Alþýðublaðið - 03.10.1939, Blaðsíða 2

ÞRIÐJUDAGUR 3. OKT. 1939.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Og konungurinn ætlaði að kvænast henni, enda þótt erki-
biskupinn hristi höfuðið og hvíslaði, að þessi fallega skóg-
armey væri sennilega galdrakerling, sem hefði töfrað kon-
unginn.
En konungurinn hlustaði ekki á það. Hann lét leika á hljóðfæri, bera fram gómsæta rétti
og fegurstu meyjar dansa fyrir hana.
En konungurinn hlustaði ekki á það. Hann lét leika á hljóðfæri, bera fram gómsæta rétti
og fegurstu meyjar dansa fyrir hana.
Og hún var leidd gegn um angandi blómagarða inn í fegurstu og skrautlegustu sali, en ekk-
ert bros kom fram á varir hennar, og sorgin var í augum hennar.
Hraður og ákafnr
Leikhúsið:
Brinhljéð, leikrit i 4 pátt-
la, ettir Uft Gnðinndsson
leibnr nilli H. R.
og Vikings.
K. R. T8BB með 3:2.
FYRSTI kappleikurinn í
haustkeppni knattspyrnu-
fél. fór fram í fyrradag milli
K.R. og Víkings. Var keppt um
svokallaðan Walters-bikar, en
hann gaf frú Helga Sigurðsson
til minningar um mann sinn,
Walter Sigurðsson konsúl, en
hann var áhugamaður í knatt-
spyrnu.
Áður en leikurinn hófst,
flutti Erlendur Pétursson stutta
ræðu og gat Walters heitins
Sigurðssonar og áhuga hans og
þátttöku í knattspyrnuíþrótt-
inni.
Leikurinn milli K. R. og
Víkings var ákaflega spennandi
og einhver sá hraðasti, sem hér
hefir sést.
í fyrri hálfleik setti Víking-
ur eitt mark. En í síðari hálf-
leik setti K.R. 3 mörk og Vík-
ingur 1. Þar með vann K.R. með
3:2. Síðast setti Víkingur Brand
Brynjólfsson fram — og veikt-
ist vörnin geysilega við það.
Haraldur Gíslason, sem var
á kanti hjá K.R. var áreiðan-
lega bezti maðurinn á vellinum.
Er hann einhver eldfljótasti
maðurinn meðal knattspyrnu-
manna.
Keppninni er þannig hagað,
að leikirnir verða ekki nema
þrír. Það félag, sem tapar, fær
ekki að keppa aftur. Næst eiga
að keppa Valur og Fram og
síðan til úrslita K.R. og það fé-
lag, sem vinnur í næsta leik
— Valur eða Fram.
Fjqrði ffokkur úr K.R. og
Víkingur kepptu í gær í nokkr-
ar mínútur, fyrri hálfleik á
undan aðalleiknum og hinn síð-
ari milli hálfleikja. Furðanlega
gott skipulag var hjá báðum
liðum og lauk leiknum með jafn
tefli 1:1. Karlakór Reykjavíkur
söng vel við þetta tækifæri —
en slíkur „luxus“ er alveg ó-
þarfur við kappleiki.
Ak.
Söngfélagið Harpa.
Fundur í kvöld kl. 8,30 e. h. í
Alþýðuhúsin'u við Hverfisgötu,
efstu hæð. Áríðandi að allir fé-
lagar komi og mæti stundvíslega.
—IHP
AÐ má óhætt telja. að
Leikfélag Reykjavíkur
hefi verið heppið með val á
leikriti að þessu sinni. Og það
er áreiðanlega á réttri leið, þeg-
ar það sýnir leikrit eftir ís-
lenzka höfunda, því að á þann
hátt er einungis hægt að koma
á sæmilegri leikmenningu í
landinu, en þar höfum við til-
finnanlega verið á eftir öðrum
þjóðum, ekki síður en á ýms-
um öðrum sviðum. Við höfum
í hlutfalli við fólksfjölda átt
töluvert af ljóðskáldum og
sagnaskáldum, en fátt af leik-
ritaskáldum, sem nokkur veig-
ur hefir verið í.
Loftur Guðmundsson, höf-
undur leikritsins „Brimhljóð“,
hefir sýnt það með þessu leik-
riti, að honum er ljóst að mörgu
leyti, hvaða kröfur verður að
gera til leikritagerðar, og hann
hefir fylgt þeim kröfum eftir
því, sem unnt var. Hann hefir
ekki grafið í gamla hauga eftir
efni og uppistöðu leiksins, eða
vakið upp drauga, heldur lætur
hann leikinn gerast á líðandi
stund og persónur hans eru
samkenni (typur) þeirra
manna, er hann hefir kynnzt á
lífsleiðinni. Og umhverfið, sem
hann hefir valið, er honum vel
kunnugt. Vinnubrögð hans hafa
því verið hin skynsamlegustu.
Leikurinn hefst nótt eina á
Eyjahátíðinni í Herjólfsdal. Því
næst sýnir höfundur áhorfend-
um inn á heimili kaupmanns.
þá inn í beitingakró og að lok
um inn á heimili kaupmannsins
aftur. Á öllu þessu er sannur
veruleikablær. En aðaluppi-
staða leiksins er samtvinnuð
örlög aðalpersónanna.
Hér skal ekki rakinn þráður
leiksins, aðeins bent á fáein at-
riði. Persónan, sem höfundur
virðist hafa lagt einna mesta
alúð og rækt við að lýsa, er
Bergljót, kona kaupmannsins.
Hún elskar Bryngeir formann,
vegna karlmennsku hans og
hugrekkis, en giftist Sighvati
kaupmanni, Hún getur svæft
þrá sína um stund með því að
telja sér trú um, að hún elski
mann sinn, en svo blossar ást
hennar upp á ný, og þegar
Bryngeir kallar á hana úr
djúpi hafsins, þá getur hún ekki
annað en hlýtt því kalli. Hún á
í hörðu sálarstríði og lýsir höf
undur því af miklum næmleik
og skilningi. Fleiri persónur
eru vel gerðar, svo sem Bryn-
geir formaður, Högni mótoristi
og Sighvatur kaupmaður.
Auðvitað má finna ýmsa
galla á leikritinu, enda er það
frumsmíð höfundarins. í þætt-
inum í beitingakrónni er t. d.
enginn stígandi. Og ef aðalper-
sónan á því sviði væri í hönd-
unum á einhverjum öðrum en
Alfred Andréssyni, er ég
hræddur um, að þátturinn félli
dauður niður. Á köflum eru
heimspekilegar vangaveltur,
fremur bragðdaufar, og dregur
Bergljót (Alda Möller). Bryn-
geir, form. (Valur Gíslason).
það úr áhrifum leiksins. En í
lokaþættinum nær höfundur
sér aftur á strik og nær ágæt-
um áhrifum í lok leiksins.
Meðferð Leikfélagsins var
góð, enda hefir leikritið vafa-
laust verið vel æft. Frú Alda
Möller lék aðalhlutverkið,
Bergljótu konu Sighvats kaup-
manns. Reyndi mjög á hæfi-
leika hennar, því að hlutverkið
er hið erfiðasta. Leikur hennar
var nokkuð ,,uppstilltur“ á
köflum og því ekki svo eðlileg-
ur sem æskilegt hefði verið, en
að öðru leyti góður og beztur
þegar mest reyndi á. Gestur
Pálsson lék Sighvat kaupmann
vel og eðlilega. Gestur hefir
þægilega framkomu á leiksviði,
málrómurinn viðfeldinn og
hann hefir jafnan góðan skiln-
ing á hlutverkum sínum. Alfred
Andrésson, Högni mótoristi,
setti fjörið í leikinn. Valur
Gíslason lék Bryngeir formann
og hafði góð tök á hlutverkinu.
Ingibjörg Steinsdóttir lék
gamla konu. Gaf hlutverkið
ekki tækifæri til neinna til-
þrifa. Smærri hlutverkum var
skilað þokkalega. Leikstjóri er
Indriði Waage og virðist hafa
leyst hlutverk sitt Vel af hendi.
Um sýningu þessa má segja,
að hún sé þeim, sem að henni
hafa staðið, til sóma. Það virð-
ist ef til vill nokkuð djarft í
ráðizt af ungum kennara í Vest-
mannaeyjum að koma fram
með leikrit til sýningar í höf-
uðstaðnum, en Vestmannaey-
ingar eru bjargsæknir, og þeg-
ar þess er gætt, að þetta leikrit
er frumsmíð höfundarins, er ó-
hætt að segja, að honum hefir
tekizt furðanlega vel að klífa
þann Heimaklett.
Karl ísfeld.
Útbreíðið Alþýðublaðið!

í beitingakrónni.
WAmm NOBDHOFF ,g JAMES NORM^ HALJL:
Uppreisnki á Bonnty.
85« Karl ísfeíd ísl®»Kkaði.
Þeir komu aftur við svo búið. Við Morrison stungum upp á
því við liðþjálfann, að fangarnir væru sendir í matarleit. Þessi
uppástunga kom fyrir Edward og samþykkti hann það, þó ekki
mótþróalaust. Þegar menn hans gátu ekki fundið annað en fá-
eina sæsnígla, vorum við sendir af stað, en auðvitað voru höfð
sterk varðhöld á okkur, til þess að sjá, hvað við gætum.
Við bjuggum til handfæri úr berki, sem við skárum niður í
lengjur og fléttuðum saman. Svo bjuggum við til öngla úr
nöglum. Svo lögðum við af stað í einum bátnum, en varð-
mennirnir fylgdust með okkur á öðrum báti. Meðan við dvöld-
um á Tahiti höfðum við lært að leita að skelfiski. Tveim stund-
um seinna komum við aftur með bátinn fullan af fiski, humri,
og skelfiski. Það var nægilegt í tvær máltíðir handa öllum
hópnum. Edward skipstjóri lét ekki 1 ljós þakklæti sitt með
einu orði, og um leið og við komum, vorum við reknir frá hin-
um. ,
Á þessum stað, sem Edward nefndi „Laforey-eyju“, dvöldum
við þennan dag allan og næstu nótt. Við hittum enga eyjar-
skeggja, en það var bersýnilegt, að menn komu þangað oft.
Þar voru margir stigir og spor sáust 1 sandinum. Nálægt strönd-
inni sáum við hrúgur af mannabeinum, sem gáfu til kynna,
að þessir menn væru mannætur. Að morgni 2. september stig-
um við aftur í bátana, algerlega afþreyttir. Áður «n nóttin
skall á, vorum við komnir út á rúmsjó hinum megin við End-
eavour-sundið.
Þrátt fyrir öll þau ár, sem liðin eru frá því þetta gerðist,
man ég ennþá greinilega eftir dapurleika þeim, sem smám
saman altók okkur. Timor var í þúsund mílna fjarlægð, og
margir okkur voru vonlausir um að komast þangað. Margir
skipverjanna voru fremur lingerðir. Því var nefnilega þannig
farið, að margir hásetanna voru landkrabbar, sem höfðu enga
hugmynd um, hvað sjómennska var. Og þeir voru óvitandi
um það, hvað hægt er að komazt 1 góðum skipsbáti, ef rétt er
með hann farið. Sem betur fór voru flestir yfirmennirnir á
Pandora ágætis sjómenn.
Nú, þegar við vorum aftur komnir út á rúmsjó, komu nýjar
hættur. Og svo hlaðinn var báturinn, að við urðum að ausa
látlaust, Eina austurstrogið, sem við höfðum, var risaskel,
sem við höfðum fundið á Laforey-eyjunni, og þær voru þungar
og óþægilegar í meðförum. Allan fyrsta daginn fengum við ekki
stundarhvíld. Vindur var nú á austan. Stundum urðu allir að
ausa, sem vetlingi gátu valdið. Um hádegið var það aðeins
með naumindum, að hægt var að útbýta matnum.
Um nóttina voru allir bátarnir bundnir saman. En böndin
slitnuðu hvað eftir annað. Yfir okkur vofði slík hætta á því,
að bátarnir rækjust á og brotnuðu, að við urðum að leysa þá
aftur sundur. Með tveggja klukkutíma millibili var hleypt af
skoti í hverjum bát, en það kveikti ekki allt af, því að púðrið
var blautt. Þegar birti um morguninn, voru bátarnir svo dreifðir
— að naumast sást á milli þeirra. Við héldum fyrst, að blái
báturinn væri alveg týndur, en þá komum við loks auga á
sigluna á honum, þegar h«ctn lyftist upp á öldutopp.
Um hádegi höfðum við aftur náð saman og hinum litla vista-
skammti var útbýt.t. Ég man vel eftir því ennþá, þegar bátarnir
voru að nálgast hver annan um hádegisbilið. Við sáum bláa
bátinn svo umkomulausan, þessa litlu skel, nálgast hægt, —
hverfa ofan í bylgjudalina og rísa aftur upp á öldutoppunum.
Loks greinir augað tötralega, þreytulega menn, sem ausa, —
ausa viðnámslaust. Þegar nær dregur sjáum við, hve menn-
irnir eru þjáðir, hve augu þeirra lýsa miklu vonleysi. Við
litum hver á annan eins og afturgöngur. Stundum hrópaði
Edwards til yfirmannanna á hinum bátunum:
— Hvernig gengur, herra Corner? eða \
— Líður vel hjá yður? herra Passmore? Þá var stundum
svaráð:
— Það gengur ekki sem verst, skipstjóri.
Svo var bátunum lagt saman, meðan verið var að s#«da
hinar lítilfjörlegu vistir frá báti til báts.
Hamilton læknir var ómetanlegur félagi skipbrotsmannanna
í rauða bátnum. Hann þjáðist jafnmikið og hinir, en þegar
bátverjar hittust um hádegið, fyllti hann alla hugrekki og
glaðværð. Mér þótti vænt um það vegna Muspratts og Bur-
kitts, að læknirinn skyldi vera í þeirra báti, því að Parkins
var yfirmaður í þeim báti. Ef læknirinn hefði ekki verið þar
líka, hefði Parkins áreiðanlega fundið eitthvert ráð til þess
að kvelja fangana meir en nauðsynlegt var.
Einkennilegur atburður varð einn daginn, þegar vatninu
var útbýtt. Gamall háseti, Thompson að nafni, hafði haft með
sér peningapyngju. Það voru laun hans, sem hann hafði safn-
að saman um mörg ár. Skoti sat við hlið Thompsons, McPher-
son að nafni, Thompson var búinn að olrakka ainn vatns-