Alþýðublaðið - 16.02.1939, Blaðsíða 3

FIMTUDAG 16. FEBB. 1939
ALÞVÐUBLAÐIÐ
AlDýðBsbambandið fjoregg stéttarfélaganna
—■—--- -+»■■ ..
Árásum kommúnlsta og íhaldsmanna verð*
ur vægðarlaust hrundið eins og árið 1930.
■■—»-—
Eftir Finn Jónsson.
♦---------------------------*
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
RITSTJÓRI:
F. R. VALDEMARSSON.
í fjarveru hans:
JÓNAS GUÐMUNDSSON.
AFGREIÐSLA:
ALÞÝÐUHÚSINU
(Inngangur frá Hverfisgötu).
SÍMAR:
4900: Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Ritstjórn (innl. fréttir).
4902: Ritstjóri.
1196: Jónas Guðmunds. heima.
4903: V. S. Vilhjálms (heima).
4905: Alþýðuprentsmiðjan.
4906: Afgreiðsla.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
i----------------------------♦
Hingað og ekki
lengra.
MEÐ brottrieks'tri tóilf þiekt-
lu'stu, reyndiuistu og vrnsæl-
lusitu forvígismiatma hafnfiTzkra
verklaimiainina og A1 p> ýÖluf'lioiklk s'-
jnainna úr Verkaimiainnaféliaiginiu
Hlíf haffa kommúniistar enin á ný
sýnt, hvaið þieir mieina mieð öllu
■hjiaili 's'in'u um „ópólhtí|sk“ oig „ó-
]iáð“ vierkiailý&slsaimitök.
Uddir þeslsu kjöroröi hialfa nú
í öllium þeirn verkalýðsffélögum,
siem kominúniisitar og íhiailldsimienn
híalfa fengið samjeiginiliegain mieiri-
hiiuitia) í við stjióm'arkoísiningar,
verið hiafnar þær haitrömmiuistu
og ósvífnustu póilitíisiku ofsólkinir,
slem nbkkum tíma hafa átt sér
istiað í verkaiýðishrieyfiiniguinini hér
á liaindi, og jafnvel þóitt vfðar
væri leitiað, að min'sta kostii á
Norðurlöndum. Meiningin fyrir
þe'sísu hieiðarliega bandalagi kom-
múnisitai og íhaldsmanina gr aið
gieria Alþýðuflokíksmienin réttliausa
og áhí'ifailau'sa í verkailýðlsfélög-
unurn mieð þVí að sviftia þá mieð
brottriekisitmm b|eztu forvígiismönn
unum, sienr þeir eiga og hafa
(itt í þeint. Þanmig hafa kommún-
isitar og íhaldsmenn haft þaið í
Dagsbrún hér i Reykjavíik og
þainjnig ætluðu þieir sér einnig áð
haifia þa|ð í Hi!i|f í Hafnaaffiiiði. Og
siíkit er kalliáð barátta fyrir „ó-
póiitískum" vierkalýðisisamtökum!
Hvier hlær iekM, þiegar bom-
múnisfiar og íhaidsmenn enu að
neyma að brieiða yfir þes(siair póii-
tí'siku ofsóknir gegn Alþýðu-
flokknum í verií'aJlýðsffélögunuimi
mieð því að isiegja, að verið sé aö
víkja atvinniunekienidum úr þeiim!
Ilvers vegna byrja þeir þá ekfci á
því, að víkja aivinnunökand'an-
'um og s'tórgróðiamanininum Héðni
Váldimarssyni úr Dagsibrúin? —
Niei; haimn nrá vera í Dagsibrún
og mieirta að siegja formáðuir
hieninair, þó að hanm sé aitvirmu-
riekaindi og störieignamaðiur, ef
hamm a'ðieins jer í fiokiki fcommún-
iista. En ef A1 þýðiufbokksmáður á
ei/tt hundjað kröna hlutáhréf í
einhvierju fyrirfæki, eða' hefir lagt
eitthvaö frain af því litlá, siem
hamn á, til þeas áð kaiupia ný
fnamleiðsiutæki til HafniarfjiarÖar
pg sfcapa þiar aufcnia atviinnu á
erfiðilieikiatímum, þá er hanu at-
viininunÐkanidi og 'Stem slikur nek-
inn af kommúnistiuim og íhalds-
möninUm úr Hlíí!! Þaninig er hiin
pólitiska siöfræöi þeslsara hierria.
Hvierjum eiinaisfa mainni rnieð ó-
spiltri og hieiihrdg&ri hugsun hlýt-
ur aö hl&skra .svo amdstyggiliegur
yffindnepiskapur og ,svo áhyrgð-
ariaus ieikur með sialmrtök vierka-
manna, pólitiskuim flokkum til
franrdráttar.
Hafinfirzkir venkamiann hafa
þegar sýnt það mieÖ stofniun hins
nýja Verkamániniaféliags Haffnar-
'fjarðar í fyrrakvöid, aö þéiir æitla
ekki að láta kiommúnist'um og í-
haiidsmöninnm haldásit uppi slík
fantabr.ögð í félags;skáp þeirra.
Þeir ætla ekki að iátia haffa sig
að nieinum homnekum af kom-
múnis'tum, sem aldnei hafa skoð*-
áö vérkalýbsfélögiin sem annað
en verkfæri, flokki isínum og for-
sprökfcum hans til framdráttar,
né helidwr af íhaldsmönnum, sem
frá lupphafi hafa veriÖ svar;nir
f jandmenn allra stéttairisamtaika á
meðal verkamanna og viijalð þáu
feig.
Þátttakendafjölidinn — á þriðja
hundraö — og eimstaklingalmir,
slem stóðu áÖ stofnun hin's nýja
Verkamannafélags Hafniairfjairðar,
eru ffull trygging fyrir því, að því
aneilki, sem' brautryðjendur verka-
] ý’ðish reyf ing arinnar í Hafinairfifði
reistu, verði haldiö uppi Þáð er
kjarninn úr Hlíf, sem hiefir fylkt
siér um hið nýja félag á sama
hátt og það vom allir peir reynid-
ustu og bezíu', sem fylktu sér
lum Alþýöuflokksfélag Reykjavík-
ur, þiegair Jafnaöa'rma'nnaféiag
Reykjalvikur var eyðilagt af
Héðni Valdimarsísyni og komm-
únistum mieð lögleysum og yfir-
gangii. Og þaö er til maírks um
það, hve föstum fótum hiö nýja
Verkamannafélag Hafinárfjjajrðar
stendur á grunidvelli hinnar
g&mlu og reyndu verkalýðshneyf-
ingar þar, að s'tjómin, siem þaö
fcauS :sér á stofnfunidinUlm í fiyirtoa-
kvöid, er skipuð nákvæmlega
sömu verkam ö nnunum, sem voru
í stjórn Hlifair árið, siem lieið.
Um alt land munu verkamenn
og allir sannir viniir verkalýðis-
hreyfingarinnar fagna því rögg-
samliega svari, sem hafnfirzkir
verkam|enn hafa mieð stofnun hins
nýja verkamannafélags gefið eit-
urnöðrunum í verkalýÖishrieyfing-
unni, kommúnistum, og níiiver-
aindi stuðningsmönnum þei'rra, í-
haldsmönnunum, siem hugsa sér
gott til glóöarinnar, að geta eyði-
laigt verkalýöshreyfinguna mieð
klofningsstarfisiemi kommúnista.
ÞaÖ er krafa allra1 hugsiandi
verkamianna í Jaindiinu, aÖ héðan í
frá verð’i klofningsistárfsemi og
fantabrögðum kommániisrta og í-
hálidis«mianna í verkalýðisfélögun-
um álisi stiaðar svarað með 'sömu
einurðiinni og sömu festuinni og
vie.rkamiennirnir í Hafnarfiirði
háfa isýnt — að sagt veröi við
þá nú í eitt skifti fýrir öll:
Hingað og ekki lengra!
Stjórnarkosning i
Matsveina- og veit-
i n g aDjónaf élagi nn.
STJÓRNARKOSNINGU er
nýlokið í Matsveina- og
veitingaþjónafélgi íslands.
Þessir félagar voru kosnir í
stjórn félagsins.
Janus Halldórsson form.,
Henry Hansen varaform., Pét-
ur Daníelsson gjaldkeri, H.
Peíersen ritari, Jóh. Viggó Egg-
ertsson meðstjórnandi. Vara-
stjórn: Viggó Björnsson, Helgi
Rosenberg, Axel Mogensen, Ól-
afur Jóhannesson. Endurskoð-
endur: Steingr. Guðmundsson
og Guðm. H. Guðmundsson.
Kosin var á fundinum
þriggja manna nefnd, er undir-
búi samning við hóteleigendur.
í nefndinni eiga sæti: Steingr-
Jóhannesson, Janus og Hjörtur
Nielsen.
Eæjarstj óiastaðian
í Sey&isfjarðaTkaupstaið hiefir
vierið áuglýst laus til umsóknar.
Staðan veröur veitt til þriggja
ára1, og eru árslauum 5400 kr.
auk 1800 króna til aðstoðar í
skrifstofiu. Umsókna'rfnesturinn er
útrunnlran þann 1. þessa mánaðar.
Jón Helglasion
hiúsgagnabó lstrari í Reykjávik
hefir feragiö einkaleyfii á skíða-
bönd'um.
Útbreiðið Alþýðublaðið!
C AMTÖK verkalýðis'ins hér á
^ landi hafa, þó ung séu, WnniÖ
hiniwm vinin'andi srtéttum ómietan-
legt ga|gn. Viöa þurfti að berj-
ásit harðri baráttu til þiess laið
fá viÖurfcendan rétt féLagaininia íil
samninga. Á sumum stöðum
þurfti að srtofna hvert félagið á
fætur öðru, áður en réttuir þessi
næðist, því hin harða aradstaöa
atvinnunekerada kæfði hin veiik-
burðá félög í fæðingunni.
Þegar máttur Alþýðusamhands
ius óx varð bneytirag á þessu.
AlþýÖu'sambandið vanði nýgræö'-
ingaua, gegn því, að áívi'raniuiiek-
endur træðu þá undir fótum. Ung
félög döfnuðu hratit í 'skjóli Al-
þýðusamb. og náðu oft viöur-
kennmgu þegar á fyrsta ári, við
sömu eða svipaöa áð'stöðu og
kostað hafði margna ára baróttu,
áður en veldis Alþýðusambantís-
ins naut við.
í hverjum Iandsfjórðungi imá
nefina þess mörg dæirai
Riofningstilrann komm-
ðnista 1930.
Alþýðusaímbandið hefir jafinam
notiö viðurkenmngar verkalýðs-
iras um ait larad. Árásir atvinnu-
nekerada á það hafia ætíð orðið
árangurslausiar. Sámá er að segj,a
Um árásir kommúnista. ÁriÖ1930
kilufiu þeir noikkU'r félög út úr
Alþýðlusumbaradimu og stofinuðu
nýtt samband, „VerkalýÖslsam'-
barad NorÖurlands". Sögðu þeir
að AlþýðlusiainbandiÖ væri ult of
hægfara um 'kröfur á hendur at-
viranurekendum, og ætlwðu aðlag
færa þetta tneð biniu nýja sam-
haradi siiniu. Þeir, kommúnistaím-
ir, sögðiust vera hirair iiönnu vel-
gerðamienn og foriugjar vierka-
iýðsins, en Alþýðu'sambamdið
væri ekkert aninaö en verlkfæri
í höradum atviinnurekenda. Eft-
iir sikarraman tíma yrði þesisiu ger-
bneytt. KoiramúnLstamir tækju
forysturaa í verkalýösharáttunni.
Verkamienn myradu verða bylt-
ingasinnaöir og virana stóra sii|gra
í verkföllium, isem stofnað yröi
til í því skyni, að kienna þeim
baráttuaðfieröir kommúniísrta.' Al-
þýðusambandiö myndi liða und-
ir tok.
En hvemig fór?
Verkalýðurinn kaus forystu Al-
þýðusambandsms. Hin hyggilega
baráttuaöferö þess, vann honum
á farsælan hátt það, sem komm-
únistar höfðu ætlaö sér aö má
méð barsmíöum og byltimgaá-
róðri. Alþýðusambandið óx meÖ
degi hverjwm, en siamband komm
úraista iognáöist úrt aff.
Vegraa þróttar AiþýÖuisamibands
iras náðust venjulega samningar
við atvinnurekendur, án þesis áð
til verkfalla þyrfti aö koma. Hið
sterkft Alþýðnsamband trygði
hinum vinnaradi stéttum kjasrft-
bætur >og landsmönraum viraraiu-
frið. Reyraslian sannaöi aö bar!
áttuaöfierð komtmúniista var röng.
Kommúnistar vonu með því að
leggja raiöur sambanid sitt, siam
þeir að víisu ekki geröu fyrr
en lengim félög vom eftir í því,
búnir aö viöurkerana þetta. Þieir
vom gengnir á n.ý í félög A1
þýðiusambandsinisi. ÞaÖ var kom-
inn á friöur í verkaiyðsfél ögun-
um, og éining virtilsit ríkja inn-
an Alþýðusambandsihs.
Hin ný]a klofningstil-
rann Héðins.
Þá hóf Héðinn Valdimarsision
baráttu sina gegn AlþýðUsam-
bandsstjóminni, sem endaöi mieð
þvi: aÖ haran gekk í Komm-
únistaflokkimn. Þar mieö varfriðn
um lokið. H. V. hóf á ný hinar
g&mlu kommúnistaóspektir í
vterkalýðsfélöguraum, sem haran
sjálfiur áður hafði verið duglieg-
astur að berja niður. óspektim-
ar voru nú reknar af mun
meira fyigi en áður. 1 stærsta
veikamanraafélagi landsins, þar
sem H.V. er formáöur, var beitt
gegra 'andistæðimgwnwm allskonar
fasistaáðfierðum, ;sem ekki höfðu
þeklst áður. Byrjatð var á því níð-
ingsverki aö neka Jón Balidviras-
son, síðarr var himm trúi þjónn
Dagsbrúnar um morga ára skeið,
Siguröur GuÖmuradisison hrakinn
frá sta'rfiniu. Hvert óhæfiuverkiö
var frEttniö á fætur öðrni. Of-
beldi og ranglæti haft í fraimimi
í kosraingum, reknir margirbeztu
mienn félagsins og anmað þessu
líkt. Þaið var einis og illur andi
hefði fiengið vald á H. V. Hefni-
girni hanis átti sér engin takmörk,
og er auöséð, áð hanm ætlar
sér að gera alt hviað hann getur
tíl að að geieyðilieggja Alþýöu-
saimbaradiö, vegna þesis áö hiann
varð þar í miklum minnihluta.
En þettu verðiur honum offur-
efili. Gifta alþýðiunnar er miklum>
miun meiiri en ofurkapp Héöinis,
þó hann hafi öðlast tvennskonar
bandameran. Samband haras viö
kommiúni'sta' nægir ekki tiil þess
áð afla bonum meirihluta í nteinu
verkalýösi- eða stéttarféliagi á
laradinu. Þess vegna hefir hann
í örværatingu sirani Itótað liðfsinn-
is hjá íhaldinu og sameináð það
og ikomimúnista gegn Alþýðusam-
bandirau.
Atsinonrekemlur hugsa
sér til hreifings.
Al'lur þorri atviranurekerada
em íhalidismenn. Þeir eru ekki
búnir að gleyma því að þeir voru
éinU sinni einráðir um kaup og
kiör verka'lýðisins. Þelr eru ekki
Wftftir aö gleyma því að Alþýðiu-
siambandið tí-ró þetta valld úr
h&ndum þeirra og gerði verka-
lýðinn aö sjálfsögðum, frjálswm
samningsaðila. Þeir myndu
margir hverjir vilja fá einræðis-
valdiÖ aftur. Þeir vilja þesis
vegraa lama og eyðileggja Al-
þýðusambaradiö, ef þeir gætu.
Þess vegna hefir H. V. nú fiengið
ýmsa þeiirra í bandajlag við sig
gegn Alþýðusamlbandinu. Vonir í-
haldíssamia atviranurekenda eru
þær áð isiundm Alþýðusamlband-
inu, 'svo þteir geti ráðið kaupi
og kjöium verfcaiýðsiras tii lands
og sjávar, eiras og þieir gieröu
áður en Alþýðusambanidið efld-
ist. Þess viegna veita þeir H. V.
og korramúnistum lið.
Koimmúnistar enu himsvegar,
verkfæri í hirani biindu pensómu-
iegu hiefnidarbaráttu Hóðinis
Valdimarssonar.
Vera má aö surnir þeirra hafi
tenm í hyggjn hiraa byltingasinn-
uöu verkalýösbaráttu, siem varð
tll þes’s aö þeír stofnuðu Verfcar
fýösisamband NoiiðUrlandis 1930.
Kerun'ingar og aöfiarðir, sem b»Öi
verkalýðurinn og þeir sjálfireru
búnir aö fordæma.
En öllum fjöldanum af þeim
hlýtur að vera ljóst, að þeir
koma engu slíku fram í sam-
komulagi við hina harðsvíruð-
ustu atvinnurekendur. Þeim
hlýtur að vera ljóst, að bylt-
ingasinnuð verkalýðsbarátta, í
samhandi við íhaldið, getur að-
eins leitt til nazisma og einskis
annars, ef hún þá megnar nokk-
urs.
Móti þessari hættu einræhísiafl-
anraa er hinn lýöræöiasinnaði
bluti verkalýösins á öflugum
veröi.
Brottrekstrarnir i flafn-
arflrði.
H. V. hiefir efcki nægt að svala
hinum blinda hefradarþorsta sin-
íulm í Dagsibnún. Núna um helg-
inft byrjáði haran stórskotahríð í
Hafraarfirði. ,
Hanu samfylkti sinu iiði viö í-
haldsmenn í Ilafraarfirði og lét
rekai úr veritiálýösfélagitíu Hlíf
tólf mæta Alþýðuflokkísimienn,
þar á mieðai helztiu forvígisimienn
verkailýösfé'l'agsinis þar, fyr og
síöar, svo sem Björn Jóhannes-
son og Kjartan Ólafsson. M'enn,
sem höfðiu um mairgra ára skeið
boriö hita og þunga dagsins í
baráttu félagsiras. Brottreksiturinn
vaf framdnn undir þvi yfrrskyni,
aö þesisir mieran væm orönir at-
vinnurekendur.
Þetta var ekfei ammaíö en aumr-
atstí fyrkslátrtur. Þeir höfðu ný-
iega istofnað félag um togaira' iog
nok'krir þieirra áÖur lagt fram fé,
eða fiengið fé að láni ttl þiesis aö
koma upp fyrirtækjumi í Hafnar-
firði, tíl þess að auka þar atvinn-
iuna. Enginn býzt viÖ vöxtum nú
aff þvi fé, sem lagt pr í lútgarðar-
fyrirtækí. Fé þaö, sem í haina er
lagt, leggja meran annaöhvort
fraim í atvinnubótaskyni fyrir
s'jálfa :sig, eöa til almennings«-
hieilla-
UndantekniingariítiÖ höfðn hira-
ir tólf brottreknu í Hafiraarfiröi
lagt fé í útgerö vegraa aimienn-
ingsheilíla, en ekfci fyrir sjálfia
sig. Þetta em mienin, sem hafa
margir hverjir lagt á sig rniikiÖ
og illa þok'kaö erfiði, áilum isarn-
áu, fyrir verkalýðinn í Hafinar-
firði. Mienin, sem hugsa, lifa og
starfa eins og verkamenn. Eini
tilgangur þeirra nneð að kaupa
togara var að auka aitvininuna' í
HaffnarfirÖi.
H. V. notair þá tækiíærið. Ger-
ir banidalag við íhafldið. Segk
aö þek séu orðnir atviniiurekiend-
Ur og lætur reka þá úr vemka-
lýÖsfélaginlu.
Héðinn og Hafnfirð-
ingarnfr.
Sjáliwr á H. V. hlutaffé ! jgxúöa-
fyrirtæki. 40 þúsuradknalr, sem
hann lagöi fram í þaö, em nú
metraa'r á 120 þúsundir. Fiiskur-
inn og slldin, s>em sjómenninnif
veiða' við striendur landsiras, hafa
þreffaldaö eigrair H. V. á fáum ár-
úrn, án þess aö hann sjálfur
hafi raokkuÖ fyrir þvi haft, jafin-
hliöa1 þvi og útgerðim hefir tapað.
H. V. er ekk’i aö hætta fé sírau
í atvinnubótafyrfrtæki eða til ai-
tnienningsheilla. Haran tekur simn
hlut ó þurni 'landi. Haran fær nú
oröiö seranilega eirana hæsitar
tekjur landsmmpna aí anraft'ra
erfiði og á verömesta hlwtufé
landsins.
Samt sem1 áður er H. V. ófiram
fiorimaöur Dagsbrúnar, þetta árið,
fyrir náö komimúnista og íhalds-
marana, en Hafnfkðimgama, sem
liqggjia fram fé, eða taka á síg
skulidbindiragar, ttl aö leggjia fröim
fé til atviranubóta og abraeranings-
heilla, lætur hann þjóna sína iiefca’
úr Hlfff í HafnarfirÖi vegna þess
aö þiek eigi hlutafé í atvinniufyi>'
irtæki. Sjálfiur hiefir haran stærrf
atviranurkendahagsnmraa aÖ gæta
en raokkur annar atviranurekaradf'
á landinu.
Svona er samrærraiö.
Hafnfirðingar, sem antoars ertu
sieinþreyttir til VanldræÖa, tóklu
þessu mannlega eiras og þekra
var von og vísa.
A1 þýöu s amb and iÖ rak rtaffar-
laust verkamannaffélagiö Hlif, er
Viafði iraeö atfterli sírau og þjóm-
ustu við HéÖiran gerst freklega
briotlegt viö sambaradslögin, burt
úr sambandiniu, og verkamenn í
Hafinarfirði srtofrauöu pegar í sítteö
nýtt ffélag, siem genjgur í Alþýðu-
sanibandiö í staö Hlíffar.
Klofoingstilrann Héðlns
jafn vonlans og komm-
ðnista 1930.
'Æfintýri kommúnistanraa ffrá
1930 endurtaka 'sig. Þeir fá á sltt
vald nofekur félög, stem veslaist;
upp á 'skömtmwm tíma lunldii'
sitjóm þtekra og verða þýðingara-
laus.
AlþýÖusialmbaradlð áttí þó i
höggi við kommúnisitana inn á
yiÖ, en við ihaldið út á viö. Nú
berjasit kommúnistar og ihalds-
menra samatí í félögutíum.
Árið 1930 gátu kommúnistar
ta.lið mörgumi trú um, að þeir
væru aÖ berjaist fyrir hugsjón
eöa istefnu. Nú trúir lenginn
þessiu. Nú vteit öli þjóðin, a'Ö þtek
eim tekki annaö en verfefærl í
hinní bliradu piersónulftgu harturs-
baráttu Héðinís Va ldimarssonar
gegn Alþýðusambaradinu.
Alþýðiusambandið stendur sizí
Ver aö vígi nú era 1930.
Alþýðusamibaradið hafði glæsí-
legan sigur 1930. Svo mun enra
fara.
Fiarauir Jónsson.
ÞAR SEM BÖRNIN NEMA
MEÐ STARFI. (Frh. af 2. s.)
an í kápurnar og bíða þar til öll
eru komin í. Þá fleygja þau tösk
unum á axlirnar, og ganga út
ganginn í tvöfaldri röð. Frú
Valgerður fylgir þeim, við
dyrnar staðnæmast þau, taka í
hendina á henni og hneigja sig,
síðan þjóta þau út.
Ég fylgdist út með hópnum.
Idda.
Opinbert uppboð verður
haldið við Arnarhvál laugar-
daginn 18. þ. m. kl. 2 e. h.
Þar verða seldar bifreið-
arnar: R. 11, 210, 264, 328,
411, 542, 545, 611, 770 og
811.
Greiðsla fari fram við
hamarshögg.
Lögmaðurinn í Roykjavfk.