Alþýðublaðið - 22.12.1939, Qupperneq 3

FÖSTUDAGUR 22. DÉS. 1939.
•---------—--------------■<»
ALÞVÐUBLAÐIÐ
RITSTJÓRI:
F. R. VAKDEMARSSON.
I fjarveru hans:
STEFÁN PÉTURSSON.
AFGREIÐSLA:
ALÞÝ0UHÚSINU
(Inngangur frá Hverfisgötu).
SÍMAR:
4900: Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Ritstjórn (innl. fréttir).
4902: Ritstjóri.
4903: V. S. Vilhjálms (heima).
4905: AlþýSuprentsmiðjan.
4906: Afgreiðsla.
5021 Stefán Pétursson (heima).
ALÞÝÐUFRENTSMIÐJAN
*------------------------•
Finnland
og Spánn.
HINAR drengilegu undirtekt
ir, sem Finnlandssöfnunin
hefir fengið hér á landi, hafa
farið mjög í taugarnar á komm-
únistum, eins og sjá má á
grein, sem undanfarna þrjá
daga hefir verið að birtast í
Þjóðviljanum og nefnist „Hvar
er landráðanna að leita?“ Þarf
og enginn að undrast það, þótt
þeim . þyki lítill árangur hafa
orðið af lofsöng sínum um Sov-
ét-Rússland, þegar íslenzka
þjóðin sýnir svo einhuga sam-
úð sína með Finnlandi í því
stríði, sem það verður nú að
heyja við ofureflið. Því að hún
sýnir um leið, hve megna og
almenna andstyggð hin lubba-
lega árás Sovét-Rússlands á lít-
limagnann hefir vakið hér á
landi, eins og yfirleitt öll önn-
ur svik þess við málstað frið-
arins, lýðræðisins og smáþjóð-
anna, sem það þóttist áður vera
að berjast fyrir.
Til þess að svala geðvonzku
sinni út af þessu, er Þjóðvilj-
inn í grein sinni að reyna að
varpa einhverri rýrð á Finn-
landssöfnunina með því að
draga í efa þá einlægni við mál-
stað frelsisins og lýðræðisins,
sem lýsir sér í henni. Hann vitn-
ar í því skyni í nokkur gömul
ummæli Morgunblaðsins um
Spánarsöfnunina, sem Alþýðu-
flokkuririn gekkst fyrir hér á
landi fyrir þremur og hálfu ári,
til styrktar bágstaddri alþýðu
á Spáni, sem þá átti bæði fjör,
frelsi og löglega lýðræðisstjórn
að verja gegn innlendum og er-
lendum fasistum, og fer í því
sambandi hinum mestu fyrir-
litningarorðum um það, sem
hann kallar „samúð burgeis-
anna með bágstaddri alþýðu og
löglegri lýðræðisstjórn.“
Þau ummæli Morgunblaðsins
um Spánarsöfnunina, sem
Þjóðviljinn vitnar í, hafa fátt
annað inni að halda en óhróð-
ur um Alþýðuflokkinn og Al-
þýðublaðið fyrir þá einarðlegu
afstöðu, sem þau tóku með lýð-
ræðinu og móti fasismanum og
hinum ítalska og þýzka innrás-
arher á Spáni, og heimskulegar
dylgjur um Spánarsöfnunina,
svo sem þær, að hún væri hlut-
leysisbrot af hálfu okkar ís-
lendinga og ætluð til vopna-
kaupa, enda þótt vitað væri, að
sams konar söfnun til hjálpar
bágstöddu fólki á Spáni, hungr-
uðu, særðu og sjúku, fór þá
fram um öll Norðurlönd og svo
að segja í hverju einasta lýð-
ræðislandi 1 heiminum.
Þessi ummæli Morgunblaðs-
ins um Spánarsöfnunina og sú
afstaða, sem það tók yfirleitt
til frelsisbaráttu spönsku al-
þýðunnar gegn ofurefli hins
innlenda og erlenda fasisma,
verður því vissulega aldrei til
.eeei .gaa .ss HuoAauTgöi
neins sóma. En hvað vill Þjóð-
viljinn með slíkum endurminn-
ingum? Finnur hann ekki
hvernig hann löðrungar sjálfan
sig með þeim? Hann þóttist að
vísu vera málsvari alþýðunnar
og hinnar löglegu lýðræðis-
stjórnar á Spáni móti uppreisn
fasismans og innrásarher Hit-
lers og Mussolinis. En hvar er
,,samúð“ hans í dag með „bág-
staddri alþýðu og löglegri lýð-
ræðisstjórn“ Finnlands, sem á
frelsi sitt og sjálfstæði að verja
fyrir innrásarher Stalins? Sér
ekki Þjóðviljinn að það er sama
afstaðan, sem hann tekur nú til
hinnar blóðugu árásar rússneska
bolsévi^mans á Finnland eins
og Morgunblaðið tók sællar
minningar til árásar ítalska og
þýzka fasismans á Spán? Mál-
staður kommúnistablaðsins er
bara þeim mun verri, að það er
uppvíst að því, að láta fyrir-
skipa sér afstöðu sína frá því
stórveldi, sem ráðizt hefir á
Finnland, og vera kostað til
þess af því, að reka áróður og
breiða út róg um Finnland hér
heima á íslandi.
Alþýðublaðið vill að öðru
leyti láta Þjóðviljann og Morg-
unblaðið um það, að gera upp
sínar sakir. Það hefir alltaf
tekið afstöðu með lýðræðinu, án
tillits til þess, hvort einræðis-
stefnan, sem það átti í höggi
við, var ítalskur og þýzkur fas-
ismi, eða rússneskur bolsév-
ismi. Það tók afstöðu með lýð-
ræðinu á Spáni, án þess að
kippa sér upp við árásir Morg-
unblaðsins, á sama hátt og það
tekur afstöðu með því á Finn-
landi, hvað sem hinir keyptu
erindrekar Sovét-Rússlands hér
segja.
Misskilningur.
ÞAÐ er einkennilegur mis-
skilningur hjá Morgun-
blaðinu, ef það heldur, að sam-
þykkt höggormsins hefði haft
einhvern sparnað 1 för með sér
við opinbera starfrækslu. En
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Verðnr áfengS
un rfkisins lokaðf
Meiri ðs nú vlð áfengiskaupin
en fyrir JéSin I fyrra.
♦
það var að gefa það í skyn í
leiðara sínum í gær og sakaði
Alþýðuflokkinn um það, að sá
sparnaður næði ekki fram að
ganga, af því að hann hefði átt
mestan þátt í því að kveða
höggorminn niður.
Samþykkt höggormsins ó-
breytts hefði haft stóraukin út-
gjöld fyrir ríkið í för með sér,
og sumar þær tillögur hans, sem
líkindi eru til að nái fram að
ganga, að vísu í mjög breyttri
og bættri mynd, eins og tillag-
an um skipun þriggja manna
nefndarinnar, sem tekin hefir
verið upp í framfærslulögin
sem bráðabirgðaákvæði, hafa
nokkurn nýjan kostnað fyrir
ríkið í för með sér. Það var að-
eins ein tillaga höggormsins,
sem hefði getað sparað ríkinu
lítilfjörlega fjárupphæð, tillag-
an um að fella niður prentun á
ræðuparti þingtíðindanna. En
það var ekki bara Alþýðuflokk-
urinn, sem var á móti henni,
heldur og menn úr öllum flokk-
um.
Morgunblaðið ætti því sem
minnst að tala um sparnað í
sambandi við höggorminn. Og
ennþá síður að segja, að Al-
þýðuflokkurinn hafi með gagn-
rýni sinni á honum verið að
verja nokkra eyðslu á fé ríkis-
ins. Því að hvorttveggja er jafn-
rangt. Með því að leggja högg-
orminn að velli hafa ríkinu
þvert á móti verið spöruð mikil
ný fjárútlög.
Jölatorgsala
á blómum föstudag og laugar-
dag á Hótel Heklu og búðinni
Njálsgötu 1.
FuIIvissið yður um, að það sé
Freia fiskfars, sem þér kaUpið.
Útbreiðið Alþýðublaðið.
UM 13 þúsundir manna hafa
skrifað bara hér í Reykja-
vík undir áskorunina um að
Áfengisverzlun ríkisins verði
lokað. Þetta mun ekki koma
mönnum neitt á óvart, því að
hverjum finnst þa ð'ekki skyn-
samlegt, að menn hætti að eyða
fé sínu fyrir áfengiskaup á tím-
um eins og þeim, sem við nú
lifum á. Og raunverulega var
hver maður spurður um þetta,
þegar hann var beðinn um að
skrifa undir áskorunina.
En undirskriftasöfnunin hef-
ir farið víðar fram en hér í
Reykjavík. Munu samtals um
21 þúsundir kjósenda hafa skrif
að undir áskorunina á öllu
landinu, og er þó undirskrifta-
söfnuninni ekki 'ennþá lokið.
Áskorunin, se msend var út
um kaupstaðina, þar sem áfeng-
isútsölur eru, Reykjavík, Hafn-
arfjörð, Vestmannaeyjar, ísa-
fjörð, Siglufjörð, Akureyri og’
Seyðisfjörð, var á þessa leið:
„Sökum ríkjandi dýrtíðar,
vöruskorts og skÖmmtunar á
helztu lífsnauðsynjum, og með
því að enn er ekki lögfestur
réttur kjósenda til að ráða því
hvort áfengissala skuli leyfð í
(nafn staðarins), þá skorum vér
undirritaðir kjósendur á al-
þingi og ríkisstjórn að stöðva
nú þegar áfengisútsölu í (nafn
staðarins), og gildi sú stöðvun
meðan stríðið stendur.“
Enn fremur var safnað und-
irskriftum í þessum kauptún-
um hér sunnanlands: Borgar-
nesi, Akranesi, Keflavík, Garði,
Sandgerði, Grindavík, Eyrar-
bakka, Stokkseyri og Vík í Mýr-
dal. Áskorunin, sem send var
um þessi kauptún, var á þessa
leið:
„Sökum ríkjandi dýrtíðar,
vöruskorts og skömmtunar á
helztu lífsnauðsynjum, skorum
vér undirritaðir kjósendur í
(nafn staðarins) á alþingi ag
ríkisstjórn að loka áfengisútsöl-
unum í Reykjavík og Hafnar-
firði nú þegar og hafa þær lok-
aðar meðan stríðið stendur.“
Alls hafa safnazt undir áskor-
anirnar rúmlega 21 þúsund
nöfn, og skiptast þannig á stað-
ina:
Reykjavík um 13 000
Hafnarfjörður 1 531
V estmannaey j ar 1 395
ísafjörður um 1 100
Siglufjörður um 1 100
Akureyri 2 016
Seyðisfjörður 258
Akranes 520
Keflavík 426
Garður 144
Sandgerði 115
Grindavík 211
Vík í Mýrdal 122
Stokkseyri 191
Enn vantar ákveðnar tölur
frá Eyrarbakka og Borgarnesi,
en þar hefir þátttakan verið
hlutfallslega eins mikil og ann-
ars staðar.
Þess má geta hér, að um 80%
allra þeirra, sem á kjörskrá eru
í ísafirði og Siglufirði, skrifuðu
undir, um 70% í Vestmanna-
eyjum og Akureyri.
Fjöldi manna spyr nú, hvort
Áfengisverzluninni verði lokað.
Um það hefir ekkert verið lát-
ið uppi ennþá. En heyrst hefir,
að fjármálaráðherrann muni
verða tregur til þess eins og nú
stendur vegna þeirra miklu
tekna. sem ríkið hefir af áfeng
isverzluninni og nema munu 3
milljónum króna á ári, í hrein-
um ágóða og tolli.

Svo mikið er víst, að áfengis-
verzlunm er opm enn, og sam-
kvæmt upplýsingum. sem Al-
þýðublaðið fékk hjá henni í
gær, er útlit fyrir, að enm
meira verði keypt af áfengi fyr-
ir þessi jól en fyrir jólin í fyrra.;
Það hefiruöft áður komið fyr-
ir, að’.ösin í áfengisverzlUtíinni,
væri lítt viðráðanleg síðasta
daginn eða síðustu klukku-
stundirnar fyrir' stórhátíðir. En
í þetta sinn hefir ösin byrjað
ennþá fyrr, Hefir sérstaklega
mikið verið gert að því, að á-
fengi væri pantað fyrirfram,
en miklu minna hefir kveðið að
slíku áður og hafa margir spurt
um leið, hvort verzluninni yrði
lokað. En vitanlega getur
starfsfólkið engu svarað um
það.
I
I
I
I
I
Bannmenn spáðu því þegar
barizt var um afnám bannlag-
anna, að það myndu ekki líða
möi-g ár þangað til margir
þeirra, sem voru með því að af-
nema bannlögin og greiddu at-
kvæði með því, vildu fúsir fá
þau aftur, og það jafnvel
strangari en áður. Þetta er nú
komið á daginn, enda hafa
þær afleiðingar af afnámi
bannsins, sem bannmenn sögðu
fyrir, ræzt á raunalegan hátt.
Áfengismálin eru ein af mestu
vandamálum okkar. Það er
blóðugt að svona lítil þjóð skuli
eyða andvirði margra togara,
eða brúa, eða stórbygginga, í
áfengi árlega, að hún slculi sóa
sínum litla gjaldeyri í áfengi á
sama tíma, sem hún verður að
neita sér og börnum sínum um
margt það nauðsynlegasta.
*
Austurlönd eiga
auðlegð nóga.
„Vedantisminn“
er vizkan frjóa.
Andið að yður
„ILMI SKÓGA.“
Fra
: *' } ■ ' ■ - ■
Landssimanum
Eins og að undanförnu má senda jóla- og nýjársskeyti til flest allra landa
fyrir hálft gjald.
Skeytin má afhenda til sendingar til 5. janúar n.k.
í skeytunum mega vera jóla og nýjárskveðjur eingöngu en ekkert verzlunarmál
Til aðgreiningar frá öðrum skeytum skal skrifa stafina XLT á undan
nafnkveðjunni.
Simanotendnr eru minntir á að afhenda Jólaskeytin ekki
sfðar en á þorláksmessu til hess að tryggja það að þan
verði borin út á aðfangadag eða jóladag.