Tíminn - 18.09.1920, Blaðsíða 4

140
TÍMINN
og það var þungi í röddinni, »að
þessari móðgun í garð góðrar og
göfugrar konu verður ekki látið
ómótmælt, og lá maður sem hana
ber fram, skal fá að heyra það,
að hann «r svívirðilegur rógberi!«
»Lygari«, hrópaði Luigi — og
þá bar að nokkuð óvænt.
Áður en hngt væri að koma i
veg fyrir þaö, hafði Brúnó þrifið
/ til Luigis — fætur hans sprikluðu
í loftinu og óðara en varði lá
hann í klessu á gólfinu.
Allir þulu upp til handa og fóta
og í kliðnum mátti heyra rödd
Rossís er hann ávftaði Brúnó og
skipaði honum að fara út. Brúnó
fór burt, álútur og með hendur i
vösum, eins og skóladrengur sem
flengdur er, en Rossí ruddi sér leið
og studdi Luigi á fætur.
»Eg fyrirverð mig fyrir, að þetta
hefir borið við«, sagði hann, »mér
þykir mjög fyrir og honum ikal
verða refsað«.
»Lát hann vera í friði«, sagði
Luigi og stakk á sig hnifi sem
hann hafði brugðið. aÞað var mér
að kenna. Eg hið yður afsökunar«.
Luigi var gerbreyttur. Hann og
fleiri komu til Rossis og tóku þög-
ulir i hönd honum,
»Við skulum skilja i dag og
hittast aftur, þá er við erum ró-
legri«, sagði Rossí. »Við værum
illa til fallnir að vera leiðtogar
bræðralags, ef við hsefum starf
okkar með áflogum. Farið heim
og Guð blessi ykkura.
Án þess að mæla orð fóru menn-
irnir á burt, og Rossí gekk inn i
svefnstofu sina. Rétt á eftir kom
Elena inn og fékk honum bréf.
»Hvernig á eg að fara með
Brúnó?« sagði hún. »Hann er hátt-
aður, en það fæst ekki úr honum
orð«.
»Honum varð á og eg neyddist
til að setja ofan i við hann«.
»Vesalings Brúnó! Hann myndi
láta lífið í sölurnar fyrir yður,
hann mundi ráðast á sjálfan kon-
unginn — en honum er öllum
lokið, þá er þér finnið að við
hann«.
»Segið honum að mér þyki fyr-
ir, og að nú sé það búið«.
^byrgHarmemi
jViorgnnblaðsms.
Líklega hafa andleg og siðferðis-
leg gjaldþrot Morgunblaðsins al-
drei komið Ijóslegar fraftn en í
var svo rótgróið hjá öllum æðri
sem lægri, að þeir sem dæmdir
voru til hegningar í »tugthúsinu«
í Reykjavík, á síðari hlut 18. ald-
arinnar, voru all-margir drepnir
þar úr hungri. — Harðýðgi við
börn var þá mjög álment og átti
trúarákafinn nokkurn þátt í því,
þvi að ritningin býður að aga
börnin. En aginn varð all-oft svo
langt fram úr hófi, að börnin
annaðhvort komust aldrei á fót
eöa urðu andlegir og likamlegir
kramar-aumingjar alla ævi«.
Hvernig lýst hr. S. Á, G. á þetta?
, Alveg óhætt er að fullyrða það,
að slík harðýðgi og miskunnar-
leysi hefir aldrei átt sér stað hér
á landi sfðan guðspeki og spiri-
tismi tóku aö flytja kenningar sfnar.
Það skyldi þó aldrei koma úr kaf-
inu, að sú sæla réttrúnaðarstefna
hafi sjálf átt einhvern þátt i þessu?
Að minsta kosti er það víst, að
hún hefir ekki verið þess umkomin
að halda þjóðinni frá glæpum og
siðferðislosi, hve mjög sem hún
kann að hafa reynt það — »enda
dæmin átakanleg fyrir þá, sem
vilja sjá«. —
Já, »um hvat reiddust guðin«?
Það er ekki einungis indversk
»heiðni«, sem réttrúnaðarleiðtog-
arnir hefðu gott af að kynnast.
það má líka læra margt af nor-
rænni heiðni. Mér dettur í hug, að
Llfsáljrgííirfélagií DANMARK
-= Stofnað 1871. =-
Stjórnendurí A. V. Falbe Hansen dr. jur., konferensráð,
landsþingsmaður og cand. polyt. P. Lönborg.
Skuldlausar eignir ca. 30 milj. kr. Tryggingarupphæð 135 milj. kr.
Fessi 30 miljóna eign er sameiginleg eign þeirra sem líftrygð-
ir eru í félaginu. — Alíslensk læknisskoðun sem fyr, og polísa
frá skoðunardegi hér. — Félagið hefir keypt fyrir yfir 50
þúsund krónur í bankavaxtabréfum Landsbanka íslands. — Fé-
lagið hefir lánað bæjarsjóði Reykjavikur 150 þúsund krónur.
Hár bónus. Lág iðgjöld.
Aðalumboðsmaður:
Porvaldur Pálsson, læknir
Bankastræti XO.
Rilstjórum blaðanna er kunnugt um að lífsábyrgðarfélagið Daumark tekur og
hefir tekið íslenska læknisskoðun full-gilda og heimilaö umboðsmanni sínum
hér að afhenda skírteini þegar að læknisskoðun afstaðinni.
Nýjai’ bækur:
Um áburð eftir Sig. Sigurðsson, formann Búnaðarfélags íslands. Með
mörgum myndum. Verð 6.00, innb. 9.00.
Yígslóði, styrjaldarkvæði eftir Stephan G. Stephansson. Upplag að eins
tæp 700 eintök. Verð 3.50, innb. 6.00. — Bíðið ekki eftir því að
hún þrjóti.
Tíinarit Pjóðræknisfélags íslendinga í Vesturheimi. I. ár. Verð 6.00. —
Enn er nokkuð eftir af þessu stórmerkilega og vandaða riti og ættu
íslendingar hérna megin hafsins að sjá sóma sinn í að kaupa ritið
upp og það sem fyrst. Að eins 400 eintök komu til landsins.
Purheysgerð eftir Metúsalem Stetánsson. Verð 1.25.
Kaldavermsl, kvæði eftir Jak. Jóh. Smára. Innb. í alsilki, gylt snið,
hylki. Verð 20.00. — Bezta tækifærisgjöfin!
Ljóðfórnir eftir R. Tagore. Innb. í silki 10.00.
Söngvar förnmannsins eftir Stefán frá Hvítadal. Innb. i silki 12.00.
Svartar fjaðrir eftir Ðavíð Stefánsson. Verð 8.00, innb. 12.00, með
skinnhylki 13.50.
Fóstbræður eftir Gunnar Gunnarssón. Verð 8.50, innb. 13.50. — Tví-
mælalaust lang-besta bók Gunnars!
Yoga hin marg-þráða er í prentun!
Bækur þessar fást hjá öllum bóksölum á landinu eða beint frá
Bókaversluti jfírsæls jíreasonar, Reykjavik.
lar í
na.
Fyrsta og annað hefti þessa árs eru komin út og eru
þar í þessar greinar.
Heima og erlendis. — Verðlagningardeilan (J. G. P.)
— Samvinna í Ameríku. — Um framþróun samvinnu-
stefnunnar á Finnlandi (Ó. K.). — Ullarþvottaliús (Jóh.
Fr.). — Samvinnuslíólinn 1919—20. — Um samvinnu á
Rússlandi (Ó. K.).
Afgreiðslu annast Jón Finnbogason verslunarmaður hjá
Kaupfélagi Reykjavíkur, í Gamla bankanum.
undirtektum blaðsins um hið mesta
mál, sem nú er til umræðu hér á
landi: Viðskifti islensku þjóðarinnar
við hluthafa Islandsbanka. Yan-
máttur bankans til að annast hlut-
verk sitt út a við er nú þegar bú-
inn að lama alt íslenskt viðskifta-
líf í marga mánuði. Og ástandið
fer síversnandi. Talað um að óhjá-
kvæmilegt verði ef til vill í náinni
framtið að banna innilutning á
flestum vörum nema fáeinum teg-
undum og það svo missirum skifti,
En þegar Tíminn var búinn að
rökræða málið frá rótum, og sýna
fram á það úrræði, sem hugir
allra sæmilegra manna í landinu
hníga að, þ. e. uð gera bankann
að islenskri þjóðareign, þá kemur
Mbl. og þykist vilja fara að tala
með. Birtir »leiðara«, sem ritstjór-
inn á að hafa skrifað, en hefir þó
ekki gert, því að hann er óskrif-
andi, vafalaust eini höfuðritstjóri í
viðri veröld, sem svo er farið.
En »Ieiðarinn« kemur ekki við
málið, ekki ein röksemd, ekki eitt
orð, ekkert nema gremja og öf-
undarorð í garð Tímans og sumra
af eigendnm hans, svipað óráðs-
hjali dauðadrukkins ólánsræfils í
rennusteininum, sem amast við
hreinlegum mönnum sem um veg-
inn fara.
Þetta er vitanlega ekki eiginlega
til minkunar höf. greinarinnar hver
sem hann er. Höfuðvahsæmdin
hvílir á eigendum blaðsins, mönn-
um eins og Copland, Th. Thorsteins-
son, Jes Zimsen, Magnúsi Einars-
sgni, Garðari Gíslasgni o. s. frv.
Peir verða gagnvart íslensku þjóð-
inni að bera ábyrgð á fyrirtæki
því, sem þeir hafa stofnað, en með
svo lítilli hamingju. Og það munu
vafalaust finnast ráð til að láta þá
verða vara við ábgrgðina sem á
þeim hvílir fgrir ókindur þœr, sem
þeir halda á leigu, almenningi til
skaða og landina til minkunar.
Stjórnin refsar.
Stjórnin hefir lynjað Gunnlaugi
Kristmundssyni kennara í Hafnar-
firði stöðu þeirrar, sem hann hefir
gegnt. þar í mörg ár og sótti enn
um og fékk eindregin meðmæli
skólanefndar til.
Petta hefir vakið allmikla athygli
þeirra. sem til vita. Gunnlaugur er
einn þeirra kennara, sem á um
sárt að binda út af meðferð stjórn-
arinnar á launaákvæðum kennara-
laganna, en hann er eini kennar-
inn, sem skotið hefir máli sínu til
dómstólanna.
það sé einkum tvent, sem hr. S. Á.
G. hefði gott af að kynna sér þar:
Annað er djúphygni Snorra goða
og hitt er norrænn drengskapur.
Jakob Kristinsson.
Embætti. Síra Ásgeir Ásgeirsson
f Hvammi hefir verið skipaður
prófastur í Dalaprófastsdæmi. —
Páll Jónsson i Einarsnesi hefir
verið skipaður 1. kennari við
Hvanneyrarskólann og hórir Guð-
mundsson frá Gufudal settur 2.
kennari. — Páll Zóphóníasson hefir
fengið veitingu fyrir skólastjóra-
stöðunni á Hólum og Gunnlaugur
Björnsson er settur 2. kennari við
sama skóla.
Jóhannes Kjarval málari er
kominn aftur til Kaupmannahafnar
úr ferð sinni til Róms.
Yerðlagsnetnd er verið að skipa
fyrir Reykjavik. Hefir bæjarstjórn
stungið npp á þrem mönnum:
Birni Sigurðssyni, fyrv. erindreka
i London, Héðni Valdimarssyni
skrifstofustjóra og Guðjóni Guð-
laugssyni alþm., en stjórnin bætir
við fleirum.
AY! Hafið þér gerst kaupandi
að Eimreiðinni?
Það tilkynnist vinum og vanda-
mönnum, að konan mín, Jóhanna
Eiriksdóttir, andaðist 3. þ. mán. á
heimili sinu, Mosdal í Önundarfirði.
Sumarliði Jónsson.
5 eða 6 hrútar
é
af góðu kyni til sölu í haust að
Eyvík \ Grímsnesi.
Verðlaunasjóður
vinnuhjúa.’
Þeir sem enn eiga ógreidd tillög
í verðlaunasjóðinn, geri svo vel að
senda þau bráðlega til undirritaðs
og láta þess getið um leið fyrir
hvaða jarðir tillögin séu.
Reykjavík 14. sept. 1920.
Einar Ilel'iason.
Strengir
á alls konar hljóðfæri fást
Laugaygg 18 a. Sími 656.
Sendir um alt land gegn
póstkröfu.
Er stjórnin að aðskilja hafrana
frá sauðunum? — Mikil gleði má
henni þá vera, hve sauðirnir eru
miklu fleiri. (skóiabiaðið.)
Fréttir.
Páll ísólfsson orgelleikari hélt
að skilnaði tvo hljómleika í kirkj-
unni, áður en hann fór til útlanda,
með Gullfossi, upp úr miðri viku.
Var það mjög að verðleikum, að
bæjarbúar fjölmentu á þessa ein-
hverja bestu skemtun, sem gefst í
bæ þessum.
Árni Eggertsson fór vestur um
haf með Lagarfossi. Alls voru um
60 farþegar með skipinn.
Frú Stefanía Guðmundsdóttir
fór og vestur um haf með Lagar-
fossi. Hefir leikfélag íslendinga í
Winnipeg boðið henni vestur. —
Prjú elstu börn hennar fóru með
henni vestur.
Hrossasalan. Tveir hrossafarmar
fóru i vikunni, annar með Gull-
fossi til Danmerkur, en hinn með
»Magnhild« til Englands.
Knattgpyrnan. Síðasti kappleik-
urinn, sem Vestmannaeyingar tóku
þátt í meðal annars, fór þannig,
að félagið Fram bar frægari sigur
af hólmí en nokkru sinni áður.
Knötturinn komst aldrei í mark
hjá Fram alt mótið.
Sögufélagshæknr þessa árs eru
ný-komnar út. Fyrir 8 kr. árs-
tillag fá menn þessar bækur. —
Alþingisbækur, ísland IV. b. 2. h.,
Söguþætti eftir Gísla Konráðsson
4. hefti, Landsyfirréttar og hæsta-
réttardóma II. b. 2. h., Skóla-
meistarasögur eftir Jón prófast
Halldórsson 5. hefti, og Blanda
I. b. 3. hefti. Er einkum marg-
vlslegur fróðleikur í Blðndu. Ættu
allir söguelskir íslendingar að ganga
i Sögufélagið.
10 ár voru liðin siðastliðinn
sunnudag síðan stofnað var íþrótta-
samband Reykjavíkur og ákveðið
var að búa til íþróttavöllinn á
Melunum. Var fjárhagur Vallarina
þröngur lengi framan af, en nú
góður fyrir ötula framgöngu íþrótta-
mannanna.
Á Garðskaga, í kartöflurækt
landSsjóðs, eru nú sagðar góðar
uppskeruhorfur, og eru kartöflur
auglýstar til sölu. Guðm. Jónsson
á Slceljabrekku hefir forstöðuna
eins og áður.
Lagarfoss kom um síðustu helgi
frá ,Kaupmannahöfn norðan um
land. Bauð stjórn Eimskipafélags-
ins blaðamönnum út [f skipið til
þess að sjá þá miklu bót og breyt-
ing sem orðin er á skipinu við
þá höfuð-aðgerð, sem það hlaut í
Kaupmannahöfu, og sem í aðal-
atriðum mun framkvæmd að for-
sögn Emil Nielsens framkvæmda-
stjóra. Án þess að lestarúm skips-
ins væri nokkuð minkað — það
hefir fremur aukist — hefir verið
bælt í skipið ágætu farþegarúmi
fyrir fast að 50 farþega. Nýtísku
loftskeyta-áhöld hafa verið sett í
skipið. Siglutré bækkuð og nýtt
þilfar sett, og yfirleitt alt gert eins
og nýtt bæði í vélum og skipinu
sjálfu. Rómar skipsljóri það mjög
hve vel notist af öllu rúmi og hve
öllu sé haganlega fyrir komið. —
Eins og vænta mátti hefir slík
höfuð-aðgerð kostað ærið fé, senni-
lega á sjöunda hundrað þúsund
krónur. En hún var óhjákvæmi-
leg og Lagarfoss er nú eins og
nýtt skip, sem i alla staði full-
nægir kröfum okkar.
Frank Frederikson flugmaður
fór utan á Sterling um líðustu
helgi.
Fyrirlestnr um lieimilisiðnað
flutti um síðustu helgi ungfrú
Halldóra Bjarnadóttir framkvæmda-
stjóri sambands islenskra heimilis-
iðnaðarfélaga.
Síra Friðrik Friðriksson er
kominn aftur til bæjarins úr
ferðalagi til Akureyrar.
Porsteinn P. Porsteinsson skáld
er ný-kominn aftur til bæjarins
úr ferðalagi um Norðurland.
Ritstjóri:
Tryggri Þórhallssuu
Laufási. Sími 91,
Prentsmiðjan Gutenbcrg.
#