Alþýðublaðið - 27.07.1939, Blaðsíða 2

FIMMTUDAG 27. .TÚI.Í 1939
ALÞYDUBLAÐIÐ
HX.ANDERSEN
Ep einkennilegast var þó það, að ef maður hélt fingrinum
inni 1 gufunni úr pottinum, gat maður fundið á lyktinni,
hvað verið var að sjóða í öllum pottum í borginni.
Svo kom prinsessan gangandi og allar hirðmeyjarnar með henni, og þegar hún heyrði lagið,
nam hún staðar og varð hýr á svipinn, því að hún gat líka leikið: „Ach, du lieber Augus-
tin“, það var eina lagið, sem hún gat spilað, og hún spilaði það með einum fingri.
— Þetta lag kann ég, sagði hún. — Þetta Svo varð ein hirðmeyjanna að fara inn, en
hlýtur að vera menntaður svínahirðir. Farið hún fór í tréskó áður.
inn og spyrjið hann, hvað þetta hljóðfæri
kosti.
Maðurinn —
sem hvarf.
Þessi óvenjulega skemmtilega skáldsaga
er skrifuð af 6 þekktustu skáldsagna-
höfundum Bandaríkjanna, eftir hug-
mynd Franklin D. Roosevelts Banda-
ríkjaforseta.
Til Stykkishóims
miðvikudaga, föstudaga og
laugardaga, Afgreiðsla á Bif-
reiðastöð íslands, sími 1540.
Geirarður
Sigurgeirsson.
Kostar 2 krónur.
Fæst
Afgreiðslu Alþýðublaðsins.
Útbreiðið Alþýðublaðið!
Hver víil hengja
bjölluna ð köttinn?
Eftir Pétnr Siprlsson.
Nl.
Að svo stöddu ætla ég ekki
að vera beroröari um þetta, en
smámuni mætti nefna, er sýna
stefnuna. Til dæmis er bannað
að tvímenna á reiðhjóli á götum
Reykjavíkur. Þetta sér maður þó
næstum daglega. Hvar er eftirlit-
ið, og hvernig má það verða?
Hvað getur lögreglan gert, ef hún
sér pilta tvínienna á reiðhjóli?
Hlaupið á eftir þeim? Hún nær
þeim ekki, því hún er gangandi
og ekkert númer er á reiðhjólun-
um, og þó eru hjólreiðamenn
mesta vandræðafólkið, sem urn
bæinn ferðast, ekki sízt sendl-
arnir. Því ekki að láta nokkra
lögregluþjóna hafa mótorhjól,
eins og tíðkast í sumurn öðrum
löndum? Það er bannað aðganga
frá bílum, hvorum á móti öðrum
á götunni. Þetta sézt þó oft og
það ekki sízt í Hafnarstræti rétt
hjá lögreglustöðinni. Börn eiga
að vera kominn inn á vissum
tíma á kvöldin. Hvar er eftirlit-
ið? Næturfrið manna má ekki
trufla. Hvar er eftirlitiö?
I vetur sem leið, tók ég eftir
því í einum kaupstað landsins,
að settar voru upp stórar aug-
lýsingar víðsvegar í bænurn, er
bönnuðu börnum að renna sér á
sleða í vissum götum. Ég gekk
margar ferðir einn daginn um
eina aðalgö.tuna, og þar renndu
börnin sér allan daginn á sleð-
um beint framan í þessa stóru
og skýru auglýsingu, og ekkert
eftirlit gerði vart við sig. Slíkt
uppeldi er hábölvað. Þá er betra
að setja engar reglur og engin
ákvæði, en að koma æsku og elli
upp með það, að virða allt slíkt
að vettugi. Allur þessi slappleiki,
sem hér hefir verið lítilsháttar
drepið á og talað í kringum,
er meira mein, en menn almennt
gera sér grein fyrir. Það sýkir
og iamar og verður þess vald-
andi, að seinast láta allir sér á
sama standa um eitt og annað,
og slást með í skollaleikinn.
Einn mikill vandlætari sagði
um hirða Israelsþjóðar í gamla
daga, að þeir væru „eins og ref-
ir í rústabrotuin“, þeir hlæðu
fekki upp í sköröin og reistu ekki
vígin. Refimir smjúga út og inn
um holurnar og grafa nýjar hol-
ur. Var það að eins þessi þjóð,
sem var slíkt refabæli? Eru þjóð-
ir það ekki nú, eða eru hér engir
sjáendur framar, er sjá meinin
og nefna þau sínu rétta nafni?
— „Refir í rústabrotirm", það er
bragð að slíkum orðum, um
menn, sem eiga að vernda menn-
inguna. Pétur Sigurðsson.
Fjallabaksf erð Ferða-
félagsins um næsfu
helgi.
'C' ERÐAFÉLAG ISLANDS fer
hina fyrirhuguðu Fjallabaks-
ferð á næstu helgi. Er þetta 7
daga ferðalag, og verður lagt af
stað á laugardaginn kl. 10 f. h.
og ekið austur að Vík og gist
þar. Næsta dag verður haldið að
Klaustri. Þá verður farið ríðandi
að Lakagígjum og til baka í SíÖ-
una, en frá Hlíð í Skaftártungu
verður lagt Upp í Fjallabaksferð-
ina og alla leið í Landmanna-
helli, en þaðan ekið í bílum til
Reykjavíkur. Er nú um þaÖ bil
Ifullskipað í þessa ferð.
BorgarfjhrÖarför um Hvalfjörð,
Surtshelli og Kakladal. Lagt af
stað á laugardag síðdegis kl. 4
og.ekið til Reykholts og gist þar.
Á sunnudagsmorgun farið fram
Hvítársíðu að Gilsbakka, en það-
an ríðandi að Surtshelli, þá til
ba.va í Hvítársíðu að Barnafossi
og yfir Hvítá að Hraunsási, í
Húsafellsskóg og að Húsafelli,
en þaðan í bílum um Kaldadal
heimleiðis á sunnudagskvöld.
Áskriftarlisti liggur frammi á
skrifstofu Kr. Ó. Skagfjörðs, og
séu farmiðar tekinir kl. 4 á föstu-
dag.
Brezka stjérnin víg-
býr tagarana.
LONDON í fyrrad. FO.
Það varð kunnugt í Hull og
Grimsby í gærkveldi, að flota-
málaráðuneytið brezka hefir á-
kveðið að kaupa af togaraeigend-
um í þessum bæjum 86 nýtízku
togara, og verða þeir notaðir til
þess að slæða upp tundurduf].
Fregn þessi hefir þó ekki enn ,
verið staðfest af flotamálaráðu-
neytinu.
Hér er urn að ræða hér um bil
þriðjung fiskiflotans í Hull og
Grimsby. Til þess að bæta bæj-
unum upp þaÖ tjón, sem þeir
verða fyrir við missi togaranna,
verða felldar úr gildi hömlur,
sem verið hafa á löndun fiskjar,
og þau fiskiskip, sem eftir eru,
verða notuð til hins ítrasta.
Einn togaraeigandi komst svo
að orði, að enda þótt þeim þætti
sárt að missa skip sín, væri saia
þessi í þágu lands og þjóðar,
og ættu þeir-ekki annars kost.
Hraðferðlr Steindórs
til Akureyrar um Akranes eru:
Frá Reykjavík: Alla mánud., miðvikud. og föstud.
9 * *
Frá Akureyri: Alla mánudaga, fimtud. og laugardaga.
Afgreiðsla okkar á Akureyri er á bif«
reiðastöð Oddeyrar, sími 260.
M«s. Fagranes annast sjéleiðlna.
Nýjar upphitaðar bifreiðar með útvarpi.
Blfreiðastðð Steindárs
Símar: 1580, 1581, 1582, 1583, 1584.
CHARLES NORDHOFF og JAMES NORMAN HALL:
Uppreisniai á Bounty.
31. Karl ísfeld íslenzkaði.
blés — þegar skipverjar voru látnir lifa á hungurskammti,
enda þótt gnægð matar væri til, og skipverjarnir væru rann-
sakaðir eins og venjulegir smyglarar í hvert skipti, sem þeir
komu frá landi. Það var bersýnilegt, að ef Bligh héldi svona
áfram til lengdar, væri skammt að bíða stórra viðburða.
Þegar ég kom um borð morgun einn um miðjan janúar, sá
ég skipstjórann ganga berserksgang um gólf á þilfarinu.
Stundarkorn beið ég kyrr, en þegar hann tók ekki eftir mér,
beilsaði ég og sagði:
— Ég er kominn um borð, skipstjóri.
— Ó, Byam, sagði hann, — ég get ekki litið yfir starf yðar
1 dag, við verðum að fresta því, þangað til í næstu viku. Chur-
c*kill og tveir hásetarnir, Muspratt og Millward, eru flúnir.
Þeir skulu fá sína hegningu, þegar ég næ í þá. Þeir hafa tekið
litla bátinn og vopn og skotfæri. Ég hefi frétt, að þeir hafi
skilið bátinn eftir skammt héðan og lagt af stað til Tetiaroa í
seglbát, sem þeir fengu hjá eyjarskeggjum. Bligh þagði stund-
arkorn og sagði því næst: — Á taio þinn nokkurn stóran segl-
bát? spurði hann.
— Já, skipstjóri!
— Þá verð ég að fela yður á hendur að ná þeim. Fáið lán-
aðan seglbát Hitihitis og svo marga af mönnum hans, sem þér
þurfið og siglið til Tetiaroa í dagý,Það er góður byr. Reynið
að ná þeim án þess að beita vopiftm, en náið þeim umfram
allt. Það kann að vera, að Churchill verði erfiður viðureignar.
Ef þið komizt að raun um, að þeir séu ekki á eyjunni, verðið
þér að koma aftur á morgun, ef leiði verður gott.
Þegar ég hafði kvatt skipstjórann, hitti ég Stewart og Tin-
kler niðri í klefa.
— Þér hafið auðvitað heyrt fréttirnar, sagði Stewart.
— Já, Bligh sagði mér þær, og ég á að handsama flótta-
mennina.
Stewart hló: — Ekki öfunda ég yður af því, sagði hann.
— Hvernig gátu þeir sloppið? spurði ég.
— Hayward stóð á verði og var svo heimskur að fá sér dúr.
Piltarnir flýðu í litla bátnum meðan hann svaf. Bligh missti
alla stjórn á sér, þegar hann frétti þetta. Hann hefir lagt Hay-
ward í járn, ætlar að láta hann dúsa þar í mánuð og hefir
hótað honum húðstrýkingu, þegar hann verði látinn laus.
Klukkutíma seinna hitti ég Hitihiti, skýrði honum frá verk-
efni mínu og skilaði til hans, að skipstjórinn bæði hann að lána
mér seglbát hans. Hitihiti varð þegar við beiðni hans, lánaði
bátinn og menn sína og vildi sjálfur fá að fara með.
Seglbátur gestgjafa míns var um fimmtíu fet á lengd og
tveggja feta breiður. Mastrið var mjög hátt. Ég horfði á, þegar
húskarlar Hitihitis drógu bátinn út úr skúrnum og ýttu hon-
um á flot. Svo sóttu konurnar nesti og báru ofan í bátinn.
Mennirnir virtust hlakka til ferðarinnar, þeim fannst það of-
urlítil tilbreyting frá hinu hversdagslega lífi. Þeir bjuggust
við, að við myndum koma flóttamönnunum að óvörum og
virtust ekkert vera hræddir við byssurnar, en Hitihiti spurði
mig, hvort flóttamennirnir hefðu skammbyssur. Þegar ég
hafð sannfært hann um, að þeir hefðu ekki skammbyssur,
varð hann rólegur og fór að tala um ferðalagið.
Við lögðum af stað klukkan tvö síðdegis og fengum austan
byr. Tetiaroa liggur fyrir norðan Natavai í um 30 mílna fjar-
lægð. Það eru fimm l^gar kóraleyjar og er það ágætis bað-
staður fyrir höfðingjana á Norður-Tahiti. í hinum skuggsælu
skógarholtum hressast þeir furðu fljótt eftir að hafa drukkið
ava sér til dómsáfellis. Þarna lifa þeir á kókoshnotum og fiski.
Til Tetiaroa ferðast einnig pori — ungar stúlkur, ein frá
hverju héraði á Tahiti, sem eru látnar standa þar á steinhell-
um vissa tíma, svo að þeir, sem fram hjá fara, geti dáðst að
þeim og skorið úr því, hver sé fégurst. Á Tetiaroa verða stúlk-
urnar að hafa sérstakt mataræði. Þær verða enn fremur að
* vera í skugga, til þess að húðin verði ljósari, og þær eru oft
smurðar ilmolíu. Ég hefi aldrei á ævi minni sérð jafnstóran
hóp glæsilegra kvenna og á þessum kóraleyjum.
Við Hitihiti sátum hlið við hlið í skut. Þegar við komum
inn í víkina við Tetiaroa, vorum við* strax umkringdir af smá-
bátum og syndandi fólki. Allír vildu gefa okkur upplýsingar.
Flóttamennirnir höfðu óttast eftirför og höfðu því undið upp
segl fyrir tveim klukkutíine m síðan. Sumir héldu, að þeir
hefðu siglt í áttina til Eimeo, aðrir héldu að þeir hefðu siglt
til vesturstrandar Tahiti. Það fór nú að lygna, eins og venja
er um sólsetursbilið. Þar sem brátt myndi verða aldimmt, og
við vissum ekki, hvert Churchill hefði farið, áleit Hitihi-
ti, að heppilegast yrði að gista á Tetiaroa, og snúa aftur til
Blighs með þessar fréttir morguninn eftir.
Ég mun aldrei gleyma þeirri nótt, er ég gisti þessa kóral-
eyju. Tahitibúar eru að eðlisfari léttlyndir menn, Þeir eru
miklir gleðimenn, og þeim er ómögulegt að skilja áhyggjur
þær, er oft þjaka hvíta kynstofninum. Og þegar þeir dvöldu
á Tetiaroa, virtust þeir gleyma hinum smávægilegu skyldu-
störfum þjóðfélagsborgarans, sem á þeim hvíldu, þegar þeii
voru heima. Á Tetiaroa höfðu þeir ýmiss konar skemmtanir um
hönd bæði nótt og dag.
Þrír eða fjórir höfðingjar dvöldu um þessar mundir á eynni
ásamt skylduliði sínu, og þar eð eyjan var fremur lítil, virtist
hún vera mjög þéttbyggð. Við gistum hjá frægum hermanni,
sem hét Paino, og hafði ný.lega drukkið svo mikið af ava, að
hann var nærri því dauður. Hann lá á bunka af brekánum, gat
naumast hreyft sig og húðin féll af honum í grænum tætlum.
Samt sem áður sagði Hitihiti mér, að hann yrði orðinn heil-
brigður aftur eftir mánaðartíma. Margir af ættingjum Painos
höfðu fylgzt með honum til Tetiaro, Meðal þeirra var ung
stúlka. Hún tilheyrði höfðingjafjölskyldunni Vehaitua, og
gættu hennar tvær gamlar konur. Ég sá hana snöggvast, þegar
við snæddum kvöldverð, en mundi svo ekki eftir henni, fyrr