Alþýðublaðið - 23.02.1939, Blaðsíða 1

RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEEANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
FIMTUDAG 23. FEBR. 1939
45. TÖLUBLAÐ
SkipsQórlim á Mai hnekklr Sram«
hurði HafUða Jónssonar, sem hann
vann @ii að Syrir Félagsdóml fi gœr.
FramSrarðnr Hafliða verðnr nó afhent«
ur Iðgreglnnni til frekarl meðferðar.
FÉLAGSDÓMUR kom saman kl. 2 í gær og voru þá*
leidd nokkur vitni, en framburður vitnanna og
spurningar sækjanda og verjanda er birtur á 3. síðu í blað-
inu í dag.
í morgun kom Félagsdómur aftui saman kl. 10. Hófst
þá hinn munnlegi málflutningur fyrir réttinum. Talaði
Guðmundur í. Guðmundsson fyrstur og stóð ræða hans í
röskan klukkutíma.
KommúnistiiF fnra
fýlBiflr til Akraiiess.
------4,--
Þeir boðuðu þar til fundar í gærkveldi
um Hafnarfjarðardeiluna og óháð fag-
samband, en fengu engar undirteklir.
------>---
Verkalýður Mraiiess stendur
efnhuga meh ^lpýHiisuuihaiidfuu.
a-----
í gær vann Hafliði Jónsson,
starfsmaður hjá Olíuverzlun ís-
lands eið að framburði sínum
og er skýrt frá því á öðrum stað
í blaðinu í dag. í lok ræðu
sinnar í morgun, gerði Guðm.
í. Guðmundsson framburð vitn-
anna að umtalsefni og þó sér-
staklega framburð Hafliða
Jónssonar.
Guðmundur lýsti því yfir, að
vitnaleiðslan og framburðurinn
væri máfinu raunverulega ó-
viðkomandi. Hins vegar stæði
andstæðingum það opið, að
höfða mál á Bæjarútgerð Hafn-
arfjarðar og yrði hún því fegin.
Hann kvaðst myndi vilja leiða
allmörg vitni út af þessum
vitnaleiðslum, en. ekki sjá sér
fært að gera það að þessu sinni,
þar sem það yrði aðeins til að
tefja málið. Hann lagði fram
tvö vottorð út af vitnaleiðslun-
um.
Fyrst lagði Guðmundur fram
eftirfarandi vottorð frá verk-
stjóra Bæjarútgerðarinnar:
„Að gefnu tilefni lýsi ég
yfir eftirfarandi: Mér var
tjáð eftir að Hafnarfjarðar-
deilan hófst, að Jens Kristj-
ánsson verkamaður, Merkur-
götu 10 hér í bæ, hefði látið
orð falla í þá átt, að ég hafi
ætlað að þvinga sig í Verka-
mannafélag Hafnarfjarðar,
og ennfremur að ég hafi
hótað að beita hann atvinnu-
kúgun. Út af þessum orð-
rómi talaði ég við Jens í
votta viðurvist og lýsti hann
því þá yfir, að hann hafi
ekki sagt þetta og sömuleiðis
að það væri með öllu til-
hæfulaust, að ég hafi ætlað
að þvinga sig í Verkamanna-
félag Hafnarfjarðar eða hót-
að sér atvinnukúgun. Þetta
samtal fór fram í þvottahúsi
Bæjarútgerðarinnar laugar-
ctaginn 18. þ. m. kl. 9—10 ár-
degis, og geta vottað að ég
skýri hér rétt frá, þeir: Hall-
dór Halldórsson, verkamað-
ur, Kirkjuv. 19, Karl Kristj-
ánsson, verkamaður, Norð-
urhraut 17 og Gísli Ámunda-
son, sjómaður, Garðaveg 3,
allir í Hafnarfirði.
Hafnarfirði, 22. febr. 1939.
Haraldur Kristjánsson,
verkstjóri.
fíiflpiss tkipstjínis á
Hai.
Um framburð Hafliða Jóns-
sonar sagðist Guðmundur vilja
hafa sem fæst orð. Hann
væri þess eðlis. Síðan las
Guðmundur upp eftirfar-
andi yfirlýsingu frá skipstjór-
anum á Maí, Benedikt Ög-
mundssyni, út af framburði Haf
liða:
„Mér hefir verið sýnt afrit
af skýrslu undirritaðri af
Hafliða Jónssyni, og hefir
mér verið tjáð, að hann hafi
staðfest hana fyrir Félags-
dómi í dag með eiði sínum.
Út af skýrslu þessari vil ég
taka fram eftirfarandi, sem
ég er fús til að staðfesta með
eiði, ef þörf gerist.
Ég tilkynti Hafliða að
skipið ætti að fara kl. 9 um-
rætt kvöld, en þó mundi geta
dregist að það færi til kl. 10.
Hafliði hafði á orði, að hann
mundi ef til vill ekki fara
þessa veiðiferð vegna fund-
ar, sem hann gjarnan vildi
vera á þá um kvöldið.
Tjáði ég honum þá ákveð-
ið, að ég gæti ekki tekið hann
á skipið aftur, ef hann léti
hjá líða að koma. Bjóst ég þá
við að hann mundi koma á
tilsettum tíma.
Þegar skipið fór úr höfn og
Hafliði hafði ekki komið,
spurðist ég fyrir um hvort
fatnaður hans hefði verið
borinn í land, og var mér
sagt að svo væri.
Enn fremur vil ég taka
fram, að nefndur Hafliði
kom til mín næst þegar Maí
kom inn og lét orð falla um
það, hvort hann mundi fá
pláss á Maí, en sagði um leið,
að hann væri búinn að fá at-
vinnu hjá Héðni Valdimars-
syni.
Hafnarfirði, 22. febrúar 1939
Benedikt Ögmundsson
skipstj. á togaranum „Maí“.
Eftir að hafa lesið þessa yf-
irlýsingu lýsti Guðmundur því
yfir, að mál Hafliða, framburð-
ur hans og önnur framkoma
fyrir Félagsdómi í gær myndi
nú verða afhent lögreglunni til
frekari meðferðar.
Verkamfflmi&félag Raujkrhafsiar
sa'mþykti á fundi 1. febr. s. 1.
eftirfaranidi tillögu i leinu bljóði:
„Funidur, haldiun í Vierkanuiaminia-
félagi Raufarhafnar 1 .febr. 1939
samþykkir að mótmæla þvi ger-
ræði sí!darverksmibju'Stjórnar, að
Sólbakkaverksmi ðjan vterði fliutt
þáðan.
Ætlaðí að kveikja í
faftsi, ea kveikti í
fðtnra sfaoffl flni leið
SÍÐASTLIÐNA þriðjudags-
nótt kveikti piltur í fötum
sínmn vesíur á Hellissandi og
skaðbrendist.
PiTturinu heitir Hinrik Raguars-
son, Grímshúsi á Héllisisandi, og
er 18 ára gaimall.
Kom harm umi nó ttiina hieiim á
Tj'UNDUR hófst í sameinuðu
** Alþingi í gær kl. 1 miðd.
Á dagskrá var: Frumv. til fjár-
laga fyrir árið 1940 — 1. um-
ræða.
Umræðunni var útvarpað.
Fyrstur talaði Eysteinn Jóns-
son fjármálaráðherrá. Hóf
hann ræðu sína á því að gera
samanburð á fjárlögum fyrir
árið 1938 og raunverulegum
niðurstöðum reikningsins fyrir
s.l. ár, sem víða voru mjög
svipaðar og ráð var fyrir gert
hvað gjaldaliðina snerti, en
hins vegar höfðu tekjurnar
farið sums staðar verulega fram
úr áætlun, eða samtals hátt á
aðra milljón króna.
Var ræða fjármálaráðherra
all ýtarleg og vék hann að því
ástandi, sem nú ríkir í útgerð-
armálunum, og benti á nauðsyn
þess, að þar yrði úr bætt.
Hvatti hann til meira sam-
starfs en verið hefði meðal á-
byrgra þingflokka um lausn
hinna mest aðkallandi mála.
Af hálfu Sjálfstæðisflokksins
talaði Jón Pálmason og af hálfu
Bændaflokksins Stefán Stef-
ánsson.
Næstur Stefáni hafði beðið
um orðið Einar Olgeirsson fyr-
ir hinn svonefnda „Sameining-
arflokk alþýðu — Sósíalista-
flokkinn“. En áður en hann
fengi orðið, lýsti forseti, Har-
aldur Guðmundsson, því yfir,
að sér hefði borist bréf það, er
hér fer á eftir:
Til
forseta sameinaðs þings.
Að gefnu tilefni tilkynnist
hér með, að undirritaðir 4 þing-
menn eru allir meðlimir Sam-
einingarflokks alþýðu — Sósí-
Dðnsk kooa beggnr
af sér hendina í
briélæðiskasti.
HAd var nýbfiin aS vera
á trúbeðsvikn.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
KHÖFN í morgun.
GÆR gerðist sá óvenjulegi
atburður í smáhæ einiun á
Jótlandi, að fimmtíu ára gömul
kona hjó af ásettu ráði af sér
vinstri höndina.
Framdi hún þennan verknað
á eldhúsborðinu og þurfti þrjú
axarhögg til þess að hafa af sér
hendina.
Það er upplýst, að konan hefir
gert þetta i brjálæðiska'sti, sem
greip hana eftir þáttöku í tm-
boðsivikiu í bænusm, sem hnln býr
í, en toonan hefir lengi verið of-
siíælúsfuU í tmaiiefnu!m,.
Hún isiegi'st hafa ætlað að' fara
eftir bibU'uorðinu: „Ef hðnd þin
hneykslar þig, þá höggðu hana
alistaflokksins, er stofnaður
var í Reykjavík í októbermán-
uði síðastl. samkvæmt umboði
Kommúnistaflokks íslands og
fulltrúa sameiningarmanna Al-
þýðuflokksins, er kosnir höfðu
verið á þing Alþýðusambands
íslands, og sameinaðist Komm-
únistaflokkur íslands sem heild
þannig sameiningarmönnum
Alþýðuflokksins í einum flokki,
er tók við öllum réttindum
Kommúnistaflokksins og sam-
einingarmanna Alþýðuflokks-
ins á Alþingi, í bæjarstjórnum
og hreppsnefndum.
Héðinn Valdimarsson.
Einar Olgeirsson.
ísleifur Högnason.
Brynjólfur Bjarnason.
Að lestri bréfsins loknum bað
Héðinn Valdimarsson um orðið
„utan dagskrár“ og kvaðst hafa
heyrt að forseti ætlaði að fella
úrskurð út af hinum nýja flokki
og ef ætlunin væri sú, að viður-
kenna ekki flokkinn sem þing-
flokk, vildi hann óska eftir að
sama fyrirkomulag yrði haft á
þessu og var á síðasta þingi, að
kommúnistarnir yrðu skoðaðir
sem sérstakur flokkur áfram,
en hann hafður utan flokka eins
og þá var.
Að ræðu Héðins lokinni tók
forseti Haraldur Guðmundsson
til máls og feldi út af málinu
svohljóðandi úrskurð:
Arsknrbnr fcrseta sam-
einabs aipingis.
Við síðustu kosningar til
Alþingis hafa þessir þing-
menn: hv. þm. Reykv. (EOl),
hv. 1. landsk, þm. (BrB) og hv.
ÓN RAFNSSON, sem und-
anfarið hefir verið að
flækjast í Hafnarfirði, boðaði
til opins vekalýðsfundar á
Akranesi í gærkveldi, til þess
að ræða um óháð samband og
Hafnarfjarðardeiluna.
Hóf Jón þar umræður og tal-
aði í hálfan annan klukkutíma,
þrátt fyrir margendurteknar
óskir fundarmanna um það, að
hann hætti og lofaði fleiri
ræðumönnum að komast að,
þar sem búast mætti við, að
ýmsir fundarmenn yrðu kallað-
4. landsk. þm. (íslH) verið kosn-
ir til Alþingis sem þingmenn
Kommúnistaflokksins og hv. 3.
þm. Reykv. (HV) sem þingmað-
ur Alþýðuflokksins, og var full-
næging framboðsskilyrða 27. og
28. gr. kosningalaganna bundin
við þessa flokka. Á síðasta þingi
varð sú breyting á, að einn
þessara þingmanna, hv. 3. þm.
Reykv. (HV) hvarf úr þing-
flokki Alþýðuflokksins og hefir
síðan verið utan þingflokka.
Samkvæmt hréfi því, er ég
áðan Ias hér upp, hefir Komm-
únnstaflokkurinn hætt að
starfa sem sérstakur stjórn-
málaflokkur og gengið til nýrr-
ar flokksmyndunar með hv. 3.
þm, Reykv. og fleirum.
Jafnframt óska þeir hv. þm„
sem bréfið hafa imdirritað, að
flokkur sá, sem þeir telja sig
hafa myndað, Sameiningar-
flokkur alþýðu — Sósíalista-
flokkurinn, verði viðurkendur
sem þingflolckur og þeim á-
Itveðinn ræðutími við útvarps-
umræður samkv. því.
Þingflokkur samkvæmt þing-
sköpum og kosningalögum telst
sá stjórnmálaflokkur, sem haft
hefir mann eða menn í kjöri við
síðustu kosningar, að fullnægð-
um skilyrðum 27. og 28. gr.
kosningalaganna og fengið kos-
inn fulltrúa á Alþingi.
Þar sem Sameiningarflokkur
alþýðu — Sósíalistaflokkurinn,
sem hv. 3. þm. Reykv. (HV),
hv. 5. þm. Reykv. (EOl), hv. 1.
landsk. þm. (BrB) og hv. 4.
landsk. þm. (IsIH) telja sig full-
trúa fyrir, fullnægir ekki þeim
skilyrðum, er til þess þarf að
teljast þingflokkur, verða allir
Frh. á 4. siöu.
ir þá og þegar til róðra. Svo var
mikil andúðin á Jóni, að er einn
fundarmaður spurði Jón að því,
hvort hann ætlaði ekki að lofa
fleiri fundarmönnum að kom-
ast að, svaraði fundarstjóri því,
að Jón hefði keypt húsið til
fundarhaldsins og hefði því
leyfi til að tala svo lengi sem
honum sýndist. En fundarmað-
ur sagði: „Hann hefir þó fjand-
ann ekki keypt okkur til að
hlusta á sig.“
Þegar Jón hafði lokið lang-
loku sinni, gaf fundarstjóri,
Sigurdór Sigurðsson, sjálfum
sér orðið og talaði í stundar-
fjórðung og fékk engu betra
hljóð en Jón Rafnsson. Fengu
þeir svo daufar undirtektir, að
einir tveir menn skeltu saman
lófum einu sinni, að loknum
ræðum þeirra.
Jón Sigurðsson erindreki Al-
þýðusambandsins h/ar staddur
á fundinum og óskaði eftir því
áður en fundur hófst, að fá
jafnan ræðutíma við Jón Rafns-
son, eða góðan tíma til and-
svara, en þá er þessir tveir
menn höfðu talað, var ræðu-
tíminn takmarkaður. og ákveð-
inn 15 mínútur. Notaði Jón Sig-
urðsson ræðutíma sinn til þess
að hrekja það helzta úr þvætt-
ingi Jóns Rafnssonar, og var
ræðu Jóns Sigurðssonar tekið
með dynjandi lófaklappi. Þegar
Jón Sigurðsson hafði talað,
voru margir á mælendaskrá, en
Jón Rafnsson talaði næst á eft-
ir og þverbraut þannig venju-
leg fundarsköp. En er hann
byrjaði, fór um það bil helm-
ingur fundarmanna burtu,
Auk Jóns Sigurðssonar töl-
uðu af hálfu Alþýðuflokksins
Hálfdán Sveinsson, Arnmund-
ur Gíslason og Guðmundur Kr.
Ólafsson og var ræðum þeirra
einnig tekið með dynjandi lófa-
klappi.
Má af þessum fundi ráða, að
kommúnistar eiga engin í-
tök á Akranesi, og framkoma
þeirra í Hafnarfirði vekur enga
samúð verkafólksins á Akra-
nesi.
Norðnrlðnd fylgjast að
i afstððnnni til Spðnar.
: Fundi utainrikiisimáTaTáðhierra
Norðiurlanda í Helsimgfors liauk í
gærkvieldi.
í opinberri til;kyniniin.gu urn
fundinin siegir, að ráðhierrarnir
hafi raett hinar pólitísku hoifur í
álfunini yfirjeitt og þau mál, sem
nú ena til úrlausnar. Rætt var
'um mörg sameiginleg áhugamál
No rðurlandap j óðaninai.
Ráðherrarnir voru á eiaiu máli,
að því er viðhorf Norðurland-
anina til Spánar snertir, og eru
úkvieðnir í að fylgja sörnu st#feu.
heimili foneldra sinna að Berg-
Frh. á 4. sáiðu.
bí og kasteðiu henni burt.“
Kommúnistar úrskurðað*
ir utan flokka á alpingi!
.-.—....
Þeir hafa með nafnabreytingiiimi misst rétt til þess að
geta talizt þingflokkur samkvæmt kosningalögtmum.