Tíminn - 30.05.1918, Page 3

T í M I N N
127
Um kvöldið var haldin samkoma
i félagshúsinu af báðum félögun-
um.
Útlendar borgir, t. d. Lundúna-
borg, hafa þann sið að gera hina
nýtustu og beztu syni sína að
heiðursborgurum. Sá siður tíðkast
ekki hér. En það sem bæjarstjórn
Reykjavíkur hefir gert í þessu til-
felli er hið sama og hún hafi gerl
síra Friðrik Friðriksson að fyrsta
heiðursborgara sínum. Þann heið-
ur á liann skilið í fylsta mæli. Það
starf sem hann hefir unnið hér í
bæ er ómetanlegt fyrir bæinn og
landið í heild sinni. Það ei ekki
ofmælt að enginn inaður haíi unn-
ið Reykjavík meira gagn en hann,
beinlínis og óbeinlínis. Það mun
vera samhuga ósk allra, að bærinn
fái sem lengst að njóta hins bless-
unarríka starfs hans.
jtý kjilyerkuaralýerl?
Landbúnaðinum íslenzka er það
fyrir miklu að geta fengið betra
verð fyrir kjötið en hingað til hef-
ir fengist, söltunaraðferðin fellir
það mjög í verði. Fryst kjöt, kælt
og niðursoðið er mun betur borg-
að á erlendum markaði, en ann-
markar eru á því að við getum
notfært okkur\,þær aðferðir og
staðist samkepni við kjöt annar-
staðar frá. Þó er sjálfsagt að rann-
saka þetta til hlýtar.
Ný aðferð er að uélþurka kjötið.
Er hún að vísu á tilraunastigi, en
þó svo á veg komin, að hingað
heim hefir verið flutt kjöt vélþúrk-
að úti í Danmörkö fyrir fjórum
mánuðum, og virðist það halda
n57jabragðinu og öllum einkennum
nýs kjöts. Hafa sumir þingmenn-
irnir fengið smekk af þessu kjöli,
enda liggur fyrir þinginu einka-
leyíisbeiðni um útflutning á þurk-
uðu kjöti um 15 ára tíma, þó með
þeim skilyrðum að í landssjóð
3'i'ðu greiddar 10 kr. af hverri
útfluttri smálest og landsstjórninrii
sé heimil kaup á tækjum öllum
og aðferðinni að 5 árum liðnum
ef til kæmi.
Mörgum kann nú að vera illa
við slík einkaleyfi, en eins og hér
víkur öllu við, virðist ástæða til
að varpa ekki frá sér neinum
möguleika sem bætt gæti verð á
þessari annari aðal framleiðsluvöru
landsmanna. En engin von að lagt
sé í dýrrar tilraunir og kostnað við
að vinna nýrri vöru álit á erlend-
um markaði án varfærni, þar sem
tíu fyrir einn ættu þess kost að
færa sér ókeypis í nyt hugmynd
og árangur allan af slíkum til-
kostnaði strax þegar björninn væri
urininn.
Og sé það svo, að íslenzkt sauða-
kjöt sé ljúílengara og betra en bjöt
frá Ameriku og Ástralíu, þá gæti
það orðið landinu meir en lílil
hagsbót að tilraunir í þessa átt
yrðu einmitt fyrst gerðar með ís-
lenzkt kjöt, það útaf fyrir sig gæti
skapað því j'firburða aðstöðu í
framtiðinni.
En svo langt mun hafa verið
skj'gnst inn á þessa óförnu leið,
að þótt ekkert yrði úr því að við
vildum heimila tiiraunir þessar, þá
mundi þær verðagerðarannarslaðar.
Neðri deild alþingis samþykti í
fyrra að veita einkaleyfið eins og
um það var beðið, Slálurfélag
Suðurlands, framkvæmdarstjóri
samvinnufélaganna og Búnaðarfélag
íslands mæla með því. Nú er málið
lii meðíerðar í efrideild.
pæreyjar og 3$Iani.
Einn af færeysku sendimönnun-
um er Paul Niclasen lögþingsmað-
ur frá Þórsliöfn. Hann er ritstjóri
blaðsins »Dugvanft sem er blað
bindindis og bannmanna í Fær-
eyjum, og einn helsti foiystumaður
þar í þeim efnum. Er merk saga
bindindismálsins þar í landi og
verður hennar getið að nokkru hér
í blaðinu innan skamms.
Færeyingar eiga það mjög undir
okkur íslendingum að gela notið
fulls gagns af bindindislöggjöf sinni.
Færeyskir sjómenn koma hundruð-
um saman liingað til lands árlega
og eiga hér langá dvöl. Et við ís-
lendingar berum gæfu til þess að
gæta vel bannlaganna liggur það í
augum uppi að við stj'ðjum vel
fræudur okkar í Færeyjum. En við
myndum gjörónýta alt starf þeirra
bæri sú ógæfa að garði að við veitt-
um aftur víninu inn í landið.
Þetla er eitt af mörgu sem við
eigum að vinna að í sameiningu
náfrændurniri Atlandshafi. Enbönd-
in eiga að verða miklu fieiri og
þessi koma færeysku sendinefndar-
innar ætli að verða stórt spor i
áttina. Þar hafa þeir komið lil
okkar og munu allir nefndarmenn
bera hinn hlýjasta hug til íslands.
Nú er það okkar að tengja íleiri
bönd og ekki einungis á viðskifta-
sviðinu.
Óskir ísfiröinga.
Blað eilt bér í bænum ílutti þá
fregn á hvítasunnudag eftir frétta-
ritara sínum, að 5—6 hundruð ís-
firðingar hefðu skorað á veitinga-
valdið að veita hr. Eiríki Kjerúlf
lækni héraðslæknisembættið á ísa-
firði, og er þetta efalaust alveg
satt. En aftan í þessa fregn var
því hnýtt, að frestað hafi verið að
safna undirskriflum undir sams-
konar áskorun um að hr. Vilmundur
Jónsson, settur héraðslæknir þar,
fengi þessa veitingu, en við það
hafði orðið að hætta sakir ónógs
fjdgis. Þetta er aftur á móti ekki
satt.
Bæjarstjórnin á ísafirði liafði
skorað á veitingavaldið að veita
Vilmundi Jónssjmi héraðið, og hún
hafði gert þetta í einu hljóði. Ein-
hverjum úr bæjarstjórninni hafði
komið það í hug að vert væri að
safna nokkrum »beztu nöfnum«
ulan bæjarstjórnarinnar undirsams-
konar áskorun. I þessum erindum
hafði verið farið til tveggja manna
sem báðir höfðu ritað nöfnin sín,
þegar komist varð að raun um það
að einhverjum fjdgismönnum Ivjer-
úlfs mislíkaði þetta. Var þá strax
horíið trá þvi að halda þessu á-
fram og við áskorun bæjarstjórn-
arinnar einnar látið sitja. Enda'
aldrei _á þessu byrjað af neinni
andstöðu við hr. Eirík Kjerúlf, eða
af ótta við það að honum yrði
veitt embættið.
Það sem vakir fyrir ísfirðingum
og er þeim sameiginlegt áhugamál,
er það að fá í embæltið góðan
lœkni, og þá um leið góðan skurð-
lœkni. Nú munu þeir ekki gera sér
vonir um að neinir af »beztu lækn-
unum« hvorki héðan úr Reykja-
vík eða annarstaðar að af landinu
muni sækja um ísafjörð, til þess
séu þeir of bundnir í báða skó
þar sem þeir eru komnir, og þörf-
in mikil t'yrir þá á þessum slöð-
um. Gera svo ráð fvrir því að um
sé að velja eldri lækna sem um
áraskeið liafa dvalið í minni hér-
uðunum, með illa aðstöðu í alla
staði til þess að geta þroskað
læknishæíileikana, og hinsvegar
unga lækna eða læknisefni nýkomna
undan handarjaðrinum á háskóla-
kennurunum.
Og af þessu tvennu munu ís-
firðingar fyrir silt lejdi einum
rómi kjósa unga lækninn.
Atvikin hafa nú líka hagað því
svo að eitt af efnilegustu læknis-
efnunum hefir nú borist þeiin upp
í hendurnar, maður sein alt bend-
ir til að sé efni í skurðlækni,
maður sem þar á staðnum hefir
þegar gert eigi allfáa skurði á
þessum átta mánuðum sem hann
heíir gegnl þar héraðslæknisem-
bættinu, og það með beztu hepni.
Er það Vilmundur Jónsson.
Það er þvi ekki nema von að
ísfirðingar kjósi sér hann fremur
til frambúðar en margan annan.
En svo vill nú einnig til, að
þar á staðnum heíir annar læknir
gegnl læknisstörfum síðan hann
kom frá prófborðinu, og það um
allmörg ár. Er það Eiríkur Kjerúlf.
Eftir því sem fram er komið
yrði því um þessa tvo menn að
ræða, ætti að fara að óskum ís-
firðinga um læknisvalið, ef ekki
kæmi það til, að því er virðist um
fram vonir þeirra, að um embælt-
ið sækti einhver af góðlæknunum,
sem uissa væri tyrir að ekki hefði
»forpokast« með árunum.
Fininir Jónsson próí'essor varð
sextugur í gær og munu honum í
tilefni af því berast margar kveðj-
ur héðan að heiman. Einn læri-
sveina hans, Sig. Guðmundsson
magister, getur nokkuð hinna miklu
verka hans í Þjóðólfi nú i vik-
unni og fer orðum um hann með
mesta hlýleik og virðing.
prá úUönlnm.
Hingað hefir undanfarna daga
borist hvert símskeylið eftir annað
um það, að þjóðverjar séu að und-
irbúa nýja sókn á vestri vígstöðv-
unum, enn mikilfenglegri en þá,
sem þeir hófu í vor. En siðasla
skejdið segir illviðri hamla alhöfn-
um og hefir þessi siðasta sókn því
eigi komist í framkvæmd svö frézt
hafi. Fyrri sókninni lauk svo, að
Þjóðverjar unnu víðast nokkuð á,
en hvorki tókst þeim að rjúfa her-
fylking bandamanna né ná því tak-
rparki er þeir ætluðu sér í fyrstu.
Nú liafa þeir safnað enn meira
liði en nokkru sinni fyr, alt að
tveim miljónum og hergögnum
eftir því. Má því óhætt gera ráð
fyrir miklum vopnaviðskiftum er
tíðin batnar, liver sem árangurinn
kann að verða. Bandamenn hafa
njósnir af hverju fram fer og eru,
að eigin sögn, við öllu búnir. Það
eykur mjög þrólt þeirra, þótt Rúss-
ar sé nú gengnir úr skaftinu, að
þeim berst liðsfyrkur svo að segja
daglega vestan um haf, og hafa
fengið áheit uin alt að tíu iniljón-
um hermanna, ef á þurfi að halda.
Gnægð hergagna fá þeir og þaðan
og fé eftir vild.
Viðburðirnir að undanförnu og
þær athafnir sem nú eru í aðsigi
benda ótvírætt á, að hvorirtveggja
málsaðiljar ætli sig sterkan og
slanda vel að vígi, svo að vart
verður sagt, að friðarlfkur sé mikl-
ar í svipinn.-
Af vopnaviðskiftum er fátt frá-
sagnarvert, nema þá helst af loft-
hernaði sem stöðugt fer vaxandi.
Er það augljóst að Bandamenn,
og þá einkurn Bretar, bera hærra
hlul í viðureignum. Hafa þeir ílogið
langar leiðir inn yfir Þýzkland og
stráð yfir borgir þar mörgum smá-
lestum sprengikúlna.
Það bar til tiðinda ekki alls fyrir
löngu, að brezkur einbættismaður,
Maurice, bar það opinberlega á
Lloyd George forsælisráðherra, að
hann hefði gefið þinginu ranga
skýrslu um liðstyrk Breta. Varð
þetta til þess að Asquith vildi láta
setja þingnefnd til rannsóknar á
málinu. Vakti þelta afarmikla at-
liygli og var álitið sem vantraust
á stjórninni, ef sú tillaga yrði sam-
þykt.
En málalok urðu þau, að tillaga
Asquiths var feld með 293 alkvæð-
um gegn 106.
Sýna þessi úrslit að Lloyd George
er mjög liðslerkur í þinginu, en
stjórn lians er mjög fráhverf friði
eins og sakir slanda nú.
Brezk skeyti gera fremur lítið
úr kafbátahernaði Þjóðverja þenna
mánuð. Segja hann fara símink-
andi en skipasmið óðfluga vaxandi
tveim megin liafs. í Bandaríkjum
N. A. eru smíðuð átta 7000 tonna
járnskip á hverri viku, til vöru-
ilutniga.
Þess hefir áður verið getið hér í
blaðinu að Lord Rothermere, bróð-
ir Lord Northclifi'e, var gerður Ioft-
hernaðarráðherra Breta, þá er það