Alþýðublaðið - 14.03.1938, Síða 2

MÁNUDAGUR 14. FEBR. 1938.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
RAGNAR E. KVARAN og BRYNJÓLFUR JÓHANNESSON
í sjónleiknum ,,Fyrirvinnan“ eftir Sommerseth Maugham.
SKOTl nokkur ætiaði að kaupa
bíl, sem au'ðvitað átti aðvera
mjðg ódýr. Seljandinn sýuir hon-
mra litiinn tveggja sæta bíl.
Bara tvö sæti! hrópar Skot-
itnn óánægður. - Nei, það dugir
ekki, Hvar á ég þá að hafa vin
minn?
— Vin yðar?
— Já, hainn, sem ég býð með
tíi þe&s að borga bensinið.
l>egar hin fræga leikfcona Sarah
Bernhard ferðaðist á sínum tíma
Uin Káliforníu, var blaðamaður-
iinn Saim Davis frá Carliso.n Ap-
peai og Sain Francisco Examiiner
blaðafulltrúi hennar. Hann var
mjög glæsilegur og aðlaðandi.
maður, og Sarali var ákaflega*
hrifin af honurn og vildi ekki
iáta önnur blöð eiga viðtöl við
sig en þau, se-m hann var fulltrúi
fyrir.
Þegar þau kvöddust í NewYork
og lestiin var að leggja af sttað,
lagði Sarah báðiar heindur um
háls hoinum og kysti hann á báð-
ar kinnar og munniinai og sagði:
- Á hægri kionina vegna Cari-
son Appeals, á vinstri kinninla
vegna San Francisco Exianniners
íog á munninn vegna yðar sjálfs.
— *Frú, min, sagði blaðamiaiður-
inn sýnilega hrærður. — Má ég
minna yður á, að ég er iíka full-
trúi fyrir Associated Press, sem
á 380 blöð.
*
Það var i leikhúsi, rétt áður en
leiksýning átti að byrja. Leák- i
stjórinn víkur leikh ússeigand an-
ttm afsíðis og. segir:
— Sjáið til,.það eru 19 menn í
sainuin. Eigum við áð leika, eða
borga peningana aftur.
— Það er ómögulcgt að borga
miðana, sagði ieikhússeigandinn,
, því að allir þessir menn hafa
gjafamiða.
*
Þpgar stuittu kjóiarnir vor-u
(inest í tlzku hér á árunuim var
frú ein að sýna manni sinurn
nýjan kjól og var mjög hrifin.
Sjáðu bara, sagði hún. —
Er hann ekki sætur? Er hajun efcki
draumur? Er hann ekki eins og
kvæði eftir Davíð?
— O-jú, sagði eiginmaðurmn.
— En betra þætti mér nú samt,
ef hann væri svo sem einni vísu
lengri.
*
Sören var hár vexti og breið-
axla, Hann lét mikið yfir kröftum
sínuni og langaði til að læra
hnefafeik.
Brá hann sér til hnefadeika-
kennara, og var ákveðið að hann
tæki Sören til læringa.
Á fyratu æfingunni ætlaði Sör-
en að láta til skarar skriðia og
byrjaði sókn með mikilli ákefð,
en ekkert virtist bíta á hnefa-
leikakennarann.
Loks fór kennaranuoi að teiöast
þóf þetta og sló Sörensien niður.
Þegar Sören raknaði við, siagði
hann nróðgaður við kennariamn:
— Var nú nauðsynlegt aið silá
mig niður á þennan hátt?
— Nei, nei, svaraði kennarinn.
— Reynið að hafa yðuir á fætur
og þá skal ég kenna yðuir að
minsta kosti 7 aðrar aðferðir.
Ósýnilega skammbyssan
heitir leynilögreglumynd, sem
Gamla Bíó sýnir núna. Aðalhlut-
verkin leika Lew Ayres og Soi.l
Patrick.
Póstferðir
mánudaginn 14. marz 1938: Frá
Reykjavík: Mosfellssveitar-, Kjal-
arness-, Kjósar-, Reyltjaness-, Ölf-
uss- og Flóapóstar, Hafnarfjörður.
Seltjarnarnes. Fagranes til Akra-
ness. Til Reykjavíkur: Mosfells-
sveitar-, Kjalarness-, Reykjaness-,
Kjósar-, Ölfuss- og Flóapóstar.
Hafnarfjöröur. Seltjarnarnes. —
Fagranes frá Akranesi. Selfoss frá
útlöndum. Gullfoss frá Akureyri.
Grímsness- og Biskupstungnapóst
ar.
The Glasgow Bulletin
birti þ. 28. jan. grein, sem nefn-
ist „Ieeland Calling Scots Scouts.
1938 Jamboree Plans in Northern
Capital." Fjallar grein þessi, eins
og nafnið bendir til, um skátamót-
ið, sem haldið verður hér á sumri
komanda, og væntanlega þátttöku
skozkra skáta í því. Talsverður
hluti greinarinnar fjallar um skáta
starfsemina á íslandi. Undir grein-
inni standa stafirnir T. L. M. (FB.)
YRIRVINNAN, leikritið eft
ir enska skáldið W. Som-
merseth-Maugham, hefir nú
verið sýnt hér 11 slnnum fyrir
troðíullu húsi.
Öllum er kunnugt hve erfið-
lega það hefir gengið fyrir Leik-
félag Reykjavíkur að sýna góð
leikrit hve lítinn skilning bæjar
búar hafa sýnt á slíkum leikrit-
um. Hin mikla aðsókn að þessu
leikriti þrátt fyrir það þó að
2 aðrar leiksýningar séu nú
dags daglega, hlýtur að gefa
Leikfélaginu aukið þrek og vera
því hvatning til að sýna góð
leikrit í framtíðinni.
Þó að Fyrirvinnan sýni ein-
göngu móral yfirstéttarinnar
og komi því dálítið spanskt fyrir
augu verkalýðs og undirstétta,
þá á aðalatriði þess, túlkunin á
afstöðu hinnar eldri og yngi’í
kynslóðar hvorrar til annarar,
erindi til allra. í leikritinu er
þrátt fyrir hinn kómiska blæ á
sýningunni falin mikil h'fs-
speki, og það er áreiðanlegt, að
bæði höfundinum og leikendun-
um hefir tekist mjög vel að gera
hana skiljanlega almenningi, og
er slíkt þó oft svo grátlega erf-
itt.
Eg fullyrði það, að ég hefi
enn ekki séð á leiksviði hér svo
samfeldan leik og blæfágaðan
og í þetta sinn -— og ég minnist
þess ekki að hafa séð hér betur
skilað neinu hlutverki en hlut-
verki því, er Ragnar Kvaran
hefir á hendi í þessum leik —
nema ef til vill einu sinni —
og það þó ekki betur (Har. Bj.:
Sá sterkasti).
Líkt má segja um alla hina leik
endurna. Hvergi verður maður
var við mistök, jafnvel ekki hjá
þeim, sem eru þó nýgræðingar
(Alda Möller).
Það er mjög sjaldgæft hér í
leikhúsinu, að maður gleymi
sjálfum sér og öllum, sem í
kringum mann eru, og lifi sig
gersamlega inn í það, sem fer
fram á leiksviðinu, en þetta
verður meðan maður horfir á
Fyrirvinnuna.
Það er einna gleðilegasti við-
burðurinn í leiklistarlífi okkar
Reykvíkinga, hve mikil aðsókn
hefir verið að Fyrirvinnunni.
Hún sýnir að Reykvíkingar
kunna orðið að meta góða leik-
list, en það er fyrsta skilyrðið
fyrir enn meiri leiklistarmenn-
ingu.
V. S. V.
Slysavaínadeildin Vörn
á Sigflufirði átti finmi áfa af-
imæli fyrjr skömmu. Hefir deild-
ín safn,að á þessum fimm ánum
20 þúsuud krónum í Björguinar-
skútusjóð Nar'ðiurlands. Félags-
kouur eru 150. (FO.)
Ðavid Hume: 30
Hús dauðans.
un um það.
„Morðinginn" gekfc^ upp þrep-
iu, en Mick lá nákiuu í vatninu
glymja við þrepin og anuar maö-
gatið. Hann heyrði brakið., þeg-
ar lúuhlemmnum var skelt aft-
ur og koldimmt varð inni.
Vesalings rotturnar hljóta að
vera hálf ærar af hungri. Það
er ástæðan til þesis,, að þær eru
svona magrar. Ég hygg ennfrem-
ur., að þær séu sæmilega blóð-
þyrstar, en samt sem áður hefi
ég enga reynslu fyrir mér í þeiín
efnum. Nú ætla ég að lieggja yð-
ur héí í lestina í hálftima, og ef
rotturnar verða mjög matlysftug-
ar, þá hygg ég að ,þér verðið
fegínn að leysa frá skjóðunni,
þegar við hitíumst aftur.
Mick stóð nálægt stiganum,
sem lá uipp á þilfarið, þegar að
„Morðinginn" óvænt ýtti harka-
lega við bonum. Hann hraut á-
fram ofan í fúlt vatnið. „Morð-
inginn“ h 1 ó.
Þarna mun yður líða vel,
sagði hann. Strnx á eftir heyrði
hann trítlið í rottunum,, eftir að
þær höfðu jafnað sig eftir fyrstu
hræðsluna, sem greip þær O'g
i fcomu nú trítlandi út úr felustöð-
litm sínum.
p Hann tófc á af öllum kröftum
oig reyndi að risa á fætur. Á-
reynslan varð árangwslaus. Hann
reyndi hvaö eftir annað, en valt
stöðugt út aí: aftur. Ein roittan
snerti við öxl hans'. Hann veltí
sér til og rottan flýði tístandi.
En Mick vissi, að þær mundu
cekki halda sér lengi fjarri. Þær
áttu heima hér í rökkri lestarinn-
ar.
Hann ýtti sér til, þangað tíl
höfuð hans fcom við skipssúðina.
Hann reyndi að rísa, á fætur upp
við skipssúðina á þann hátt að
ýta hnafcfcanum að skipssúðinni
og spyrna fótunum í botnirm. —
Anuar árangur varð ekfci af þessu
en sú, að hann varð mjög þreytt-
úr. Svo lagðist hann til hvíldar á
botnfjölwnum, en hröfck saman
við það, að rotta trítlialði um
brjóst hans. Hann busiaði S vlatn-
inu með fótunum og emnþá flýði
rottan og svo varð þögult.
Skipið vaggaðist mdkiið og
vatninu sfcolaði yfir andlit hon-
um og fyllti nef hans pg eym,
svo að hiontom lá við uppsölu.
Hann lyfti höfðimU upp úr vatn-
|nu, en í sama bili rafc hiann upp
veln. Rotta hafði læst tðnnum í
öxl honum. Hann stundi þuingan.
Nú múndi ekki líða á löngu, þar
til þær kæmu í hópirm og réð-
uist á hann. Rotturmar myndu
gleyma óttanum vegna blóðlykt-
arinnar og hungursins.
Hann dró djúpt andanai o,g
velti sér að néðsta járnþrepiiniu
í stigamum.
í sama biii datt honum nýtt i
hiug. Hann gat ekki staðið á fæt-
ur, en ef til vill gat hann s’lopp-
ið frá rottunum með því að vega
sig upp stigann með fætuma á
undan. Hahn var æfðtir fimleika-
maður.
Hann kom fótunum upp á
fyrsta þrepið. Með rnestu erfiðis-
miunum tókst honum að vega sig
upp þrep af þrepi. Hann sár-
verkjaði í fæturna og s’vitinn
streymdi af honum, en rottumar
komiust ekki að bonum, meðan
hann var á hreyfingu. Þær trítl-
Uðu stððugt í kringum hann, en
porðiu ekkl að honum. Þegar hann
hafði náð með fótunuin upp í
4. þrep var hann allur kominn
á Joft, nema höfuðið og herðaruar
Hann varð að hvíla sig stumdar-
fcorn, áður en hann gerði loka,-
áreynslúna. Haon mjafeaði ség
ofurlítið til og vóig sig því næst
upp svo að harnn sa,t á þrepinu.
Nú siaknaði á reipinu, sem bumd-
ið var uim hendur haus og fætur.
Hann svimaði af áreynslunni og
varð að sitja kyr pg hvília sig
stundarfcorn. En hann mátti ekki
biða fengi. Hann þreifaðí fyrir
sér með fingruuum, þangað til
hanm fanu hnútania um öklana.
Hanu byrjaði að leysia þá upp
einn af öðrum.
-iun.j rnn ddu ujauAq uunq $s go
fætur hans lausir úr böndunum.
Hann sveiflaði fótunum fram og
aftur, til þess að setja blöðið í
hreyfingu. Eu nú var amvað
vandamál eftir. Hvernig áttí hann
að fara að því að losia reipiö af
höndum, sér og handleggjum. —
Það þurfti að hafa hraðann á, því
áð hver mínútan var dýrmæt. —
Honum datt allt í eimi ráð í
hug. Hann lét sig detta ofa.11 af
þrepinu og kom standandi niður.
Hann suéri því næst baki að
stiganum og fór að nudda reipin
upp við járnþrepið, þangið til
reipið hrökk í sundur. Þá voru
hendurnar lausar lifca.
Tveim mínútum seinna hafði
hann algerlega losað sig úr
böndunum.
ÁTJÁNDI KAFLÍ.
í BALINU.
Mick reifcaði í spori. Hann var
dauðþreyttur og í miklum æsingi,
eftir þessi síðustu skelfinigar-
augnablik. Hvað myndi nú líða
langur tími þangað til „Morð-
inginn" kærni til píningarklefans?
Og hvað ætti hann að gera á
meðan? Horfurnar höfðu ekki
batnað að öðru leyti en þvi, að
nú var hann ekki lengur fjötrað-
ur. Hér niðri í lestinni var hann
jafn hjáiparlaus og notturnaír. —
Mennimir uppi á þilfanmu hðfðu
öll tromf á hendimni, nema þá
því aðeins að hann gæti látið
sér detta eittbvert. snjallræði í
Siuuröur Þorsteinsson
frá Flóaaafli:
Útgefandi:
i s afol d arp rentsmi ð j a.
ÝLEGA er komin út bók
1“ utn I'orfefcshöfn, þessa merki-
legu veiöistöð fyrri tíma, og er
það áð mestu siaga staðairins og
iýsing umhverfisins.
t bókinni eru myndir af sjólbúð-
um., skipshöfnum og formönnuim,
sem þaðan hafa róið, og er sagt
frá sjóferöwm, fiskimiðum, veið-
arfærum og fleiru, sem fróðleiik-
ur er í íyrir nútíma kynslóðir.
En það, seni gefur frásögninni
lif og lit er iýsingin á sjóhrakn-
rngunum 29. marz 1883, sem höf-
wndur bókarinniar lenti sjálfui' í.
Gefur sú lýsing miklu gleggri
hugmynd um skipshöfnina en
nokkur ljósmynd. Þar kynnist
lesandinn þoli, þreki og æðruleysi
íslenzkrar sjómaninaistéttar, eins
íog hún var og eins og hún
er, óbilandi fcjarki í stórhríð og
boki úti á rúmsjó, þar sem for-
maðurinn situr við stýrið með
saltvatnið drjúpandi úr skegginu,
en hásetamir aka segluim ogiausia.
Þeir talia fátt, aðetns það sem
nauðsynlegt er, og ef þeir hlægjia,
þá er það dimmur hLátur!
Ingólfur Jónsson
lögfræðingur, Sími 3656
Bankastræti 7. og 4643.
Fasteignir
til sölu á ýmsum góðum stöðum í
bænum, cinnig á Norðurlandi. Tek
fasteignir i umboðssölu. Annast
málfærslustörf. Viðtalstfml
kl. 4—6.
Auglýiið ! AlþýtabhOlMi!
^fcozfca fornleífalélagllBt
heflr undanfarfð haift fornleifa-
fræðinglnn Dr, Alexander Curíe i
þjónustu sinni til þess að rann-
saka hvort ekki fyndust lelfar
af húsum filá víkingatímiabilmu
á norðanverðu Skotlandi. Rann-
sóknir þessar byrjuðu fyrlr uokkr-
Um árum, og hafa> þær nú leiitt
í Ijós, að jafnvel fram á þrett-
ándu öiti tmra verlð heill bygö-
arlög í Skiotlandi, þar sem bygg-
ingar allar og húsiagerð voru með
norrænum hætti. Hefir tekist að
grafa upp alveg stilhreina norsku
bæi frá víkingatimanum, og auk
þess hefir fundist ali mikið af
áhölduim og leifar af fartnaði.
ÞessWm rannsóknum verður hald-
ið áfram og vænrta menn að á
þann hátt megi takast að fá vit-
neskjw um hve mikið kvað aö
byggð Norðmanna á Skotlandi
í fórnöld. (F.Ú.)
Ekkl kommúnlstar.
Hér í blaðinu var fyrir skömmu
talað um tvo nýja félaiga í Jafn-
aðarmannafélagi Reykjaivilkur,
sem gengw inin í þaö á fundlnum
í Nýja Bió, þá Hálfdán Bjarna-
ston og Hannes AgnarsB’O'n, á
þann hátt, sem þeir telja mjög
móðgaindi fyrir sig, þar 6em þeir
voru taldir koinmúni'star, kalliaðir
„tvær ko'ni múnistasp rautur'' og
„aðalwndirróöuramenn og rógber-
ar kommúnista í haf narvinnúnní".
Þar sem Hálfdán Bjamasio>n og
Hannes Agnarsso-n lýsa. báðir yfir
því, að þeir séú ekki kommúnist*
ar og hafi aldrei talað illa unt Al-
þýðuflokkinn, eins og ummælín
gefa tilefni ttl að ætla, en AI-
þýðublaðið vill hins vegar ekki
kalla menn kommún istaspiiautu r
og rógbera að ósekjw, verðwr það
að telja þesisi wmmæli, sem það
annars hafði frá heiimildi, sem þaö
telur góða, á misskiinjngi byggð
og ómakleg,
En fyr eða síðar kemur lokadagurinn, og þá er
það, sem allir vildu vera líftrygðir. -—
Líftryggið yður heldur strax, fyrir hæfilega upp-
hæð, til utborgunar þegar mest liggur við.
Hjá okkur eru iðgjöldin lægst, og svo, munið
.. ALÍSLENZKT FÉLAG. —
Sjóvátryggingarfélag íslands h. f.
LÍFTRYGGINGARDEILDIN.
Aðalskrif stof a: Tryggingarskrif stof a:
Eimskip, 2 .hæð. Carl D. Tulinius & Co. hi.
Sími 1700. Austurstræti 14. Sími 1730.
Það lifir í dag--