Alþýðublaðið - 28.01.1938, Page 3

FÖSTUDAGINN 28. JAN. 1038.
AL'ÞtÐUBLAÖIÐ
Tilgangnr Jónasar Jónssonar
er, „al fella núverandi sf|érm
og koma glæframðnnnnam f
æistu valdasæti í landinnu.
„Samvinna stjómarflokkanna
með því að hafa verksmiðjurnar
ALÞÝ*>UBLAÐIÐ
SUÖIUt
F. R. VALDKMAH8SON
AFGREIÐSLA:
ALÞyBUHUSlNL'
(Iniifíítngnr trá HvurfisftðtuA
SÍMARt 4S00-4S06.
4Ö00: AfgreiB a, auglýstngar,
4801: Ritstjörn (innlendar fréttir).
Í902: Ritstjóri.
^03: Vilhj. S.Vilhjáimsson(heima)
4Ö04: F. R. Valdeniarsson (lipima)
1895: Alpýðuprentsmiöjan.
4906: Afgreiðsla.
ALPÝSliF 1ENTS MHMA N
Stefna og starf AI-
Mðufiolksins í bæj-
armáliiiii.
ANDSTÆÐINGABLÖÐIN hata
haldið því fram, a& Alþýðu-
fioklturinn haifi tekið upp nýja
stefnui í biejarmálunum við pess-
ar ktosningar.
Það er fo.ll ástæða til að undir-
strika, að svo er ekki. Stefna og
starf Alpýðuflokksins í bæjar-
stjórnunuiu mun verða hin sama
á foomamU árum og undanfarið.
Á peim stöðurn, par sem Al-
pýðuflold: urinn hefir hai't völd-
in síðast liðið kjörtimabil, á isa-
firði, í Hít fnarfirði og á Norðfiröi,
mun stefiia hans verða algerlegá
hin sama og áður, og hið sama
gildir um fulltrúa harts í öðrum
bæjarstjórnum, hvort sem Al-
pýðtiflokkurinn kann að verða
par i mciri eða minni hluta.
Á AI p ýö'us amb and s p i ngin u 1932
v'ar ’sampykt bæjarmálastefnaiskrá
Alpýðuflokiksins, <og henni hefir í
engu vorið breytt. Meginreglurn-
ar, seni sú stefnuskrá var reist
á, erui cftirfarandi:
„1. 1 ullfoomið.ó1skijrað lýðræ'ði.
2. ó amnýting fyrirtækja eftir
pví, em valdsvið bæjaretjórna
og fjármálaumráð leyfa, með pað
fyrir augum, að vinna á móti á-
nauð og yfirgangi einkaaiiðvalds-
in;s.
3. Stjórn bæjanna neyti valds
sins út í yztu æsar til pesis að
sporna við arðráni auðvaldsstétt-
íinna á alpýðu, vinni að pví að
efla og bæta ailan hag allpýð-
unnar, styðji og styrki alla
staifsemi alpýðusamtakanna í átt-
ina tii fuiik'Omins lýðræðis og
jafnréttis í atvinnumálum."
Síða'sta Alpýðusambandsping
sampykti nýja stcfnuskrá fyrir
Ailiýðuflokkinn, sem hvað hæj-
armálin snerti bygði á aig-erlega
sama grundvelli. í hinni nýju
stefnuskrá stendur:
„Flokkurinn vinnur að bættum
kjðrum, auknum réttindum og
h\ ers konar e.ndurbótum fyi'ir
alla alpýðu manna: verkaimenn,
bíundur, sjómenn, iðnaðaraienö
pg' annað vinnaindi fölk, en í
pessu endurbótastarfi hefir fliokk-
uiinn jafrtan fyrir augum loka-
takmark sitt og undirbýr með
pví, að alþýðan taki völdin til
fulls og skapi sóisíaliistisfot pjóð-
skipulag .samfara fullkomnu lýð-
ræði. Vill flokkurinn vinua að
öllu þessu vrð almennar lnosn-
iiigar í bæjar- -og sv-eitastjórn-
um, á alpingi og í rikisstjórn,
á þingræði'sgrundvelli, með' stétt-
arsamtökum sínum og fræðslu-
'Og útbreiðslustarfi á ineðal hinna
\ imíandi stétta."
1 einstökum atriðum hefir
■stefna Alpýðuflokksins koinið
fiiam i peim tillögum, sem full-
trúar hans hafa flutt í bæjar-
stjórninni. Við umræðuraair u-m
síðustu fjárhagsáætlun fyrir
lieykjavík (fyrir árið 1938) lögðu
fulltrúar Alpýðuflokltsins fram
anargs konar breytinga'rtillögur,
sem sum-ar eru miðaðar við
næsta ár, áðrar við alt kjörtima-
liiliÖ,
Hér skulu eikki ivikin einstök
atrlði i tillögunuim, sem eru les-
endum Alpýðublaðsins' vel kunn-
ar. Paó eru tillögur um byggingu
sambýlishúsa og ráðhúss, bæj-
arrekstur á spitölum, elliheim-
ili, barnaheimili, húsmæðra- og
starfsstúlknaskóla, bæjarrekstur
strætisvagnanna o. m. fl.
En pað sem Alpýðuflokkurinn
álítur fyrst og fremst vera mál
málanna við þessar bæjarstjórn-
arkosningar eru atvinnumálin -og
pá fyrst '0g fremst hitaveitan og
útgercarmálin.
Alpýðuflokkurinn vinnur að
pví, að sem allra fyrst verði haf-
'ist handa um hitaveituna, að
framkvæmdirnar verði byrjaðaf
strax að svo miklu leyti, sem
hægt er, áð pær verði miðaðarf
við hitaveitu fyrir allan bæinn,
en ekki áð eins fyrir þau hverfi,
par sem efnaða fóikiö býr.
Það er nú bersýnilegt, aið í-
haldið á ekkert lán víst í Eng-
'andi. Alpýðuflokkurinn krefst
pess, að Jeit'áð ver'ði eftir lánstil-
boðum einnig amiars staðar og
pað bagkvæmasta tekið. Þetta
hefði auðvitað verið skylda b-org-
arstjórans, en hann h-efir yfMeitt
gert. öll þau glappaskot í hita-
vei'tumálinu, sem hægt var a.ð!
gera.
En fyrst og fnemst mun Al-
þýðuflokkurinn leggja aðaláhierzl-
Una á páð, að auka atvinnuna í
bænum með stuðningi við útgerð-
ina og bæjat'útgerð.
Reykjavík getur með aðstoð
Fiskimálasjóðs fengið tvo ný-
tízkutogara, ef bæjarsjóður 1-egg-
úr fram n-okkuð hiutáfé til pess
að stofna félag til að neka pá.
Pessa hjálp ríkiisins á bærinn að
nota sér. Bæjarisjóður eða- hafn-
arsjóður á að styrkja útgerðina
með pví að létta af henni gjöld-
um á sama hátt og siðasta al-
pfngi gerði. En auk pess að
stuðla pannig óbeinlínis að aukn-
ingu atvinnunnar, væri áhrifa-
mesta ráðstöfunin, að bærinn réð-
ist í bæjarútgerð. Það myndi
færa bæjarbúum nýjar og auknaír
átvinnutekjur, minka4 tölu at-
vinnuleysingjanna og spara bæn-
urn stórfé, sem nú er eytt í fá-
tækraframfæri o.g atvinnubóta-
vinnu.
Stefna Alpýðuflokiksins í bæj-
armálum er í stuttu máli: Frain-
kvæmdir, framfariir. Stefna í-
haldsins: Aðgerðaleysi, kyrstaða.
Um þetta eiga 'kjösendurnir að
velja á sunnudaginn.
Fpirspurn.
Þegar gjaldeyrisnefnd leyfði
innflutning nýrra og purkaðra á-
vaxta, var leyfið pá veitt skilyrö-
islaust, eða var heildsölum peim
sem .innflutnings'jeyfin fengu sett
það skilyrði, að peir mættu ekki
selja ávextina, nema til hinnaí
eldri \erzlana, en alls ekki til,1
yngri eða nýrri verzlana, pví að
pannig er það í framkvæmdipni.
Fyrirspurninni óskast svarað
strax. ■
Kaupmaður.
ATH. Alpýðublaðið hefir spurst
fyrir um petta mál hjá gjaldeyr-
isnefnd og fengiö pau svör, að
leyfið hafi verið veitt skilyrðis-i
laust.
ihaldsandstæðingar,
sem fara úr bænum fyrir kjör-
dag, mega ekki gleyma að kjósa.
Skrifið A á seðilinn. Kosið er í
skrifstofu lögmanng í Arnarhváli.
Eins eru peir íhaldsandgtæöing-
ar, sem lieima iéigá utan Reykja-
víkur, ámimtir um að kjósa hjá
lögmiaami. Taka atkvæði sitt og
afhenda það kosningaskrifstofu
A-listans, sem síðan kemur pví
tfl skila. A-listi, einnig utan
Reykjavíkur, nema á Norðfirði:
par er það C-listi.
J. J. keppist í líf og blóð að
halda því fram, að hann fylgi
sömu stefnu með því að standa
bak við Kveldúlf og Lands-
bankann með 15-25% VERÐ-
LÆKKUN á bræðslusíld og þeg-
ar hann stóð á bak við Ólaf Frið-
riksson í baráttu hans að
HÆKKA verð lifrarinnar til
sjómanna úr 35 kr. í 60 kr. fat-
ið. Ilann læzt enn berjast fyrir
því, að sjómenn fái ,,sann-
virði“.
Nú er af öllu því, sem fram
hefir komið um málið, orðið
ljóst, að með þeirri stjórn og
verðlagningaraðferð, sem ver-
ið hef'ir við síldarverksmiðj-
urnar, hefir sjómönnum verið
tryggt sannvirði tvö undanfar-
in ár. Það hafa líka verið færð
að því rök, sem J. J. hefir sýnt
að hann er enginn maður til að
hrekja, að sannvirði hrásíldar-
innar til sjómanna verður ekki
tryggt á neinn hátt betur en
með þeirri vei’ðlagningarað-
ferð, sem beitt hefir verið í stað-
greiðslu hrásíldarinnar, bygðri
á .vandlega gerðri áætlun á
rekstri verksmiðjanna á kom-
andi vertíð. En þessari verðlagn-
ingaraðferð vill J. J. breyta
til þess — og þess eins
að ,,fátæk einkafyrir-
tæki“, sem reka síldar-
bræðslu, fái hrásíldina fyrir
lægra verð en áður og lægra
verð en sannvirði. Ekkert er
sameiginlegt með ,,stefnu“ J.
J. fyrr og nú, nema það, sem
skáldið Einar Benediktsson hef
ir lýst svo vel í kvæði sínu um
skóla hinnar svörtu listar:
Hann, sem dómur himins felldi
hefir ljósið gert — að eldi
og sitt guðdómseðli — að synd.
Hans fyrri mynd birtist öfug
,,í skuggasvipsins dráttum“.
,,Stefna“ J. J. nú verður auð-
veldlega skilin og skýrð, þegar
menn gera sér ljóst, hvenær og
hvernig hann var felldur af
dómi himinsins.
í grein sinni um Viðeyjar-
dansinn í N.dbl. 13. júní 1936
segir J. J. þessi merkilegu spá-
dómsins orð: ,,Ég ætla einu
sinni að prófa að elska óvini
mína og •hatursmenn. Ég ætla
einu sinni á æfinni að breyta
móti boðum skynsemi minnar
og reynslunnar. Ég ætla eitt
sumar að vera eins og íhaldið
vill hafa mig“. Sem sagt, svo
gert. Hann tók Kveldúlf að sér
,,til halds og trausts“.
J. J. hugsaði svo að vísu að’-
eins að leika sama leik og Pét-
ur Gautur hjá tröllunum. Hann
ætlaði að lofa þeim að binda á
sig skott og setja á sig stikla.
En honum varð það á að lofa
þeim líka að spretta í augað á
sér. Síðan sér hann allt eins og
þau. Það, sem átti að vera leik-
ur, varð ósjálfræði. Síðan hefir
hann orðið að dansa þann ,,Við-
eyjardans“, sem hann hefir
sjálfur gefið svo átakanlega lýs
ingu á:
,,Og í skjóii hinna almennu
vandræða, sem leiða af hörm-
ungum allra, vonast óvinir
hinna vinnandi stétta að geía
brotið niður núverandi ríkis-
stjórn og verk hennar. - - Um
leið og glæframönnunum tekst
að brjóta samheldni umbóta-
flokkanna, um leið og einn þátt
ur slitnar í öryggisfesti hinna
vinnandi stétta -- — þá er kom-
inn vopnaður her til að þrýsta
sjómönnum og verkamönnum
niður í þau hungurskjör, sem
eru að dómi eyðslustéttarinnar
nauðsynleg til þess, að nokkuð
vænn hópur af fólki geti á ó-
komnum árum lifað eins og
Thor Jensen og synir hans“
(Ndbl. 13. júní 1936). „EN
ALLT. SPIL ÞEIRRA JEN-
SENSSONA ER ÞÓ BYGGT
Á ÞVÍ, AÐ KVELDÚLFUR
HANGI SEM LENGST OG AÐ
HANN FÁI AÐ LÁNI. -- --
En til þess að geta það, verða
þeir að ráða alveg yfir bönk-
unum, yfir Alþingi, yfir ríkis-
stjórn og ríkissjóði.-Hin ör-
væntingarfulla barátta Jensens
sona byggist á því, að skapa
hungur og neyð og þeninga-
leysi í landinu, fella núverandi
stjórn, koma glæframönnunum
í æðstu valdasæti í landinu. -
Takmark Jensenssona er hið
sama og föður þeirra 1916, er
hann arðrændi háseta sína með
því að leyfa þeim ekki að selja
lifrina fyrir sannvirði, heldur
kúgaði þá til að selja Kveld-
úlfi hana fyrir smánarverð“
(Ndbl. 11. júní 19361.
Af því að J. J. hefir látið
spretta í augað á sér er honum
nú ljúft að dansa þenna Við-
eyjardans. Hans mikla fyrir-
mynd er nú ,,Jensen“, sem
„hafði nógu góða greind til að
skilja vesalmennskuna, sem
lá í aðdáun smáborgaranna“ og
„tók á móti hinni vaxandi að~
dáun smáborgaranna eins og
þur jörð á vorin móti gróðrar-
skúr“. Nú er þetta hans draum-
ur: í krafti Kveldúlfs og Lands-
bankans skal það fullkomnast.
Uppvakning
Sveins Benediktssonar,
15. maí 1936 ritaði J. J. í
Ndbl. um „Fall Sveins Bene-
diktssonar“. Það voru .ljót eft-
irmæli, sem hann gaf Sveini
þá. Hann segir, að Sveinn hafi
reynzt „allsendis óhæfur“, set-
ið „á svikráðum við velgerðar-
mann sinn“, verið „undirniðri
æstur spekúlant og hinn hat-
ramasti Mbl.-maður í allri hugs
un og framkomu“, sem „hugð-
ist í skjóli Mbl. að leggja und-
ir sig og spekúlantana allan
Siglufjörð“. Hann sejgir enn-
fremur, að Sveini hafi tekist að
„koma fram óskum sínum“ um
fráfall G. Skarphéðinssonar
„með gífurlegum ósannindum,
ódrengskap og frekju“, og hafi
hugsað Framsóknarmönnum
sömu örlög og haft til þess „í
frammi hótanir og dólgskap af
ósvífnasta tagi“. Hann hafi I
viljað „draga verksmiðjuna —
á grundvöll spekulationa og
fjárglæfra“ og litið á Siglu-
fjörð „eins og gullnámu fyrir
fjárglæframenn í Reykjavík“.
„Samvinna stjórnarflokkanna
var óhugsandi
á valdi Sveins“
J* J* 15. mai 1936.
var óhugsandi með því að hafa
verksmiðjurnar á valdi Sveins“,
segir J. J.
Vegna þessa alls segir J. J.
það hafa verið þjóðarnauðsyn
„að hreinsa Svein út úr valda-
aðstöðu á Siglufirði - - og fá
endi bundinn á hin lágsigldu
áhrif' hans. J. J. á ekki til
nógu þung orð að segja um Ás-
geir Ásgeirsson, sem hafi á þing
inu 1936 „komið með íleyg, sem
kostað hafi landið mörg hundr-
uð þúsund. Ásgeir leggur til, að
í stjórninni séu fimm menn. —
„Það var sama og tryggja í-
haldiun tvo af fimrn og sér í
lagi að tryggja Svein Benedikts
son ófram“.
Nú hefir J. J. sjálfur vakið
upp þenna Svein Benediktsson,
með því að „tryggja íhaldinu
tvo af fimm“ í stjórn síldar-
verksmiðjanna. Það þarf engra
skýringa við annara en þeirra,
er J. J. hefir sjálfur gefið, bæði
með því sem er tilfært hér að
framan og mörgu fleiru. „Til-
gangur Sveins hefir verið að
koma fyrirtækinu í hendur
gróðamanna, svo að unnt sé að
aröræna vinnandi stéttir lands-
ins með rekstrinum“ (Ndbl. 15.
maí 1936). Fyrsta áfanganum
hefir þegar verið náð. Þormóð-
ur Eyjólfsson er orðinn formað-
ur verksmiðjustjórnarinnar.
Því hefir J. J. fengið óorkað
með Sveini - þv.ert ofan í vilja
meirihluta þingmanna og
beggja ráðherra Framsóknar-
flokksins.
Það þarf enginn að efast um,
að þessi uppvakningur er send-
ur til höfuðs núverandi stjórn-
ar og vinnandi stétta þessa
lands.
„Hin svarta list“.
Þó að J. J. hafi nú alveg snú-
ið við blaði og breytt um stefnu
í öllum þeim málum, sem mestu
skipta hag vinnandi stétta.
reynir hann enn að binda sína
fyrri fyigismenn við sig með þv£
að ganga fram undir sömu víg-
orðum og fyrr. Það er sami leik-
ur með orð og þegar fasisma
var komið á í Ítalíu og Þýzka-
landi með vígorðum alþýðubar-
áttunnar. Það er sami ieikur
með orð og hugtök og þegar
ítalir réðust með gashernað inn
í Abessiníu í nafni menningar-
innar og Japanir heyja stríð í
Kína í nafni friðarins. Það er
þessi svarta list, að snúa Faðir-
vorinu upp á Andskotann. Þeg-
ar J. J. talar nú um ,,sannvirði“
hrásíldar til handa sjómönnum,
meinar hann arðrán. Þegar
hann talar um „umbætur“
meinar hann aukna rangsleitni.
Þeir eru kallaðir „klókir“, sem
sjá sinn hag einan, eða þá „ráð-
deildarmenn11. Svik við mál-
stað er kölluð ,,gætni“ og ó-
mennskan ,,varfærni“, rökleys-
ur „sigur“ í málaflutningi.
Hinsvegar er staðgreiðsla síld-
ar nú kölluð „braskgrundvöll-
ur“ eða „glæfraspil braskara11.
Myndarskapur um stjórn síld-
arverksmiðjanna er kallað að
gera þær að „sjúku áhættufyr-
irtæki í flokkshagsmunaskyni“.
Og í öllum þessum málaflutn-
ingi auglýsir J. J. sjálfan sig
eins og skraddarinn, sem þótt-
ist hafa haft sjö í höggi. Hann
er að vinna fyrir eftirmælum
vinar síns H. K. Laxness: „Þú
spýttir bak við mublur með sig-
urbros á vör og snýttir þér í
gardínur með sigurbros á vör“.
Bak við allan hans málaflutn-
ing hillir undir þá frekustu fyr-
irlitningu fyrir lesendunum,
sem nokkru sinni hefir sést á
íslandi og hina staðföstu trú ó
að fólkið sé svo heimskt, að því
megi bjóða allt. Með því mun
J. J. að vísu vinna einn ,,sigur“:
Að lokum mun honum þó tak-
ast að drepa af sér alla þá til-
trú, sem hann átti áður hjá al-
þýðu þessa lands, að hann vildi
gera hennar mál að sínum.
Gríman, sem hann hefir fyrir
andlitinu er með þeim hætti, að
innrætið sést bara ennþá bet-
ur.
Kciuisla
í fsvt som
ölln
skíðafólki
er uaa$«
sysilegt að
vita.
Keimslu-
gjald 5 ki’.
.,■■--■

SksÖa-
kvib-
tuyndin
eiirnfg
Al skýr-
ingar öll
kvöldfn
Skí ðanám skeið
Iþróttafélags Reykjavíknr í húsi K.F.U.M.
við Aiutmannsstíg. 1., 2., 3. og 4. fehr., kl. 9
e. ni. öll kvöldin, og að Kolviðarhóli suuntid.
6. og 13. febríiar. Þátttaka tilkynnist í síma
3811. —
Orðsendlns
til eínstakra kaupenda ðt um land.
MiHniö, að Alþýðublaðiö á að greiðast ái’sfjórðuagslega fyrirfrani.
Þeii’, sem enn ekki bafa sent greiðsht fyrir 1. ársfjórðung 193 ,
eru vinsainlega beðnir að gera þáð sem fyrst, svo semling
blaðsins geti haldið áfram.