Alþýðublaðið - 06.11.1937, Síða 1

RITSTIORl: R B, VALURMARSSON
XVIII. ÁRGANGUR
r LAUGARDAGINN 6. NÓV. 1937. '
OTOEFANDI: ALPÝÐUFLOKKURINRI
257. TÖLUBLAÐ
0
Iðnalarverkafðlkið á Akoreyri vill
fð lik kjir og greidd ero hér.
bjðrin eru þar
Geysifjðlmennnr fnndnr i gær-
kviidi Iýsir fniin fylgi sínn við
krðfnr verkafölkslns.
TÐNAÐARVERKAFÓLKIÐ
er í raun og veru ný
stétt, sem aðallega mynd-
ast við hinn ðra vöxt inn-
lenda iðnaðarins hér á
landiupp úr og umárið 1934
Félaglð Iðja vtar og stofnað
Lokkiu siðar og hóf þsgar bax-
áttu fyrlr bættum kjörnm verka-
fólksSns. Viar og ekki vanþörf á
því, því að kjörbi vortu afar bág-
borín, og þektist það jafnvel, að
stúlkum væilu grsiddar 30 krón-
ur á mánsuði fyrir 10 tíma vixmíi
á dag.
Félagi'ð Iðja fékk kjörin mjög
mikið bætt og er nú svo komið,
að iðnaðiarverkafólkið hér í
Reykjavík þarf ekki að láta
bjóða sér neina ofurkosti. Hefir
það skipulagt félag sitt allviel áð
ýmsu leytl, og hiefir, fyrir stuðn-
ing og með 'forystu Alpýðusam-
bandsins unnið sigur í harðvítug-
Um deilum við óbilgjarna at-
vinnurekendur. Mun mörgum í
pví sambandi viena milnnisstæðust
dieiLan við Sigurjón á Álafossi.
Bn í pieárri deilu sýndi atvinnu-
rekandinn einbverja pá miestu
prælmensku, sem pekst hiefir .hér
á landi. Má og ekki gleyma pví,
pvi, og erfiðara verður að koma
á samkomulagi. Vöruflutningar
eru stöðvaðir til K, E. A. vegnn
práfeelkni fárra forystumanna
samviunumanna.
Samtök verkafóiksins eru hins-
vegar mjög góð og sýndi pað sig
á geysi fjölmennum fundi á Ak-
ureyri í gærkveldi, að almenn-
iingsálitíð er par með verkafólk-
iinu, enda væri annað óskiljanlegt.
Félagið Iðja heldur fund í dag
og liggja fyrir honum nýjar
inntökubeiðnir. Sýnáir pað sig, að
pes,si deila ætlar, eins og oft áð-
iir í deilum, að vekja verkafóJk-
ið til s,téttanneðvitundar.
Allir vinstrimenn í landinu
vænta þes,s, að samvinnuhreyf-
ingin gangi ekki í iið með hinu
harðsvíraðasta atvinnurekendia-
valdi; enda er það ekki ætlunar-
verk hennar. Hugsjónir hennar
stefna a. m. k. efeki í pá étt.
Eawe vaia 13. skikina
KAUPM.HÖFN í gærkveldi. FO.
Dr. Euwe vann 13. kappskák-
ina við Dr. Aljechin í 68 leiikj-
um, og hefir Aljechin pá 7Í4
vinning, en Euwe SVa-
iklii verri.
HátíðahðldFU.
í Md.
HÁTÍÐAHÖLD Félags ungra
jafnaðarmanna vegna 10
ára afmælis, þess hefjast í kvöld
með skemtisamkomu að Hðtel
Borg. Verður fyrsit setið að borð-
tnn og fara þá fr.am ræður og
ýms skemtiatrjðl, en að því loknu
verð'ur danzað.
Samkoinan hefst kl. 8.
Einin fást aðgöngumiðar á skrif-
stofu F. U. J. í Alþýðuhúsinu 6.
hæð.
Á morgun kl. 2,30 hefst opinn
æskulýðsfundur í Gamla Bíó. —
Ræður flytja par Jóin Magm'isson
fonnaður félagsiins og séra Sig-
urður Einarsson. A. Klahn spilar
á fiðlu, Guðný Sigurðárdóttir les
upp og Loks verður sýnd kvik-
mynd.
í dag kom út 10 ára afmælisiit
félagsins.
Efni pess er pietta; Ávarpsorð
frá Jóni Baldviinssyni og Har-
aldi Guðmumdssyni. Starf og
stefna F. U. J. eftir Jón Magnús-
pon. Synir alpýðunnar, cftir Jón
H. Guðmumdssom. Starfssöguágiip
fé’agúns, Síefna S. U. J. um hags-
munamál æskunnar, F. U. J. 10
ára, eftir Guðm. Pétursson. Við
hlið alpýðusamtakanna, eftii V.
S. V. Fræðslustarfið, eftir ErLend
Vilhjálmsson, 0. fl.
Sækið skemtisamkomuna í
kvöld, fundinn á morgun og kaup
ið afmælisritið.
ttð ef AlpýSusambnndið hefði ekhi
komið til pá, hefði öðruvísi far-
ið.
Eln pó að Iðjá í Rieykjávik hafi
uinnið geysilegt starf til umbóta
á kjörum sínum; þá hefir iðn-
verkafólkinu á Akureyri ekkj
gengið eLns vel.
Hefir pað og skort samtök og
skilining á pví að standa sam-
ain par til fyrst nú.
Iiafa kjör þess pó verið mjög
lág og að verulegu leyti verri
en iðnaðarverkafólksins hér í
Rieykjavík.
Munu menn í pví sambandi
minmiast greinar Jóns Sigurðsson-
ar lerindreka héjr í blaðifau í fyrri-
viku, en samkvæmt henni er kaup
verkafólksins á Akureyri miiklu
lægra að ýmsu leyti en hér í
Reykjavik og önnur kjör einnig
verri.
Um að bæta úr piessu ralnglæti
stendur inú baráttan á Akureyri,
— og pað væri lítið sæmandi fyr-
ir samvinnuhreyfinguna i land-
inu, ief hún gerði sig í auguin
Þjóðarininar að harðsvíraðri kaup-
kúgaia en auÖmannasiéttin hér í
Rieykjavík hefir sýnt sig að veia.
Iðnverkafólkinu er það brýn
nauðsyn að fá kjör sín bætt og
samvininuhreyfingarinnar er að
svara um pað, hve langt hún vilji
ganga til móts við kröfur pess.
En ©ngar samningaumLeitanir
hafa ien)n hafist. Deilan harðnar
Alpjjðusambandspingiö:
Þinginu mun verða slit-
ið í dag eða á morgun.
í dag hefst fundur kl 4 og verða sam-
einingartilraunirnar þá enn tii umræðu.
/'"'VLL LÍKINDI eru til þess
^ að aukaþingi Alþýðu-
sambands íslands verði
slitið í kvöld eða á morgun.
Esja fór í gærfcvehdi, en enginn
fulltrúi tók sér far með henni,
eins og þeir höfðu pó ákveðið.
Fumdur hófst á pinginu kl. 2 í
gær olg stóð til kl. 7 með kaffi-
hléi. Kl. 10 átti fundur aftur að
hefjast, en pá var honum frestað
til kl. 4 í dag.
Á fundinum í gær héldu uim-
'ræður frá dqginum áður áfram
Um sanieiningartilrau'nirnar, og
töluðu aðalLega Jón Baldvinsson,
Héðinn Valdimarsson, Stefán Jóh.
Stefáns'son og Sigfús Sigurhjart-
árson. Var rætt um álit nefndar-
hlutanna, en frá nefndinni komiu
prjú álit.
Peg,ar ákvörðun hefir verið
tekin um petta mál á pinginu,
mun verða tekið fyrir álit nefind-
ar peirrar, sem kosin vair til að
athuga möguleikana fyrir áfriam-
haldandi st j órn arsam vinnu Al-
þýðuflokksins og Framsókmar-
flokksins, en síðan munu koma
aftur til umræðu pau mál, seau
vísað hefir verið til alLsherjar-
nefndar, en pau snerta öll
fræðslu- og menningarmál sam-
takanna.
Andstæðingarnir halda áfrarn
að gera sér grillur um sambands-
þingið og afstöðu manina á pví.
Er pað brosleg tilraun til að talai
um hluti, er þeir ekkert pekkja
og ekkert sfcynbragð bera á.
Ungir jafnaðarmenn!
Mætið í Alpýðuflokksskyrtum
á afmælishátíðinni í kvöld.
Drottningin
er væmtanLeg hingað á morgun.
HERTOGAHJÖNIN AF WINDSOR
Simaklukkan tekln
til starfa.
Hringið i sima 03.
i ___
TkT tJ þarf ekki feugiur að ónáða
* dÍökkvistöEiníi, þegar maið-
tu' þarf að fá að vita hvað klukk-
am er, því að siímakluikkan er
teldn, í notkun.
Með pví að hringja í síma 03
getur maður fengið að vita, hvað
klukfean er upp á aékúndu. Nefni'r
símaklukkan fyrst klukkustund
ina, pá mínútuna og loks sek-
únduna.
UndanfaTið hafa símaverkfræð-
jingamir í bænum verið að reyna
Hertoglni af Wiidsor
hættir við Ameriknfðrina.
Astæðan til þess er blaðadeilur, sem
risið hafa vestra út af fyrirœtlan hans.
LONDON í morgun. FO.
HERTQGINN AF WINDSOR
hefir gefið út opinbera yf-
irlýsfmgu í Piails um það, að
hann væri hættur við fyrii'hug-
aða för sjEnfa til Bandaríkjianna<
Segist hamn gera þetta með mjög
mikilli eftirsjá, en hafi þó tekið
þessi ákvörðom vegna alls kon-
ar orðróms og misskilnings, sem
kominn sé lupp í Bandaríkjunum
úm þessa för, með því að það
hafi áður verið bumnugt, að það
hafi aðallega verið ýms iðnaðar-
sfeilyrði og atvlnnuhættir, sem
hann einkum hafði áhuga fyrir
að kynna sér.
I sambandi við petta segist
liann vilja taka pað fram, a-ð pað
sé ekki tilgangur sinn með pess-
urn kynningarferðúm, að taka af-
stöðu með eða móti neinum í
verklýðsmálum.
I Bandarikjunum hefir hin
mesta rimma verið í blöðum um
NazistaforiRfli frem-
ar slálfsflorð í faii-
elsi í Tékkislávakli,
LONDON i gærkveldi. FO.
Einn af forys,tumönnum Hen-
leinhreyfingarinnar (þýzku naz-
istahreyíingarinnar) í Tékkó'sló-
vakíu, sem tekinn var fastur fyrir
nokkrum dögum, hefir framið
sjálfsmorð. Hann fanst öremdur í
klefa sinum í morgun.
símaklukkuna og hefir það tiekið
töluverðain tima, en nú er pví
lokið og klukkan komin í notk-
un.
Þýzkalands ag PAUands
LONDON í morgum. FO.
ÞÝZKALAND OG PÓLLAND
hafa undirritað gagnkvæm-
an vináttusáttmála, par sem hvor
aðili um sig skuidbindur sig til
pess að virða réttindi pjóöernis-
minnihluta hvors utn sig innan
vébanda sinna, og tekur petta til
trúarbragða, skólafræðslu og við-
úrkenningar á tuingu minnihlut-
ans; pó er pað tilskilið, að minini-
hlutinn sé í öllu trúr peirxi ríikis-
heild, sem hann tilheyrir.
I tilefni pessa sáttmála tók
Hitler í dag á móti fulltrúum
PólLands í vináttuheimsókn og
nokkrum pólskuim föngum i
Þýzkalandi, sem setið hafa í
fangelsi af stjó'mmálalegum á-
stæðum, var gefið fielsi.
Largo Gaballero tehinn f ast-
nr af spönsku stjðrnimil ?
för heitogans, sem lauk með pví,
að fyrir nokkrum dögum sagði
sá maður af sér starfinu, sem
tekiist hafði á hendur að' sjá um
för hertogans, og sem nú hefir
leitt til pess, að hertoginn er
hættur við för sína.
fljföiBBnm bangað að
fjftja til Tyrklands.
LONDON í gærkveldi. FO.
í tyrkneska pinginu hefir kom-
ið fram frumvarp um að banna
Gyðingum að flytja til Tyfk-
Iands, öðrum en nafntoguðium
mönnum.
Síðan Hitler feom til valda í
Þýzkalandi, hafa um 100 kenniar-
ar og sérfræðingar af Gyðinga-
ættum verið ráðnir við tyrknesk-
ar mentastofnanir.
58 aý]ar hergaanaverk-
smiðjnr ð Eiiludl.
LONDON í gærkv. FO.
Landvarnarráðherrann brezki,
Sir Thomas Inskip, slagði í dag í
svari við spunningu sem kom
ífram í nieðri máistofu pin'gsins, að
brezka stjórniin hefði varið 283
millj. sterlingspunda til heigagna-
kaupa síðtajir í marz 1936, og kom
ið á fót 58 hergagnaverksmiðjum.
Easka stjórnin biður um svar heggja
aðila um heimflutning útlendinganna.
BERLIN í morgun. FO
REGNIR frá París herma,
að Largo Caballero,
fyrverandi forsœtisráðherra
Spánar, hafi verið tekinn
höndum, er hann hafi verið
í þann veginn að yfirgefa
Valencia.
Pað er beðið eítlr svðr-
nm frð Spðnl.
LONDON i gærkveldi. FO.
Briezka stjómin hefir í dag sent
stjóminni á Spáni og stjém upp-
meisnarmanna skeyti, par sem
beðið er um samþykki við til-
lögum bmezku nefndarinnar um
bmttflutning erlendra sjálfboða-
liða frá Spáni í umboði hlut-
leysisnefndarinnar og samkvæmt
sampykt, sem gerð var á fundi
inefndarinnar i London í gær.
Það er beðið urn, að fyrirspum
pessari verði svarað eins fljótt
og unt er.
Uppreisnannenn á Spáni gerðu
Loftárás, í gær á Barbastro, þorp,
sem er um 50 kílómetra í suð-
LARGO CABALLERO.
áustur frá Huesca. Stjómin til-
kynnir ‘í dag, að um 60 manns
hafi farist eða særst í þeSsari á-
rás.
Vestan við Madrid hefir lent
í bardögum, og telja báðir að-
ilar sér sigurinn í peira viðiur-
eignum. Annars er aðalbardaga-
s\ræðið á Spáini nú sem stendur
í Aragoníu.