Alþýðublaðið - 25.05.1938, Page 1

BITSTJÓRI: F. B. VAtíDEMARSSON.
ÓV8STANÐI: ALÞÝÐUFLOKKURINN.
KEK. ÁRGANGUR
MIÐVIKUDAG 23, MáJ 19S8,
120. TÖLUBLAÐ
kelðar* flæðlr m* yflr
3 kflómetra breitt svæðl
FléðlB veldnr stór>
tjéni A simallnunnl
50-60 símastaurar
fallnir eða i hættu.
C KEIÐARÁ er enn í vexti. Hún
^ flæðir nú yfir þriggja kílóraetra
breitt svæði, þar sera símalínan ligg-
ur um Skeiðarársand. Hefir flóðið
þegar sópað línunni burtu á allstóru
svæði, og eru um 50—60 síraastaur-
ar þegar fallnir eða í hættu. Vatnið Yfirlitsuppdráttur yfir Skeiðarársand og Öræft. — 1.
grefur undan æ fleiri símastaurum Núpsstaður. 2. Skaftafell. 3. Svínafell. 4. Saudfell. 5.
á sandinum og tekur þá síðan.
Er nú orðið sambandslaust austur.
Slitnaði sambandið um miðjan dag í
gær.
Samkvæmt skeyti tii FÚ. í gærkveldi
i'rá Fagurhólsmýri htífðu þá 10 síma-
staurar fallið og var vatnsflóðið orðið
um 1500 metrar á breiddina og var
áin byrjuð með miklum krafti að
sprengja jtíkulinn.
Alþýðublaðið hafði í morgun tai af
Hannesi bónda að Núpsstað, en Núps-
staður er næsta stöðin, sem símasam-
band er við.
Hannes Jónsson kvað ekkert sjást
þaðan austur yílr í d*g vegna dimmrar
þoku, sem heldur vaeri þó að létta.
Hannes kvaðst hafa í gær síðdegis
farið austur að Núpsvötnum, en þau
hefðu þá ekkert verið farln að vaxa.
Hins vegar kvaðst hann
í gær hafa haft taí af
Öræfingum, og sögðust þeir
sjá vatnsflóð vestan til á Skeið
arársandi nálægt sæluhúsínn,
en það er á svonefndri Haröa
skriðu.
Hof. 6. Fagurhólsmýrj. 7. Hoa ppavellir. 8, Kvísker.
Upptök Skeiðarár. Lómagnúpur sést yfir Skeið arárjökul.
Sem dæmi um vatnsmagntð,
sem brýst fram þegar Skeiðará
hleypur, má geta þess, að í
hlaupinu 1934 bar langt iram á
sandinn hrannir af ísjökum, sem
sumir voru um 25 metra háir,
en til samanburðar fyrir Reyk-
víkinga má benda á að turn
Þjóðleikhússins er 30 metrar á
hæð.
í síðustu Árbók Ferðafélags-
ins fyrir árið 1937 er ágæt lýs-
ing á jökúÍhlaupúm á Skeiðar-
ársandi og aðstæðum þar.
Þar segir meðal annars:
,,Það er alment haft fyrir satt
þarna eystra, að Skeiðará
hlaupi á 7 ára fresti, en að með-
altali munu hfa verið 8—10 ár
milli hlaupanna, sem öruggar
heimildir eru um. Það, sem af
er þessari öld, hafa orðið 4 stór-
hlaup í Skeiðará: 1903, 1913,
1922 og 1934. Hlaupin standa
því nær ætíð í sambandi við
eldsumbrot í Vatnajökli. Aðal-
gosstaðurinn er í dalkvos all-
mikilli í stefnu norður af vest-
urjaðrí Skeiðarárjökuls, og
heita þar Grímsvötn. Af jarð-
eldinum bráðnar jökullinn, sem
safnast að eldvarpinu á milli
gosanna, unz vatnsflaumurinn
ryðst fram undan jöklinum, að-
allega í íarvegi Skeiðarár.
Springa þá stórar spildur úr
jökulsporðinum og beraat með
flóðínu fram yfir sandinn og
alt á sjó út. Eftir flóðin er ailur
sandurinn austan til þakinn
jakahrönnum. Stœratu jakaenir
grafast niður og sandverpast,
áður en þeir né að bróðna.
Myndast eftir þá djúp ker, sem
haldast þangað til næsta hlaup
flæmist yfir þau. Víða liggur
vegslóðin í hlykkjum milli
slíkra sandgíga.
Á austanverðum sandinum.
er stórgrýttara og harðara und-
ir fæti. Þar heitir Harðaskriða.
Sæluhúskofi er þar, en hvergi
er snöp fyrir hestana. Áður
stóð sæluhúsið undir stórgrýttri
jökulöldu, sem Háalda hét, nær
jöklinum. Var það talið örugt
þar fyrir hlaupum. En í flóðinu
1922 skolaðist aldan svo ger-
samlega í burtu, og þar með
sæluhúsið, að ekki sjást hennar
nú nein merki.“
Stðöng klögnmál eins og ðð
nr milll bjóðverja og Tékka
-..———■«»■■. ...
Þýzku blöðin sárgröm við Chamberlain.
BEIRLfN í morgun. FÚ.
^TlÐTAL það, sem þeir Hodza
forsætisráðherra Tékka og
Henlein hafa átt með sér, hefir
ekld orðið til þess að eyða þeim
óróa, sem ríkt hefir um hrið um
máiefni Tékkóslóvakíu.
Frá ýmsum stöðum landsins
berast fregnir um nýja árekstra
milli Henleinssinna og Tékka.
Þýzk’u blööm ctu en n óvæg t
garö Tékka, og gera sérstakiega
a<ð mnræðuefni a-tburöí þá, sem
kornið bafa fyrír við Landamærin
uindamfaiíía dwga, tsms og þar'ð,
tfc tékkneska hemaðíMflugvéiin
hrapaöi.
Halda rrazfster þvi fram, að
vélm hafi flogið yfir þýzkt land,
og ætlað að t-aka IJósmyndir
í heTnadar-legum ti'tgangá. En
tékknesfca stjómfn iýsir yffr þvi,
a:ð fiugvélin hí® ahs ekki fiogið
wut yftr þýzkt iartd, heldur hafi
hún verið vift venfutegt tHmuna-
fiug innan tékknesku iandamær-
aarna.
Þá ei'u- þýzk biöft gröm yfir
Chamberlain vegtna yftrlý^stgtar
hans í neftri málstofu brezka
þaargsfos.
Segja þau, aft Chambesrtain og
aftrir stjórnmálamenn i Londan,
'Paris og Praig telþ sjáifum sér
Wú um, aft þeir hafi bægt á bug
strtftshættu er stafaði frá Þjóft-
verjum, stríðsliættu, sem i naun-
inni hasfi aldrei verift tii.
Þvi er iýst yfir atf hálfu þing-
mannaflokks Súdeta, að þeir
muni framvegk hafa samband
\’fó Hodza og ræfta vift harm þau
mái, sem upp kuarna aft koma.
Sendiherra i Prag er ná far-
inn ti‘! Moskva »g er talift aft
hann ætli aft ræfta þar viö sov-
étstjörnrna afstöftu þá, er takr
bert i málefnmn Tékkóslftvakhi.
Riiösskip.
Esjái og SiiWm eru hér.
ilþfðnflokksfélag
heldnr
fund í kvtld.
DmræOur m. a. nm uæsta
fliug AlÞýðngambandsÍns.
Alþýðuflokksfélag
REYKJAVÍKUR lældrn
fund í kvöld U. 8% í Aiþýðu-
húsinu, gengið urn frá Hverfis-
gtítu.
Verður þetta að likindum
síðasti almennur ióiagsfundur
þar til í haust.
Dágskrá fundarins er á þessa
leið:
Fyrst verður rætt um félags-
mál, þá verða ákvarðanir tekn-
ar um starf félagsins í sumar.
Næst verður rætt um næsta
þing Alþýðusambands íslands,
sem félögin eru nú að kjósa full
trúa til og á að koma saman í
október í haust, og loks verður
rætt um Fræðslusamband al-
þýðu og verður sýnd kvikmynd
um fræðslustarf danskra verka-
manna.
Eru félagar beðnir að fjöl-
menna á fundinn í kvöld og
mseta stundvíslega.
Nýir félagar em beðnir að af-
henda skrifstofu félagsins inn-
tökubeiðnir sínar áður en fund-
ur hefst eða koma þeim til etn-
hvers úr stjóm félagsins.
Dauðaleit að manni,
sem horfið hafði
fyrir vikn.
—O—-
Lik kon8 fanst i Skerja-
firði i yar.
FYRRA þriðjudag hvarf
Baldur Magnússon lög-
fræðinguy frá heimili sínu ivér í
bænum. í gær kl. 6 síðdegis
fanst Mk hans í Skerjafirði.
Baldur heitinn var sonur
Magnúsar Jónssonar, fyrrum
bæjarfógeta í Hafnarfirði.
Höfðu skátar og lögreglu-
þjónar leitað hans undanfarið í
kyrþey og enn fremur hafði
verið lýst eftir honum í útvarp-
ið.
Eins og áður er sagt, fór
Baldur að heiman þriðjudaginn
17. þ. m., en síðan hefir lögregl
an fengið örugga vissu fyrir því,
að hann var hér í bænum á
föstudagskvöld. Átti hann þá
tal við kunningja sinn.
Var svo hafín leit að honum
í fyrra dag og í. gær fanst
skyrta hans í fjörunní suður af
Görðum.
Var þá farið að leita í sjón-
um og fannst líkið um fjöru í
botninum um 80 metra frá flæð
armálinu.
Lá líkið þar nakið á grúfu í
sundstellingum. Er þess getið
til, að hann hafi verið að baða
sig, en kuldinn orðið honum um
megn.
Sandhöliin
verftur opin tfl kl. 4 e. h. á
morgtcn, uppstigniiigai'dag.
í Mfftosta sto»
vetftur ieikiwift, „Þaft er kom-
fem dagur“, sýnt í kvölri kl. 8.
Brezka stjórnin birglr slg
upp að matvælnm og hráefn
nm, með ðfrið fyrir angnm.
" -' ■'.. . ..
Brezk flutningaskíp verða látin hafa
samflot í stríði undir herskipavemd*
LONDON í gærkveldi. FÚ. ♦
*W ETLAND lávarður gaf þær
upplýsingar í lávarðadeild
brezka þingsins í gærdag, að
brezka stjórnin hefðí safnað
vörubirgðum af miklu fleiri
tegundum heldur en sykri,
hveiti og hvalolíu, sem almenn-
ingi var kunnugt um að keypt
hafði verið og safnað með það
fyrir augum, að geyma það, ef
til ófríðar kæmi.
Var Zetland lávarður að
svara tiilögu, sem fram hafði
komið um það, að stofnað værí
sérstakt ráðuneyti, sem hefði
yfirstjórn með öllum þeím mál-
um, sem lytu að því að tryggja
Bxetlandi nægileg hráefni.
Zetland lávarður sagði þó
ekki, hvaða vöi-ur það væru,
sem stjórnin hefði látið kaupa.
Heiskipafylyd fyrir brezk
rerzlBBanktp.
Þá upplýstist það einnig á
fundinum, að stjórnin hefir
ýmsar fyrirætlanir fyrir hönd-
um, sem miða að því að vernda
brezkar siglingar, ef til ófriðar
kæmi og að undirbúningur
þeirra fyrirætlana væri svo
langt kominn, að þær væri hægt
að framkvæma þegar í stað, ef
þörf krefur.
Frá þessu skýrði Geoffrey
Shakespeare aðstoðarfiotamála-
ráðherra á fundi í neðri mál-
stofu brezka þingsins í gær. Að
miklu leyti myndi þessari vörn
verða hagað á þann hátt, sagði
hann, að láta mörg flutninga-
skip hafa samflot í hóp, þau sem
samleið ættu, en herskip Iátin
gæta flotans.
Hann sagði einnig', að floti
Breta hefði verið aukinn stór-
kostlega upp á síðkastið og að
nú væri verið að smíða 39
tundurspilla. Gömlum beitiskip
um, sagði hann einnig, að verið
væri að breyta í skip til varnar
gegn loftárásum og búa þau til
heyrandi vopnum.
Sýning á teikning-
nm barna frá ðlinm
Nerðuriðndnm.
OpBuð i keBnaraskólan-
Bm i fyrramálii.
IFYRRA MÁLIÐ hefst sýn-
ing á teikningum barna frá
öllum Norðurlöndum í Kenn-
araskólanum. Eru teikningarn-
ar cftir börn á aldrinum 6—14
ára.
Hafa teikninigamiair veri'ð vaid-
ar af færiustu mönnum 1 þessari
gr.ein og sýna vei þroska barn-
aanna.
Verftur þetta skemtifeg sýning
og athyglisvefá. Er iit að h.ún
skuli wem i Kvennaskólamiujm, og
mun það draiga rnjög úr aftsókn
að henni.
Aðsókn að sýningumni heffti á-
reiðanlega orftið mjög mikil,
hefði hún verift nær miftfoænium.
Sýnfngin verftur opin til k’l. 10
á hverju kvftldi.
Öll Norðurlðnð hafa
ná viðnrfeent yfirráð
ítala í Abessinfn.
LONDON í morgun. FÚ.
C? ENDIHERRA Dana í Róm
^ tilkynnti ítölsku stjórn-
inni í gær, að danska stjórnin
viðurkenndi Ítalíukonung sem
keisara yfir Abessiníu.
Hafa þá öll Norðurlöndin við
urkent, eða ákveðið að viður-
kenna, „de facto“ yfirráðarétt
ítala í Abessiníu (segir brezka
útvarpið).
fflróttamótin i snmar
A RMENNINGAR eiga aft sjá
um íþróttamótim i sujniar.
V'erfta þau sem hér segir:
17. júni. iþróttamót. Allsherj-
arniót f. S. 1. dajg'anrna 10., 11.
og 12. jú)í. Álafosshla'upift 31.
j'úlí. Driengjamót Ármaams 3.-5.
áigúst. Meiistarainrót j. S. I. 27,—
28. ágúst. Hafna;rfjarftarhlaupið
31. ágúst.
Blóðugar óeirðir
á Jamaica.
Liigreglan beitir skotvopnum
gegn verkfailsmðnnum.
—O—
LONDON í gærkveldi. FÚ.
T7ERKFALL, sem hafnar-
* verkamenn í Kingston á
Jamai.ca hófu í fyrra dag, hefir
leitt til allmikilla óeirða. Götu-
sóparar og sorphreinsarar borg-
arinnar gerðu samúðarvekfall,
og liafa þessi verkföll valdið
miklurn æsingum.
Lögreglan hefir hvað eftir
annað skorist í leikinn og beitt
skotvoprum. Tvær konur særð-
ust í skærum, sem urðu á göt-
um úti í gærkveldi, og tveir
rnenn meðal áhorfenda voru
drepnir í dag þegar lögreglan
skaut í hóp kröfugöngumanna.
Fjöldi manna hefir verið
handtekinn, þar á meðal tveir
aðalverklýðsleiðtogar Jamaica-
búa.