Alþýðublaðið - 08.12.1939, Blaðsíða 2

FÖSTUDAGUR 8. DES. 1939.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ

17) — Hér er sagt að sé merkilegur fugl, kallaður næturgali, sagði
keisarinn. — Hvers vegna hefir mér ekki verið sagt frá honum?
18) —• Ég hefi aldrei heyrt á hann minnzt, sagði hirðamðurinn.
— Hann hefir aldrei verið kynntur hér við hirðina. 19) — Ég
vil að hann komi hingað að hirðinni í kvöld og syngi fyrir mig,
sagði keisarinn. 20) — Ég hefi aldrei heyrt minnzt á þennan
fugl, sagði hirðmaðurinn. — En ég skal leita hann uppi.
Maltin
Bruggið jólaölið
tímanlega, þeim mun
betra verður það.
5% í nxhéut • ,
lehluféqanquh ejjU% &UO
Pemiigiaigjiafir
til Vetrarhj'álparinnar. M. S.
kr. 5,00, M. M. kr. 50,00, J. B.
B. kr. 100,00, X. X. kr. 120,00,
Guðm. Þorsteinsson, Banlt. 12,
kr. 25,00. Kærar þakkir. — F. h.
Vetrarhjiálparinnar. Stefán A.
Pálsson.
Ef ég væri konungur
heitir myndin, sem GamiaBíó
sýnir núna. Er hún um franska
skáldi'ð Franoois Villon. Aðalhlut-
vierkin leika Ronaid Colmian,
Franoes Dee og Basil Rothbone.
Ekstrabladet í Kaupmannahöfn
birtir grein uim áróður Sovét-
Rússlands á íslandi og minnist á
rússnesku skeytasendiingarnar í
því sambandi. (FÚ.)
Útbreiðið Alþýðublaðið!
Bækur M. F. A.
irki, syidsap n
lækna og lækningar, eftir
Gronin kom nt í dag.
-...-------
Vilimandur Jénsson islenzkaðL

Dr. A. J. Cronin.
|7 INHVER langmerkasta bókin,
sem komið hefir út á ís-
lenzku á þessu ári, kom út í jdág.
Er það fyrra bindi bókarinnar
Borgarvirki, eftir dr. A. J. Cr>
nin, skozkan lækni, en útgefandi
er Menningar- og fræðslusám-
band alþý'ðu. Vilmundur Jónssón
Iandlæknir islonzkaði rneð leyfi
höfundarins.
Frá því bókin kom út hefir hún
farið sigurför um allain hinn bók-
lesandi heim og verið þýdd á
fjölda tungumála. Kom hún fyrst
fút í Englandi undir nafninu The
Citadel í júiímánuði 1937. 1
janúarmánuöi árið eftir hafði hún
komið út í þriettáin útgáfuim í
Englandi og náði þar geysimikilli
útbrieiðsliu.. A NorðurlöndUm hefir
bókin náð meiri útbreiðslu en
nokkur önnur bók á síðari árum.
Höfun 'u inn, Archibald Joseph
Croniin er fæddur árið 1896, tók
læknispróf og stundaði lækningar
þar til árið 1931, en þá fór hann
að Leggja stund á ritstörf og er
nú talinn éínhver snjallasti rit-
höfundur Breta, Fimm aðrar
skáldsögur hafa komið út eftir
hanin og þykja frábærar, en þó
þykir „Borgarvirki“ bezta saga
hans, enda frægust.
Bók þessi er skáldsaga um
lækna. Hafa sumir ritdómarar
skilið hana svo, sem hún væri
árás á læknastéttina, en svo er
ékki. Heldur höfundurinn mjög á
lofti gildi læknavísindanna og
hinni háleitu köllun læknastéttar-
innar, að lina. þjáningar mann-
kynsins og auka farsæld þess.
Auk þess lýsir bókin erfiðleikum
þeim, sem læknar eiga við að
stríða, áhyggjum þeirrá, sigrUm
og ósigrum.
Auk þess sem bókin hefir sið-
ferðilegan boðskap að flytja,
sem á erindi til alls mannkyns-
ins, er hún hinn háleitasti sikáld-
skapur. Persónur þær, sem Iýst
er í bókinni, eru mótaðar með
svo lifandi svip, að lesandainum |
finnst þær tala við sig mennsk-
um rómi, og að hann sjái þær
ljóslifandi fyrir sér. Bókin er þvi,
auk hins siðferðálega boðskapar,
sem hún flytur, eitt hið fuilkomn-
asta listaverk, og mun hún
verða íslenzkri alþýðu mjög
kærkomin.
Um þýðinguna þarf ekki að
ræða. Auk þess sem þýðandinn,
Vilmundur Jónsson, er læknir, er
hann ,eins og öllum er kunnugt
einhver pennafærasti maður, sem
nú ritar íslenzka tungu.
íslenzba glíman og
skólarnir.
Gftir OórariB Magnússon
IDAGBLÖÐUM bæjarins hefir
þess verið getið, að skóla-
nefndir barnaskólanna hér í Rvik
hafi á fundi, meðal annars tek-
ið til meðferðar bréf frá I .S. í.
um að íslenzk glíma yrði tekin
upp sem kennslugrein í skólum>
en skólanefndirnar sáu sér ekki
fært að mæla með þvi. Þótt vit-
að sé að almenningur þessa bæj-
ar hefir ékki mikinn áhuga á
íslenzkri glímu, var þess þó að
vænta að skólanefndimar kynnu
að ,meta hana sem þjóðaríþrótt
og íþröttagildi hennar, að minsta
kosti til jafns við aðrir íþróttir
sem skólamar láta iðka, svo sem
handknattleik, svo eitthvað sé
néfnt, sem ekki hefir íþrótta-
gildi, né sé þjööiegri íþrótt en
íslenzka glíman.
Þá er tæplega hægt að álíta,
að skólanefndimar telji íþrótta-
þjálfun bamanna svo vel komið
innan skólanna, að engu þurfi
við að bæta, þar sem aðgins
tveir tímar í viku em ætláðir til
fimléika- og handknattleiks-
kennslu utan sundtímans, sem er
alltof stutttur og öfullnægjandi.
Enda veit ég. að íþróttakennarar
líta svo á, að iþröttastarfsiemi
skólanna sé ekki fullnægjandi, og
fimikennari við Austurbæjar-
bamaskólann, hefir boðið og
hafið aukatímakermslu tvisvar í
viku fyrir drenigi úr elztu bekkj,-
um ofannefnds skóla, vestur í
íþróttahúsi íþróttafélags Reykja-
víkur, sem þó er af mörgum for-
eldmm og félögum, sem sumir
þessara drengja teljast til, mjög
misséð, þar sem þessi starfsemi
er talin áröður ininan skólans fyr-
ir visst félag, en aulk þess er
mjög óþægilegt fyrir drengi, sem
eiga heima austur í bæ, áð sækja
æfíngar vestur í bæ.
Leyfi ég mér þvi að spyrja:
Er hér um ólíölegheit að ræða af
hendi skólastjórnar Austurbæjar-
bamaskölans, að leyfa ekki þess-
ar auknu æfingar í fimleikasal
skólans, þar sem umræddir
drengir tilheyra honum? Eða er
þessi ráðstöfun kennarans af
öðmm rótum mnnin?
Þar sem fyr nefndur kennari
telur eldri drengjum sfeólans
nauðsyn á fjórum timum á viku
til líkamsþjálfunar, efast ég ekki
um, að hann væri fáanlegur og
teldi jafnvel heppilegt, að tveir
þessara tíma væm einmitt í ís-
lenzkri glímu; en meira mun
1. S. I. ekki hafa farið fram á.
Væri því æskilegt, að skóla-
nefndimar tækju þetta mál til
frekari meðferðar og kynntu sér
þá áliit íþróttakennarastéttarinnar.
Flestar þjóðir myndu telja sér
skylt að hlynna sérstaklega að
þeirri íþrótt, sem þær gætu með
jafnmiklum rökUm og xétti til-
einkað sér sem þjióðaríþrótt og
vér getum með islenzku glímuna,
auk þess sem vel glímdar glímur
em með fegurstu iþróttum á að
sjá, hefir hún mjög alhliða þjálf-
andi íþróttagildi fyrir likama og
sál.
Að íslenzk glima hefir beðið
Iægri hlut með iðkendafjölda
fyrir öðrum íþróttum,.er ékki fyr-
ir það, að.þær íþróttir Ixafi tekið
(henni fram í einu eða öðm, held-
ur að miklu leyti eða eingöngu
fyrir þá sök, að þær koma að-
fluttar, nýjar.fyrir fól’kið, móðins
sem kallað er, en glíman, sem er
gömul eins og íslenzku ullaríötin,
verður að vikja um set.
ÞjóÖrækniskennd vor er að
vakna og allt, sean þjóðlegt er, á
áð hiafa) í heiðri og varðveita frá
gleymsku, og má þá ekki gleyma
íslenzku glímu.nni, sem hefir lifað
með þjóðinni og átt óútneifcnan-
liegan þátt í aö viðhalda fomra
líka.mshreysti og hugardjörfung
íslendinga í gegnum svartnættis-
timabll þjóðarinnar. Það er því
Frh. á 4- síðu.
sikal ég því til sönnunar benda
á, að Aðalsteinn Hallsson leik-
I

er bók barnanna
og bezta jélagjöfin.
JOHN DICKSON CARR:
Morðin í mmpdasafninn.
4.
— Við skulum fara. Maðurinn er brjálaður.
— En þegar ég athugaði þetta betur, sá ég, að þetta var mis-
sýning. Herra minn, sagði Augustin, og horfði fast á Chaumont.
Þér ættuð að hlusta á mig, því að þetta snertir yður. Þér
segið, að unga. stúlkan, sem hvarf, hafi verið unnusta yðar.
Jæja, þér spyrjið, hvort ég hafi séð unnustu yðar. Hlustið nú á.
Hún kom inn í gær, um hálftíma áður en lokað var. Það vöru
aðeins tveir eða þrír gestir í safninu, svo að ég veitti henni at-
hygli. Ég stóð við dyrnar að göngunum, sem liggja ofan í
kjallarann, þar sem ég geymi vaxmyndirnar af hinum deyjandi
mönnum og glæpamönnum, „hryllingasafnið“. í fyrstu sýnd-
ist mér hún vera úr vaxi og horfði á hana með athygli. Það
var falleg stúlka. Svo vék hún sér að mér og spurði, hvar
hafurfætlingurinn væri.
— Hvað átti hún við með því? spurði Chaumont.
— Það er ein myndin í safninu mínu. En hlustið nú á mig!
Augustin laut fram, til þess að gefa orðum sínum meiri á-
, herzlu. Skegghýjungurinn iðaði. — Hún þakkaði mér fyrir.
Þegar hún var horfin ofan stigann, ætlaði ég að ganga fram
og gæta á klukkuna, til þess að vita, hvort ekki væri kominn
lokunartími. Um leið og ég fór leit ég til baka, niður stigann.
Grænum ljósbjarma brá á veggi uppgöngunnar. Ung-
frúin var komin þar að, sem stigapallurinn er. Ég heyrði fóta-
tak hennar, hún gekk mjög gætilega. Þá sá ég aðra stúlku elta
hana ofan stigann, Mér sýndist það vera vaxmyndin af frú
Louchard, morðingjanum með öxina, því að ég sá litla, brúna
hattinn.
II. KAFLI
GRÆNU LJÓSIN.
Loks þagnaði þessi skræka rödd. Chaumont krosslagði hend-
urnar á brjóstinu.
— Þér eruð annað hvort útfarinn þorpari eða, eða kolbrjál-
aður, hreytti hann út úr sér.
— Hægan, sagði Bencolin. — Það er sennilegt, herra Aug-
ustin, að konan, sem þér sáuð, hafi verið með holdi og blóði, en
ekki vaxmynd. Reynduð þér að athuga það nánar.
— Ég var hræddur, svaraði gamli maðurinn. Hann var mjög
eymdarlegur á svipinn. En ég vissi, að enginn. sem leit þannig
út, hafði komið inn á safnið mitt þennan dag. Ég var svo
hræddur, að ég þorði ekki að fara og athuga þetta nánar. Ég
átti von á því, að ég sæi vaxandlit og starandi augu. Ég fór
því fram að dyrum til dóttur minnar, sem annast aðgöngu-
miðasöluna og spurði hana, hvort nokkur kona hefði komið,
sem líktist frú Louchard, En svo var ekki.
— Hvað gerðuð þér þá?
— Ég gekk til herbergja minna og dreypti á brennivíni.
Ég fór ekki fyrr en eftir lokunartíma.
— Þér hafið þá ekki selt aðgöngumiða þennan dag?
— Það komu svo fáir, herra, sagði gamli maðurinn. Þetta
er í fyrsta skipti, sem ég minnist á þetta. Og þér segið að ég
sé brjálaður. Ef til vill er ég genginn af vitinu.
Hann grúfði andlitið í greipar sér.
Eftir stundarkorn stóð Bencolin á fætur, setti á höfuð sér
mjúkan dökkan haít, sem slútti fram yfir augun og sagði:
— Við skulum ganga til safnsins.
Við leiddum Augustin, sem virtist vera hálfblindur, út aft-
ur, inn í danssalinn, þar sem danslögin ómuðu. Mér dátt
skyndilega í hug maðurinn, sem Bencolin hafði bent mér á,
maðurinn með bogna nefið, og einkennilegu augun. Hann sat
ennþá í sama horninu og hélt á vindlingi. En augnaráð hans
var starandi, eins og drukkins manns. Lagskonur hans voru
farnar frá honum.
Þegar við komum út á götuna var töluvert dimmt. Stóra
St.-Martin steinbogann bar við himinn. Það var töluvert
hvasst og laufin af trjánum í görðunum flögruðu um gangstétt-
ina. Ljós voru ennþá í gluggum nokkurra kaffihúsa og inn
um gluggana mátti líta þjónana, sem voru að raða upp stól-
um og borðum. Tveir lögregluþjónar, sem voru að tala sam-
an á götuhorni, vörpuðu kveðju á Bencolin um leið og við fórum
fram hjá. Annars voru engir á ferli. En ég hafði það þó á vit-
undinni, að gægst væri á eftir okkur út um hverja gluggarúðu,
og út úr hverju porti.
St.-Appoline-gatan er stutt og þröng. Á horninu er knæpa
og heyrðist þaðan mikill hávaði. Við sáum danspörin svífa
um gólfið bak við gluggatjöldin. Svo sáust engin ljós í glugg-
um, fyrr en kom að húsi númer 25, en það var vinstra megin
götunnar. Beint á móti því húsi námum við staðar frammi
fyrir húsi með stórum dyrum og steinsúlum fyrir framan.
Þar var stórt spjald áletrað klunnalegum stöfum: „Augustin-
safnið, vaxmyndasafn, stofnað af J. Augustin 1862. Opið kl.
11 fyrir hádegi til kl.. 5 eftir hádegi.“
Þegar Augustin hafði hringt, var hurðin opnuð og marraði
þá í hjörunúm. Við gengum inn í litla forstofu. Hún var lýst
með daufum rafljósum. Á veggjunum voru með ljósastöfum
lýsingar á myndunum, sem inni fyrir voru. Þar var skýrt
frá spanska rannsóknarréttinum og pyndingatækjum þeim, sem