Alþýðublaðið - 22.09.1939, Blaðsíða 1

AIÞTBUBLASIÐ
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
FÖSTUDAGUR 22. SEPT. 1939.
218. TÖLUBLAÐ
þriveldabandalag Þjóðve
Rússa og Japana f
Moskva tilkynnir: Fullkomið samkomulag hefir nú náðst um,
hvar draga skuli linuna milli Rússa og Þjóðverja á Póllandi.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KAUPMANNAHÖFN 1 morgun.
STERKUK ORÐRÓMUR gengur nú um það í höfuðborgum Evrópu, að hreint og beint
þríveldabandalag sé nú í aðsigi milli Þjóðverja, Rússa og Japana, og fullyrðir Kaup-
mannahafnarblaðið „Berlingske Tidende“ í gær, að samningur þar að lútandi liggi þegar
tilbúinn til undirskriftar. Er talið, að Þjóðverjar hafi haft milligöngu milli Rússa og
Japána um þetta, eins og vopnahléið austur í Asíu, sem þeir sömdu með sér á dögunum.
Fyrirsjáanlegt þykir, að slíkt þríveldabandalag myndi fyrr eða síðar leiða til þess, að
bæði Japan og Bandaríki Norður-Ameríku myndu dragast inn í styrjöldina.
í tilkynningu, sem gefin var út í Moskva í gærkveldi, segir, að fullkomið samkomu-
lag hafi nú náðst milli samningamanna sovétstjórnarinnar og þýzku stjórnarinnar, sem
síðustu dagana hafa setið á ráðstefnu þar eystra, um það, hvar draga skuli línuna milli
Rússa og Þjóðverja á Póllandi, og muni þýzku samningamennirnir halda heimleiðis á
morgun í flugvél.
Ókunnugt er þó enn, hvað
samkomulag Rússa og Þjóð-
verja hefir inni að halda, en
taíið er, að Rússar vilji stofna
lítið pólskt ríki með Varsjá fyr-
ir höfuðborg, sem þó yrði háð
yfirstjórn bæði þeirra og
Þjóðverja.
Samkvæmt hernaðartilkynn-
ingu rússnesku herstjórnarinn-
ar hélt rauði herinn í gær áfram
för sinni vestur eftir Póllandi
og hrakti undan sér pólska
herflokka, sem viðnám veittu!
í Hvíta-Rússlandi tók rúss-
neski herinn borgina Grodno og
í Vestur-Ukraine borgirnar Ko-
wel og Lemberg. Undanfarna
þrjá daga hafa Rússar tekið
fjölda fanga og mikið af her-
gögnum. Þá hafa og herstjórnir
þýzka hersins og rauða hersins
haft samband með sér um að
ákveða markalínuna milli herj-
anna.
Eistland mótmælir yfir-
gangi Rússa.
Frá Stokkhólmi koma fregn-
ir um það, að Eystrasaltsfloti
Forsætisráðherra Rúmeniu
■yrtir i gær af fasistim.
—-—•—■—■—»--—-—
Morðingjarnir skotnir strax í gærkv.
---- .»—.—
LONDON í morgun. FÚ.
FRÁ BUKAREST er símað: Opinberlega er staðfest, að for-
sætisráðherra Rúmeníu, Calinescu, hafi verið myrtur í gær.
Morðingjarnir voru meðlimir hins ólöglega, fasistiska Járn-
varðarliðsfélagsskapar, og voru þeir allir teknir höndum.
var ekið beint fyrir framan bíl
hans, svo að bílstjórinn neydd-
Frh. á 4. síðu.
f tilkynningu stjórnarinnar
um morðið segir, að Calinescu
hafi verið á heimleið, er bíl
Sovét-Rússlands sé nú að gera
ráðstafanir til þess að leita uppi
horfna pólska kafbáta og taka
þá, hvar sem þeir kunni að finn-
ast. Enn fremur segir frá því í
fréttum frá Stokkhólmi, að í
Finnlandi séu menn mjög á-
hyggjufullir yfir atburðum
síðustu daga og sama máli gegn
ir um íbúa Eystrasaltslandanna
þriggja.
Stjórnin í Eistlandi mótmæl-
ir því harðlega, að floti Sovét-
Rússlands hafi lagt hafnbann á
eistlenzkar hafnir.
Þjóðverjar héldu enn í gær
uppi ákafri skothríð á Varsjá.
Sendiherrabústaður sovétstjórnar-
innar rússnesku stórskemmdist,
og margir starfsmannanna særö-
ust. Meðlimur rúmensku sendi-
sveitarinnar særðist einnig.
Fulltrúar erlendra ríkja i Var-
sjá, um 200 talsins, hafa nú
flestir fariS eða eru að fara það-
an, að afstöðnum löngum sam-
fcomulagsumleitunum> Aðeins
tvær sendiherraskrifstofur eru nú
lopnar í Varsjá, hin rússneska og
tyrknesfca.
í loftárásunum á Varsjá í gær
voru sjö sprengjuflugvélar þýzk-
ar skotnar niður. Hafa Pólverj-
ar þá skotið niður 87 flugvélar
yfir Varsjá.
Þrjár pólskar riddaraliðsher-
dgildir hafa brotizt gegnum her-
línu Þjóðverja fyrir vestan Var-
sjá og hafa gengið í lið með her-
sveitunum, sem þar eru ‘fyrir.
Riddaraliðshersveitirnar æddu
gegnum víglínu Þjóðverja, þótt
Frh. á 4. síðu.
Nýja „Esja“ við haínarbakkann í morgun.
Þúsundir Reykvfkinga fðp-
nðu ný|u Esju, er hún kom.
....♦■■■■.-
Ferðin gekk mjög vel heim, þrátt fyrir
fremur vont veður alla leið.
Eftir bardagana á Póllandi: Tveir hestar úr stórskotaliði Pólverja, sem skildir hafa verið eftir
bundnir við fallbyssu. Sá þriðji hefir farizt í feninu.
ÞÚSUNDIR REYKVÍK-
INGA fögnuðu hinni
nýju Esju, þegar hún lagð-
ist við hafnargarðinn klukk-
an hálf tólf í dag. Skip, sem
iágu á höfninni, voru fánum
skreytt, og fánar hlöktu á
stöngum.
Esja kom á ytri höfnina kl.
lOké og hafði henni seinkað
mjög, vegna þoku, sem hún
fékk alla leið frá Vestmanna-
eyjum.
Gert hafði verið ráð fyrir því,
að skipið kæmi á ytri höfnina
klukkan 8 í morgun, en vegna
svarta þoku, treysti hún sér
ekki inn strax og beið því birtu
fyrir utan Gróttu. Það varð því
úr, að tollbáturinn fór til móts
við hana — og fóru nokkrir
blaðamenn með. Þegar tollbát-
urinn var kominn út að Gróttu,
sást ekkert til skipsins, en eftir
mikla leit og eftir að þokulúð-
urinn hafði þeyttur verið,
heyrðist loksins til Esju ein-
hvers staðar úti í þokunni og
rann báturinn á hljóðið. Fóru
blaðamennirnir þá þegar um
borð í skipið og tóku skipstjór-
inn og framkvæmdastórinn þar
á móti þeim. Um sama leyti
hélt skipið á ytri höfnina og
lagðist þar um stund.
Framkvæmdastjórinn, Pálmi
Loftsson, gekk með blaðamönn-
unum um skipið og sýndi þenn
þeim allt hið markverðasta.
Framkivæmdastjórinn skýrði
frá því, að þegar ófriðurinn
brauzt út, hefði fullkomnun
skipsins verið hraðað um allan
helming, og gaf hann nákvæma
skýrslu um gerð skipsins.
Þrátt fyrir mjög slæmt veð
ur, gekk ferð Esju heim öll að
ósku.m, og sýndi skipið þegar,
að það er mjög vandað og
prýðilegasta sjóskip. Að meðal-
tali var hraði þess um 11 sjó-
mílur, en þess ber að gæta, að
með allar nýjár dieselvélar er
ekki hægt að sigla með fullum
hraða fyrst í stað, og verður
eins og sjómenn kalla það, að
”tilkeyra“ skipið, en gert er ráð
fyrir því, að í framtíðinni geti
skipið farið minnst 15 mílur.
Hér fer á eftir nákvæm lýs-
ing á skipinu:
Föstudaginn 15. sept. var
reynsluferð farin frá skipa-
smíðastöðinni í Aalborg í hinu
nýja tveggja skrúfu farþega- og
vöruflutninga-skipi, sem þar
hafði verið byggt fyrir ríkis-
stjórn íslands.
Stærð skipsins er sem hér
segir:
Brutto reg. tn, ca. 1345 tn.
Deadw.......... — 550 —
Mesta lengd ......... 229’6”
Lengd í sjólínu .... 210’6”
Mesta breidd ......... 35’6”
Dýpt að aðalþilfari 20’6”
Byggingu skipsins er hagað
samkvæmt fyrirmælum British
Corporation miðað við flokkun
BS og Ice Strengthening Class
C fyrir stálskip, auk þess sem
fylgt er hvarvetna við bygg-
ingu þess alþjóðareglum um ör-
yggi og annað slíkt.
Kjölurinn að skipinu var
lagður í marzmánuði s.l., og 8.
júlí var því hleypt af stokkun-
um. Skírnarathöfnina annaðist,
sem kunnugt er, Ingrid krón-
prinsessa.
Með sérstökum stálþiljum er
skipinu skipt í 5 vatnsþétt hólf,
og er engin hætta á, að það
sökkvi, þótt eitt af hólfum
þessum fyllist af sjó.
Farmrúmin eru að stærð
33 000 cub. fet og er þá með
talið ca. 6000 cub. feta kæli-
rúm (með kolsýrukælingu),
sem haldið getur 18° frosti.
Eldsneytisolía skipsins er
geymd í háhylkjum og botn-
Frh. á 4. sí&u.
SveinnBjðrnssoffi
fer til London.
Ut a nr ík i s m ála nef nd
sat á fundi í gær.
Erfíð mál til árlaasnar.
UTANRÍKISMÁLANEFND
hélt fund í gær og ræddi
um ýmis mál, sem legið hafa
fyrir ríkisstjórniimi og hún
hefir tekið ákvarðanir um.
Féllst utanríkismálanefnd á
sjónarmið ríkisstjórnarinnar.
Þessi mál snerta öll verzlun
okkar við útlönd — og þar á
meðal verzlun okkar við ófrið-
arþjóðirnar. Það er, eins og
kunnugt er, ýmsum erfiðleik-
um bundið að koma afurðum
okkar út og að ná í nauðsynjar
— og þessi mál eru nú aðal-
viðfangsefni ríkisstjórnarinnar.
Sveinn Björnsson sendiherra
mun að líkindum fara til Eng-
lands fyrir ríkisstjórnina.
Það er ákveðið, að ísland taki
upp sömu stefnu og önnur
Norðurladaríki um verzlun sína.
I»elr treysía ekkl á
sigur Þýzkalands.
SjS helztu lelOtogar nazlsmaus
hata komiO undan 170 mllljóin«
um króna til hlutlausra landal
LONDON í gærkveldi. FU.
IBANDARÍKJUNUM hafa
verið birtar fregnir um
mikinn auð, sem ýmsir af leið-
togum þýzkra nazista hafa
safnað og komið fyrir erlendis,
í hlutlausiun löndum. Er hér
— eftir þessum fregnum að
dæma, um marga helztu menn
Þjóðverja að ræða, nema Hit-
ler.
Sjö helztu leiðtogar nazista
eru sagðir hafa komið fyrir er-
lendis peningum og verðmæt-
um, sem nema fast að því 7
milljónum sterlingspunda (um
170 milljónum króna).
Þessir menn eru: Von Ribb-
trop, Göbbels, Göring, Himm-
ler, Hess, Ley og Streicher.
Fénu hafa þeir kornið til
Prk. á 4. afóu.