Tíminn - 09.09.1922, Blaðsíða 2

116
T 1 M I N N
Að gefnu tilefni.
1 júlíblaði Bjarma er getið um
andlát sr. Magnúsar þorsteinsson-
ar á Mosfelli, og þar sagt meðal
annars:
„Hann var ljúfmenni í allri
framkomu og gestrisinn jafnvel
um efni fram. — Er þeim, sem
þetta ritar, minnisstætt, er hann
kom með 2 unga drengi sína í stór-
rigningu ofan af Svínaskarði og
fékk gistingu á Mosfelli. Morgun-
inn eftir sagði annar drengurinn:
„þetta er víst trúaður prestur,
pabbi'‘?“ — „Af hverju heldur þú
það?“ var svarið. — „Af því að
hann tók svo vel á móti okkur í
gærkvöldi".
Eg hélt, satt að segja, er eg
sagði frá þessu, að allir lesendur
blaðs míns mundu skilja að dreng-
urinn var svo hrifinn af alúð sr.
Magriúsar, að hann vildi með
þessu segja um hann það besta
sem hann vissi. þannig skildi og
sr. Magnús ummælin sjálfur, er
eg sagði honum þau; og þótti hon-
um vænt um þau.
Hitt kom mér síst í hug, að
nokkur lærður maður færi að
spreyta sig á að hártoga þetta
barnahjal — drengurinn var á 9.
eða 10. ári, — og því síður bjóst
eg við, að geðveikralæknir yrði
bálvondur út af því, að ungur
drengur skyldi ekki tala líkt og
gamall heimspekingur.
það er sorglegt um mann, sem
margt er vel gefið, að það er lík-
ast því sem honum sé ekki sjálf-
rátt þegar kirkja og kristindóm-
ur er annarsvegar, þá sér hann
ekki mismun dags og nætur, og
því hártogar hann þetta barna-
hjal, og notar það til alveg ósæmi-
legrar árásar á hugsunarhátt
barnsins og staðlausra ágiskana
um, hvað eg segi bömum mín-
um um samband gestrisni og
trúar. — J>. Sv. er svo hart
leikinn af trúarhatri og ofstæki,
að hann sér ekki það sem flestir
aðrir sjá, að slíkar árásir eru
„fæddar með feigðina um háls-
inn“, en geta samt orðið allóþægi-
legar forynjur fyrir höfund sinn,
þó öðrum séu þær meinlausar. J>ví
fer fjarri að þær séu svaraverð-
ar, þótt maður geri það svona
hinsvegar að minnast þeirra, svo
að höf. fái ekki nýtt „kast“ út af
því, að „trúaða fólkið“, sem hon-
um er svo vel við, vilji ekki við
sig skrafa.
Eg þarf ekki að sækja að
Kleppi neinn fróðleik um sam-
band trúar og gestrisni, og var
vel kunnugt um, eins snemma og
J>. Sv., að margir heiðingjar eru
gestrisnir. En þótt það komi ekki
þessu beinlínis við, get eg frætt
hann um, að alveg eins og skáld-
ið kveður:
„. . þótt eg færi um fegurst lönd,
og fagnað væri mér sem bróður,
mér yrði gleðin aðeins veitt til
hálfs,
á ættjörð minni nýt eg fyrst mín
sjálfs, ..“
eins er því varið um margan trú-
aðan mann, hann „nýtur best sín
sjálfs“ á andlegri „ættjörð" sinni,
eða í hóp þeirra, sem hann finn-
ur að eru eitt með honum í
Kristi, og þessvegna er honum
einnig gestrisnin kærust þar. —
Sjálfur hefi eg margoft reynt er-
lendis, hvemig tungumálamunur
og margt annað ólíkt verður sem
smámunir einir þegar vinir Krists
finnast, enda þótt þeir hafi aldrei
fyr sést. — En því miður mun
það alt hljóma sem „óskiljanleg
hebreska" í eyrum læknisins.
Annað atriði í grein J>. Sv. var
eg og alveg forviða á, að hann
skuli leyfa sér að tala um kirkj-
una og afturgöngu líkast því,
sem þar væri um tvær stallsyst-
ur að ræða. Fyr má nú vera
þröngsýni og kristindómshatur en
svo langt sé vikið frá sæmilegum
rithætti. Er hann svo blindur á
báðum augum, að hann sjái ekki
hvað hann skrifar? Hvað segja
kirkjukærir spiritistar vorir um
fyrir
hinap velþektu
þýzku
CLAES
prjónavélar.
þessar
hafa fengið langa
reynslu hér á
landi; rntt sér
hvervetna til
rúnis og hlotið
Námsskeið fyrir prjónakonur
verður haldið í Reykjavík á næstkomandi hausti.
4
Gert er ráð fyrir að það byrji 1. nóvember og standi yfir 4--6 vikur.
Nemendur leggi til efni (band) og eigi vinnu sína sjálfir.
Kenslan verður eins fullkomin og hægt er að veita hana, kenslutími
verður 4 stundir á dag; hverjum nemanda eru ætlaðar 100 stundir alls.
Kenslugjald að eins 50 krónur.
Aðalkennari verður Frú Valgerður Gísladóttir frá Mosfelli.
Gert er ráð fyrir að 20 konur geti komist að þessu námsskeiði, og
er það eingöngu ætlað þeim konum er hafa keypt eða ætla að kaupa
prjónavélar hjá mér.
Þær konur, sem vilja sinna þessu, sendi umsóknir sínar til mín fyrir
15. október, og verður þeím svarað um hæl.
Vivðirtgavfyllsi
Ausíuvsivæii 22, Reykjavík.
annað eins? Geta þeir ekki fengið
þennan samherja sinn til að
skrifa um kirkjuna með ofurlítið
minni ósvífni og meira viti?
Auðvitað skín fáfræðin jafn-
framt út úr öllu saman. — Raun-
ar veit eg ekkert um, hvort J>.
Sv. fer rétt með það, sem Höfða-
brekku Jóka eða aðrar afturgöng-
ur kunna að „kenna“ um annað
líf; hann er þeim líklega kunnugri
en eg. — En hitt veit eg, að meiri
hluti starfsmanna kristinnar
kirkju vonar að heiðingjar muni
geta, ef þeir vilja, snúið sér til
Krists eftir dauðann. Og þær von-
ir eru miklu eldri en J>. Sv.
Hitt kom ekki eins flatt upp á
mig, að hann mundi reyna að
varpa skugga á Sadhu Sundar
Sing, indverska prédikarann
heimskunna, úr því að Sundar er
ákveðinn andstæðingur spiritisma.
En J>. Sv. varar sig ekki á hvað
skugginn hans er stuttur, en
Sundar stór, og auðsjáanlega veit
hann harla lítið um þennan Ind-
verja, því þá hefði hann líklega
fært sumar fullyrðingar hans sér
til tekna. — Indverjinn segist sem
sé margoft fara í dulheima og sjá
þá margt, sem öðrum er hulið,
eitthvað í líkingu við J>. Sv., en
sennilega fara þeir á ólík „svið“,
og því hefir J>. Sv. ekki hitt hann.
En til þess að J>. Sv. geti kynt
sér þetta betur, áður en hann
skrifar næst um Sundar, er mér
ljúft að telja upp nokkrar bækur
um þennan einkennilega mann:
The Apostle of the bleeding feet,
1919 (æfisaga S.), Soul-stirring
Messages, 1919 (ræður og dæmi-
sögur S.). Saved to serve, 1919,
Martyrs of India. Allar þessar 4
bækur eru eftir Alfred Zahir,
Sub-Varden, Agra U. T. og prent-
aðar í Sicandra-Agra á Indlandi.
Ennfremur Sadhu Sundar Sing,
Called of God, eftir A. Parker, og
The Sadhu. A study in mysticism
and practical religion, eftir pró-
fessor Streeter í Oxford, og Ap-
pasanny, indverskan fræðimann,
báðar bækurnar prentaðar hjá
Macmillan, London 1921, og nú
komnar á dönsku og sænsku. —
Mun dultrúarmönnum vorum finn-
ast síðastnefnda bókin harla eft-
irtektarverð, en vara skal eg þá
samt við að byggja of mikið á
kaflanum um ystu myrkur, því að
Sundar lýsti því hvað eftir ann-
að yfir í sumar 1 dönskum blöð-
um, að þar hefðu höfundar alls
ekki farið rétt með frásögur sín-
ar. Loks má nefna æfisögu Sund-
ars eftir M. Schaerer, prest í
Sviss; var henni snúið á sænsku
í vetur sem leið og prentuð 5 eða
6 sinnum; útgef. er „Lindblads
Förlag“ í Uppsölum; er hún um
100 bls. og kostar kr. 1,50 svensk.
Eg spái því, að þegar J>. Sv.
hefir lesið 2 eða 3 þessara bóka,
þá talar hann um Indverjann með
meiri gætni. Minsta kosti sagði
danskur ferðamaður við mig í
sumar: „Eg fór af stað með mik-
illi tortrygni að hlusta á ræðu
Sundars Sing í vor í Danmörku,
en aldrei hefir neinn maður gagn-
tekið mig svo með ræðu sinni sem
hann, og þó sögðu kunnugir að
miklu áhrifameira væri að um-
gangast hann en að hlusfa á ræð-
ur hans.“
Auðvitað er það engin tilvilj-