ía’ftur í timann, ekki hundr-
að ár, þega r tnenn og skep.nur
hrundu niður af hungri og hiarð-
rétti — hundruðum saman, nær
því hvernig sem áraði.
Við förum aðeins aftur að síð-
ustu aldamjótum, þá var þó á-
standið mikið farið áð batna, ’Og
útflutningur íslenzkra afurða far-
inn að aukast. Fjölmehnustu und-
irstóttirnar hér á landi voru þá
smábæindurnir, vinlnuhjú til sveita
j-jg svonefndiT tómthússmenn í
sjávarþiorpum, sem var visirinn
að þeim fjölmenna verkálýð, sém
nu ifer í kaupstöðum landsins. —
Kaup hjá vinnumönnum til sveita
var þá 30—50 kr. á ári, en hjá
\ innuk >num 9—20 kr. jrfir árið,
og vinnutímiinn 14—16 stundir á
sólarhrfng, og þaðan af meira,
en kaupiö hjá verkamönnum í
sjávarþorpunum viar 9—13 aufar
um tíráann. Allir geta nú séð við
hvílík eymdarkjör alþýðah hefir
lífað, lendialaius og vonlaus bar-
átta við skort, erfiði og áhyggjur.
Aiþýðan hafði iekki af niednium
þægindum, skemtunum eða menn-
ingu að segja, (nemá sagnafnóð-
Feiík). Æðsta sæla, sem fólkið
dreymdi um, var að hafa ieitt-
h\rað til að sefa hungrið og eitt-
hvað til að klæðast í, til að verj-
ast óblíðu veðurfarsins. Svo ó-
guðleg voru lífskjör alþýðunniar
íslenzku um aldiamótin 1900.
Upp úr aldamótunum heldur
þróun innreið sinja í þetta land,
! með komu mótorbáta og togara.
‘ Og gróði atvinnurekendauna átti
efcki að Verðia minni hér á landi
! heldur ien hjá fram 1 eiðendunum í
j Englandi, iog á megiiniliajndi Ev-
rópu,, þiegar vélaimienningin flóði
ýfijr í byrjun nítjándu aldar. Því
j í staðinn fyrir það, að franileið-
ehdurnir þá létu verkalýðinjn
( vinna 1 14—16 stundir á sólair-
j hring', þá létu togaraeigendurnjr
ísienzku sjiómennijnia vinna og
vakia meðan þeir gátu staðið. En
það vitdi til, að um líkt
leyti barst jafnaðarstefnan
hingað, og braut af kúg-
uniuni sárustu br jddania. Pað er
ekki hægt að segja, að skipu-
lögð starfsami fyrir útbreiðslu iOg
efli,ngu jafnaðarstefnunnar hefjjst
fyr en með stofnun Alþýðusam-
bands islands 1916. Pá fer flofck-
urinn að gefa út blöð, hánn fer
að eiga fulltrúa á Alþingi, hann
fer að komia, að möhnuim í þýðj-
ilngarmikil embætti, og áhrifia
hans fer áð gæta á löggjöf þjóð-
arinnar. Pannig hélt þrúunin á-
fram til 1934, en þá er bezt að
nema staðar, og athuga stærstu
endurbæturnar sem urðu fram til
þess tíma hjá öllum stéttum hér
á landi, fyrir atbieinia Alþýðu-
flokksins.
Kaupið hefir hækkað stórkost-
lega, vinnutíminn styzt um helm-
ing, en þetta hefir fært undirstétt-
um íslands áður óþekta vellíðan
og alls konar menningu og þæg-
indi. Munu þær framfarir, sem
orðið hafa í heilbrigðismálum,
skólamálum og iþróttamálum all-
ar eða nær því að öllu leyti Al-
þýðuflokknum að þakka. Og okk-
ur ,sem nú lifum, mundi finnast,
að við gætum hvergi hreyft okk-
1 ur fyrir ófrelsi og kúgun, ef við
nytum ekki jjeirra mannréttinda,
sem jafnaðarstefnan hefir fært
okkur. Pað er henpi að þakka,
að við höfum kosningarrétt, að
við megum vinna og vera livar
sem er á landinu, að kvenfólkið
er jafn frjálst og rétthátt og karl-
mennirnir o. s. frv.; alt þetta hef-
ir jafnaðarstefnan fært okkur.
Við kosningarnar 1934 varð í-
haldið í minnihluta i' 4. skifti í
röð. Við þessar kosningar efldist
Alþýðuflokkurinn svo ntikið, að
nú varð hann aðili í stjórn lands-
ins, og þessi stjóm hefir gert
meira til blessunar fyrir land og
lýð, heldur en nokkur önnur
stjórn, sem farið hefir með völd
í landinu.
Hún hefir komið á fullkomnum
greiðslujöfnuði við útlönd, gert
framleiðsluna fjölbreyttari, út-
vegað nýja markaði., og svo má
segja að hún hafi fundið upp
nýja atvinnuvegi, svo sem karfa-
veiðarnar, rækjuveiðarnar, ufsa-
veiðarnar (herðingu) o- s. frv., en
alt' þetta hefir veitt hundruðum
manna góða atvinnu og veitt
milljónum króna inn í landið.
Vinna hjá hinu opinbera hefir
verið aukin, en kaupið hækkað.
Landbúnaðurinn hefir veriö reist-
ur við. En þó hefir allra mest
verið gert í mannréttinda og
mannúðannálunum. Fullkoniin
tryggingalöggjöf vex, ríkisfram-
færsla sjúkra og örkunila manna
og ný fátækralöggjöf. ,
En á móti öllum þessum mál-
um hefir ihaldið barist, ávalt og
alls staðar, þrotlausri en von-
iausri baráttu. Og nú kemur þetta
sarna íhald flaðrandi til okkar al-
þýðumannanna og biður okfcur að
kjósa sig.
En hvaða verkamaður vill ger-
ast sjálfs sín bcðuli og kjósa
þessa herra? Pví afstaða íhalds-
ins til alþýðunnar er hin sama og
refsins til unglambsins, eða vita
ekki allir alþýðumenn, að ef i-
haldið kemst í stjómaraðstöðu,
þá hættir öll ríkisvinna og at-
vinnubótavinna, kaupið lækkar,
vinnutíminn verður lengdur, at-
vinnuleysið margfaldast, útgerð-
inni hrakar ár frá ári o. s. frv.
Fulltrúar alþýðunnar hafa sýnt
það á síðustu 3 árum, að þeim
einum er treystandi til að fara
með stjórn landsins á þessum
krepputímum, sem íhaldið hefir
leitt yfir landið.
Pess vegna kjósa allir alvar-
lega hugsandi menn Alþýðuflokk-
inn 20. júní.
Benjamín Júlíusson.
Koattspirrnnmöt Is-
lands hefst i sunnn-
dagínn kemnr.
Reikningnr
H.f. Eimskipafélags íslands fyrir árið
1936 liggur frammi á skrifstofu vorri
frá deginum í dag til sýnis fyrir
hluthafa.
Reykjavík, 5. júní 1937.
SfJÓI*Si!z3.
Bezta
Munntóbakið
er frá
Brödrene Bratin.
KAUPMANNAH0FN.
HlðjiO kanpmann yðar nm
B. B. munntóbak
Fæst alls staðar.
NÚ í ár eru liðin 25 ár frá
því Knattspyrnumót fslands
(var háð í fyrsta sinn, í Reykjavík.
26. knattspyrnumótið hefst nún|a
á iSiUin.nudagiinin iog keppia þá K.R.
og Fram. Vierður keppt um ís-
landsbikiarinn iog ier hainidhafi hans
nú kna11spyrniufélagið „Via3ur.“
Leiðrétting.
Á misskilningi hlýtxir það Eð
viera byggt, er ste:nd)u,r í blað&xi
„Harpan" hýlega, að dr. Helgi
Pétiurs hafi nú lagt jarðfræðina „á
hilluna.“ Mér ier vel kuninugt um
að dr. Helgi hefir brenniandi á-
hiuga fyrir jarðfræðirannsðknimi
Islands og lieggur þar ienn tj|l
drjúgan sfeerf. Er skamt að minn-
aat. rannsóknarferðaT hans með
fciinu varðskipi landsins meðfraxn
allri vestur- iog norður-strönd-
iinni. Úr þeim leiðangri bar dr.
Helgi m. a. úr býtium mikilsvierðar
upplýsingar um myndun norð*
lienzfeu flóanna. 1
Jóhannes Askeli**vi,
Almenna sfcemtan
heldur [ j ■ 11 :
Sjómannafélag Reykiavíbnr
í Iðnó, laugardáginn 5. júní og hefst kl. 10,30 síðd.
Danz Ijí ki. 4.
Hijómsveit Blue Boys. Aðgöngúmiðar á 3,50. í l'ðnú :3jjf i akrf&tiffu
félagsins eftir kl. 4, sími 3191 1915.
Húsinu iokað kl 12.
............——----
Dingvallaferðir
daglega
SffiHl 1580 (4 línur)
Appelsínusagan i
Morgunbiaðinu
lít af kosningagrein í Morgun-
blaðinu í gær um að ég hafi
fengið 5 appelsinukassa frá út-
löndum með olíuskipi, vil ég að-
eins geta þess, að appelsínukass-
ar þessir voru sendir til mín og
abnara starfsmanna á skrifstofu
Olíuverzlunar íslands frá oliufé-
laginu brezka, er verzlunin skift-
ir við, og útheimta þvi engan
gjaldeyri, en innflutningsleyfi
hafði að sjálfsögð.u verið sótt um
og veitt fyrir þessu og tollur
greiddur, enda afgreitt gegnum
tollstöðina. Andvirði þessarar
gjafar til starfsfólksins á sferif-
stofunni nernur um 7 krónum á
mann, svq að af litlu er að öf-
undast fyrir Morgunblaðið og
undarlegt að tíðindamaður þess
skyldi vilja gera sig að þjófi nieð
því að stela merkisspjaldi af ein-
um kassanum fyrir ekki merki-
legri frétt. En það er smátt, sem
hundstungan finnur efeki.
Héðinn Valdimarsson.
Drengur drukknar
á Akureyrarpollf,
Þiann 1. þ. m. féli þriggjn ára
driengur í Akureyrarpoll og
drukknaði. Drenguxixxn hét Riafn,
en forieldrar Kristján Stefánsson
i0g Sigurlaug Miagnúsdóttir, Hiatfn-
arstræti 33. Húsið stendur aðieimg
götubneidd frá sjónum og átti
drcngiirinn að leifea sér með öði'-
!um börnum að bafei hússins. Peg-
ar hians . var saknað, fór sysiiir
hans, fjögna ára:, að svipast um
leftir houum og sá hanin fljótanidi
á gxúfu á sjónum framan við
göttubrúnina. Riafe hún upp hljtóð
ijg hieyrði það maður ,sem var i
nánd. Sá hann hvað urn vár að
vtera og 'óð eftir drengimm. Var
um leins mietra dýpi þiar sean hann
var á fiioti. Drengurinn via,r fluttur
í sjúkrahús ien lífguniartilraunir
reyndust árangurslausar. (FÚ.).
Aknreyriogar safna
fé tii fingvéiarkaipa.
NOTIÐ
að eins það bezta, þegar
skórnir eiga í hlut.
Mýkir leðrið og hreinsar.
Gljáir afibiu'ða vel.
„Self03s“
fer héðan á mánudagsmorgun (7.
júní) um Hafnarfjörð og Vest-
mannaeyjar, til Aberdeen, Grims-
by, Antwerpen og London og
heirn aftur.
MUNIÐ iað síminn í Fisk-
búðinni í Verkamannabú-
stöðunum er 2738.
Agnar KOFOED-HANSEN
fór nýlega norður til Ak-
ureyrar til þess að athuga lend-
ingarskilyrði fyrir flugvélar í
Eyjafirði.
Komst hann að þteirri niður5-
stöðu, að þieilr eru óvenjulega,
góðir viða um Eyjafjörð. Hafði
hann sérstaklega augastað á Svor
kölluðum „Melg'erðfemelum,“ —
siem ieru af náttúrunnar henidii fuil-
feominn flugvöllur, Þá leru tún
Jafeobs Karlssowar fyrir ofan
bæinn, sem er einnjg ágætur yöll-
ur og loks er sægur af nauð-
ien.dángarvöllum Um allain Eyja-
fjörð.
Áhugí Akureyringa fyrir flug-
máltum er rnjög mikill, enda nauð-
synlegt fyrir Akiureyringa að fá
góðar samgöngur við höfuðstáð-
inn, þar sem vegirnir eru aðeins
færir fjórða hluta ársins.
Vilhjálmur Þór kaupfélagsstjóri
á Akureyri er mjög áhugasiamur
um þiessi mál, og gékkst hann
fyrir fjársöfnun til kaupa á flug-
vél og er þiegar fengin loforð
fyrir Um 25 þúsundum króna og
mún endamlega frá þessu gengið
eftir tvo daga.
Er þiað því undir iimflutnings-
og gjaldieyrisnefnd feomið, hvort
hægt verður að fá þettia flug-
tæki himgað upp eða ekki, og má
buast vió að leyfið fáist þar eð
ekfei hefir verið veitt neitt fé til
flugvélafeaupa Síðastliðin 6 ,ár.
Listi Alþýðuflokksins er
A listi. ....
Nazlstar œtlaða að
myria Schuschilig.
Sextán teknir fastir.
LONDON, í rnojgun. FÚ.
í Austurríki hafa verið teknir
fastir 16 menn, sem sakaðír eru
um áð hafa ætlað að myrða
Schuschnigg kanzlara á síðast
liðnu hausti.
Þá hafia verið tekhir fástir 31
jnázfeti, sem gefið er þiað að sök,
að þei'r hjafi ætlað a‘ð stofna í
Austurríki stormsveitardeild, en
st'ormsveitirniar teljast til ólög-
legs félagsskapair í Aujstturrí'ki.
HertogahlðDin af Windsor
farlo til Aostorrlhia.
LONDON í gærkveldi. FÚ,
Að lokinni hjónavígslu þeirra
hertogans af Windsor og frú
Wallis Warfield var haldin veizla
í Condé-höllinni, en kl. 6 slðdeg-
lis í dag lögðu brúðhjónin af stað
áleiðis til Austurríkis.
Rakara- og hárgreiðslustofum
verður lofeað í sumiar fel. 4 á
laugardögum og.kl. 6 aðra virfea
daga, samkvæmt samþyfet, sem
Igerð var í fyrrad. á bæjarstjórnar-
fundi. Þá var og siamþykkt áð
skó'smíðavinnustofum sfeyldi lok-
áð kl. 4 á laugardögum en kl. 7
aðra virfea daga.
Gcð vertíð á Húsavik.
A Húsavífe hiefir vertíð verið
betri nú en dæmi eru til. Mest-
ur afli á vélbát er orðinn 250
skippund lén á trillubát 100 til
140 skipþund. Fisfeurinn er vel
lifraður. (FÚ.)
Blað Framsóknarmanna
tók sér fyrir hendur í gær
að verja skóla'mál Péturs Otte-
sejn..
Karfinn og íhaldið.
Samkvæmt smáriti, sem íhialdið
dreifir ’út um bæinn hiefir það
alltlaf b.arist fyrir því, að karfa-
vinnsla byrjaði, en „raíuðliðar“
hafa hinsvegar alltaf staðiö
á móti því. Svona fara íhalds-
menn að því að skrifa sögu at-
\innuveganna!!
Sjómftdur.
Jón Hallvarðsson
lögfræðingur hiefir verið skipað-
ur sýslumaður í Snæfellsnegs- og
Hnap padaissýslu.
Yfir öxnadalsheiði
fór ífyn-ád.fyrsta fólksbifreið á
þessu vori. í bifreiðinni var Har-
alidur Guðmundsson atvimnumála
ráðherra á lieið til Afeureymr og
‘Akureyrar og Björin Blöndal lög-
gæslumaður. Bifreiðin er R. 1212.
- (FÚ.)
Útflutningurinn
inam 30. apr. s.l. kr. 10 955,190,
Á sama tíma í fyrra nam hanm
i kr. 10 993,900. .