Alþýðublaðið - 20.06.1939, Blaðsíða 3

ÞRIÐJUDAG 20. JÚNf 193»
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Jónas Guðmundsson:
kemur einræði i einhverrí
mynn.
ÞAÐ LÝSIR EKKI miklum
skilningi á verkalýðs-
hreyfingunni, sem um hana sést
við og við ritað 1 blöð Sjálf-
stæðisflokksins. Þess er varla
heldur að vænta, þar sem það
er ekki fyr en síðustu tvö árin,
sem flokkur þessi hefir þózt
vera orðinn verkalýðsflokkur,
þó sú ,,forretning“ hafi verið
rekin sem aukagrein af sjálf-
stæðispólitíkinni.
Ein slík ritsmíð birtist í
Morgunblaðinu s.l. föstudag og
er forystugrein í blaðinu. Nefn-
ist hún ,,Togstreitan“. Greinin
byijar á þessum orðum:
,.Þeir halda stöðugt áfram að
togust á um forystuna í hags-
munc.málum verkalýðsins, Al-
þýðuriokksmenn og kommún-
istar, tg hafa hvorugir sóma
af.“
Þessar fáu línur sýna marmi
svo gremilega niður í það hyl-
dýpi fáfræðinnar og vanþekk-
ingarinnar á verkalýðshreyfing-
unni, byggingu hennar og
starfsemi, að það gegnir furðu,
að þetta skuli geta staðið í
nokkru blaði árið 1939.
„Togstreitan.“
Vill nú ekki Morgunblaðið
líta í kringum sig, t. d. til ná-
grannalandanna, og vita hvort
sú ,,togstreita“, sem það talar
um, sé . aðeins íslenzkt fyrir-
brigði ?
Veit ekki Morgunblaðið, að
í mörg ár er búin að standa yfir
þassi „togstreita um forystuna
í hagsmunamálum verkalýðs-
ins“ í Noregi, og hefir nú fyrir
skemstu endað þar með algerð-
um ósigri kommúnistanna. En
norsku kommúnistarnir áttu
heldur engan „Sjálfstæðis-
flokk“ til að hjálpa sér í átök-
unum við Alþýðuflokkinn
norska.
Veit ekki Morgunblaðið, að
þser deilur, sem staðið hafa
undanfarið ýfir inhan ensku
verkalýðshreyfingarinnar og
kéndar eru við Stafford Cripps,
eru um það, hvort Alþýðuflokk.
urinn enski eða kommúhistar í
„samfylkingu“ við aðra skuli
hafa „forystuna11 í hagsmima
málum og stjórnmálum verka-
lýðsins. Þessi „hreyfing“ hefir
nú beðið algerðan ósigur, a. m.
k. í bili, enda hefir enski „Sjálf-
stæðisflokkurinn“ (þ. e. íhaldið)
ekki veitt „samfylkingunni“
þar neinn stuðning.
Veit ekki Morgunblaðið það
lieldur, að sú er skoðun Staun-
ings forsætisfáðhérra Dana, að
hinni dönsku þjóð stafi ekki
jafnmikil hætta af neinu eins og
vaxandi áhrifum kommúnista.
Og þó kommúnistar séu þar í
landi þýðingarlausir sem póli-
tískur flokkur, er þó tilvera
slíks flokks ein út af fyrir sig
landráð við Danmörku vegna
legu landsins og nábýlis þess
við Þýzkaland. Engum „Sjálf-
stæðisflokki“ í Danmörku hefir
því nokkru sinni dottið í hug
að leggja kommúnistunum
nokkurt lið.
Sama er að segja um Svíþjóð,
að þó kommúnistar hafi alt af
verið þar þýðingarlaus flokk-
ur, hefir sænski Alþýðuflokkur-
inn nú um 20 ára skeið átt í
deiluni við þá innan verkalýðs-
félaganna og utan þegar um h* *f-
ir verið áð ræða hagsmunamál
alþýðuHnar. Sn það «r eins m#ð
Svíþjóð og öll hin löndin, sem
ég hefi nefnt, að þar hefir eng
inn „Sjálfstæðisflokkur“ verið
til, sem fyrirskipað hafi sínum
fylgismönnum innan verkalýðs-
samtakanna, að kjósa með kom.
múnistum, til þess að koma Al-
þýðuflokknum á kné.
„Togstreitan,“ sem Morgun-
álaðið talar um, er því ekkert
einsdæmi í heiminum. Hún hefir
átt sér stað nú í meira en 20 ár,
bæði hér og í öðrum lýðræðis-
löndum Evrópu og á sér stað
enn þar sem einræðið er ekki
orðið ofan á, svo það er alveg
merkilegt að Mgbl. skuli nú
fyrst vera að koma auga .á þessa
„togstreitu". En þetta á sér að
eins eina skýringu og hún er sú,
að Morgunblaðið og Sjálfstæðis-
flokkurinn hafa ekki fyr en nú
upp á síðkastið veitt kommúnist
um að máluin í þessari baráttu
Alþýðuflokksins við kommún-
istana in'nan verkalýðsfélag-
anna.
Þessar tilfærðu línur Morg-
unblaðsins — og raunar grein-
in öll — ber það með sér, að
Morgunblaðinu er gjörsamlega
hulið hversvegna þessi barátta
milli Alþýðuflokksins og kom-
múnistanna, sem það kallar
„togstreitu“ á sér stað.
Alþýðuflokkurinn „höfuðó-
viriurinn."
Morgunblaðið þarf ekki lengi
að leita til þess að sannfærast
um, að kommúnistarnir ráðast
ekki á neinn flokk annán en
Alþýðuflokkinn með öðrum
vopnum en venjulegu kommún-
ista kjaftæði. Hvorki á Sjálf-
stæðisflokkirin né Framsókn
hafa þeir ráðist á neitt svipaðan
hátt og Alþýðuflókkinh. Ná-
kvæmlega hið sama gerist í öll-
um öðrum löndum. Og vegna
hvers er þetta? Það er vegna
þess, að kommúnistarnir þurfa
að fá fótfestu fyrir byltingar-
kenningar sínar. Þá fótfestu er
ekki að fá í yfirstéttunum og
miðstéttunum að neinu veru-
legu leyti, en eingöngu að kalla
í verkalýðsstéttinni og öðrum
lægra launuðum stéttum. Það
eru þessar stéttir, sem Alþýðú-
flokkarnir fyrst og fremst hafa
barizt fyrir að fengju bætt kjör.
Þessar stéttir þurfa kommúnist-
ar að Viriria frá Alþýðufíokkn-
rnn til þess að geta skapað bylt-
ingargrundvöll fyrir sig. Með-
an þessar stéttir fylgja Alþýðu-
flokknum berjast þær á allt ann
an hátt. Þær eru löghlýðnar
og vinna með samtökum og lög-
gjöf að því að bæta hag sinh'
og lífsafkomu.
Kommúnistar reyna fyrst og
fremst að sundra Alþýðuflokk-
unum skipulagslega, með því
að ráðast á verkalýðsfélögin, —
sprengja þau sundur og ná í
þeim yfirráðunum. Þetta gera
þeir alveg eins og þó hinn. póli-
tíski flokkur alþýðunnar. sé
„skipulágslega aðgreindur“ frá
verkalýðsfélögunum. Því sann-
leikurinn er sá, að í öllum lönd-
um er verkalýðshreyfingin og
hinn pólitíski flokkur hennar,
— Alþýðufloltkurinn — svo ná-
tengd hvert öðru, að raunveru-
lega er um eina heild að ræða
þó skipulagsleg aðgreining eigi
sér stað. Verkalýðsfél. eru bæði
í Noregi, Svíþjóð og Englandi
deildir í ílokkn,um, svo állir
.. ■■ ■
geta á því séð, hve náið sam-
starfið er.
Nú í sumar mun verða hald-
ínn hér I Reykjavík fulltrúa-
fundur verkalýðssamtakanna á
Norðurlöndum og koma þá
hingað fulltrúar frá verkalýðs-
samböndum og Alþýðuflokkum
Noregs, Danmerkur, Svíþjóð-
ar og Finnlands. Enginn komm-
únisti verður í þeim hóp, ekki
heldur íhaldsmaður. Fulltrúar
verkalýðssambandanna verða
einnig, eins og fulltrúar Al-
þýðuflokkanna, Alþýðuflokks-
menn.
Ef kommúnistum tekst ekki
að sundra verkalýðshreyfing-
imni, tekst þeim heldur aldrei
að skapa sér þann byltingar-
grundvöll, sem þeir þurfa að
fá til þess að geta lifað og starf-
að. Þá veslast þeir upp og deyja.
Þetta vita þeir og því leitast þeir
fyrst og fremst við að sundra
Alþýðuflokkunum og veikja
áhrif þeirra í verkalýðsfélög-
unum. Ráði Alþýðuflokkarnir
hins vegar stefnu verkalýðsins
verður hann ekki byltingar-
sinnaður, heldur fer leiðir um-
bótanna og skipulágslegrar
þróunar, að hinu setta marki:
útrýmingu fátæktarinnar.
Alþýðuflokkarniir eru því og
verða ávallt yzta og sterkasta
várnarlína lýðræðisins og frels-
isins. Þetta heitir á máli hins.
eldri kommúnisnia, að alþýðu-
flokkarnir séu ,,höfuðstoð
borgarastéttarinnar,“ eða „höf-
uðóvinurinn,“ sem kommúnista-
fíokkarnir ættu við að eiga. —
Takist að rjúfa þá línu, verður
þeim hætt, sem bak við hana
eru, — og í þeim löndum, sem
þessi varnarlína hefir bilað og
kommúnistum hefir tekist að
riá yfirráðum í verkalýðsfélög-
unum hefir einræði og kúgun
orðið afleiðingin.
Samvinna Sjálfstæðismanna
og kommúnista.
Og nú standa þessar deilur hér
á íslandi sem hæst. Hver er or-
sökin? Hún er í stuttu máli
þessi: Þegar kommúnistarnir
sáu, að bein áhlaupapólitík
gegn Alþýðuflokknum dugði
ekki, var tekin upp „samfylk-
ingarpólitíkin.“ Ætlun komm-
únistanna var aldrei að sameina
Alþýðuflokkinn og Kommúnista
flokkinn, heldur eingörigu að
rugla kjósendur og fylgjendur
Alþýðuflokksins. Alþýðuflokk-
urinn svaraði þessu samfylking-
arskrafi með föstu tilboði um
sameiningu , flokkanna. Því
tilboði höfnuðu kommúnistar,
en höfðu þá unnið það á, að
nokkrir af Alþýðuflokksmönn-
um höfðu „ekki þolað hristing-
inn“ og í einfeldni sinni og
glópsku farið yfir í herbúðir
kommúnista. Einn þessara
manna var Héðinn Valdimars-
son, sem fannst það niðurlæging
fyrir sig að hætta við „samein-
ingar“-stefnu sína og taka upp
á ný fulla andstöðu við kom-'
múnista. Hann taldi sig einnig
standa svo sterkt 1 verkamanna-
félaginu Dagsbrún, Byggingar-
félgi alþýðu og víðar þar sem
hann var kominn inn sem trún-
aðarmaður Alþýðuflokksins, að
erfitt mundi að fella sig.
Héðinn Valdimarssön hafði
frá upphafi verið einna ákveðn-
astur andstæðingur kommún-
istanná,' og visai' vel, hve fast'
þeir sóttu á að eyðileggja skipu-
lag alþýðusamtakanna, til þess
að geta ruglað fólkið sem mest.
Nú gerðist hann sá Efialtes í ís-
lenzkri verkalýðspólitík, að taka
að sér forystuna upp það ein-
stigi, sem hann sjálfur vissi, að
hægt var að fá flesta aðra verka
menn, en Alþýðuflokksverka-
meimina til að fara, og það var
að ráðast á útilokunarákvæðin
frá setu á sambandsþingi, —
SEM EINGÖNGU VORU SETT
VEGNA KOMMÚNIST ANN A
og' það fyrst og fremst fyrir til-
verknað Héðins sjálfs —- til þess
að sundra Alþýðusambandinu.
Sjálfstæðismenn, sem þá voi’u
í stjórnarandstöðu, tóku í hina
útréttu hönd kommúnistanna og
afleiðingarnar eru kunnar: ■—
Dagsbrún er nú undir stjórn
kommúnista. Fjöldi Alþýðu-
flokksmanna hefir verið rekinn
úr félaginu og hið sama bíður
Sjálfstæðismannanna þar, ef
þeir hreyfa hönd eða fót. Hlíf
í Hafnarfirði er þó bezta dæmið
um það, hvernig pólitík Sjálf-
stæðismanna verkar í verka-
lýðsfélögunum. Sjálfstæðismenn
og kommúnistar í Hafnarfirði
semja um það, að reka. skuli úr
Hlíf 12 Alþýðuflokksmenn og
svifta um 40 menn atkvæðis
rétti og kjörgengi til trúnaðar-
starfa. Þetta var krafa Sjálf-
stæðismanna, en að koma henni
fram kostaði þá það, að komm-
únistar fengju einir stjórn í Hlíf
til næsta aðalfundar. Gerðu
kommúnistar og Sjálfstæðis-
menn samninga um þetta. Nú
hefir þessi .,togstreita“ milli
Alþýðuflokksins og kommúnist-
anna fengið á sig þá mynd, að
kommúnistar og Sjálfstæðis-
menn í félagi eru búnir að
reka alla Alþýðuflokksmenn úr
Hlíf, — hátt á annað hundrað
manna — og allmargir Sjálf-
stæðismenn, sem áður voru, eru
gengnir kommúnistunum alveg
á hönd, svo ekki er annað sýnt
en fámenn klíka kommúnista
Táði þar öllu framvegis og að
Sjálfstæðisflokkurinn hafi það
eitt upp úr ,,samfylkingu“ sinni
við kommúnistana, að hann tapi
þeim verkamönnum alveg til
þeirra, sem óþroskaðastir eru.
„Togstreitan“ í Byggingarfé-
laginu.
Höfundur Morgunblaðsgrein-
arinnar færir þessa „togstreitu,"
sem hann kallar, yfir í Bygg-
ingarfélag alþýðu. Kemst hann
að þeirri niðurstöðu, að Alþýðu-
flokkurinn hafi misnotað vald
sitt í Byggingarfélaginu meðan
hann réði því og eini munurinn
sé sá, að nú séu það kommún-
istar, sem misnoti valdið þar, í
-stað Alþýðuflokksins áður, og
þetta sé nú varla til að gera veð-
ur út af.
Það virðist ekki vera að
Morgunblaðið líti á kommúnist-
ana sem þjóðskaðlegan flokk,
fyrst því er sama hvort hann
fer með stjórn Byggingarfélags.
ins eða annar flökkur, sem al-
gerlega stendur á lýðræðisgrund
velli. En látum það nú vera, —
Morgunblaðið mun fá að reyna
hvaða þýðingu það hefir, þegar
þáð hefir hjálpað kommúnist-
unum, til þess að brjóta niður
verkalýðssamtökin, eins og dæm
in sýna í Hafnarfirðinum. En ég
vil spyrja Morgunblaðið: Er
það verjandi af nokkrum ráð-
herra að láta eina milljón
'króna í ihendur; manna, sem
ekkert áhugamál hafa annað en
það, að eyðileggja liið íslenzka
þjóðfélag og lýðræðisskipulag,
grafa ræturnar undan sjálf-
stæði þjóðarinnar og kaupa sér
fylgi — og jafnvel vopn — til
þess að geta verið viðbúnir að
gera uppreisn? Er það verjandi
að fá þessum mönnum slíkt fé
í hendur, án þess ríkisvaldið
hafi aðstöðu til að hafa full-
komið eftirlit með meðferð
þessa fjár?
Alþýðuflokknum var trúandi
til þess að fara með slíkt fé,
Framsóknar. og Sjálfstæðis-
mönnum sömuleiðis, því eng-
inn þessara flokka situr á svik-
ráðum við þjóðina. — En kom-
múnistum er ekki trúandi til
þess og það væri núverandi rík-
isstjórn svo mikil minkun, ef
hún gerði það, að hún megnaði
ekki undir að rísa.
Það er algerlega rangt hjá
Morgunblaðinu, að Alþýðu-
flokkurinn hafi misbeitt valdi
sínu í Byggingarfélagi alþýðu.
Það er fyrst eftir að meðlimir
hans í stjórninni eru farnir úr
Alþýðuflokknum, að þeir taka
að misbeita valdi sínu þar.
Sjálfstæðisflokkurinn verður
að velja.
Ég hefi talið rétt að svara svo
ýtarlega þessari Morgunblaðs-
grein sem gert er hér, til þess
að gera öllum ljóst, að Sjálf-
stæðisflokkurinn getur ekki
Ieikið tveim skjöldum í þessum
málum. Allt samstarf hans við
kommúnista þýðir vöxt bylt-
ingarhættunnar í landinu. Þýðir
að meira og meira af þeim
Íáglaunamönnum, sem fylgdu
Sjálfstæðisflokknum áður, —
hverfa í lið með kommúnistun-
um. Það þýðir einnig, að brjóst-
vörn lýðræðisins — þróunar-
og lýðræðissinnuð verkalýðs-
hreyfing — bilar og upp úr þeim
óskapnaði, sem þá myndast,
EINN góðan veðurdag í júní-
mánuði á því herrans ári
1865 kom maður nokkur inn í
sparisjóðinn í Skien í Noregi
og lagði þar inn á reikning 965
spesíudali.
• Svo leið langur tími, maður-
inn lét ekki aftur sjá sig, en
innieign hans hélt áfram að
standa í bókum sparisjóðsins.
Vextir og vaxtavextir voru lagð-
ir við hana......En nú varð
sparisjóðurinn í Skien nýlega
gjaldþrota. Það hafa því að
minnsta kosti ekki allir spari-
fjáreigendur þar látið innstæður
sínar óhreifðar síðan um miðja
19. öld.
Við gjaldþrotaskiftin kom
gamla inneignin frá 1865 aftur í
ljós.
Samkvæmt bókum sparisjóðs-
ins, hét maðurinn, sem lagði
hina áður umgetnu 965 spesíu-
dali inn í sjóðinn, Erik Olsen
Tangen, og átti heima í Aas-
sókn. Þessi upphæð er nú, með
vöxtum og vaxtavöxtum, örðin
öll „togstreitan“, sem
Morgunblaðið talar um að eigi
sér stað, er ÓHJAKVÆMILEG
BARÁTTA við öfl, sem fjand-
samleg eru lýðræði og frelsi
þjóðarinnar.
Alþýðuflokkurinn hættir
aldrei þeirri baráttu.
Því ef hann hættir henni, þá
verður útkoman sú, að komm-
únisminn veltur hér yfir og í
kjölfar hans siglir svo nazism-
inn. Er það kannske það, sem
Morgunblaðið óskar eftir? Von-
andi ekki. Og ef Sjálfstæðis-
menn hafa af fullum heilindum
gengið til samstarfs um vanda-
mál þjóðarinnar — eins og Al-
þýðuflokkurinn hefir gert, þá
ber honum skylda til þess að
vera á verði gegn kommúnism-
anum. Sjálfstæðismenn verða
að skilja það, að það er ábyrgð-
arhluti, að veikja forystuna
fyrir hinni lýðræðissinnuðu al-
þýðuhreyfingu, með brott-
rekstrum úr verkalýðsfélögun-
um. Þeir verða einnig að skilja
það, að útilokunarákvæðin í
sámbandslögunum eru sett ein-
göngu vegna kommúnistanna,
sem nauðvörn þess hluta verka-
lýðsins, sem vildi starfa .á lýð-
ræðisgr undvelli.
Við Alþýðuflokksmenn erum
fúsir til að ræða við verkamenn
og aðra frá öllum þeim flokk-
um, sem eru lýðræðisflokkar,
um hverskonar samvinnu og
skipulag á málefnum verkalýðs-
ins. En við kommúnistana ræð-
um við ekki um þau mál. Sjálf-
stæðismenn verða því að velja
milli þess, hvort þeir vilja
vinna með Alþýðuflokks- og
Framsóknar-verkamönnunn í
verkalýðsfélögunum og hafna
þá í einu og öllu samvinnunni
við kommúnistana, eða halda
áfram samstarfi sínu við kom-
múnistana og eyðileggja þar
með verkalýðsfélögin á hinum
ýmsu stöðum og skapa ástand
í verkalýðsmálunum svipað því,
sem nú er í Hafnarfirði.
Allt tal um það að leysa fé-
lögin undan „pólitísku oki flokk.
anna“ er eins og barnshjal. —
Hvar í veröldinni er til sú
verkalýðshreyfing, . sem ekki
styðst við pólitískan flokk? Er
hún í Noregi, Svíþjóð, Finn-
Frk. á 4. slða.
60 000 krónur. Enginn hefir gert
kröfu til peninganna, og ætt-
ingjar virðast ekki vera til. En
það, sem einkennilegast er: Það
hefir ekki tekizt, þrátt fyrir ná-
kvæma Ieit í gömlum kirkjubók-
um, að finna neinn mann með
nafninu Erik Olsen Tangen.
En með auglýsingum í
blöðunum um allan Noreg hefir
tekist að hafa uppi á stúlku,
sem átti föðurbróður, Erik Ol-
sen að nafni, sem átti á sínum
tíma heima í Aassókn. Hvort
hún er þó erfingi að peningun-
um, er algerlega óráðin gáta,
enri sem komið er.
Fólk hefir verið beðið að gefa
allar upplýsingar, sem á einn
eða annan hátt gætu orðið til
þess að greiða úr þessari erfiðu
flækju, Það skyldi þó aldrei
vera, að einhver fyrirfyndist
hér á íslandi, sem gæti með
góðri samvizku gert tilkall til
þessara 60 000 króna og þar með
losað skiftaráðandann í Skien
við þær?.
60 þúsund krónur í norsk~
um sparisjóði, sem eng~
inn eigandi hefirfundiztað!
--—---«-----
965 spesfndalir, sem vorn lagðir inn i sjóðinn árið
1865, ern nií orðnir að Dessari ðlitlegn uppbæð.
-----■» ----