Tíminn - 31.01.1920, Blaðsíða 4

12
TÍMINN
Jörðin Ingunnarstaðir
ásamt Hrísakoti í Kjós er til sölu eða leigu,
ef um semur, frá næstkomandi fardögum.
Lysthafendur snúi sér til Lúðvigs Lárussonar Reykjavík
eða Lúthers Lárussonar Ingunnarstöðum.
niðurandlitið, dimmeygur, með
snúið efri-vararskegg og snoð-
kliplur.
»Ó já«, sagði Frakkinn, »marg-
ur hefir til moldar hnigið síðan á
hinum gömlu dögum. Fá var borg-
in ekki komin á vald ítalska hers-
ins og auðæíi hennar ekki komin
í mútusjóð þeirra. Þegar Rómaborg
fellur, ferst heimurinn. En hún
getur breyst og jafnvel þetta torg
er orðið öðru vísi en þá . . . líttu
t. d. á þessa hðll þarna, þar sem
fólkið situr á svölunum«.
Hann benti á stóra byggingu,
sem var líkust fangelsi, lengst hinu-
megin á torginu. Járnslengur voru
fyrir gluggunum í neðstu hæð og
í dyrunum stóð svissneskur varð-
maður í rauðum og brúnum ein-
kennisbúningi og hélt á staf i
hendi sem var silfuryddur og
prýddur gullhúni.
»Vitið þér hver á þetta hús?«
»Það er Bónellí barón, forsætis-
og innanríkisráðherracc.
»Einmitt það! En vitið þér hver
átti það?«
»Var það ekki Wolsey kardínáli
sem átti það, um það leyti sem hann
varð páfi?«
»Þegar eg þekti til, þá var það
faðir páfans sem átti það, gamli
Leóne baróncc.
»Leóne! Það mun vera ættarnafn
páfanscc.
»Já, og gamli baróninn var víxl-
ari og kryplingur. Eg sá hann einu
sinni, einmitt í þessum dyrum.
Hann steig út úr vagni sinum,
klæddur í loðfeld, og fjöldi þjóna
hneigði sig í kring um hann:
»Herra barón! Þóknasl herra bar-
óninum að ganga út«. — Hann
var á grafarbakkanum og vænti
mikils af syni sínum: »Sonur
minn«, sagði hann iðulega, »verð-
ur með tímanum rikasli maður i
Róm, rikari en allir hinir róm-
versku furstar. Það verður honum
sjálfum að kenna, ef hann verður
ekki páfi á endanumcc.
»Og varð hann ekki páfi?«
»Ekki á þann hátt sem faðirinn
ællaðisl til. Þegar gamli maðurinn
dó seldi hann alt, og þar eð engir
voru ættingjarnir, sem gátu haldið
í hemilinn á houum, gaf hann
fátækum hvern einasta skilding«.
»Þannig lendi höll gamla bar-
ónsins í höndunum á forsætisráð-
herranum — trúlausum manni,
andkristicc.
»Páfinn er þá góður maðurcc.
»Góður maður! Hann er alls
ekki maður, hann er blátt áfram
engill! Það er tvent sem hann
hugsar um: Heiður kirkjunnar og
velferð ungu kynslóðarinnar. Hann
gaf helming eigna sinna til þess
að stofna hæli fyrir fátæka drengi.
Það eru drengirnir sem hann ber
mest fyrir brjósti. Þér ættuð að
reyna það að segja lionum rauna-
lega sögu um dreng, þá er
honum öllum lokiðcc.
Rómverjinn leit af Frakkanum,
og horfði á vagn sem nam staðar
í skugganum af hinni gömlu höll.
Maður sat í vagninum, sem bar á
höfði linan, 3vartan flókahatt.
Þótt hann væri heldur fátæklega-
klæddur og bæri engar orður, þá
var þó mikið tekið eftir komu hans
og allir litu á hann.
»HIustið á mig augnablikcc, sagði
nú gamli Frakkinn., »Eg skal segja
yður sögu um páfann. Eg heiti
Raymond og eg var kafteinn í
varðliði páfans. Eg særðist þegar
ítalir tóku Rómaborg, og sárið
hefir aldrei gróið. Konan mín var
heima í Versailles, þá er hún fékk
sfmskeyti um það að eg væri sár,
og að Rómaborg væri tekin. Hún
lagðist þegar i rúmið og samdæg-
urs fæddist sonur okkar. Hún dó
af fæðingunni. Guð veri sálu henn-
ar náðugur. En áður en hún dó,
sendi hún boð eftir presti og lét
skira barniðcc,
Rómverjinn hlustaði vart á hann.
Hann starði á manninn með lina,
svarta hattinn, og heyrði órninn af
nafni bans, »Davíð Rossfcc, sem leið
yfir mannþröngina eins og andvari.
»Jæja, tultugu árum sfðar vildi
eg koma syni raínum í lífvarðar-
sveit páfans. Þeir fá ekki nema
100 franka i laun, en tveir þeirra
eru daglega bjá hinum heilaga
föður. Þrjú sæti voru laus, en eg
kom degi of seint með umsóknina.
»Leyfið mér að tala við hinn heil-
aga föðurcc, sagði eg. »Það verður
árangurslaustcc, svaraði skrifarinn,
»það er búið að ganga frá veiting-
unum, og hinn heilagi faðir mun
verða óánægðurcc. »Veitið mér samt
áheyrncc, sagði eg, og hann lét
undan mér. En hann hafði haft á
réttu að standa, hinn heilagi faðir
varð mjög reiður: »Hvers vegna
sögðuð þér honum ekki að málið
væri útkljáð?« »Eg gerði það, en
hann vildi eigi að síður fá að sjá
hinn heilaga föðurcc. Þá fölnaði
páfinn, stóð upp og ætlaði að visa
mér út. »Bíðið augnablik, heilagi
faðircc, sagði eg. »Munið þér sög-
una um Píuehas í Samúelsbók-
innicc. »Hvað kemur það málinu
við?« »Jú, kona hans kallaði son
sinn Ikabóð, því að faðir hans
féll í orustuuni og sáttmálsörkin
lenti í höndum óvinannacc. »Nú!«
»Man hinn heilagi faðir þann dag,
þá ítalir þustu inn um borgarhlið-
in og páfinn misti hina heilögu
borg? Pann dag særðist eg, þann
dag fæddist sonur minn, og móðir
hans, sem er látin, kallaði hann
Ikabóð, af því að sáttmálsörkin
var fallin í hendur fjandmönnun-
um og ísraelslýður hafði glatað
heiðri sínumcc.
Frá Canada
33. des. 1019.
Veturinn gekk hér all-snemma i
garð, um iniðjan okt., eða jafnvel
fyr sumstaðar. Snjóaði þá all-
mikið, og öll vötn lagði undir ís.
Síðan um nóvember byrjun hefir
snjófall ekki verið mikið, en all-
hörð frost með köflum í desem-
ber, alt að 36 st. fyrir neðan Zero
(Fahrenheitmælir). — Fóðurskortur
fyrir gripi viða í suðurhluta Vest-
urfylkjanna Alb. Sask. og á slöku
stað i Manitóba. Hefir stjórnin
orðið að hlaupa undir bagga að
útvega fóður, og vanséð enn hvort
hægt verður alveg að fyrirbyggja
gripafall, af þvi veturinn kom
svo snemma; þó bætir það úr ef
snemma vorar.
All-miklar viðsjár meðal Canad-
isku stjórnmálaflokkanna. Union-
stjórnin, sem náði völdum á stríðs-
tímanum, situr enn að völdum.
Formaður hennar, Sir R. L. Bor-
den, kvað ætla að beiðast lausnar
upp úr nýárinu, vegna heilsubrests.
Og er þá ráðgert að stofna nýjan
Union-flokk með nýrri stefnuskrá.
Bændur í Canada ganga hart fram,
að mynda stjórnmálaflokk, og hafa
unnið sigur í ílestum aukakosn-
ingum, sem farið hafa fram i vetur
í 10 eða 11 kjördæmum. Par af
voru 8 sambandsþings kosningar.
Ætla þeir að hafa mann í kjöri
í öllum kjördæmum við næstu
rikiskosningar. Liberal flokkurinn,
er hefir fyrir leiðtoga Mr. Henri
Keny, er að búa sig í kosninga-
bardaga. Og sagt hann ætli, að
bjóða fram mann í hverju kjör-
dæmi, hvaða flokkur sem móti
er. Verkamenn hervæðast lika til
kosninga, og sumstaðar all-æstir.
jÞakkarorð.
Hér með tjái eg bestu þakkir
minar öllum þeim sem á einn eða
annan hátt hjálpuðu dætrum min-
um, er þær, fjarri heimili minu,
lágu í »spönsku veikinnicc í fyrra
vetur.
Vil eg einkum nefna herra Guð-
mund Guðmundsson i Sandgerði,
sem kom því til leiðar, að yngri
dóttir min var flutt að Sandgerði,
þá komin að dauða. En fyrir ná-
kvæma og sérstaka hjúkrun herra
Lofts kaupm. Loftssonar í Sand-
gerði, Helgu Oliversdóttur bústýru
hans og heimilisfólks þeirra, fékk
dóttir min heilsuna aftur. Auk
þess gaf þessi veglyndi kaupmaður
henni allan legukostnaðinn, þegar
hún, eftir mánaðardvöl á heimili
hans, kvaddi þessa velgerðamenn
sína.
Göfugu mannvinir! Guð einn
getur launað ykkur þessa óverð-
skulduðu góðvild, er þið sýnduð
alls ókunuugri og umkomulausri
stúlku, sem þá átti engan að,
nema Guð og fjarlæga, sorgmædda
móður.
Eg endurtek þakklæti mitt til
ykkar í þeirri trú, að Guð heyri
þá bæn mína: að ykkur bresti
aldrei hjálp hans og liðsinni.
Ytri-Sólheimum í Mýrdal, 9. jan. 1920.
Steinunn Eyjólfsdóttir.
Lántaka.
Samkvæmt ákvörðun síðasla al-
þingis, á landssjóður að laka lán
til húsabygginga,
Eru nú meir en fjórir mánuðir
síðan þingi sleit og ekki hefir ver-
ið aðhafst um lántöku þessa.
Virðist því sjálfsagt, héðan af,
úr því þing er rétt í þann veginn
að koma saman og stjórnarskifti
standa fyrir dyrum að miklu leyti
a. m. k., — að fresta þessari lán-
töku þangað til og láta hina nýju
stjórn hafa veg og vanda af málinu.
Ætti t. d. að bjóða út lánið
innanlands, koma s.vo mörg vanda-
söm atriði til greina, svo sem um
vaxlahæð, innlausn bréfanna o. s.
frv., að sjálfsagt virðist úr því sem
komið er, að þeir er með eiga að
fara, fái og að búa í hendur sér.
Er þá engum um að kenna öðr-
um, ef miður tekst.
Guðlaug Vigfúsdóttir, eklcja í
Hjallanesi í Landsveit, flytur hér
með góðum og kærum sveitung-
um sínum, Landmönnum, hjartans
þakkir fyrir svo marga og mikla
hjálp og huggunarviðleitni þeirra
henni til handa í nauðum og raun-
um hennar, er hún í nóv. 1918
misti mætan mann sinn, Pórð
Þórðarson, og einnig margvislega
kærleiksrika hluttekningu síðan.
Sama hjartans þökkin á einnig að
ná til þeirra utansveitarmanna,
nær og fjær, skyldra og vanda-
lausra, sem réttu henni hjálpandi
hönd eða sýndu aðra vinsemd.
Nöfn verða ekki nefnd hér, euda
þótt einstakir menn hafi skarað
fram úr i kærleiksríkri hluttekning.
En þess biður ekkjan heitt og ein-
læglega, að »nafn hvers eins, er
nauðum hnekti, náðin blessuð
kannist viðcc, og blessi margfald-
lega hvern einn slikan, bæöi lifs
og liðinn.
Fréttir.
Tíðin. Útsynningurinn sem ein-
kendi tíðarfarið í lok fyrri viku
náði fram í þessa með mikilli
veðurhæð; á mánudag bregður til
norðanáttar með vægu frosti, sem
helst alla vikuna en fer þó aldrei
yfir 10 stig. Snjókoma flesta dag-
ana á Austurlandi, annarstaöar lítii.
Merkileg ritgerð er i Skirni
siðasta og komin út og sérpreutuð,
eftir Kl. Jónsson fyrv. landritara.
Færir hann fyrir því mörg og að
þ.ví er virðist öldungis óyggjandi
rök, að Jón biskup Arason hefir
verið fæddur fyr en árið 1484,
eins og hingað til hefir verið talið
vist. Telur höf. að hið rétta fæð-
ingarár hans muni vera alt að 10
árum fyr. Hefir hann því verið um
76 ára, þá er hann var Iíflátinn.
Blnðið „íslencliiigu hefir Sig-
urður E. Hlíðar selt nú um ára-
mótin og lætur utn leið af ritstjórn.
Kaupandinn er Brynleifur Tobías-
son kennari, frá Geldingaholti i
Skagafirði, og tekst sjálfur rit-
stjórnina á hendur.
Að einu leyti a. m. lc. skiftir
blaðið algerlega um stefnu til batn-
aðar með hinum nýja ritstjóra,
þar eð hann er eindreginn bann-
maður. Að öðru leyti er Tíman-
um ókunnugt um landsmálastefnur
hans.
Gullfoss kom frá útlöndum 26.
þ. m. Voru meðal farþega báðir
hinir nýkosnu þingm. Rvíkinga.
A. Courmont hinn ágæli íslands-
vin kom söinuleiðis með Gullfossi
og tekst aftur á hendur ræðis-
mannsstarf Frakka liér í bænum.
Ragnar Ásgeirsson garðyrkju-
maður er nýkominn til landsins
úr Svíþjóðarlerð. Verður hann nú
eftirmaður Einars Helgasonar við
gróðrarstöð Búnaðarfélagsins, enda
lærðastur maður islenskur um
garðyrkju og því hins besta af
honuin að vænta,
Pýskt skip sem flutti salt hing-
að til lands, rakst á Bygggarðs-
boða rélt hjá Gróttu, losnaði það-
an aftur um flóð og komst inn
á höfn. Kom töluverður leki að
skipinu.
Látnir. Benedikt Jónsson, áður
sótari, alkunnur maður hér í bæ,
dó 24. þ. m. — Ytra er nýlega
dáinn Chr. Popp kaupmaður, sein
lengi var á Sauðárkrók og síðan
hjá steinolíufélaginu hér i bæ.
Rafmagnsstöð Reykjavíkuv. —
Byrjað ér á undirbúningsvinnu við
Elliðaár, eru um 30 menn nú þar
að vinnu, og verður fjölgað að
mun, þá er fram á kemur.
I,Í8tasafn Einars Jónssonar.
Búið er að flytja nokkur listaverk
Einars í hið nýja og veglega hús
á Skólavörðuhæðinni. »Útilegu-
maðurinncc er t. d. fluttur þangað
úr anddyri í-slands banka.
Gengi. Pýska markið er nú fall-
ið i sex aura, en dollarinn stendur
í rúmum 6 krónum.
Bæjarstjórnarkosningar fara
fram í Reykjavik í dag. Er kosið
um þrjá lista: verkalýðsfélaganna
(A), sjálfstjórnar (B) og (C) óvíst
hverjir að honum standa. Kosn-
ingarnar verða liklega illa sóttar,
því að undirbúningur liefir A'erið
lítill á báða bóga.
Dölnm 8. jan. Þau tíðindi eru
nú helst héðan, að tíðarfar hefir
verið mjög stirl upp á síðkastið.
Smáblotar að öðru hvoru, erjafn-
an hafa endað með frosti og fann-
spýju. Hefir þannig tekið fyrir jörð
smám saman og má nú heila hag-
laust fyrir allar skepnur, jafnvel í
bestu hagagöngu sveitum. Er það
óvenjulegt og iskyggilegt, svo skamt
sem enn er liðið á vetur. Hey-
birgðir manna munu vera í meðal
lagi eða varla það; heygæði með
besta móti, að því leyti, aö sinu-
Bælmr og ritföng
kaupa menn í
Bókaverslun
Sigfúsar Eymundssonar
strá sést nú elclci í útheyjum, en
töður þykja léttar.
9. þ. m. létst Sigurður Sigurðs-
son fyrv. kéraðslæknir okkar Dala-
manna, tæplega sextugur að aldri.
Fráfall hans var sviplegt og mun
heilablóðfall hafa valdið dauða
hans. Sigurður sál. átti alla tíð
velvild og traust alira héraðsbúa
sinna, bæði sem góður læknir og
góður drengur.
Örðug þykja okkúr Dalamönn-
um póstsamböndin við umheiminn,
nú, er við erum sviftir aðalpóst-
inum. Er ekki golt að segja hvort
mönnum er ríkari í huga undrun
eða gremja út af aðförum póst-
stjórnariqnar gagnvart okkur, nú
á þessari miklu samgöngubótaöld.
Allra undrunarverðast er þó það,
að okkar »duglegi« þingmaður
slcyldi ekki geta fengið kipt þess-
ari fjarstæðu ráðstöfun i lag á
síðasta þingi.
Jóhannes ICjavval ínálari hefir
gert fjórar svartkrítarmyndir, sem
dönsk listaverslun, C. Jensen Kunst-
antikvariat í Kaupmannahöfn, hefir
láíið steinprenta. Hafa myndir
þessar blotið mikið lof í dönskum
blöðum, og eykst hróður Kjavals
ár frá ári. Heita tvær myndirnar
»HuldufóIk«, eru þær keimlíkar,
báðar af álfum og álfaborgum,
æfintýralcgar og eins og gengnar
út úr íslenskum þjóðsögum. Þriðja
myndin heitir »HóImafjalI« en sú
fjórða »Úli fyrircc og er af skipa-
þyrpingu undir segluin. Af hverri
mynd ern prentuð 40 eintök, helm-
ingurinn sendur hingað heim til
sölu og kostar 12 kr. myndin.
Mun þetta í fyrsta slcifti sem slíkar
myndir eru á boðstólum eftir ís-
lenskan listamann. — I haust ferð-
aðist Kjarval um Noreg og Svíþjóð
með styrk úr sjóði sem helstu
listdómarar Dana um málverk út-
hluta. En hinn 20. þ. m. opnaði
hann sýningu i Kaupmannahöfn
á 25—30 nýjum myndum.
molciiun“.
Björn Líndal síldar-spekulant á
Svalbarði, hefir nýlega skrifað sögu
kosningaleiðangurs síns í kanp-
mannamálgagninu eyfirska. Ber
hann sig ekki beinlínis karlmann-
lega. Hann áfellir harðlega sam-
vinnumenn þar, og þó einkum
suma helstu forgöngumenn þeirra,
fyrir mótstöðu gegn framboði hans.
En hvernig gat Birni dottið í hug
að samvinnumenn slyrktu hann?
Finst honum eðlilegt að þeir dáist
að honum fyrir þá skoðun, að
kaupfélögin selji illa vöru með okur-
verði? Og skyldi honum við nán-
ari athugun þykja undarlegt, að
samvinnumaður, sem líka er á-
kveðinn bindindis- og bannmaður,
vildi ekki fyrir fuUtrúa héraðsins
mann sem œtlaði að skomla hverj-
um Islendingi yfir 30 potta af á-
fengi árlega? Og ósennilegt er, eftir
orðum hans og athöfnum, og hinu
nána sambandi við kaupmenn,
sem studdu kosningu hans af alefli,
að hcnn hefði viljað vernda kaup-
félögin fyrir ranglátri skattalöggjöf.
Björn átti ekkert erindi á þing
sem fullfrúi þess héraðs, sem einna
meslan þroska hefir sýnt i versl-
unarmálunuui. Hið eina furðúlega
er að hann skuli ekki skilja betur
en raun ber vitni um, hvílík fjar-
stæða framboð hans var fyrir þetta
kjördæmi. Og »eftir-spilið« í ís-
lendingi mun áreiðanlega verða
þröskuldur á vegi hans, ef hann
reynir aftur. Eyfirðingar munu
meta að verðleikum fávísleg stór-
yrði hans um marga þjóðnýta
menn. Norðlendingur.
Ritstjóri:
Trygrgvl Þórhallsgon
Laufási, Sími 91.
PrentsmiðjaB GuteDberf,