Helgarpósturinn - 19.12.1985, Blaðsíða 6

Það er orðin hefð á Helgarpóstin-
um fyrir hver ]ól að okkar áaætu
gagnrýnendur veita okkur nolckra
Íeiðsögn í flóði bóka og hijómplatna
á yfirstandandi vertíð. Þeir sem önn-
uðust valið að þessu sinni eru Gunn-
lauaur Ástgeirsson (íslensk og þýdd
skáTdrit), Helgi Skúli Kjartansson
(sagnfræði), Vernharður Linnet
(djassplötur), Ásgeir Tómasson
(poppplötur) og Sölvi Sveinsson
(barna- og unglingabækur).
ÍSLENSKAR
SKÁLDSÖGUR
Beygur eftir Hafliöa Vilhelmsson.
Hlöðugil. Kr. 1050.
Fjórða skáldsaga Hafliða. Gerist í
Reykjavík. Sérstætt persónusafn og
fremur óvænt sjónarhorn á tilver-
una.
Eldur og regn eftir Vigdísi Gríms-
dóttur. Frjálst framtak. Kr. 895.
Önnur bók Vigdísar sem vakti
mikla athygli með smásagnasafninu
Tíu myndir úr lífi þínu 1983. Höf-
undur sem fer eigin leiðir með góð-
um árangri og skrifar eitt það fersk-
asta sem frá ungum höfundum kem-
ur.
Gulleyjan eftir Einar Kárason. Mál
og menning. Kr. 1190.
Hér er haldið áfram að segja frá
fólkinu í gamla húsinu og örlögum
þess, sem áður var sagt frá í Þar sem
Djöflaeyjan rís. Eftirminnilegar per-
sónur, safarík frásögn og kjarnmikill
stíll.
Leitin að landinu fagra eftir Guð-
berg Bergsson. Mál og menning. Kr.
1190.
Mögnuð háðsádeila á Islendinga
og margt í þeirra fari, einkum að því
er lýtur að opinberri umræðu. Að-
ferðum ævintýra og riddarasagna
beitt við að sýna fánýti tálsýna og
eftirsóknar eftir vindi.
Margsaga eftir Þórarin Eldjárn.
Gullbringa. Kr. 875.
Vel skrifað verk svo sem von er á
frá Þórarni, en hér reynir hann nýjar
aöferðir með samningu smátexta í
bland við smásögur. Athyglisverð
tilraun hjá einum af okkar bestu höf-
undum.
Sagan öll eftir Pétur Gunnarsson.
Punktar. Kr. 1187/850.
Pétur iýkur við að segja frá Andra
Haraldssyni, uppvexti hans og
þroska, en segir um leið frá hugsaðri
fyrirmynd Andra, Guðmundi Andra
Haraldssyni. Mjög vel skrifuð bók
þar sem bestu kostir Péturs Gunn-
arssonar sem rithöfundar njóta sín
til fulls.
Skilningstréð eftir Sigurð A. Magn-
ússon. Mál og menning. Kr. 1290.
Fjórða bindi uppvaxtarsögu. Segir
frá árunum í lok og eftir seinna stríð.
Aðalpersónan er í menntaskóla á
miklum umbrotatíma í þjóðfélaginu
og ekki eru minni umbrotin í hon-
um sjálfum.
Sóla, Sóla eftir Guðlaug Arason. Mál
og menning. Kr. 981/495.
Ný skáldsaga eftir fimm ára hlé.
Guðlaugur leiðir saman fortíð og
nútíð í frásögn gamallar konu af sér
og sínum forfeðrum og í frásögn rit-
höfundar af einkamáiakrísum sín-
um.
Sögur og Ijóð eftir Ástu Sigurðar-
dóttur. Mál og menning. Kr. 1190.
Ný útgáfa á sögum Ástu, auk þess
sem nokkrar áður óbirtar sögur er
þar að finna og nokkur Ijóð. Það er
ótrúlegt hvað sögur Ástu standast
vel því ungt fólk hrífst auðveldlega
af þeim, ekki síður en þeir sem eldri
eru.
íslendingasögur 1. Ritstj. Jón Torfa-
son, Sverrir Tómasson og Örnólfur
Thorsson. Svart á hvítu. Kr.
3980/2480/1980.
Fyrri hluti nýrrar heildarútgáfu ís-
lendingasagna í tveimur bindum
með nútímastafsetningu. Mjög að-
gengileg lesútgáfa af íslendinga-
sögum.
BARNA- OG
UNGLINGA-
BÆKUR
í upphafi skal það skýrt tekið
fram, að vitaskuld hef ég ekki lesið
allar barna- og unglingabækur, sem
út koma fyrir þessi jól. Það þarf
minna til að æra óstöðugan en lesa
um það bil hundrað bækur á einum
mánuði eða því sem næst.
Fyrir yngstu börnin get ég óhikað
mælt með nokkrum sögum: Blómin
á þakinu eftir Brian Pilkington og
Ingibjörgu Sigurðardóttir er falleg
bók, sagan ærslafull og líflegar
myndir; Mál og menning gefur út.
GunnhHdur og Glói eftir Guðrúnu
Helgadóttur er ævintýri úr hvers-
dagsleikanum, álfur í leikskólanum;
notalega sögð saga með fallegum
myndum; Iðunn gefur út. Einar Ás-
kell stepdur fyrir sínu. Þú átt gott,
Einar Áskell er skemmtileg saga að
lesa fyrir lítil börn; Mál og menning
gefur út. Fuglarnir okkar eiga er-
indi inn á öll heimili, glæsileg bók
eftir Stefán Aðalsteinsson og Grétar
Eiríksson, litmyndir af fuglum og
skýr texti; Bjallan gefur út. Og
handa þeim sem eru farin að stauta
svolítið er Þaö uar skrœpa eftir
Andrés Indriðason prýðileg saga.
Brian Pilkington teiknaði myndir.
Textinn er vel upp settur, gott bil
milli stafa og sagan skemmtileg;
Námsgagnastofnun gaf út. Pönnu-
kökutertan eftir Sven Nordquist er
skemmtileg saga með gáskafullum
myndum. Þorsteinn frá Hamri
þýddi; Iðunn gefur út.
Handa stálpuðum krökkum og vel
læsum er hægt að mæla með Þetta
er nú einum of... eftir Guðlaug
Richter, sögunni um Stjána, önnum
kafinn strák í Vesturbænum; Mál og
menning gefur út. Elías á fullri ferð
eftir Auði Haralds hefur svolítið lát-
ið á sjá, en krökkum finnst þó enn
gaman að honum; Iðunn gefur út.
Dósastrákurinn eftir Christine Nöst-
linger í þýðingu Valdísar Óskars-
dóttur er forvitnileg saga, bráðfjör-
ug; Forlagið gefur út. Og loks vil ég
nefna Kdlla kúluhatt eftir þann
danska snilling Ole Lund Kirke-
gaard; Iðunn gefur út.
Að vonum er margt gefið út
handa unglingum, og ekki allt gott.
Af innlendum bókum get ég mælt
með Bara stœlar! eftir Ándrés
Indriðason, Jón Agnar Pétursson er
reyndar líkur Elíasi kunningja okkar
úr þremur sögum, en stendur nokk-
uð fyrir sínu; Mál og menning gefur
út. Áðalpersónan í Ekki kjafta frá er
Edda, unglingsstúlka, og á í hinum
mestu vandræðum með sjálfa sig.
Þetta er fyrsta bók Helgu Ágústs-
dóttur og henni er talsvert mikið
niðri fyrir, og hefur margt að segja
unglingum. Svolítill byrjendabragur
er á sögunni og lausnir e.t.v. um of
einfaldaðar; Iðunn gefur út. Af
þýddum unglingasögum koma mér
tvær fyrst í hug, Tex og Sumar á
Flambards. Tex er eftir Susan E.
Hinton, bandarískan höfund,
Heimir Pálsson þýddi. Tex er afar
vel skrifuð saga, spennandi og vek-
ur unglinga til umhugsunar um fjöl-
mörg atriði, sýnir þeim veröld, sem
virðist fjarri, en gæti verið á næsta
leyti; Bjallan gefur út. Sumar á
Flambards eftir K.M. Peyton í þýð-
ingu Silju Aðalsteinsdóttur er síðasti
hluti Flambardssetursins. Hér eru
hnýttir allir endar, og sem fyrr
bregst þeim Peytonhjónum ekki
bogalistin; Mál og menning gefur út.
Ég ítreka að lokum, að hér er ein-
ungis valið úr þeim bókum, sem
mér hafa borist og ég hef komizt yf-
ir að lesa. Vísast vantar eitthvað á
þennan Iista, sem þar á heima, og
jafnvel eru enn ókomnar bækur,
sem eiga fullan sóma skilinn.
ÞÝDD
SKÁLDVERK
Af jarðarför landsmóðurinnar
gömlu eftir Gabriel Garcia Marquez
í þýðingu Þorgeirs Þorgeirssonar.
Forlagið. Kr. 1087/850.
Smásögur eftir Marquez, höfund
Hundrað ára einsemdar. Sérstæð-
ar persónur í kyrrstæðri en þó ólg-
andi veröld Suður-Ameríku.
Ástkona franska lautinantsins eftir
John Fowles í þýðingu Magnúsar
Rafnssonar. Mál og menning. Kr.
1375.
Tiltölulega ný ensk saga sem ger-
ist á 19. öld og hefur vakið mikla at-
hygli víða um lönd.
Dagur í Austurbotni eftir Antti Tuuri
í þýðingu Njarðar P. Njarðvík. Set-
berg. Kr. 1250.
Sagan sem hlaut bókmenntaverð-
laun Norðurlandaráðs á þessu ári.
Mögnuð saga frá Finnlandi þar sem
takast á ótrúlegir einstaklingar sem
eiga sér djúpar rætur í blóði drifinni
fortíð þjóðarinnar.
Göngin eftir Ernesto Sabato í þýð-
ingu Guðbergs Bergssonar. Forlag-
ið. Kr. 981.
Saga eftir sérstæðan argentískan
höfund sem var virtur kjarneðlis-
fræðingur áður en hann tók til við
ritstörf.
Memed mjói eftir Yashar Kemal í
þýðingu Þórhildar Ólafsdóttur. Mál
og menning. Kr. 1487/787.
Fyrsta sagan sem þýdd er beint úr
tyrknesku á íslensicu, innrás af
menningarsvæði sem við þekkjum
flest lítið til. Sagan gerist á fyrri
hluta þessarar aldar á umbrotatím-
um meðal alþýðu og stigamanna.
Breið þjóðlífslýsing og spennandi
söguþráður.
Stúlkan á bláa hjólinu eftir Régine
Deforges í þýðingu Döllu Þórðar-
dóttur. ísafold. Kr. 1375.
Saga sem vakið hefur mikla at-
hygli í Frakklandi og verið þar met-
sölubók. Gerist á árum heimsstyrj-
aldarinnar seinni. Dregur ýmislegt
fram sem Frökkum hefur ekki þótt
gott að tala um en gerðist í stríð-
inu.
LJÓÐ
lllgresi eftir Örn Arnarson. Vaka-
Helgafell. Kr. 1398.
Ný útgáfa á sígildu verki í flokki
Helgafells íslensk öndvegisskáld.
Ljóð námu land eftir Sigurð Páls-
son. Forlagið. Kr. 875.
Fjórða ljóðabók Sigurðar. í þess-
ari bók er hann á svipuðum slóðum
og í fyrri bókum, en bætir þó ýms-
um nýjum sviðum við.
Ljóstur eftir Atla Ingólfsson. Forlag-
ið. Kr. 394.
Athyglisverð frumraun. Vel unnin
Ijóð, hógvær og íhugul.
Ný Ijóð eftir Þorstein frá Hamri. Ið-
unn.
Ljóð Þorsteins frá Hamri svíkja
engan og er ný bók frá honum ævin-
lega tíðindi.
Tíundir eftir Jóhann S. Hannesson.
Örn og Örlygur. Kr. 795.
Á þessari bók eru þau ljóð sem Jó-
hann lét eftir sig þegar hann lést ár-
ið 1983 og Kristján Karlsson bjó til
prentunar og ritar inngang. í ljóðum