Alþýðublaðið - 26.10.1937, Blaðsíða 1

Siömenn ákváðn (uærkveldi
sinar umjyja sammnga.
Fast kaup hækki um 21 krónu, en premfa
fyrir afia verði á síld- og karfaveiðum.
Sjómenn er sigli á stríðsbættu
svæðum fái 100°|o kauphækkun
og 8 þús. kröna iiftryggingu.
OJÓMANNAFÉLAG REYKJAVÍKUR hélt fund í gær-
^ kveldi til að taka afstöðu tii tillagna þeirra, sem
nefnd sú hafði lagt fram, sem kosin var á síðasta fundi
til að gera tillögur um gruudvöll að nýjum samningi
við útgerðarmenn, en í henni áttu sæti 7 sjómenn og
störfuðu þeir í samráði við stjórn félagsins.
Tillögur nefndarinnar voru
samþykktar óbreyttar á
fundinum.
Aðalatriðin i kröfum þeim,
er sjómenn gera um breyt-
ingar á kj jrum sinum eru
þessi:
Á síldveiðum ver'ði fasta-
kaupið kr. 235, í stað 214 og
prernia fari eftir verðlagi á síld
á hverjum tíma.
Á þorskveiðum hækki fasta-
kaupið úr 214 kr. upp í 235 krón-
ur. Lifrarhlutur hækki úr 28 kr.
)upp í 32 krónur.
Á ísfiskveiðum hækki fasta-
kaupið úr 214 kr. upp í 235 og
lifrarhlutur úr 28 upp í 35.
Á karfaveiðum hækki kaupið
úr 214 kr. upp í 235 og premía
fari eftir verðlagi á karfanum og
afurðum hans.
K up á ísfisksflutningum hækki
um sama.
Þá er sú krafa gerð, sem er
nýmæli í samningum milli sjó-
manna og útgerðarmanna, að ef
skip sigli á stríðshættusvæðum,
skuli kaup hækka um 100 °/o og
að tryggingin sé að minsta kosti
8 þúsund krónur fyrir hvem
mann. Er þessi krafa í fullu saim-
ræmi við kröfur og samninga
erlendra sjómanna.
Þetta eru aðalkröfur sjómanna
Við í hönd farandi samningaum-
leitanir við útgeiðarmenn, en
auk þess eru aðrar smávægilegTi
kröfur um orðabieytingar aðal-
lega gerðar til þess að fyrir-
byggja misskilning á samningn-
um, sem stundum hefir viljað
eiga sér stað og skapað hefir ó-
þarfa þref.
Falltrúar ð Æ Díðo-
sambiBdsþiog.
AUKáÞING Alþýðusambands
Islands verður sett hér I
bænum á föstudag.
Nokkrir fu’.ltrúar eru komnir til
bæjaiins, og hefir Alþýðublaðið
orðið vart þessara: Frá Siglufirði
Jón Jóhannsson, Jóhann F. Guð-
mundsson og Araiþór Jóhanns-
son. Frá ísafirði: Stefán Ste-
fánsson, Hannibal Valdima-nsson
og Guðm. G. Hagalín. Fiá Flat-
eyri Þórður Magnússon,
Á fundinum var stjórn félags-
íns falið að fara með samninga
fyrir félagsins hönd.
Enn hefir ekki heyrst um það,
hvort útgerðarmenn hafi kosið
nefnd til að semja við sjómemn,
en að líkindum gera þeir það
bráðlega.
Samningnuim var eins og kunn-
Ugt er sagt upp af sjómönnum,
og yar um það geið svo að isegja
samhljóða samþykt.
Var samningnum sagt upp,
eins og þeir mæltu fyrir um með
3 mánaða fyrirvara.
Verður að vænta þess, að
nýir sammngar komist á fyrir
nýjár, svo að ekki komi til
neinnar launadeilu.
Olaíar Tfurs vill fá
að halda ðfram að
féfletia sfðmeao.
FRUMVAHP Finns Jónssonar
og fleiri kom til 1. umræðu
i neðri deild í gær. Hafði Finnur
Jómsson framsögu fyrir málinu.
Hann sýndi fram á það, að
sjómenn hefðu á s. 1. sumri tap-
að a. m. k. um 200 þús. króm-
Um ,þar sem síldin var mæld,
og aðallega hjá Kveldúifi og
Alliance. Hann skýrði frá því,
að í ráði væri að setja upp
sjá'fvirk losunartæki í rikisverk-
smiðjurnar og í verksmiðjumar í
Krossanesi og á Dagverðareyri.
Sjálfsagt væri því að lögleiða
vigtun á síld, áður en þetta yrði
gert. Hafði hann ummæli .eftir
þektum verkfræðingi um, að vel
væri hægt að koma vigtun fyrir,
þó að Iosunartækin væru sjálf-
virk.
Ólafur Thors andmælti frum-
varpinu, enda mun hamn vilja
fá að halda áfram að ta'.a af'ann
af sjómönnum fyrir minma .verð
en aðrir.
Sigurjóo Oiafsson er engn
minni en BertelThor valdsen
Álit dansks listfræðings,
KAUPMANNAHÖFN 26./10. FO
Ej’ORSTJÓRI Thorvaldsens-
safnsins í Kaupmannahöfn,
Sigurð Schultz, sem er víðkunn-
ur listfræðingur og listdómari,
hefir látið eftirfarandi skoðun í
ljósi á íslenzku sýningardeildinmi
í Chariottenborg við fréttaritara
útvarpsins í Kaupmannahöfn.
„islenzka listsýningin á Char-
lottenborg fyrir nokkrum árum
vakti mikinn áhuga og sýndi þá
Dönum ýmislegt nýtt, sem þeir
gerðu sér ekki grein fyrir að
íslenzk list hefði upp á að bjóða.
Þessi sýning er ekki eins mikil
fyrirferðar eins og sú, en þar
getur þó að lita einn lista-
mann, sem ber höfuð og herðar
yfir hina, en það er Jón Engil-
berts. — Giæsileg málverk, en
þó ekki fullkomin sýna þau að
minum dómi: Gunnlaugur Blön-
dal, Finnur Jónsson, Þorvaldur
Skúlason, Júlíana Sveinsdóttir og
Guðmundur Einarsson. Asamt
Jóni Engilberts er Sigurjón Ól-
afsson myndhöggvari tilkomu-
mesti listamaðurinn á þessari
sýningu. Þrátt fyrir það, sem
finna má að tískustefnu þeirri,
sem fram kemur hjá honum á
þessu stigi. Island getur verið
hreykið af því, að hafa eignast
' slíkan myndsnilling engu síðri
en Bertel Thorvaldsen."
Delm sem nnna ve k
ið var o’eymt.
Osæmlleu franaoma borpar-
stióra.
f TM LElÐ og rafmagnsstraum-
inum var hleypt til bæjar-
Jns í gær, kom fyrir hádegið dá-
lítið atvik, er sýnir ljóslega þá
afstöðu, er íhaldsburgeisarnir í
bænum hafa til hinna vinnandi
stétta.
Pétur Halldórsson borgarstjóri
flutti ræðu í Elliðaárstöðinni og
rakti þá sögu Sogsvirkjunarinnar
eftir þeim skoðunum, sem hann
hefir á henni. Þótti mörgum það
harla einkenni’.eg söguvísindi. Við
þetta tækifæri minntist Pétur
Halldórsson nokkurra manna, sem
starfað höfðu að Sogsvirkjuninni
á undanfömum árum, en hann lát
alveg hjá líða að minnast einu
orði á þá, sem aðallega unnu
Frh. á 4. siðu.
Lof tárásirnar á Bret a i Shanghai og f ranska
skipið f Hiðfarðaihafi vekja heims athygli.
LONDON í gærkveldi. FtJ.
VEIR ATBURÐIR hafa
gerst á undanförnum
sólarhringi sem vakið hafa
heimsathygli og stendur
ánnar þeirra í sambandi við
styrjöldina í Kína, en hinn
i sambandi við Spánar-
styrjöldina.
1 Shanghai vildi það til í gær,
að japanskur flugmaður elti í
flugvél sinni hóp ríðandi manina,
en það voru Bietar og Banda-
ríkjamenn, og skaut hann hvað
eftir annað á hópinn úr vélbyssu
flugvélarinnar. Mennirnir voru á
ferð í alþjócahverf.nu. Þeir fóru
af baki og leituðu í skjól. Enginn
mannanna særðist, en nokkrir
s
hestcn'a urðu fyrir skolum. —
Nokkrir af neiðmönnunum leituðu
hælis í brezkri varðstöð, og elti
flugmaðurinn þá þangað, flaug
fjómm sinnum yfir varðstöðina
og lét skoihríðina dynja á henni.
Einn brezkur hermaður særðist
hanasári, og hóf þá varðsvieitin
skothrið á flugvélina, en hún
fLaug á burtu.
Ræðismenn Bretiands og
Bandaríkjanna í Shanghai hafa
Lagt f.am mótmæli við herstjóra
Japana í Shanghai vegna þessa
atburðar, og Bandarikjamenin
einnig vegna þiess, að sprengjur
og brot úr sprengikúlum Japana
hafa hvað eftir annað komið nið-
ur á gæslusvæði Bandarikja-
manna, og valdið tjóni.
Af mlsoOningi segja
Jipanir.
Japanir halda því fram, að
flugmaðurinn hafi skotið á brezku
varðstöðina í misgripum, og álit-
ið hana v-era kínverska. BlaSa-
msnn i Shanghai segja, að varð-
stöðin sé á þeim stað, að vart geti
átt sér stað, að flugmaðurinn hafi
ekki gert sér grein fyrir því, að
hún var innan gæzlusvæðis Breta.
Japanska herstjórnin bað um að
mega senda fulltrúa að jarðarför
hermannsins, sem skotinn var, en
var neitað um það.
Jarðarförin fór fram í da|g,
Loftárásin á franska
kaupfarið
Hinn atburðurinn, sem valdið
h-efir talsverðum æsingum, er
loftárásin, sem gerð var í gær á
franskt kaupfar í Miðjarðarhafi.
Skipið var 2400 smálestir að
stærð og var á leiðinni
frá Marokkó til Port Vendres í
Frakk’.andi með komfami. Skips-
höfninni björguðu tveir franskir
tundurspillar, sem tóku á móti
neyðarmerkjunum frá kaupskip-
inu. Kaupskipið sökk, og segist
skipstjóranum þannig frá atburð-
inum, að tvær sjóflugvélar,
merktar svörtum krossum, hafi
f’.ogið yfir skipið og varpað
niður allmörgum sprengjum.
Tvær sprengjur hæfðu skipið, og
spmngu báðar. Kom strax leki
að skipinu, og gaf skipstjórinn
fyrirskipanir um að yfirgefa
skipið. Franska stjórnin læíur
fara fram rannsókn á þvi, hvaða
flugvélar hafi þama verið að
verki.
I dag ba-rst frétt frá Aiayar í
Mino-rca (en það er ein af Ba-
leareyjunum og er í höndum
spönsku stjómarinnar), að sjö-
fiugvél hafi gert árás á lend-
ingarstöð Air-Franoe flugfélags-
ins þar á eyjunni í morguin, en
lendingarstöðin er við ströndima,
þar sem flugfélagið notar sjó-
fiugvélar i ferðum sínum til
Suður-Ameríku, og er þetta einn
viðkomustaðurinn á þeirri leið.
Þama hefir flugfélagið að stað-
aldri vlðgerðarskip, og féll ein
sprengja úr árásarflugvélinni á
skipið og kveikti í því. Siðdegis í
dag var eldurinn enn svo magn-
aður, að ekki varð nálægt því
koinist til að slökkva hann.
Fiugvélin, sem gerði árásina,
er sögð hafa verið grá á lit,
merkt svörtum Malta-krossi.
í fréttum frá Valeneia í dag er
sagt frá því, að hernaðarflugvél-
ar stjórnarinnar hafi skotið niður
tvær fiugvélar uppreisnamianna
við ströndina skamt frá borgin.ni.
Önnur þeirra féll í sjóinu, en hi.n
kom niður á íandi. Sú flugvél
var ítölsk og allir í henni ítalsk-
ir, en það v-oru 5 menn.
I&ja, félag verksmiðjufðlks.
Fundur verður þriðjudaginn 26.
okt. 1937 kl. 81/2 e. h. í Odd-
fellowhúsinu niðri. Dag&krá: 1.
Kaupgjaldsmálið. 2. Alþýðusam-
bandsþingið. 3. Verkfallssjóður.
4. Önnur mál, ef fram koma. —
Mjög áríðandi að félagarnir mæti
og komi stundvíslega. — Stjóm-
in.
VanZeelandheí-
ir sagtaf sér.
Hannflotti alvðrfiDmiigna ræða
i útvarp í cæxkvð di.
LONDQN í moigun. FO.
AN ZEÉLAND fiutti út-
varpsræðu i gærkveldi, þar
sem hann skýrði þjóðinmi frá
þvi, að hann h-efði óafturkallan-
Lega tekið þá ákvörðun, áð segja
af sér forsætisráðherraembættinu
og þingmensku umboði sínu, en
hanm kvaðst óhræddur og með
fullu trausti bíða úrslitanna um
aðdróttanir þær og ákæmr, sem
hann hefði orðið fyrir. Sagði
hann að sig ræki engin nauðsyn
til þess að taka þessa ákvörðu-n,
en. hann áliti það þó réttara eins
og ástatt væri. Hann minti á
margra ára störf sín í þjó-nustu!
þess opinbera og sagðist vilja
vara þjóð sína við því, að það
væri hægt að eyðileggja og rífa
niður á fáum stundum það, sem
kostað hefði ma-rgra ára fyrir-
hyggju og erfiði að skapa og
byggja upp, en. það væri ein-
mitt það, sem nú væri verið að
gera.
Mentaskíl’nn á Akoreyil
10 ára.
HálIðahðidTtllefnl al
afmælinn.
I ! | , I
Næstkomandi föstudag, 29. þ.
m. v-erður haldið hátiðLegt 10 ára
afmæli Menntaskólans á Akur-
eyri.
I tilefni af því, v-erða hátíða-
höld í samkomuhúsi Akuneyrar-
bæjar,