Íslenzk sagnablöð - 21.04.1818, Qupperneq 4

7
1818
8
um moú peníngum, ad feir fem áttu
peníngaíkuld ad Ivara til kaupmanna, gátu,
ef í vörum guldu, ei fengid yfir 25
rbd. verd á 1 íkipg£ af hördum fiíki og
ílálfir kaupmenn feldu hér fiík íkipgí fyrir
30 rbd. já, nockrir kaupmenn hafa géfid
pann vitnisburd um prífa á innlendum vör-
um árid fem leid, er gérir £ær nérumbil
helmíngi verdlægri, enn bækur peirra fýn-
aft benda til, af pví J>ær hér eru matnar
móti vörum , enn í vitnisburdi peirra móti
peníngum. Prís á korni hét 32 rbd. fyrir
1 tunnu , enn til viífu menn ad korntunna
var fáanleg fyrir 24 rbd. í peníngum; |>ad
fýnift |>á, hafi hún eiverid fe'dfyrir minna,
fcm hún hafi koftad 4 cdr 6 dölum meir
enn 1 íkippund af fiíki.
Nýúng var J>ad íslandi ad petta ár
var J>ví eptir kóngsbodi fettur kapituls-
taxti í fyrfta finn, eptir margra ára umtal
og rádagérd. Iduglega höfdu J>ar embætt-
is menn fem ecki taka laun af kóngi i pen-
lngum, yfir J>ví qvartad, hvad tekiur
J>eirra væru rírar og yrdu æ rírari J>egar
peníngar læckudu ár frá árií verdi móti vö-
rum, femupphaflega vóru mæliqvardi gialda
J>eirra, íem peir áttu ad hafa; en gáru ei, eprir
fem haldid var, hrundid peníngum medan
xeglementid af 1782, var ei apturkallad.
Ur J>eífum vandrædum Jiókti beinsfti vegur
ad greida med árlegu verdlagi J>eirra aura,
fem gialdgeingir heita í hvöria íkuld, og
nú var byriunin giörd, Kunni almenningur
eins og vandi er, ílla J>eílari tilbreitni.
Sumum hefur máíké líka J>ótt munur ad
fvara nú íkyldum fínum annadhvört í land-
aurum eda J>eirra núverandi peníngaverdi,
eptir ad fo lángan tíma höfdu gérad ýtt
peníngum med margföldu verdi í útgiöld
fín, fem var máfké tíufinnum minna enn
nú hlutu ad greida. pó eru fleiri fem kém-
ur J>ad ílla ad giöld peirra breitaft nú ár-
lega, af J>vi ecki giæta J>efs, ad J>ad er ein-
afta verdlag á vörunum fem fvara eiga, er
breitift, en ecki útfvarid fiálft, J>egar í
vörum er goldid enn í ödru enn gitdum
vörum J>arf eingín ad gialda. pannig veit
hvör fá, fem fvara á 10 fiíkum á iandsvífu,
ad 20 U. af fiíki qvitta J>á íkuld, hvada
verd fem á fiíki er móti peníngum, hvört
fem 1 fiíkafiórdúngur koftar heilan eda hálf-
an dal. Meft hefur J>ó verid ad kapituls-
taxtanum fundid fyrir pad árid fem leid,
ad hann fetti of hátt verd á vörurnar; J>ar
til hefdi og verid gyld orfók fyrir J>á, fem
íkyldum fínum áttu ad fvara eptir hönum
hefdi nockur gétad íkyldad J>á ul ad fvara
peníngum fyrir J>ær verdlögdu vörur,
med J>ví verdi fem í kapitulstaxtanum
er tiltekid, enn J>ad er fo lángt frá ad
fú fé meinínginn, ad fá fem íkuld á
ad fvara hefur ætíd valid, og gétur hvört
fem vill fvarad landaurum, eda peníngum
eins miklum og taxtinn fegir rétt fé ad
gialda, enn J>egar fo er, má særri géta ad
cinginn muni J>á fvara peníngum med íkada