Alþýðublaðið - 25.03.1938, Blaðsíða 3

FÖSTUDAG 25. MARS 1938.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
RITSTJÓRI:
F. R. VALDEMARSSON.
AFGREIÐSLA:
ALÞÝÐUHÚSINU
(Inngangur frá Hverfisgötu).
SÍMAR: 4900—4906.
4900: Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Ritstjóm (innlendar fréttir).
4902: Ritstjóri.
4903: Vilhj. S. Vilhjálmsson(heima)
4904: F. R. Valdemarsson (heima)
4905: Alpýðuprentsmiðjan.
4906: Afgreiðsla.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
Vílja íhaldsmenn
enga bitlinga?
—o—
BLÖÐ íhaldsins hafa und-
anfarna daga skrifað mik-
um stjórnmálahorfurnar í
lándinu og viðhorf stjórnmála-
flokkanna til ríkisstjórnarinn-
ar. Sennilega er íhaldið ekki
ennþá örugt um að íhalds-
bandalagið, sem Ólafur Thors
og J. J. hafa verið að vinna að
undanfarið, takist. Þau gefa í
skyn að Alþýðuflokkurinn muni
vera reiðubúinn til þess að
hindra það að íhaldið taki við
völdunum og eina skýringin,
sem á því sé að finna, sé græðgi
foringja Alþýðuflokksins í bein
og bitlinga.
í sjálfu sér er svo auðvirði-
legur málaflutningur ekki svara
verður; það er ótrúlegt að nokk-
ur hugsandi maður líti öðruvísi
en með fyrirlitningu á hinn
stöðuga rógburð íhaldsblað-
anna, sem þau hafa tekið upp
éftir kommúnistum, um „bitl-
ingalýð" Alþýðuflokksins.
En sennilega álíta íhalds-
blöðin, að einhver jarðvegur sé
fyrir þennan sífelda rógburð,
því varla birtist í þeim stjóm-
málagrein, svo að viðkvæðið sé
ekki um hin „feitu bein og bitl-
inga“ Alþýðuflokksins.
Þegar íhaldsblöðin tala um
Alþýðuflokksmenn, eru öll
embætti, sem þeir gegna, og all-
ar trúnaðarstöður hins opinbera
„bein og bitlingar“. íháldið virð
ist eiga afar erfitt með að sætta
sig við það, að allir þeir, ,sem
opinberum störfum gegna eða
hafa sæmileg laun, skuli ekki
vera íhaldsmenn, enda gætti
það þess vandlega meðan það
liafði völdin óskoruð, að úti-
loka alla frjálslynda menn frá
opinberum trúnaðarstörfum.
Það er langt frá því, að fyr-
vérandi stjórn hafi fylgt sömu
reglu gagnvart íhaldinu. Senni-
lega eru meira en 10 íhalds-
ménn á hvern Alþýðuflokks-
mann í embættisstöðum; þá fyr-
nefndu kallar íhaldið auðvitað
embættismenn, þeir síðar-
nefndu eru „bitlingalýður11 á
máli íhaldsblaðanna.
Og það er síður en svo að í-
haldið hafi farið varhluta af
þeim opinberu stöðum og trún-
aðarstörfum, sem stofnuð hafa
verið í tíð fyrverandi stjórnar
og ekkert hefir á því borið, að
Sjálfstæðismönnum hafi verið ó
ljúft að taka laun fyrir störf,
sem þeir kalla bitlinga, ef Al-
þýðuflokksmenn gegna þeim.
Þeir hafa haft fulltrúa í fisk-
sölusamlaginu, fiskimálanefnd,
síldarútvegsnefnd, útvarpsráði,
síldarverksmiðustjórn, mjólk-
ursölunefnd, kjötverðlagsnefnd,
gjaldeyrisnefnd, bankaráðum
o. s. frv. og á flestum þessum
stöðum hafa verið tveir íhalds-
menn á móti hverjum Alþýðu-
flokksmanni. Þessir íhaldsmenn
hafa hirt laun sín með beztu
samvizku og sennilega þózt hafa
vel til þeirra unnið, en blöð í-
haldsins eru látin skrifa enda-
laust dag eftir dag um bitlinga-
græðgi þeirra Alþýðuflokks-
manna, sem starfa í þessum
sömu nefndum.
Og það er síður en svo að
þessir siðameistarar, sem skrifa
í íhaldsblöðin, hafi sjálfir sleg-
ið hendinni á móti opinberum
trúnaðarstöðum, enda þótt þeir
hafi orðið að taka á móti þókn-
un fyrir þau til viðbótar þeim
launum, sem þeir fá frá Sjálf-
stæðisflokknum fyrir að skrifa
um bitlinga og bein andstæðing-
anna.
Jón Kjartansson er á launum
á fisksölusamlaginu á kostnað
hinnar skuldugu útgerðar, auk
þess sem hann endurskoðar
reikninga Landsbankans.
Valtýr Stefánsson hefiir tek-
ið sæti í útvarpsráði. Árni frá
Múla og Sigurður Kristjánsson
eru á launum hjá fisksölusam-
laginu auk þingmenskunnar.
Magnús Jónsson, sem oft skrifar
ritstjórnargreinar Mgbl., er pró-
fessor, alþingismaður, í banka-
ráði Landsbankans og endur-
skoðandi landsreikninganna.
Stjórnmálaritstjóri Vísis, Jak
ob Möller, er alþingismaður,
bæjarfulltrúi, bæjarráðsmaður,
formaður framfærslunefndar, í
tryggingarráði, rekstrarráði,
hefir verið í mjólkursölunefnd
og stjórn Sjúkrasamlags Rvík-
ur og er enn starfsmaður þar.
Og meðeigandi hans við Vísi,
Björn Ólafsson, hefir sætt sig
við að taka laun í gjaldeyris-
nefnd.
Þetta er sjálfsagt langt frá
því tæmandi upptalning á auka-
störfum þessara leiðandi manna
við blöð Sjálfstæðisflokksins.
Því skal ekki haldið fram, að
þeir taki laun fyrir engin störf
— m. ö. o., að störf þeirra séu
bein og bitlingar, eða sannfær-
ing þeirra hafi verið keypt með
laununum. En almennt vel-
sæmi ætti að krefjast þess, að
þeir velji sér heldur einhver
önnur viðfangsefni að skrifa um
— heldur en bitlinga andstæð-
inganna. Enda munu lesend-
urnir eiga ervitt með að skilja,
hvaðan íhaldsmönnum kemur
sú vissa, að Alþýðuflokksmenn
selji sannfæringu sína fyrir
feitar stöður og bitlinga, nema
þeir viti það upp á sjálfa sig, að
hafa verzlað þannig með sann-
færingu sína.
Hjálp til Spánar.
RÍKISSTJÓRNIR Norður-
landa hafa fengið áskor-
un um að taka þátt í alþjóðlegri
fjársöfnun til hjálpar heimilis-
lausum börnum á Spáni.
Sá, sem hefir umsjón með
þessari söfnun, er norski dóm-
arinn Michael Hansen, sem jafn
framt er formaður Nansenstofn
unarinnar í Genéve.
Þessi hjálparstarfsemi verður
pólitískt hlutlaus, en mun þó
verða mest í Kataloníu, því þar
er þörfin mest.
Auk þess heldur sænska
Spánarnefndin, sem tók til
starfa í fyrra, stöðugt áfram að
senda stjórnarsinnum matvæli,
aðallega niðursoðið kjöt, smjör
og mjólkurduft. Einnig sér
nefndin fyrir 8 barnaheimilum
fyrir landflótta spönsk börn í
Frakklandi. Enn fremur send-
ir norska hjálparnefndin stjórn-
arsinnum matarbirgðir og hefir
m. a. sent til Spánar 15 þús. kg.
af þorskalýsi þetta ár.
Nefndin fékk nýlega þakkar-
ávarp frá spönsku ríkisstjórn-
inni, þar sem hún fullyrðir, að
lýsið hafi orðið til að bjarga
þúsundum barna frá því að
verða sjúk af næringarskorti.
(FÚ.)
Hálaferlin I loskva oo orond-
vallarkenninoar jafnaðarmanni.
WS ÁLGAGNIÐ, sem gefið
er út fyrir rússneskt
fé og sem í einu og öllu túlk-
ar sjónarmið rússneskra
valdhafa, ekki aðeins um
innanríkismál í Rússlandi,
heldur og um okkar eigin
mál, lætur sér ekki alt fyrir
brjósti brenna.
Jafnákveðið og það vinnur
að sundrungu í íslenzkri
verkalýðshreyfingu, jafná-
kveðið túlkar það vilja Stal-
ins í þeim viðbjóðslegu mála-
ferlum og fjöldamorðum,
sem nú eru daglegir viðburð-
ir í paradís kommúnism-
ans.
Það verður hins viegar aið játa,
áð blaiðáð er í hálfgierðium viand-
ræðum út af þesisium málum. Það
er t. d. alveg hætt að talia um
hina „elskuðu for,iugja aiþýöuinn-
ar“, nev, nim, ov o. s,. frv. Það
veit sem sé ekki, hverja það má
nefna, því að þó að- alt sé í
(lagi í dagi, igetur einhver af þess-
um „elskuðu foringjum“ frá í
dag staðið sem bers,trípaðuir „er-
indreki nazismans >og japanska
hernaðarauðvail d sinis ‘ ‘ á miorguin
fyrir dómstóili Stalinis.
Það hefir jafnved ekfci nú í
iangain tíma birit ejtt eámaisita
hrósyrðii Um „hetjuna frá Le’ip-
ziig“, Dimitrov, stjórnandia al-
þjóðasiambandis kommúnist,a, því
að hver veit nema á miorgpn
komi skeyti frá Moskva um það,
að hamm, einmátrt hann, stjóm-
andi Koniinterm, maðurinin siern
fann iupp siamfylkingarheitunia,
siem- H. V. iog fleiri haifa, nú
gleypt, hafi venið portturinn og
'paninain í ö.lium svikunlum síðustu)
4 ár, stjórnað „centnalnium" fyrir
Hutler og staðið að baki Bukhaiini
og Krestmski, Jagiodia og hvað
þeir nú allir heita, sem hafa gef-
ið Brynjólfii fyrirskipainir á und-
anförnum' árum? Enda berast nú
þær fréttir urtan úr heimi, að
Dimitnov verði meðal þeirna
sem næst eiga að koma fynir rétt
í Mioskva — og skjótasrt,, endai
mun Stailin þykjalsit a. m. k. geta
isannáð þaið, lað hiaim haffi háft
samhanid við þýzku inaziistiaiög-i
regluna!
Og sarnt sem áður hefir Dimi-
tnov imýliega haldið ræðUi, sem
kommúnistahlöð uim allar jarðir
hafa birti, — mema Þjóðvi'ljinm
hér.
1 þessari ræðu reyniir Dimitnov
með sfóryrðum að vinna hyl'li edn-
ræðisherrans í Kneml og fcoma
með því í veg fyrir það|, að hann
verði í mæsrta is láturfjárhópimum.
Þar segir hanni, að afstaðian til'
Rúsisilands hjá hverjmn eimstak-
lingd sé prófsteinninn á fylgi hasns
við sióisíaiiismiann iog einlægt lýð-
ræði! „Það finst ekki nieirtt dærni,
er sýnir betur hver er fjandmiað-
ur eða vinur verkiailýðsins og
málefni sósíalismians, hver er
fjaimdmaður eða vinur lýðræðds
og friðan, ein afstáðan til Sovét-
Rúsislands.“
Þetta segir Dimitrov í dag, eaii
hvað verðUr sagt um hann á
morgun? Verður hanin einn
þeirrai, sem eftíir 1 mánuð eð)a 2
verður stiiLt upp viið múrinn viöi
Ljubjanfcafangelsin og skiotinn
eins iog „svívirðileguir landráöa-
anaður ioig fiasisti"? Aðrir einsi
hlurtir haffa gersit í Rússlandi und-
anflarið. Allir fremstu menn
Rúsisa, állir, að öitfáum undian-
teknumi, þar á meðail Trortzki, sem
sköpuðu byltiUgiunai, lággja nú
dauðir, skotniir bak við eyrað eða
drepnir á ei-tri.
Þetta er og mergurinn málsans.
Annaðhvurt hafai umi 99 af hverj-
umi hundrað atf þeim möainum,
sem 'sköpuðu rússnesklu bylting-
una iog stjórnað hiatfa alþjóðaslam-
bandi kommúnista, er síðan,
stjórnar kiommúnásrtafliokkunium
víðs vegar um heimi, vexlð hreinir
og skærir glæpamenn, svándlarar,
þjófar., mofðingjair eðai það, sem
er að gerast á Rússlandi, er
spriottíð af ofsóknarbrjálæðá ein-
valdansi, sem svipar þá að flestu
til Calágúia, sem' gerði hest sihn
að ráðherrai, og Neno, sem lék
hlæjandi á fiðlu, meðan Róma-
horg var að brenna!
Kommúnistar halda því fram,
að allir þessir menn, sem sköp-
uðu rússnesku byltinguna og
stjórnað bafa alþjóðasamibandi
kommúnista!, hatfi verið og séu
„svívirðilegir landráðamenn iog
glæpamenn“.
Þetta getur meira en verið, og
sýnir þá hvaða fyxirskipanir
Brynjólfur & Go. hafa verið að
framkvæma á undanförnum ár-
um.
En rnargir munu þó efast um,
að þannig lággi I málunum. Fleiri
munu fallast á hina skoðunina,
að alt þetta framferði sltafi aif
stjórnarfarinu í Rússlandi, ein-
ræðinu, undiiókiuninni og of-
sóknunum gegn ölllum þeim', sem
leyfa sér að 'líta öðarum augum á
einstök mál en einræðisherrann
og sú klifca, sem stendur í fcring
um han n.
Allir menn sjá það, aði slíkt á-
stand, sem nú ríkir í Rúslslamdi,
á efckert skylt við sósialilsmann.
Sósíalisminn sfcapar fult fielsi
fyrir alla rnenn, skoðaniafrelsi,
málfielsá,, ritfiel'Si og samtáfca:-
frelsi. Efckert af þessu er til í
Rússlandi, þrátt fyrir það, þó aö
þáð eigi áð vera þuð samfcvæmt
orðum stjórnariskrá;rinn.air.
'Kommúnistar hafa löngum lát-
ið ljót orð falla til Alþýðubláðs-
ins fyrir það, að það hefir efcki
gleypt hverja flugu, sem fcom-
ið befir frá Rússlandi.
Meðan rússneskt, þýzfct eða
ítalskt réttarfar gildftr, ekfci hér
á Islandi, mun Alþýðuflokkurdnn
gagnrýna það, sem honum finst
stefna gegn grundvallarsetning-
um jafnaðarstefnunniar, hinw full-
komna frelsi og mannréttindum.
Þó að' múllinn hafi verið aetrtur á
forsprafcka komm ú nistaf Lókksi nis
og hann sitji þar fastur — mUn
jSrtalin efcká méð fyrirslkipiuinium
sínum geta fcomið honium á Al-
þýðuflokkinn — jáfnvel þó að
einstakir menn, sem verið hafa
í flokknum, ósiki nú framai- öllu
öðru að ganga undir jarðairinen
útbúsins frá Túsisneska fcommún-
iisitafliokkhum og hlýðia fclofnings’-
skipurtiunum þaðam.
Eldhússdagur Jónasar
Jónss. á alþingi I gær.
Frh. af 1 siðu.
heimskan, illa menntaðan, ó-
dreng, bjálfa, einræðissinnaðan,
lítilfjörlegan, hann hefði fram-
ið vísvitandi lögbrot og rang-
læti o. s. frv.
Hann hóf mál sitt með því, að
tala um lögin um alþýðutrygg-
ingar almennt, og lýsti göllum
þeirra, sem væru verk Alþýðu-
flokksins. Hann kvað skipun
Sjúkrasamlagsformannanna
vera ódrengskap í garð Fram-
sóknarflokksins og sérstök óvin-
átta í sinn garð. Hann kvað
lögin til skammar fyrir Alþýðu-
flokkinn, sjúkratryggingarnar
hefðu í för með sér þunga
skatta á menn, sem notaðir
væru til að halda uppi læknum
á 20 til 30 þúsund króna laun-
um. Ræða hans var löng, en
ekki merkileg, umbúðirnar mikl
ar, en efnið lélegt, og lýsti ein-
göngu persónulegu hatri, sem
virtist sprottið af öðrum málum,
enda sagði hann orðrétt, að
málið væri „lítið og ómerki-
legt,“ sem rætt var um. *
Þessi ofsareiði J. J. mun og
ekki eingöngu hafa verið sprott-
in af því, að hann gat ekki
skipað ráðherra Alþýðuflokks-
ins fyrir verkum, heldur af
hinu, að hann veit, að næstum
allir flokksmenn hans hafa
skömm á makki hans við íhald-
ið, enda vakti það athygli, að
hann talaði lítið við flokks-
menn sína undir þessum um-
ræðum, heldur eingöngu við í-
haldsmenn — og þá fyrst og
fremst Sigurð Kristjánsson.
Svar Haralds Guðmunds-
sonar.
tók sér auðsjáanlega ekki nærri
hin ljótu orð J. J.
Hann skýrði frá því áliti sínu,
að skipunarvaldið í þessu til-
felli lægi í höndum ráðherra.
Hann kvaðst ekki hafa getað
tekið til greina tillögu meiri-
hluta Tryggingarráðs viðvíkj-
andi ísafirði og Vestmannaeyj-
um. Sjúkrasamlaginu á ísafirði
hefir verið stjórnað af hinni
mestu prýði, og það var engin
ástæða til þess að skifta þar um
formann. „Ég vil líka geta þess,
að það getur ekki verið móðgun
við Framsóknarflokkinn þó að
ég skipaði ekki Jóhann Þor-
steinsson. Hann hafði í fyrsta
lagi engin afrek sýnt í þessa
átt, en það hafði sá maður sýnt,
sem minnihluti Tryggingarráðs
lagði til að yrði skipaður, og ég
skipaði — og auk þess, er Jóh.
Þorst. hatrammur andstæðing-
ur Framsóknarflokksins.
Viðvíkjandi Vestmannaeyj-
um vil ég geta þess, að þar
hefir stjórn Sjúkrasamlagsins
gengið mjög báglega og fjárhag-
ur þess verið í hinu mesta öng-
þveiti. J. J. og Jakob Möller
lögðu til, að Ástþór Matthías-
son yrði skipaður formaður
samlagsins. Hann hefir verið
í stjórn þess og auk þess hef-
ir hann átt sæti í stjórn sjúkra-
hússins, og það er athyglisvert í
þessu sambandi, að legudaga-
fjöldi sjúkrahússins hefir
þrefaldast á s.l. ári. Ég vildi
ekki skipa þennan mann, sem
formann Sjúkrasamlagsins. Ég
frestaði því og hafði hugsað
mér, að læknir Tryggingastofn-
unarinnar eða einhver annar
færi til Vestmannaeyja og at-
hugaði rekstur samlagsins og
fjárhag þess, og ég vil vænta
þess, að sá ráðherra, sem nú á
að skipa formann sjúkrasam-
lagsins í Vestmannaeyjum at-
hugi vel ásigkomulag samlags-
insins, áður en hann tekur á-
kvarðanir sínar.“
Har. Guðmundsson kvaðst
una því vel, að þegar J. J.
hefði eldhúsdag á sig, þá væri
aðalmál hans alþýðutrygging-
arnar, „því að ástæðan til þess
að lögin um alþýðutryggingar
eru ekki eins fullkomin og
æskilegt hefði verið og Alþýðu-
flokkurinn ætlaðist til, er fyrst
og fremst sú, að J. J. vann að
því öllum árum að spilla þeim
og tókst það ásamt íhalds-
mönnum.“
Það væri og broslegt, að heyra
J. J. tyggja upp sömu rógsyrð-
in um alþýðutryggingarnar og
Mgbl. Iðgjöldin, sem menn
greiða til sjúkrasamlaganna er
ekki nýr skattur, heldur fé, sem
þeir leggja fram sér til öryggis
gegn sjúkdómum. Og út af því,
sem J. J. sagði um laun lækn-
anna, sagði hann, að bezt væri
að biðja hann að reikna út laun
þeirra áður en sjúkratrygging-
arnar komu. Hinsvegar væru
áreiðanlega fá dæmi til þess, að
læknar hefðu nú þau laun, er
J. J. vildi vera láta.
H. G. kvaðst vita það, að
flokksmenn J. J. yndu ekki vel
framkomu hans og stafaði reiði
hans og ofsi af ýmsu öðru en
því, sem kæmi fram við þessar
umræður.
Um rétt sinn, sem ráðherra,
til að skipa formenn í Sjúkra-
samlögum gegn tillögum meiri-
hluta Tryggingarráðs kvað
hann hægan vanda að fá skor-
ið úr með dómi. Ýmislegt
skemtilegt kom fram við umræð
urnar, sem ekki verður rakið
hér, en samkvæmt ósk Fram-
sóknarflokksins var fundi frest-
að til kl. 5, en kl. 5 var fund-
inum slitið samkvæmt ósk sama
flokks.
Lloyds í Loinldon
heitír myndin., siean n,ú er sýn]d
í Nýja Bíó. Lýsi'r hún katfJa; úr
siögui Englan-ds. Aðailhlutverkiin
Feiika Miadeleine Cairnoll og Ty-
none Power.
Aðgerðasmiðj an, Lauga-
veg 74 gerir við aluminíum-
búsáhöld o. fl. Sími 3646.
Málaravinna. Tek að mér alla
málaravinu utan húss og innan,
einnig loftþvott. Oddur Tómas-
son, Vesturgötu 68. Sími 3835.
Útbreiðið Alþýðublaðið.
Haraldur Guðmundsson tók
ofsa J. J. með mestu stillingu og
n-
til kaupenda út um land.
Utan Reykjavíkur og Hafnarfjarðar ber að greiða
Alþýðublaðið ársfjórðungslega fyrirfram. Næsti
gjalddagi er 1. apríl n.k. Munið að senda greiðslu
yðar á réttum gjalddaga.