Alþýðublaðið - 27.04.1938, Page 1

RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON.
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN.
XIX. ÁRGANGUR
MIÐVIKUDAG 27. APR. 1938.
95. TÖLUBLAÐ
Hllliferðask^li siiiiií, par sem engir
samniigar takast við atvinnnrekendnr.
----—
Brúarfoss stððvaðist í gærkveldi klukkan 11.
fioðaloss og Esja mnnu
stðftvast i kvðld.
Viðtal við formani Stýrimainafél. Islands.
1 RÚARFOSS stöðvaðist í
gærkveldi vegna þess,
að samningar voru ekki
komnir á milli Stýrimanna-
félags íslands og Eimskipa-
félagsins.
Átti skipið að leggja af
stað áleiðis til útlanda kl. 11
í gærkveldi, en gat ekki far-
ið vegna þess að deilan var
óleyst.
Alþýðublaðið hafði í morgun
tal af formanni Stýrimannafé-
íags ísands, Jóni Axel Péturs-
syni, og skýrði hann svo frá:
„Samningar stýrimanna voru
eins og kunnugt er útrunnir um
síðustu mánaðamót. Þá tóku
stýrimenn þá afstöðu, að að ó-
breyítu myndi skipin verða
síöðvuð næstu 7—14 daga með-
an samningaumleitanir færu
fram.
Mjög litlar viðræður hafa far
ið fram allan þennan mánuð,
þar til síðastliðinn laugardag,
að talað var saman með milli-
göngu sáttasemjara frá kl. 2
síðd. þar til um kl. 5 síðd. Lýsti
sáttasemjari því að lokum yfir
við stýrimenn ,að frekari við-
ræður á þáverandi stigi væru
þýðingarlausar. Hlaut af því að
leiða, að skipin stöðvuðust. Súð
in og Selfoss, sem þá voru stödd
hér við land, annað í Reykjavík
og hitt í Hafnarfirði, voru þó
hvorugt stöðvuð. Á mánudag,
það er í fyrra dag, var forstjór-
um Eimskip og Ríkisskip og
enn . fremur sáttasemjara til-
kynt munnlega af formanni
Stýrimannafélagsins sú ákvörð
uii, að skipin myndu stöðvuð
jafnótt og þau kæmu til Rvík-
ur og enn fremur að þau, sem
þar væru stödd. nú, myndu ekki
sigla fyr en samningar hefðu
verið undiritaðir.
Engum af þeim, er hlut áttu
að máli, gat því komið á óvart
að Brúarfoss myndi stöðvast,
og það er ekkert vafamál, að
stýrimenn E/s Brúarfoss hefðu
herfilega brugðist samtökum
sínum, ef þeir hefðu siglt skip-
inu burt þrátt fyrir ákvörðun
Stýrimannafélagsins og því að
sjálfsögðu verið svarað á viðeig
andi hátt.
Þeim er því ekki um að
kenna stöðvun Brúarfoss, heldur
hinu, að samningar hafa ekki
tekist enn, en það hlaut aftur að
hafa það í för með sér, að skipin
stöðvuðust, og hefði eftir venju-
legum gangi þeirra mála mátt
búast við því fyr.
Sama máli mun vera að
gegna um Heklu og Kötlu, er
nú liggja hér.
Vonandi tekst að leysa þessa
deilu hið fyrsta, og ættu báðir
aðilar að gera sitt ýtrasta til að
að það megi takast.“
Goðafoss og Esja eiga að fara
í kvöld í strandferðir, og má
ganga út frá því sem vísu, að
bæði skipin stöðvist.
Eins og sést á ummælum for-
manns Stýrimannafélagsins, var
atvinnurekendum tilkynt og
einnig sáttasemjara á mánu-
daginn, að skipin myndu verða
stöðvuð, ef samningar tækjust
ekki.
Mgbl. skýrir því rangt frá
þessu atriði í dag, eins og venja
er hjá því blaði í slíkum málum.
Allmikið mun bera á milli
stýrimanna og atvinnurekenda;
munu hinir síðasttöldu enn sem
komið er ekki vilja ganga inn á
neinar breytingar á samning-
unum. Hins vegar geta stýri-
menn ekki unað því, og eru
samtök þeirra mjög ákveðin í
því að halda kröfum sínum um
kjarabætur til streitu.
Engin ósanngirni felst í kröf-
um stýrimanna, og hafa þeir
teygt sig eins langt til samkomu
lags og þeim er frekast unt. Er
vonandi að stífni atvinnurek-
enda sé ekki svo mikil, að milli-
llndir merkiAfyýðn
flðkkslns 1. mai!
IMAÍ er á sunnudag-
• inn. Alþýðuflokkur-
inn væntir þess, að allir
góðir félagar mæti þá við
Álþýðuhúsið og taki þátt
í hátíðahöldum flokksins
og hópgöngu, sem farin
verður. FuIItrúar flokksins
munu leggja blómsveig á
leiði Jóns Baldvinssonar,
en þetta er fyrsta sinni,
sem hátíðahöld Alþýðu-
flokksins 1. maí fara fram
án hans.
Þess er og vænst, að Al-
þýðuflokksfólk sæki sam-
komur flokksins seinni
part dagsins og um kvöld-
ið, kaupi 1. maí-merkið og
1. maí-blaðið.
Upp úr sundrungunni,
sem geisar í alþýðufélög-
unum, er að vaxa einhuga
sveit Alþýðuflokksins, sem
ein getur trygt framtíð og
sigur verkalýðshreyfingar-
innar í þessu landi.
ferðaskipin þurfi að stöðvast í
langan tíma fyrir þær sakir.
Væntanlega mun verða reynt
að hefja samningaumleitanir að
nýju hið allra fyrsta.
eikur ih
Umræður stððu um máiið
svo að s@g|a i alla nótt.
..............-----
fitvarpsumræðnr fara fram á fðstiðagskvild.
I’ T MRÆÐUR stóðu í gær-
^ kveldi og fram undir
morgun á alþingi um frum-
varpið um stéttarfélög og
vinnudeilur.
Útvarpsumræður um mál-
ið fara að líkindum fram á
föstudagskvöld.
íhaldsmenn og Héðinn Valdi-
marsson hafa lagt fram miklar
breytingartilögur á frumvarp-
inu, enda er kunnugt að íhalds-
menn hafa samið breytingartil-
lögur við frumvarpið, sem eru
að efni jafnlangar og frumvarp-
ið sjálft.
Breytingartillögur H. V.
munu ekki verða teknar alvar-
lega af Alþýðuflokksmönnum á
alþingi. Þær eru fluttar að til-
hlutun kommúnista og það er
kunnugt, að þessar tillögur eru
ekki annað en tilraun H. V. og
kommúnista til að rægja frum-
varpið fyrir verkamönnum. H.
V. ætlaði á sl. vori rétt fyrir
þingrofð að bera þetta frv. svo
að segja óbreytt fram, en var
stöðvaður í því af Jóni Bald-
vinssyni og öðrum Alþýðu-
f lokksmönnum.
Þrír nefndarmanna í allsherj
arnefnd neðri deildar, þeir Vil-
mundur Jónsson, Bergur Jóns-
son og Gísli Guðmundsson,
leggja til að frumvarpið verði
samþykt óbreytt að efni til.
Vilmundur ' Jónsson lætur
þess getið í nefndarálitinu, að
þó að frv. hafi inni að halda
þýðingarmikil ákvæði, er geri
hvorttveggja að tryggja rétt-
indi verklýðssamtakanna í
landinu og auka þau og sé að
öðru leyti eftir atvikum viðun-
andi sem byrjunarlöggjöf um
þessi atriði, þá hefði hann þó
(Frh. á 4. síðu.)
N|]a flupélíH verðir
bráðom repd.
4ð því loknu hefjast fiui-
ferðir milli Reykjavíkur og
Akureyrar.
WT O er lokió sainsetningu fliug-
vélarinniar, sem á að annast
póst- og farþegaflutninga mjUi
Akureyray og Reykjavíkur.
Er hún í ftu|gskýlin!ui í Vatna-
görhuim iog hiefir neynst erfitt að
kioana hienn,i út. Er það ekki hægt
nema með flóði. ,
Þiegar foúið er að koma vélinni
út, fer fram reynsluflug ojg því
næst verða hafnar ferðir milli
Ak'UTieyrar og Reykjavíkiur.
Þó miun fliugvélin elíki hafa
fastar ferðir, héldiur vetiðiur farið
eftir því sem fkutnin|gar fást. Er
hægt, þegar þar að kemur, að
panta fármiða á flngimálaskrif-
stofunm eða í ;síma heninar.
Flugvéliin tekur 4 farpega, og
er meðalhraði heninar 180 km'. á
ktukkustund.
Vhr hún tupphafliqga bygð' sem
landflugvél, en hér er ekki hægt
að koma slíku við, og va|r!ð þvr
að taeyta henni í sjóf luigvél, enda
er hún hagkvæmari í rekstri
þannig.
FranaiD nm nvinr lán-
tðknr lagt fram á
Heiin!Id handa ríkisstjórninni
til að taka 12 milljón krönur
að láni árln 1938-1939 og 1940
17 JÁRMÁLARÁÐ-
HERRA leggur í dag
fram á alþingi frumvarp um
heimild handa ríkisstjórn-
inni til lántöku.
í frumvarpinu segir:
Ríkisstjórninni er heimilt að
taka að láni fyrir hönd ríkis-
sjóðs alt að 5 milljónum króna
eða jafngildi þeirra í erlendri
mynt, enda verði 1 milljón
króna af þessari upphæð notuð
til verksmiðjubyggingar á
Raufarhöfn. Enn fremur er rík-
isstjórninni heimilt að taka að
láni á árinu 1939 og 1940 alt að
7 milljónum króna eða jafn-
gildi þeira í erlendri mynt.
Frumvarpinu fylgir ýtarleg
greinargerð frá fjármálaráð-
herra, þar sem hann gerir grein
(Frh. á 4. síðu.)
Stjára Tékkóslóvakíu vis-
ai krðfnm Henleins á bng.
.—...----
Framtíð landsins verður rædd á fundi
ensku og fronsku ráðherranna í London

1
LONDON í morgun. FÚ.
H ÁÐUNEYTIÐ í Prag
kom saman á fund í
gærkveldi, og ákvað að vísa
á bug kröfum Henleins um
sjálfsstjórn handa Sudeten-
Þjóðverjum og breytingu á
utanríksmálastefnu stjórnar-
innar í Tékkósóvakíu.
Hins vegar tjáði stjórnin sig
fúsa til þess að ræða við full-
írúa Sudeten-Þjóðverja um mál
þetta alment, en ekki á grund-
velli þeirra krafna, sem Hen-
lein setti fram í ræðu sinni á
sunnudaginn.
Dr. Hodza, forsætisráðherra
Tékkóslóvakíu, mun halda út-
varpsræðu síðar í þessari viku
og svara þá Henlein. Dr. Krof-
ta, utanríkisráðherrann, hefir
áður gert grein fyrir afstöðu
stjórnarinnar, að því er snertir
kröfur Henleins um breytingar
á utanríkismálastefnu stjórnar-
innar.
Sendihenann i Lenðon
kallninr til| Prag.
KALUNDBORG í gærkvieldi FÚ.
Sendiherim TékkóslóvaJkíu i
Loindon hiefir verið kvaddur heim
heim tii Pra|g tl þess að ræða
við' stjórin sína um afstöðú hientn-
ar til stefnuskrárræðu Henlleins
og gefia hoinum íyrirmæli (ul.n
hvemig hann skuli ræða það mál
við Hálifax lávarð og ufaniríkis-
máliáráðuneyti Breta.
Þlað ie(r búizt jvfllð, að sendi-
herrann fad álleiðis tiil Londion
í nótt og mun tékkinesku stjóirn-
innii vera það mikið áhugafmiál að
hánn geti kornið sjónaTimiðum
hennar á framfæri, áðuir en lok-
ið er viðræðum þeirra Haiiflaix
lávarðar og Daladier, fúrsæ.tih-
ráðherm Fxakka.
létiiir i pélskim «i
ugferskam Möðum.
BERLIN í morgun. FÚ.
Blöð í Varsjá gera að um-
ræðuiefni næðu þá, er Henlein
hélt í Kadsbad siðastl. sunnu-
dag. Taka Möðin afstöðu með
kröfum þeiimi, sem hann setti við
það tækifærii fram.
I |greina'r|gerð frá póisku frétta-
stofunni, sem fengijn hefir verið
tiil birtingar ölluim blöðuimi í Viar-
sjá, siegir, að Tékkóisilóvakía; sé
ábyrg fyrir friðinum í Evröpu,
en þó beri lýðræðisríki Vestur-
(Frh. á 4. síðu.)
Ésvífiö ofbeldis-
verl iin borð í
Brfiarfossi.
Yfirmaður lemtir pilt á
skipinu til óbóta.
OVENJULEG og ósvíf-
in framkoma átti sér
stað í morgun um borð í
Brúarfossi, er einn af yfir-
mönnum skipsins, fyrsti
vélstjóri, útlendingur að
nafni Sörensen, barði
„messa“-drenginn til ó-
bóta, svo að blóð fossaði
úr andliti hans.
Pilturinn, sem heitir
Svavar Sigurðsson og
er 19 ára að aldri, átti að
vakna kl. 6 lÆ, en svaf yfir
sig vegna þess, að hann
vakti nokkuð fram eftir í
gærkveldi eins og aðrir
skipsmenn, vegna stöðvun-
ar skipsins og þeirrar ó-
reglu um borð á athöfnum
þess, sem það olli.
Um kl. 8 í morgun kom
Sörensen fyrsti vélstjóri
inn til piltsins, réðist á
hann og barði hann með
hnefanum í andlitið svo að
blóð fossaði úr nösum hans.
Ástæðan fyrir reiði vél-
stjórans mun ekki hafa
verið önnur en sú að pilt-
urinn mætti ekki á réttum
tíma, en auðvitað er það
engin afsökun fyrir slíkri
ósvífni og ruddaskap eins
og vélstjórinn sýndi. í
fyrsta lagi kom þetta hon-
um ekki hið minsta við og
aðrir áttu að finna að því
við drenginn að mæta ekki
á réttum tíma og í öðru
lagi eru íslenzkir sjómenn
ekki vanir að þola slíka
framkomu og hér af nokkr-
um manni.

Japanir sækja nú frai
ffl Suchow úr fjérum áttum.
----------
Baráttan er um Lunghaijámbrautma.
LONDON í miorgun. FÚ.
JAPANIR sækja nú til Lung-
hai járnbrautarinnar úr
fjórum áttum, að norðan, aust-
an, suðaustan og sunnan. Stefna
hersveitirnar allar til Suchow.
Herinn, sem að sunnan kemur,
er úr nágrenni Shanghai, og á
eftir um 110 km. til Suchow.
Skæiur hafa átt sér stað á 2
stöðum við landaimæri Sovét-
Rússlands og Mainchutoo, að því
er fregn frá Tokiio hiermir. í
þiessári frétt er sajgt, að rúss-
neskar hersveitir hafi ráðiist inn
yfiir lamdaimæ'rin, ©n verið hrakt-
ar til baka.
Nýja viðskiftaskráin
fæst nú hjá ölluim bókisöium.