Alþýðublaðið - 23.12.1937, Síða 1

ft
Auglýsingar
i Aljtýðublað-
inu opna yðnr
leið að vlðskif
um almennings
XVIII. ARGANGUB
FIMTUDAGINN 23. DES. 1937.
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
CTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
Sendið
augiýsingar yðar
tfimanlega, helzt
daginn áður en
þœr eiga aðkoma
295. TÖLUBLAÐ
Alpingi slitið i gær
Síldarútvegsnefnd f ékk traust-
yfirlýsingu frá SJálfstæðisfl.
Nefndin var öll endurkosin og rógur íhalds-
blaðanna þar með dæmdur dauður og ómerkur.
Sókn Japana frá Shang-
hal til Hangchow stððvuð.
Nýr vegur yfir eyðimörkina GobiíMong-
ólíu fyrir vopnaflutninga frá Rússlandi?
ALÞINGI var slltið í gær kl.
6,30, »g hafði það þá staðid
í 75 diaga, afgrsltt 47 lög og 18
þingsálykfiunartillögtur.
SíSasta verk þess var að kjósa
menn í SHdarútvegsnefnd og
stjórn Síldarverksmiðja ríkisins
samkvæmt hiimm nýju lögum
um þær, er íhaldsmenn og Fram-
sóknarmann samþyktu í íyninótt.
Fór fyrst fraim kosnlng í sáld-
arútvegsTiefnd. Alþingi átti að
kjósa 3 menn, Alþýðusaimbandið
ti'toefnir einn og síldarútvegs-
menn einn.
I nefndina voru Jcosnir: Fiintnur
Jónsson frá Alþýðuflokiknmn,
Jakob Frímannssion frá Fraanisókn
og SigurðuT Kristjánsison kaiup-
maður á Siglufirði fyniir Sjálf-
stæðisflokkinn, og var hún því
ö'll endurkiosin. Kom kosning Sig.
Kiistjánsisionar öllum á óvart, þó
ekki vegna þess, að hann hafi
ekki unnið gott starf í Síldár-
útvegsnefnd, þvert á móti, þár
OÁNÆGJAN út af úthiutvm
ellilaUnanna til gamalmenna
L bænum er eins og skýrt var
írá hér 1 blaðinu í gær ákaflega
mlkil.
Ihaldið hefir undanfarið sent
smiaja sína út um bæinn með
sögiur um að það, hve fólk fál
lítið, sé að kenna Alþýðuflokkn-
um.
Þetta er vitaskuid algerjega
rangt. Alþýðiufloidiiurinn hefir
fenglð því framgengt, að veitt
er til ellitaiuna alls I landiniu sex
sínnium meira en áður en trygg-
íngiarlögin gengu í gUdi, eða á
aðra milljón króna, i stað 200
þús. kr. þá, en Aiþýðuflokkur-
inn ber engta ábyrgð á því,
HVERNIG því er úthlufað til
gamalmennanua hér í bænum.
Því ræður íhaldið, meðan það er
í meiri hluta I bæjarstjórn og þar
með í framfærslunefnd, sem hefir
úthlutað fénu.
Ihaldinu er ekkl til neins og
slcjðta sér undan þeirri ábyrgð,
það bæði tregðast við að leggja
fram til gamialmemianna, reynir
að dmga af fénu, sem gamal-
mennunum er ætlað, og nota tíl
útgjalda, sem bænum einum er
skylt að standa straum af; — og
ofan á alt samiain beitir það rang-
læti vlð úthlutun ellilaunanna.
Sumt af þessu verður komið í
veg fyrir með breytiuiguim á al-
þýðuitryggingálöguruum, sem
ganga í gildi uim áramótin.
hinn nýtasti maður, héldur hefir
SjálfstæðisfIokkuri'nn nú um langt
skeið haldið uppi svæsuum árás-
um á Síldarútvegsnefnd, funidið
henni flest til foráittu og sagt ber-
um orðum í MorgU'nblaðimi og
víðar, að formaður uefndiaTiimar,
Finnur Jónsson, hafi ráðið innan
hennar einu og öllu og bitnuðu
árásirnar þair með einnig á Sig.
Kristjánssyni.
Hefir Sjálfstæðisflokkurinn því
mieð því að endurkjósa Sigurð
Kristjánsaon í Síldarútvegsniefnd
lýst trausti aínu á nefndinni og
störfum hennar — og þar með
ómierkt allan róg Morgunblaðsins
um Síldarútvegsnefnd í heild. Er
þetta og í samræmi við það,
sem Ólafur Thors sagöi á alþingi
í fyrri nótt í ‘vandræðum sínum
yfir því að þurfa að verja skrif
Morgunbiaðsins, að það sá alls
ekki meiningin að hann ieða flokk-
urinn taki mark á öllu því, er
standi í Morgunblaðinu!
Við kosningu á stjóm fyrir
En meðferð þess fjiár, sem veitt
er til ellilaiuna, verður ekki sæmi-
lég og réttlát fyr en ihaidið hefir
verið svift völdum hér í Reykja.-
vik.
I eftir farandi gnein er skýrt frá
ljósum dæmum utrn ranglæti i-
háldsins í úthlutun ellilauinianinia.
Flestum mun i fersku minni
fyrsta úthlutun ellilaunanna sam-
kvæmt alþýðutryggingarlögunimi
hjá bæjarstjórnaríhaldinu í
Reykjavík, stem fram fór í fyrra.
Svo ranglát var hún og hlutdraeg
úr hófi fram.
Nokkrir munu þó hafa gert sér
vonir um að breyting myndi á
þessu verða til batnaðar við út-
hlutun þá, sem nú er nýfarin
fram. Það vakti nokkra eftirtiekt,
að umsóknareyðublöðin voru
öðruvísi úr garði gerð en í fyrra
skiftið. Þannig, að meiri upplýs-
inga var krafist um efnahag og
afkomu skylduframfærendanna
(bama og íengdabarna). En á
slíkri vitneskju hlýtur vitanlega
úthlutunin að byggjast fyrst og
fremst, næst á eftir ýtarlegum
upplýsingum um umsækjendurna
sjálfa. Nú var þess krafist, að
gefin væri upp upphæð útsvars
og tiekju- og eignaskatts bama og
tengdabarna, &em hlýtur líka að
vera hinn rétti mælikvarði.
Hitt er svo annað mál, hvort
eftir þessum upplýSingum hiefir
verið farið.
(Frh. á 4. siðu.)
síldarverksmiðjur ríkisins kom í
ljós það, sem hafði áður verið
haldið fram hér í blaðinu, að
Framsókinarflokkurinn teldi það
mikils urn vert, að Þormóður Eyj-
ólfsson kæmisit aftur í stjórn
verksmiðjanna, því að flokkur-
inn kaus hann í stjómina áaamt
Þorsteini M. JónsSyni. Sjálfstæð-
isflokkurinn taldi og jafnbrýna
nauðsyn að koma Sveini Benie-
diktssyni í stjórnina og kaus
hann ásamt Jóni Þórðarsyni.
Fá þeir Þormóður og Sveinn
nú ef til vill að leika sama leik-
|nn í stjóm þesSa þýðingarmikla
fyrirtækis og þeir hafa áður
leikið.
Alþýðuflokkurinn kaus Finn
Jónsson i stjómina, og hann á
því sæti áfram bæði í Síldarút-
vegsnefnd og stjóm síldarverk-
smiðjanna, og er hann tvímæla-
laust sá maðurinn, sem nýtur
mests trausts bæði frá sjómönn-
um og útgerðarmönnum i þess-
um málum að sumum öðrum ó-
löstuðum. Það er broslegt að í
d-ag, er blað Fraimisóknarmianna
skýrir frá kosningunni í stjórn
verksmiðjanna, þá getur það ekiki
um kosningu Finns Jónssonar, og
er það þó kunnugt, að ýmsir
Framsóknarmenn höfðu mikinn
áhuga á því að fá Finn Jónsson
kosinn í stjórn sildarverksmiðj-
anna.
Auk þeissara kosninga, sem
fram fóru i gær i samieinuðu
þingi, var Gunnar Viðar hagfræð-
ingur kosihn í milliþinganefnd í
bankamálum í stað Magnúsar
heitiins Guðmundssonar og í
milliþinganefnd til að athuga
„hlutdeildar- og arðskiftafyrir-
komulag á atvinnurekstri lands-
manna voru kosnir: Stefán Pét-
ursson, Gísli Guðmundsson, Skúli
Guðmiundsson, Thor Thors og Jó-
hann G. MölLer. Var tillagan um
þetta borin fram af íhaldsmönn-
um.
Vöruskifti mi!Ii Dan-
merknr eg ttaliu.
—o—
KALUNDBORG í gærkveldi. FÚ.
itálía og Danmörk hafa undir-
ritað viðs'kiftasammjng sín á milli
sem byggður er á vöriuskiftai-
grundvélli og er fyririuugað aði
skiftast á vörum fyrir 13 milljón-
ir króna frá hvoru landi um sig.
Frá Dainmörku verður flutt út
til Italíu nautgriipir, landhúnaðar-
urðir ýmiskionar, saltfiskur',
iandbúnaðarvélar og mjólkur-
vinnsjuivélar, ein frá ítailíu tii Dian-
merkur baðmullar og silkivörur,
kjarnar, hnetur og ávextir og
nokkuð af bifreiðum.
Félag Laugvetninga í ReykjavSk
iheldur skemtun á þriðja í jól-
Um (27. dez.) kl. 9 síðd. í Al-
þýðuhúsinu — gengið inn frá
Hverfisgötu. — Allir LaUigvetn-
ingar velkomnir. Félögum er
heimilt að taka með sér gesti.
Stjórn Rfimenín í
mmnihluta ef tir kosn
ingarnar.
LONDON í gærkveldi. FO.
LMENNAR KOSNINGAR eru
inýafst-aðnar í Rúmieníu. i
fyrsta skiftii í isögu ríkisins hafa
stjómarflokkarnir ekki hlotið tvo
fimtu allra greiddra atkvæða, len
það er það atkvæðamagn, sem
í stjórnarskránni ier mælt fyrir
um að þeir flokkar þurfi að hafa,
sem eiga að fara með stjórn.
Stjórnarflokkarnir hlutu aðeins
rúm 38 af hundraði greiddra at-
kvæða.
Stjórnin sitnr prátt fyrir
kosningaósigurinn.
—o—
LONDON í morgun. FO.
Enda þótt stjórnarflokkamLr í
Rúmeníu hafi heðið óisiigur í kosn
rngunum, seim þar eru nýafstaðn-
ar, og hafi hlotáð miinnáhluta á
þingi, er ekki gert ráð fyrir þvi
að stjórnin segi af sér, eða stjórn-
árskifti verði fyrst um sánn.
1 kosningunum til efri málstofu
þingisins, sem fara fraim sér í 'Jagl,
hafa stjórnarflokkarnir ffengið
mikinn meiri hluta.
Atvinnnleysið vex í-
skyggiiegalAmeríkn.
—o—
LONDON í morgíun. FÚ.
ALA atvínmileysingja í
Bajtdarikjunum jókst um
aSra mllljón í oktébErmánuðl s.l.
Atvinnumálaráðherrann segir,
að þó-tt tala atvinnuiausra manrna
fæ’ist ætíð í vöx-t í októbermán-
uði ár hvert, þá sé aukningin
í ár laingt um meiri en í nokkr-
um októbermá'nuði síðan kreppan
hófst.
KALUNDBORG í gærkveldi. FU.
ERUEL-BORG er nú að kalla
má fallin í hendur spánskra
stjórnarsiima. Er að vísu talið, að
uppneisnarmenn verjist ennþá í
einu liverfi borgarinnar, en fyrir-
sjáanlegt þykir, að vörn þelrra sé
þrotin. ,
Er sígur þessi talinn ákaflega
mikils virði fyrir stjórnina og hon
um fagnað um alLan þann hluta
Spánar, sem stjórnin hefir á valdi
sínu.
Blöð eru þegar tekiin að ræða
ura þýðiingu þessa sitgurs fyrir
spansku stjórndna. Ameriska blað-
xð „New Y-ork Times“ segir, að
þetta sé eiinhver mesiti sigur, sem
stjórnarherinn hafi uinuið og
hljóti að hafa mikla þýðimgu, þó
að ihainn skeri ekki úr um endalok
styrjaldiarinnar. En þessi sigur
stjóniarhersins sýni það hrnlsveg-
ar glögglega, hve rangt það sé,
er ým'sar stjórniir í Evrópu virð-
ast h-afa hallast að því uipp á
LONDON í rnorgun. FÚ.
KAFIR BARDAGAR eiga sér
stað milli Shanghai og Hang
chow, þar sem kínverskur hers-
höfðingi er kominn með 100 þús-
und manna lið móti japanslca
herinlum, sem var á ieiðinni til
Hangchow frá Shanghai.
Japanir segjast hafa gert loftá-
rás á Nan-chow, en þar er iein að-
alflugstöð Kínverja, og telja
Japanir sig hafa eyðilagt 18 flug-
vélar af rtssneakri gerð fyrir
Kínverjum.
Nokkur hundruð þúsund verka-
manna eru að leggja veg yfir
Gobieyðdmörkina að Síheríujárn-
brautinni. Þegar sá vegur er full-
gerður, þá á að vera hægt að
koma vopnasendingum frá Rúss-
Jandi landleiðina in-n í Kíiiia á
fjórtán dögum, en nú tekur sá
flutningur sex mánuði.
I morgun lagði hin svonefnda
jólafest af stað frá Hankow á-
leiðis til Hongkong með 300 far-
þega af mörgum þjóðum. Fánar
hinna ýmsu þjóða hafa verið
festir ofan á járnbrautarvagnana
og japönsku berstjórninni befir
verið tilkynt um för festarinnar.
Japðnsk ðrás á euka
laodhelgi.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
Brezka sendiherranum í Tokio
befir verið falið að afhenda ut-
anríkismálaráÖuneyti japönsku
stjórnárinnar orðsendingu vegna
atburða, sem áttu sér stað innan
landheigi við Hongkong 11. þ.
síð'kastíð, að sitjórn Fr-ancos hlyti
að eiga siguri'nn vísan.
Samhomulag áhngsandi
segja upgreisnarmenn.
Óstaðfest fregn hermir, að
stjór-niarherin-n á Spáni hafi þegar
tékið Teruel.
B!öð uippreiisniarman-n-a á Spáni
ræðaí um þær fregnir, sem biirzt
hafa sumsstaðar erlendis, að til
mála geti kornið sam'komulag
milli þ-eirra og'spö-n-sku stjórnar-
innar. Segja blöðin, að slíkt geti
ekki komið til mála og að upp-
reis-narm-enn mxini halda áfra.m
styrjöldinni, þar til yfir iýkur.
Franoostjórnin hefir tíikyninit op
inberl-ega, að hafnba'nin það, sem
hún hefir tékið upp viö stren-d-
ur Spá-nar, bieinist ekki gegn er-
lendum skipum; þá segir í til-
kynni-nguinini, að erl-end skip verði
að ábyrgjaist sig sjáif, éf þau
fari um hið bainnlýsta svæði.
m., er japanskur tundurspillir
skaut á kínverskan tollbát og
tveir japanskir hernaðarbátar
voru síðar sehdir inn í landhelgi
til þess að sœkja tollbátínn.
Brezka stjórnin lýsir því yfir,
að hún telji atburð þennan mjög
alvarfegan og telji víst að jap-
anska stjórnin geri sér ljóst, að
hér hafi verið ráðist inn íbxiezka
landhelgi.
AmerísM iðninn riflnn
niðnr í Wu-hu.
--<Q-
Frá Shanghai kemur frétt um
tvær frekari móðganir við Banda-
rikin af hálfu Japana. í morgun
vildi það til við Wu-hu, að jap-
anskir hermenn tó-ku hinn amier-
íska fána niður, þar sem hann
blakti við hún á hinu ameríska
sjiikraliúsi í borginni, -og fleygðu
honum út í á. Um svipað leyti
tóku þeir einnig ameríska fánann
niður af flaggstöng háskólans og
rannsökuðu síðan bygginguna.
I blöðum í Bandaríkjunum fer
andúðin gegn Japönum sívax-
andi. Blöðin fagna í dag þeim
orðum Roosevelts, er hann svar-
aði Landon fyrverandi frambjóð-
anda republicanaflokksins við
forsetakosningar, að hann liti
þannig á, að Bandaríkin ættu að
hafa forystu fyrir öðrum þjóðum
um ráðs'afanir vegna styrjald-
arinnar í Kína.
Þessi akoðun virðist njóta
stuðnings alis þorra Band-aríkja-
manna, eftir blöðunum að dæma.
T. d. beitir „New York Times“
sér mjög á móti tillögu Ludlows
öldungaráðsnxanns, um að stjórn-
inni sé ekki heimilt að aegja ann-
ari þjóð stríð á bendur, nema að
fengnu samþykki þjóðarinnar við
opinbera atkvæðagreiðslu.
Stjörn vör-ubílstjðradeildar Dags-
brúnar
var kosin á aðalfundi deildar-
innar á sunnudaginin var. Formað-
ur var kosinn Friðleifur I. Frið-
riksson, varaformaður Kris.inn
Árnason, ritari Einar Ögmunds-
son, gjaldkeri Pétur Guðflnnsson
og meðstjórandi Guðm. S. Guð-
mundsson.
AiJalfundur F. U. J.
var haldinn í gærkveldi, og
voru þessir félagar kosnir í
stjórn: Guðjón B. BaldvinsSon
formaður, Matthías Guðmundsson
varaf-ormaður, Helgi Þorbjörns-
son gjaldkeri, Ólafur ólafsson rit-
ari, Sigurbjörn Mariusson fjár-
málaritari og meðstjórnendur
Guðný Sigurðardóttír og Svavar
Guðjónsson. Endurskoðendur
voru kosnir Jón Magnússon og
Jón G. S. Jónsson og fræðslu-
stjóri Erlendur VilhjálmsSon.
Ldkfélaglð
sýnir leikritið „Liljur vallarins“
eftir John Hastings Turner á janin-
fln í jólum.
Verzlanir bæjarlns
eru o-p-nar til kl. 12 í kvöld.
hefxr Sig. Kristjánason reynst
Ranplæti íhaldslns viö
áthlutnn eililaunaina.
Það var svívirðilegt við fyrstu
úthlutuu, og svo er ennþá.
Tenel að mestu leyti
á valdj stjornarhersins
Upprelsnarmenn verjast í aðetns einu hverfi