Tíminn - 13.10.1917, Qupperneq 3

T 1 M I N N
123
Landsverzlunin
Hverfisgötu 29.
komst svo mikil ringulreið á stjórn-
ina, að Asquith ráðuneytið baðst
lausnar. Ætlaði konungur þá að
fela formanni íhaldsflokksins stjórn-
arskipun, en það reyndist ófram-
kvæmanlegt. Var þá leitað til Lloyd
George; myndaði hann nýtt ráðu-
neyti allra flokka. Sjálfur gerðist
hann forsætisráðherra og gegnir
því starfi síðan.
Þarf eigi að því að spyrja, að
stjórnin lætur honum vel og er
hin atliafna-mesta. Hefir mörgu
verið breytt til batnaðar um hern-
aðarráðstafanir og aldrei meiri á-
kafi í Bretum og Bandamönnum
en nú, að vinna fullan sigur. Er
þar ekkert til sparað og engi hálf-
velgja í störfum nje kröfum.
Starfsemi Lloyd George hefir orð-
ið til þess að landar hans og sam-
þegnar kvíða ekki úrslitum ófrið-
arins.
frá útlSnðum.
Lítilsháttar sjóoruslu áttu þeir
með sér Bretar og Þjóðverjar, við
strendur Jótlands í Danmörku i
fyrri viku. Lenti þar saman nokk-
urum tundurbátum þeirra, og end-
aði viðureignin svo, að Þjóðverjar
urðu að hörfa til lands og létu
þeir þar fjögur eða sex skip, en
margt þeirra manna særðist.
Af vopnaviðskiftum á landi má
það merkilegast teljast, að Þjóð-
verjar hafa náð á sitt vald hinni
miklu verzlunarborg Rússa, Riga
við Eystrasalt. Hafa Rússar farið
þar mjög halloka og orðið undan
að síga alt að hundrað röstum
frá borginni. Annarsstaðar í Rúss-
landi hafa viðureignirn§r verið
•smávægilegar.
Svo segja dagblaðaskeytin að
orrusturnar milli Auslurríkismanna
og ítala séu þær stórvægilegustu
er enn hafi átt sér stað á jörð-
unni. Þar, við Isonzoelíi og á Carso-
sléttu, hafa ítalir borið hærra hluta
og niiðaði þeim um eilt skeið svo
vel áleiðis til Triestborgar, að íbú-
ar hennar fóru að flyljast þaðan.
Þá tóku Austurríkismenn að sækja
sig að nýju og handsömuðu nokkr-
ar þúsundir ítala. Síðan má ekki
á milli sjá hvorum vegna muni
betur að svo stöddu. Þó er það
álit margra, að ítölum muni takast
að ná borginni á sitt vald innan
skams.
Við hina oft umtöluðu Verdun-
borg hafa Frakkar rekið Þjóðverja
svo af höndum sér, að stórskota-
lið þeirra (Þjóðverja) nær nú eigi
lengur til borgarinnar, og hafa
ibúarnir fluzt þangað aftur. Lið
Kanada og Breta hefir unnið sigur
á Þjóðverjum við Lens. — í fám
orðum sagt hafa Þjóðverjar hvergi
unnið á, á vestri vígstöðvunum, nú
um langt skeið, en framsókn hinna
er samt hvergi mikil. Ekkert bend-
ir á að friður sé í nánd, jafnvel
að viðburðirnir í Rússlandi bendi
helzt í þá átt, að friðarvon sé enn
óliklegri en nokkru sinni fyrr.
T a 1 s í m a r
Bandaríkin vigbúa lið sitt'óðum.
Munu hafa 5 milljónir undir vopn-
um innan skams.
Loftorustur eru daglega og fer
þar mörg flugvélin forgörðum. Sá
hernaður magnast óðum.
Páfinn í Rómaborg gerði, ekki
alls fyrir löngu, áskorun til ófrðar-
þjóðanna um að semja frið upp á
y>status quo« að mestu. Þjóðverjar
tóku því vel, en Bandamenn, og
þá ekki sízt Bandaríki N. A., hafa
hafnað þeim boðum gersamlega.
Wilson forseti tekur jafnvel svo
djúpt í árinni, að hann vilji eigi
semja frið, né ræða uin hann, fyrr
en Vilhjálmur Þýzkalandskeisari
og æltmenn hans, séu liraktir frá
völdum.
Kafbátahernaðurinn er ámóta og
að undanförnu. Þeir sökkva um
20 stórskipum fyrir Bretum á
hverri viku.
Innanlandsóeirðir eru nú aftur
að aukast í Rússlandi. Hinn ungi
og ötuli frömuður þeirra, Keren-
sky, á erfitt með að halda stjórn-
leysingjum í skefjum, þeim er
hlaupa erindi Þjóðverja. — — —
Eftir að þetla var sett, er beðið
liefir prentunar æði lengi, er það
markverðast að frétta, að óstjórn
eykst i Rússlandi og að Þjóðverj-
um miðar sí og æ áfram þar i
landi. Gera þeir nú helzt ráð fyrir
að sækja Petrograd frá sjó.
Kerensky á eríilt aðstöðu, upp-
þot og innanlands skærur daglega.
Er ekki annað sýnna, en hann
tapi völdum.
Á veslri vígstöðvunum hafa ekki
orðið slórtíðindi. Stöku sinnum
gera Þjóðverjar gagnáhlaup, sem
engan árangur bera. Um daginn
unnu Bretar talsverðan sigur.
Tóku þar nokkra fanga.
Bretar hafa unnið stórsigur á
Tyrkjum í Mesopotamíu.
í Frakklandi hefir komist upp
um þarlendan mann, að hann hafi
þegið 10 miljóna marka mútur af
Þjóðverjum tii þess að stuðla að
friðarhreyfing meðal Frakka. Þetta
eru landráð og maðurinn auðvitað
af lífi tekinn.
<300 forstjórinn
601 hagstofan
41ti afgreiðslan
683 vörugeymslan
Bandaríki Norður-Ameríku hafa
sett nefnd sérfræðinga til þess að
íhuga hernaðarástandið hér i álfu.
Nefndin hefir skilað áliti sínu.
Telur .hún ekki annað sennilegra,
en að ófriðurinn standi til 1928.
Síðustu skeyti herma frá óvana-
lega miklum sigrum, sem Bretar
og Frakkar hafa unnið í Flandri.
Hafa þeir tekið þar 6000 fanga og
náð á sitt vald nokkrum sveita-
þorpum og mikilli landspildu.
Nýtt ráðuneyti er slofnað í Rúss-
landi. í því eiga sæti 8 jafnaðar-
menn og 12 annara ílokka menn.
í Svíþjóð eru nýafstaðnar þing-
kosningar. Frjálslyndi flokkurinn
og jafnaðarmenn eru í meirihluta
og taka nú við stjórnartaumum.
Var það vilji konungs og íhalds-
manna að slofna samsteypuráða-
neyti, en það fórst fyrir.
Mikið umtal hefir það vakið og
gremju meðal Bandamanna, að
stjórn Svía hefir orðið til þess að
koma skeytum, sömdum á dul-
máli, frá Buenos Aires í Argentínu
til Stokkhólms, áleiðis til Berlín.
Telja Bandamenn þetta algert hlut-
leysisbrot og hóta Þjóðverjum öllu
illu.
í nýkomnum brezkum blöðum
er sagt frá innihaldi skeyta þess-
ara, sem stjórnin í Washington
liefir á einhvern hátt komist yfir,
en send voru á laun, sem strang-
asta leyndarmál. Meðal annars eru
þar tilkynningar um sigling argen-
tiskra skipa. Mælir sendiherra
Þjóðverja með því að sumum
þeirra sé hlíft, en ef þess sje eigi
kostur, verði að skjöta þau niður
fyrirvaralaust og gæta þess að engi
verði til frásagna (sporlos versenkt).
Bankamálsræða
Björns Kristjánssonar.
--- (Nlðurl.)
Gjaldkeri. — Bókari.
B. Iir. er mjög umhugað um
það, að mega að eigin vilja skipa
gjaldkera bankans og bókara, og
víkja þeim jrá. í þessari öfugmæla
Skrifstofutími verður í vetur kl. ÍO—
6, nema á laugardögum kl. lO—4.
Forstjórinn til viðtals að jafnaði kl.
ÍO—11 og kl. 1—4.
f
TTtborganir að eins lcl. ÍO—llog-1—3.
ræðu segir haun, að »eigi muni sá
fáráðlingur til í bónda stöðu, að
hann hafi það ekki á tilfinning-
unni, að lianrt, en ekki nágranni
hans, eigi að ráða hjúin og segja
þeim upp«.
Hér gætir B. Kr. ekki að því,
að hann sem bankastjóri, getur
ekki líkt sér við bónda, sem ræður
að öllu leyti yfir sínu, því B. Kr.
sem bankastjóri, er að eins ráðs-
maður hjá yfirstjórn bankans sem
er landsstjórnin, og var honum
rækilega bent á þetla af þeim
nöfnunum Einari Árnasyni og Ein-
ari Arnórssyni, og sá hann þann
kost vænstan að hafa sig hægan
um þetta atriði eftir það.
í greinargerðinni fyrir breytingar-
tillögu sinni um þetta, kemst hann
svo að orði að nþess muni livergi
vera dœmi, að baffkastjórnin geti
eigi ráðið yfir og stjórnað starfs-
mönnum þeim, er liún hefir i þjón-
ustu sinnia, (leturbreyt. min). Og
þessu sama hélt hann fram í ræð-
unni, en þetla hefir hann felt úr
henni við prentun hennar i »Land-
inu« líklega af því að Einar Arn-
órsson kvað liann svo eftirminni-
lega í kútinn á þessu atriði,
með tilvitnunnm í löggjöf fjölda
helztu banka um öll Norðurlönd og
víðar, sem sönnuðu að þetta voru
bein ósannindi, svo B. Kr. varð
nauðugur viljugur að gefast upp á
þessari »fræðslu« sinni.
Annars verður það skiljanlegra,
af hverju B. Kr/ er svo ant um
að fá fult vald yfir þessum næst
æðstu embæltismönnuin bankans,
þegar það er athugað, að hann
hefir vitjað koma báðnm mönnun-
um sem nú gegna þessum stöð-
unum frá bankanum. Árásir hans
á gjaldkerann þekkja allir af »bláu
bókinni«, og eru öllum í fersku
minni. Hitt kann að vera farið að
fyrnast hjá ýmsum, að um það
leyti sem núverandi bókari var að
fá stöðuna, linti B. Kr. eigi árás-
um á hann, og má því til sönn-
unar, ef þörf gerist, fletta upp
nokkrum eintökum af blaði einu
hér í bænum, sem B. Kr. liafði
þá tök á, þar sem hver óhróðurs-
greinin rak aðra, utn bókarann,
vitanlega runnar undan hans rifi-
um eða »fabrikeraðar« af honum.
Eftir regnslunni að dæma í banka-
stjóratíð B., Kr. væri það beinn
voði, að láta þessa menn vera að
öllu leyti háða honum eða hans
líkum, því það þyrfti jafnvel ekki
annað, en að mennirnir væru mót-
stöðumenn hans í pólilík til þess
að tilraunir yrðu gerðar til að
losast við þá, og má i þessu sam-
bandi minna á það, hvernig B.
Kr. ætlaði að fara með Jón Auð-
unn Jónsson á ísafirði, þegar út-
búsforstaðan losnaði þar siðast, þó
önnur sterkari öfl tækju í taumana.
En Jón var og er eldrauður
Heimastjórnarmaður.
Tveir á móti tveimur.
B. Kr. segir, að það sé rangt
hjá E. A., að undir núverandi
bankastjórnar fyrirkomulagi, gætu
tveir verið á móti tveimur í banka-