Tíminn - 25.11.1922, Blaðsíða 4

160
T 1 M I N N
Notið að eins íslenskar vörur.
Ilaupið að eins íslenskar vörur.
Hafið þér séð nýju dúkana frá Klæðasmiðjunni Álafoss?
Þeir eru bæði til notkunar í fatnað, dyratjöld, útsaumsdúka
o. m. fl. til prýðis á íslensku heimili.
WfT íslenskir dúkar klæða íslendinga best.
Klæðasmiðjan Álafoss, P.«. Reykjavik.
BAÐLYF
(kreólin)
eru til sölu á kr. 1,25 líterinn.
Landsverslim.
Oóðar bæknr nýprentaðar:
Grimms æfintýri, með mörgum og góðum myndum, 1. hefti.
Yerð í bandi 3 krónur.
Kross og Hamar, smásaga frá Noregi, eftir Edw. Knutzen.
Verð í kápu 1 króna.
Bækur þessar fást hjá öllum bóksölum um alt land.
r, Linigi 19, MairL
c. w. s.
5amvinnumenn á Englandi framleíða sjálfir sápurnar
sem þeir þurfa að nota. Vörumerkið C. W. S. er þeim
full trygging fyrir því að sápan sé sú besta sem fáanleg
er og að verðið sé ekki hærra en framleiðslukostnaðurinn.
Samvinnu
Sápur
. Pantanir .
afgreiddar
. tafarlaust.
um alt land
. . gegn . .
-eftirkröfu.-
- - Öllum - -
fyrirspurn-
. uin svarað.
- nm hæl. -
Pér höfum fyrirliggjandi birgðir af hinum heimsfrægu
C. W. S. þvottasápum, og gefum íslendingum kost á
að kynnast af eigín reynslu hve ágætar vörur hægt
er að framleiða, þegar eingöngu er kept að því að búa til
handa sjálfum sér þær bestu vörur, sem hægt er.
Pantið þessar ágætu sápur hjá oss, og sannfærist um
hin óviðjafnanlegu vörugæði.
Kaupfélag Reykvíkinga
4 sölubúðiv í Reykjavík.
Símav 728 &. 1026. Pósíhólf 516.
Frá útlöndum.
Bæði á þýskalandi og í Svíþjóð
hafa jafnaðarmenn treyst aðstöðu
sína með því að sameinast betur
en áður. Undanfarin ár greindust
þeir í tvo aðalflokka: hægfara og
róttæka jafnaðarmenn. 1 báðum
löndunum hafa flokkamir nú sam-
einast.
— Á Italíu hafa orðið mikil
umskifti á stjómmálasviðinu.
Undanfarin ár hefir flokkur
Fascista látið þar mikið til sín
taka. Mynduðu þeir harðvítugan
félagsskap um alt land og vopn-
uðu félagsmenn sína. Tóku þeir
■völdin af yfirvöldunum og beindu
einkum ofbeldi gegn verkamönn-
um. En verkamenn vopnuðust á
móti og má svo að orði kveða að
óslitin borgarastyrjöld hafi stað-
ið milli þessara flokka á Ítalíu
langa hríð. Yfirvöldin gátu ekki
ráðið við neitt, enda þorðu stjórn-
irnar hvorugan flokkinn að
styrkja. Voru það daglegir við-
burðir að Fascistar réðust á ein-
staka verkamenn eða flokka og
drápu þá, eða rufu hús þeirra,
prentsmiðjur o. s. frv. En hinir
reyndu að gjalda í sömu mynt
eftir bestu getu. Og nú hefir
Faseistum vaxið svo fiskur um
hrygg, að þeir hafa framið full-
komna stjórnai'byltingu, rekið af
stóli fyrverandi stjóm og sett í
sæti forsætisráðherra foringja
sinn Mussolini og hefir hann
myndað nýja stjórn. Er æfiferill
þess manns ærið mislitur, því að
á unga aldi’i var hann einn helst-
ur í hóp hinna ofsafylstu jafn-
aðarmanna og ritaði þá mjög í
blöð þeirra.
— Konstantín Grikkjakonung-
ur fyrverandi er nú ákærður um
landráð og jafnframt hafa fund-
ist gögn íyrir því að hann hefir
farið miður vel með fé ríkisins.
Hefir hann varið mörgum miljón-
um drakma til þess að kosta er-
endreka sína um alla Norðurálf-
una sem áttu að tala máli hans
í blöðunum og beita mútum máls-
stað hans til styrktar.
— Stjómarblað Bolchewicka-
stjórnarinnar skýrir frá því að
tekjuhalli ríkisins yfirstandandi
ár sé 33 triljónir rúbla. Svo há
tala er sjaldséð áður.
— þýska stjórnin neyddist til
að segja af sér um miðjan þenn-
an mánuð og hafði þá setið rúm-
lega í hálft ár. Hinn nýi ríkis-
kanslari var forstjóri hins mikla
skipafélags: Hamborgar-Ameríku-
línunnar. Hefir hann ekki tekið
þátt í stjómmálum áður og
myndar ráðuneyti sitt utan allra
pólitiskra flokka.
— Úrslit ensku kosninganna
komu mörgum á óvart. Unnu aft-
urhaldsmenn hinn mesta sigur og
voru kosnir 343 flokksmenn
þeirra. Flokkur Lloyd George
fékk ekki nema 52 þingsæti og
frjálslyndi flokurinn gamli aðeins
57 þingsæti. Jafnaðarmenn fengu
140 þingsæti, en 13 eru utan
flokka. Afleiðing þessara kosn-
inga er sú að stjóm sú er Bonar
Law myndaði situr örugg í sessi
þetta kjörtímabil. Eru þetta al-
varleg tíðindi heimi öllum. því
að það má telja víst að þar sem
afturhaldsliðið hefir náð svo ör-
uggri aðstöðu muni yfirdrotnun-
arstefnan gera meir vart við sig
en áður í utanríkismálastjórn
Englendinga og af því munu
margir súpa seyðið. Fagna Frakk-
ar þessum úrslitum en þjóðverj-
ar hyggja hið versta til.
— Tyrkjasoldán er flúinn úr
Miklagarði af ótta við Kemal
Pasha og lið hans. Fór hann til
Malta á náðir Englendinga.
— Enska stjómin nýja hefir
boðið Lloyd George sendiherra-
embættið í Washington. Mun það
hafa verið tilgangurinn að losna
þannig við hann. En Lloyd Ge-
orge hafnaði boðinu og lýsti því
yfir að hann legði ekki niður
þingmensku né hætti afskiftum
af stjórnmálum.
— De Valera, foringi írsku
uppreistamiannanna lætur það
boð út ganga að samningurinn
við England sé úr gildi genginn,
enda sé þá bráðabirgðastjómin
írska ólögleg.
----o----
Á víð og dreíf.
þreföld samábyrgð.
Kaupmannamálgögnin úthella
vikulega beiskum táram yfir því,
að bændur skuli hjálpast með
samábyrgð að kaupa inn nauð-
synjavörar sínar án þess að kaup-
mönnum gefist færi á að éta þar
með úr hverjum diski. þeir gæta
þess ekki að kaupfélögin eru
einkafyrirtæki félagsmanna, og
öll umhyggja utanfélagsmanna
fullkominn slettirekuskapur. Ef
kaupfélagsmenn verða fyrir fjár-
hagslegum óhöppum, þá bera þeir
sjálfir skaða sinn, en biðja ekki
óviðkomandi menn hjálpar.
Öðru máli er að gegna með
kaupmannahðið. það hefir nú á
síðustu missírunum betlað sér út
samábyrgð bænda fyrir stórkost-
legum lánum, sem á engan hátt
koma sveitunum að gagni, heldur
sum þvert á móti gera sveitunum
stórtjón, og aldrei neitt gagn.
Fyrst eru togaralánin. Brask-
aralýður Reykjavíkur keypti í
vitleysu marga togara, fékk lán í
Englandi að nokkru, og svo í Is-
landsbanka. þegar kom að skulda-
dögunum, gátu þessir vitru og
voldugu samkepnismenn ekki stað-
ið í skilum út á við. Skipin hefðu
verið tekin af þeim og þeir stað-
ið slyppir og snauðir, ef öll þjóð-
in hefði ekki gengið í ábyrgð fyr-
ir eigenduma. Svo bændumir
standa þama í samábyrgð fyrir
spekúlantana í Rvík. Nú eru sum
þessi félög víst í þann veginn að
fara á hausinn, svo að samvinnu-
menn landsins fá þá að v'ta hvað
er að ganga í ábyrgj íyr'r kaup-
mennina í höfuðstaðnum. Svo
kom enska lánið. Mestalt sökk
það í íslandsbanka, fór á svip-
stundu í að bjarga braskaralýð
kauptúnanna, til að grynna á
skuldum þeirra erlendis. Ekki
vita menn til að einn eyrir af
enska láninu hafi gengið til að
greiða götu bænda. Litlu eftir að
það var tekið, gat Búnaðarfélag
Islands ekki flutt inn þúfnabana,
af því að ekki var peninga að fá.
Gg að lokum kom svo Reykja-
víkurbær á dögunum og sníkti út
samábyrgð landsins fyrir hálfri
miljón til vatnsveitu. það var al-
veg óþarft lán, ef útgerðarmenn
eyddu ekki drykkjarvatninu í
óhófi, þar sem þeir ættu að nota
sjó. þannig er munurinn á sam-
vinnumönnum og braskaralýð
bæjanna. Bændur bjarga sér sjálf-
ir. Kaupmenn eyða á ábyrgð ann-
ara, koma svo eins og vesalir
betlarar til að fá hjálp þeirra,
sem eru efnalega sjálfstæðir og
eyða ekki úr hófi fram.
Sr. Arnór geiflar á saltinu.
Arnór klerkur í Hvammi hefir
nú skilið, að hans hróður var
mestur, með því að játa það op-
inberlega í Mbl., að hann var
einn af þeim, sem á Sambands-
fundi 1919 sáu nauðsyn til að
verðlaunaðar væru greinar, sem
hnektu lygum og rógi kaup-
manna. þetta hefir karl nú játað,
og var það rétt gert af honum.
Hitt þykir honum beiksara að
játa, að hann hafi orðið að éta
oían í sig á fundinum. Sú við-
kvæmni er óþörf. Fundarmenn
heyrðu og sáu athöfnina. Og þarf
lærisveinninn að setja sig á háan
hest yfir meistaranum? Hafa
ekki kaupmenn, útgefendur Mbl.,
hvað eftir annað étið ofan í sig
lygar og dylgjur um samvinnu-
menn? Amór þarf alls ekki að
skammast sín fyrir að gera það
sem yfirboðarar hans og hús-
bændur gera. Að segja ósatt og
renna svo öllu niður, er nokkuð
sem tilheyrir í þeirra stétt. þá
fylgir hann öðram Mbl.mönnum
í því, að vilja rýra Pétur heit-
inn Jónsson dáinn, og má það
heita undarleg illgimi að geta
ekki látið þá framliðnu njóta
hvíldar í gröfinni. Er þetta góð
viðbót ofan á rógmælgi B. Kr.,
að Pétri hafi gengið svik og yfir-
drepsskapur til að koma á lands-
verslun með kornvöra.
Rússnesku börnin.
Enn er harðæri í Rússlandi og
safnað gjöfum víða um lönd
handa hungruðum börnum. Enska
hjálparnefndin hefir snúið sér til
kvenfélaga í Rvík um að safna
gjöfum hér á landi. Hefir söfn-
unin borið allgóðan árangur.
Gjafir utan af landi má senda
ungfrú Ingu Lára Lárusdóttur.
B. Kr. vitnar um sjálfan sig.
Eftir að samvinnumenn voru
búnir að kveða B. Kr. svo í kút-
inn, að ekki var heil brú- eftir í
öllum blekkingavef hans, þorir
karl ekki að láta nafns síns get-
ið. Nú er hann farinn að fyrir-
verða sig fyrir sitt eigið nafn,
eins og hann fyrirvarð sig í upp-
hafi fyrir laumupésann. Nú koma
í Mbl. hver greinin eftir aðra, úr
sömu verksmiðjunni, sumpart
væmið lof um B. Kr., sumpart
endurtelmingar á þeim ósannind-
um, sem búið er að keyra marg-
föld ofan í karl. Alt er undir dul-
arnafni. I einni greininni er ver-
ið að sýna fram á, að B. Kr. sé
gæfumaður, af því hann hafi
safnað miklum auði, þótt hann
að hinu leytinu sé öreigi. I ann-
ari grein heitir höfundurinn
„Ingimundur gamli“. I hinni
þriðju „Skagfirskur kaupfélags-
maður“. Er sú persóna ákaflega
hrifin af B. Kr. En allir eru þess-
ir menn sama persónan, sem fyr-
ir eitthvað 50 árum stóð fyrir
rétti á Eyrarbakka, og sagði þar
þessi landfrægu orð: „Eg var 14
ára á Góunni“. Snemma byrja
manna mein. **
-----o----
Gullfossi hlektist á lítilsháttar
á Flateyri um miðja vikuna. Gerði
ofsaveður meðan skipið lá við
bryggju, losnaði Gullfoss frá
bryggjunni og rak á land, en
bryggjan skemdist. Á næsta flóði
náðist skipið aftur á flot alveg
óskemt.
Laugaveg 20 B.
Sími 830.
Við sendum gegn eftirkröfu:
Ljósakrónur og allskonar hengi-
lainpa, borðlampa, straujárn, suðu-
plötur ýmsar stærðir o. fl.
Ennfremur allskonar efni til inn-
lagninga, svo sem: Pípur, vír,
slökkvara tengla og fleira.
Aðeins fyrsta flokks vörur.
G-reið viðskifti.
ísleusk kerti
3 tegundir af JLjósakrónu-
kertum og Jólakertum.
Þessar vörur eru jafngóðar og
hinar bestu erlendu en ódýrari.
Hreins-kerti
fást í flestum verslunum bæjarins.
H.f. Hreinn,
Sími 1325. Skjaldborg.
Eldur kviknaði í geymsluhúsi
Vaðnesverslunarinnar á Lauga-
vegi, eina nóttina í þessari viku.
Brann mikið af vörum en húsið
stendur mikið brunnið. Gaus upp
sá kvittur að brotist hefði verið
inn í húsið þessa sömu nótt og
kveikt í því jafnframt, en nú er
það a. m. k. borið til baka um
innbrot og þjófnað.
Nýjar bækui’. Bókaverslun Sig-
urjóns Jónssonar sendir tvær
nýjar bækur á markaðinn, báðar
þýddar af Theódóri Ámasyni. Er
önnur þeirra 1. hefti af hinum
frægu þýsku Grimmsæfintýrum.
Eru margar góðar myndir í bók*
inni og verður hún vafalaust vin-
sæl barnabók. — Hin er saga sem
gerist í Noregi í byrjun 17. aldar
og styðst við sögulega viðburði.
Segir nafnið til innihalds: Kross
og hamar.
Karlakór K. F. U. M. hélt sam-
söng í gærkvöldi í Bárunni fyrir
troðfullu húsi og við hinn besta
orðstýr. Söngstjórínn er hinn
sami og áður, Jón Halldórsson rík-
isféhirðir. En hið allra ánægju-
legasta um þennan samsöng er
það að um miklar og áframhald-
andi framfarir er að ræða ár frá
ári hjá ^essum karlakór. Við-
fangsefnin voru nú þyngri og
veigameiri en þau hafa verið
nokkru sinni áður, og alt enn
betur af hendi leyst en áður.
Kórinn er nú stærri en áður,
sungu 35 í gær, en aðalstofninn
er vitanlega hinn sami og var.
Látinn er á heimili sínu á Gröf
í Breiðuvík Einar Gunnarsson
cand. phil., hinn 23. þ. m. Einar
Gunnarsson var þjóðkunnur
maður fyrir blaðútgáfu og ýmis-
lega starfsemi. Hann var prýði-
lega gefinn og reikningsmaður
með afbrigðum. Hann var einn
af helstu stofnendum Landvarn-
arflokksins.
Ritstjóri:
Tryggvi pórhaJUsson
Laufási. Sími 91.
Prentsmiðjan Acta.