Alþýðublaðið - 16.05.1939, Blaðsíða 1

BITSTJÖBK: F. B. VALDEMARSSON
XX. ARGANCrUB
ÞRIÐJUDAGINN 16.
c****
30O(As.krðnur-
fyrlr oráslepp-
hro
ðtflBtnifigsIeyfi tíl Þýzka-
EanAs tetkar iim 50%.
SKRIFSTOFUSTJÓRI
Fiskimálanefndar
skýrði Alþýðublaðinu frá
því í morgun, að á þessu t
ári yrðu grásleppuhrogn ![
flutt út úr landinu fyrir !;
um 300 þúsundir króna.
Áður fyr var hrognum að
mestu fleygt! Nýlega hefir
leyfið fyrir innflutningi
grásleppuhrogna héðan til
Þýzkalands verið hækkað
l um 50%.
í fyrra var verð á grá-
sleppuhrognum hér frá 12
og upp í 25 aura líterinn,
en nú eru þau keypt fyrir
30—50 aura hyer líter.
t
X
Hý feötavirpa verH-
ir reynd i snmar.
álið verðnr til 1. nm
i« v
a
Bœjarverkf rœðf ngur leggur elndregið t il
tllboðf Hðjgaaril og Seliuiltz verði tekf ð
Fullgerð með leiðslum í hdsfn mun hlta*
¥eltan kosta um fO milljðnir króna.
ktngat iim flæstu min-
"O REZKUR maður kemur
•*-* hingað til lands innan
skamms með nýja tegund af
botnvörpu, sem reynd verð-
ur í sumar á togurunum og
munu einnig verða gerðar
tilraunir með hana á varð-
skipinu Þór.
Þessi nýja botnvarpa er
franskt „patent" og er fengin
hingað af Samtryggingunni.
Mun hinn brezki maður koma
rdeð hana um næstu mánaða-
raót.
Botnvarpan er með þeim
liætti, að breytingar hafa verið
giferðar á fótreipinu, þannig, að
komið er í veg fyrir að steinar
falli inn í vörpuna og dragi
Jiana niðnr.
Telja margir kunnugir, að pessi
nýjung geti haft stórmikla þýð-
ingu hér.
Morgunblaðið skýrir í morgun
frá því áliti brezks skipstjóra,
ab botnvörpur íslenzku togaranna
séu ekki nógu góðar. Telur hann,
að þegar fiskurinn sé styggur,
purfi op vörpunnar að ná nokk-
fið ofar í sjóinn.
Islenzkir skipstjórar hafa ein-
mitt athugað þetta, ehda eru þeir
altaf að gera nýjar og nýjar
íilraunir með vörpurnar — og
hafa valið þær leiðir, sem þeir
hafa talið heppilegastar.
"O ÆJARSTJÓRNARFUNDUR um hitaveitumálið ?
*-? verður haldinn á morgún kl. 5 í kaupþingssalnum.
Mun bæjarstjórn að líkindum taka afstöðu til tilboðs hins
danska firma á fundinum, en þó verða áreiðanlega 2 um-
ræður um það. Allar líkur benda til, að tilboðinu verði tekið
og framkvæmdir hafnar í júlí eða ágúst, tæplega fyr. Þó að
tilboðið sé að ýmsu leyti ekki hagstætt, þá er hér um svo
mikið hagsmunamál að ræða fyrir Reykjavík fyrst og fremst
og þó einnig fyrir alla þjóðina.
Hér í blaðinu var í gær skýrt frá aðalatriðum hins danska
tilboðs. En til viðbótar því, skal þetta tekið fram. Tilboðið er
miðað við 6,8 milljónir danskra króna, — eða kr. 8,160,000 ís-
lenzkra króna. í þessu er ekki innifalinn kostnaður við leiðslur
frá götum og inn í húsin, en gert er ráð fyrir, að hann muni
verða um 1,5 milljónir króna, svo að áætlaður kostnaður hita-
veitunnar er um 9,7 milljónir íslenzkra króna. Þó er í þessari
upphæð ekki meðtalið það fé, sem þegar er búið að leggja í fyr-
irtækið, svo að því meðtöldu mun hitaveitan kosta um eða yfir
10 millj. króna.
Bæjarverkfræðfn|gur
útskýrír tllboðlð.
>r@zkt herskip
BREZKT herskip, „H. M. S.
Vindictive", kemur hingað
til Reykjavíkur 17. maí n. k. og
dvelur hér til 24. maí. Skip þetta
er 9100 tonn að stærð og er not-
að sem skólaskip fyrir sjóliðsfor-
ingjaefni. — Almenningi verður
leyft að skoða skipið einn dag,
meðan þáð dvelur hér, og verður
það augíýsí nánar síðar.
Eins og kunnugt er, vann Val-
geir Björnsson að undirbúningi
tilboðsins í Kaupmannahófn í
vetur. Hefir bæjarverkfræðing-
ur sent bæjarráði alllangt bréf,
þar sem hann útskýrir tilboðið
nokkuð. Er ekki annað að sjá
af bréfinu, en að bæjarverk-
fræðingur íeggi eindregið til að
tilboðinu verði tekið.
í bréfi bæjarverkfræðíngs
segir meðal annars:
„Eins og séð verður á tilboð-
inu er nú ekki lengur um langt
skuldabréfalán að ræða.
Býðst firmað til að fram-
kvæma verkið og leggja fram
féð, er greitt verði aftur á fyrstu
8 rekstursárunum. Vil ég sér-
staklega benda á, að ekki er
gjört ráð fyrir, að greiða þurfi
véxti af allri upphæðinni
strax, heldur jafnóðum af þeim
upphæðum er notaðar hafa ver-
ið til verksins.
Ef byrjað yrði þegar á þessu
sumri, er gjört ráð fyrir, að
ljúka verkinu um áramót 1940
til 1941.
Upphaflega var ætlazt til
þess að leggja mætti af rekst-
ursafgangi kr. 105,000.00 í end-
urnýjunarsjóð. Þegar nú á að
greiða allt verkið á 8 árum, er
engin ástæða fyrir hendi til þess
að leggja í endurnýjunarsjóð
þau árin. Má því taka þessa upp-
hæð og leggja við tekjuafgang
fyrirtækisins.
Áætlaðar brúttótekjur með
þessu móti yrðu:
Þessi upphæð er nægileg til
þess að greiða verðið á þessum
8 árum, ef upphitunin er seld
við verði er tilsvarar kolaverði
45 d. kr. pr. tonn.
Samkvæmt tilboðinu er áætl-
aður stofnkostnaður 6,8 millj.
en vextir ákveðnir minst áV2%
— mest 5V2%. Sé nú reiknað
með 5% vöxtum að meðaltali,
verður upphæð sú, er árlega
þarf að greiða nálega 1.040.000,-
00 d. kr. eða samtals á 8 árum
8,32 millj.
Fyrstu 3 árin getur fyrirtækið
ekki hjálparlaust staðið undir
ársgreiðslunum og hefir Hand-
elsbankinn lofast til að veita að-
stoð þau árin.
Þar sem nú reikna verður
með að greiða þurfi út úr land-
inu á þessum 8 árum í erlendri
mynt 8,32 millj. d. kr. ber að at-
huga Kvort þessi upphæð sé
meiri en hefði þurft til kola-
kaupa á sama tíma.
Áætlaður kolasparnaður þessi
árin er talinn eins og hér seg-
ir:
Í941 d. kr. 720.000,00
1942 ----- 860.000,00
1943 ----- 990.000,00
1944 ----- 1130.000,00
1945 ----- 1270.000,00
1946 ----- 1270.000,00
1947 ----- 1270.000,00
1948 ----- 1270.000,00
Alls d. kr. 8780.000,00
1941 21080 tonn
1942 24210 —
1943 27340 —
1944 30470 —
1945 33600 —
1946 33600 —
1947 33600 —
1948 33600 —
Alls ... .. . 237500 tonn
Þetta svarar þá því, að greitt
væri fyrir kolatonn í erlend-
um gjaldeyri út úr landinu 35
d. kr. Enda þótt erfitt sé að spá
um verð næstu árin, virðist þó
líklegt, að verðið muni ekki
verða minna en þetta.
Um ýms skilyrði í tilboðinu
hef ég rætt við Svein Björns-
son sendiherra og kommitteret
Jón Krabbe og var það sameig-
Frh. á A. sfðu.
FrDlsthin

ETtÐSKIFTAMÁLA-
V RÁÐNEYTIÐ ákvað
í gær að setja 17 vöruteg-
undir á frílista, þannig að
framvegis þarf ekki að
sækja um innflutnings-
leyfi fyrir þessar vörur.
Er hér um að ræða næst-
um eingöngu nauðsynja-
vörur og tæpan V& af öll-
um innflutningi til lands-
ins.
Vörutegundirnar eru
þessar: rúgur, rúgmjöl,
hveiti, hveitimjöl, hafra-
grjón, hrísgrjón, banka-
bygg, kol, salt, brensluol-
íur, smurningsolíur, ben-
zín, hessian, tómir pokar,
bækur og tírnarit.
Nýr fiorseíl í alþjéðasam
bandi iafnaöarmanna.
---------, ? —
Brouekére segir af sér í dag eft>
ir iangt og wei unnið starf, Ai*
barda tekur vitl forsæti í hans $U iH
Mitari sambandsins, Adler, seg^
Ir einnig af sér innan skamms.
Frá fréttáritara Alþýðublaðsins
KHÖFN í morgun.
SAMKVÆMT símskeyti frá
Brtissel mun núverandi
forseti Alþjóðasambands jafn-
aðarmanna, Belgíumaðurinn
Louis Brouckére, segja af sér
starfi sínu á fundi, sem stjórn
alþjóðasambandsins heldur í
Brussel í dag.
Eftirmaður hans sem forseti
alþjóðasambandsins verður
Hollendingurinn Albarda, sem
árum saman hefir setið í stjórn
þess.
Það er einnig búist við því, að
núverandi ritari alþjóðasam-
bandsins, Austurríkismaðurinn
Friedrich Adler, segi af sér ein-
hvern tíma í júní. Um eftir-
mann hans mun ennþá vera ó-
ráðið.
Það er gamla kynslóoin, sem
hér er að víkja sæti fyrir þeirri
yngri eftir langt og vel unnið
æfistarf.
Þeir Brouckére og Adler eru
báðir orðnir gamlir menn og hafa
síðan alþjóðasambandið var end-
urreist eftir heimsstyrjöldina bor-
ið hitann og þungann af starfi
þess ,sem ekki æfinlega hefir ver-
Dragnótaveiðin hafin;
Geysfndkfl þátttaka í
fflestnm verstiðvnm.
—,—»
¥erö á frystum fiski hefur hækk"
all að weruiegum mun.
i_------ »
DRAGNÓTAVEIÐARNAR hófust í fyrri nótt á mið-
nætti, en samkvæmt lögum má stundá þær innan
landhelgi á tímabilinu frá 15. maí til 15. október.
Mikill fjöldi báta hefir þegar ?"
farið á dragnótaveiðar og verð-
ur þátttakan í þessum veiðum
afarmikil. Er þó talið að flestir
þessara báta muni ekki stunda
dragnótaveiðar, nema fram að
reknetaveiðitíma.
Afli dragnótabátanna er tek-
inn í frystihúsin víða um land
og verður allur f luttur út á veg-
um Fiskimálariefndar. Verður
smákoli fluttur út í ís, en stór
koli hraðfrystur.
Verð það, sem Fiskimála-
nefnd borgar fyrir fiskinn á
þessu ári, er allmiklu betra en
í fyrra.
Samkvæmt upplýsingum
Fiskimálanefndar er verðið nú
— og var í fyrra eins og hér
segir:
1938 1939
Rauðspretta I 0.55 kg. 0.72 kg.
— II..... .. 0.30 _ 0.32 —
— III .... .. 0.20 — 0.12 —
Sólkoli I .. .. 0.35 — 0.55 —
Left að Fffikinm ber
lítino ðrangnr!
ffj ÓR hefir nýlega leitað að
T*. rælqum í Eyjafjarðarál og
norður' af honum. Bar sú leit
lítinn árangur; fékk skipið að
ens 4 lítra í hálftíma hali. —
Fiskimálanefnd hefir nú ákveoið
að styrkja vélbát af Isafirði, og
fer hann næstu daga í leit að
rækjum við ísafjörð. Mjög mikið
aflaleysi hefir verib hjá Rækju-
verksmiöjunni á Isafirði undan-
farið, en sæmilegur afli hefir
verið fyrir rækjuverksmiðjuna á
Bildudal.
— II ....... 0.25 — 0.35 —
— III ...... 0.20 — 0.12 —
Ýsa........ 0.12 — 0.15 —
Þorskur ___ 0.7V2 — 0.10 —
Heildarverð í ár er því
frh. á 4. sí&u.
ið létt með tilliti til þeirra órö-
legu tíma, sem verið hafa, og
hins alvarle^a klofnings, sem
hófst með stofnun kommúnista-
flokkanna og alþjóðasambands
kommúnista eftir stríðið.
Adler og Brouckére hafa átt
verulegan þátt í því, að safna
kröftunum á ný í alþjóðasam-
bandi jafnaðarmanna. Allir
stærstu verkalýðsflokkar Evrópu;
utan Rússlands, eru nú aftur
sameinaðir í því.
*
Svar Rússa aí-
hent i Londoii.
LONDON í morgun. FÚ.
SVAR rússnesku stjórnarinn-
ar við gagntillögnm Breta
verður lagt fyrir brezku sijórn-
ina í dag.
Frá Moskva er súnað, að í
svarinu muni koma fram sama
sjónarmið og það, sem látið var
uppi í Moskva í fyrri viku, a!í
stofna beri til þriggjavelda-
bandalags á grundvelli sáttmáía
um gagnkvæma aðstoð.
Molotov.
LONDON í morgun. FÚ.
Japanski sendiherrann í Moskva
átti i gær klukkustundar tal við
fiinn nýja utanríkismálafulltrúa,
Molotov.
Eftir samtalið lét sendiherrann
í ljósi ánægju sína yfir ummæl-
um Molotovs um afstöðu Sovét-
Rússlands til Japana.
Ofursti O. Westby
frá Noregi er nýkominn úr fðr
sinni vestur og norður um land.
Ofurstinn dvelur hér enn í tvo
daga og talar á samkomu í
Hjálpræðishernum í kvöld og
annað kvöld.
Mzkur kafbátnr |
sokhimi vestnr af;
Jótlandi?
\ Frá fréttaritara AlþýSubi. 1
KHÖFN í morgun. I
"T|ANSKUR kútter kom |
-S-^inn tii Esbjerg í gær |
með kabal og bauju úr |
þýzkum kafbáti. |
Menn óttast, að kafbát- I
urinn hafi sokkið einhvers 1
| staðar úti fyrir vestur- |
strönd Jótlands. !