Tíminn - 17.03.1923, Blaðsíða 1

<2>jaíb£eri
oc, afgrei&slumaöur Cinxans er
Sigurgeir ^fíÖrifsfon,
Sambaitösljúsinu, JíeYfjanif.
^A.f<grexfcsía
ÍE i m a n s er í Sambanösfyúsinu.
©pin baglega 9—\2 f. I)
Simi 496.
VII. ár.
Keykjavík 17. mars 1923
6. blað
Fjármálastjórnin fyrverandi.
Lögreglan. Ofan á allan annan
lögreglukostnað bætast enn þús-
undir kr. við í óvissum útgjöld-
um. Árið 1920 kostar „aukið lög-
reglueftirlit í Reykjavík“ kr.
5545,35. Og árið 1921 kemur:
„sérstakur lögreglukostnaður í
Reykjavík haustið 1921“ kr. 7000,
og enn: „aukið lögreglueftirlit“
kr. 20105,69. þetta er alls meir en
30 þús. kr. í viðbót við alt annað
lögreglustandið. pessar 7000 kr.
ái’ið 1921 og sennilega mikill part-
ur af þessum rúmum 20 þús. kr.
sama ár mun vera kostnaður af
því að koma rússneska drengnum
úr landi. það eru ekkert skemtileg-
ar endurminningar sem rifjast upp
við þetta. Samtvinnað dáðleysi og
klaufaskapur af hálfu lögreglu og
landsstjórnar og ofstopi eins
manns olli því að mál þetta, sem
var nauðaómerkilegt í fyrstu, varð
að slíku máli. Og nú kemur það í
ljós, að landið þarf að borga þús-
undir króna fyrh', ef til vill tugi
þúsunda. Hvernig í dauðanum hafa
þeir peningar farið? Getur það
verið satt, sem sá vildi ekki trúa,
sem þetta skrifar, að landsstjórn-
in hafi keypt byssur og skotfæri?
Hvar eru þá þau áhöld nú? Var
ekki hægt að selja það aftur upp í
kostnaðinn? í eitthvað hafa þess-
ar þúsundir farið?
Suður-Jótland. Árið 1920 heitir
einn liður: „Kostnaður af hátíða-
höldum í Suður-Jótlandi“ kr. 1500.
Hefir þá íslenska ríkið stofnað til
hátíðahalda þar syðra? Orðalagið
bendir til þess. En hvaða heimild
hafði stjórnin til þessa? Var ekki
nóg að senda heillaskeyti ? Spyr
sá sem ekki veit.
Myndir. Árið 1920 lætur stjórn-
in borga kr. 1198,75 fyrir myndir
af konungi. Árið eftir fyrir ljós-
myndir kr. 172,50.
Skat Hoffmeyer. Einn liðurinn
heitir: „Kostnaður við dvöl Skat
Hoffmeyer í Reykjavík", kr. 1367.
þessi ungi guðfræðingur dvaldist
hér sem gestur um tíma á vegum
Dansk-íslenska félagsins. þetta fé-
lag fær mjög háan styrk bæði úr
sáttmálasjóði og landssjóði. Ekki
minsta ástæða virðist hafa verið
til þess að íslenska ríkið færi að
bera sérstakan kostnað af dvöl
hans hér. þetta er með öllu óverj-
andi meðferð á fé landsins.
Lúðrablástur. Hlægilegt er ann-
að eins og það að ríkið er látið
kosta lúðrablástur 1. des. 1920.
þessi liður er að vísu lágur (75
kr.). En fyr má nú vera tildrið og
yfirlætið að láta landssjóð kosta
lúðrablástur á stjómarráðströpp-
unum.
Veðurfræði. Fyrra árið er þor-
keli þorkelssyni veittur 2047,50
kr. styrkur til þess að sækja veð-
urfræðingafund. Hvar er heimild-
in? Og flestum mun þykja nóg
„húmbúgið" með veðurathugana-
og löggildingarstofuna, þó að ekki
sé bætt ofan á.
E.ndurgreiddur tollur. Fyrra ár-
ið er endurgreiddur tollur kr.
16841,98, og síðara árið kr. 22850,-
02. Engin skilagrein fylgir þess-
um liðum. Hvorttveggja þessi upp-
hæð er greidd af stjórninni án
samþykkis þingsins. Af hvaða á-
stæðum var það gert? Ilér er ekki
um óverulegar fjárhæðir að ræða.
Reykjavík og landssjóðurinn.
Oft er því kastað fram af fávís-
um Reykvíkingum, að landssjóð-
urinn lifi á Reykjavík. þessu hef-
ir gamla stjórnin snúið við að
nokkru leyti og horfir á það að á
sumum sviðum vei'ður Reykjavík
hlægilega stór ómagi á landinu.
Árið 1920 eru tvær upphæðir sem
ríkið verður að gjalda vegna kirkju
garðsins í Reykjavík. Önnur upp-
hæðin er kr. 23065,19, hin kr.
2767,35. það gegnir mikilli furðu
að stjórnin skuli ekki afla kirkju-
garðinum reykvískra tekna, með
legkaupi t. d. það er næsta óeðli-
legt að landssjóður verði að greiða
stórfé fyrir grafreit Reykvíkinga.
— þá kemur síðara árið reiknings-
halli dómkirkjunnar kr. 3441,57.
Mönnum þætti það sjálfsagt þægi-
legt út um land að láta ríkið borga
kirkjugjöldin! Vitanlega á lands-
stjórnin að sjá svo um að sóknar-
nefndin í Reykjavík leggi þau
gjöld á dómkirkjumenn, sem nægja
til að borga kostnaðinn við kirkj-
una. — Loks er að minnast á bæj-
arsímann. Fyrra árið, 1920, er leit-
að aukafjárveitingar til ritsíma-
stöðvar í Reykjavík kr. 235353,22.
þar af munu vera um 143 þús. kr.
til bæjarsímans í Reykjavík. Síð-
ara árið er leitað kr. 161123,32
aukafjárveitingar til bæjarsímans
í Reykjavík. Bæjarsíminn í Rvík,
dómkirkjan og kirkjugarðurinn,
þessi þrenning er stórkostleg
byrði á ríkissjóðnum. það nær
engri átt að þetta eigi sér stað.
Hvaða sími á að bera sig ef ekki
síminn í höfuðstaðnum ? það er
mjög alvarleg vanræksla fjármála-
stjórnarinnar gömlu að sjá ekki
svo um að þessar stofnanir í
Reykjavík hafi eðlilegar tekjur af
neytendunum.
neytendunum. Frh.
----o---
Alþingi.
Frumvarpið um íþróttasjóðinn
klýfur íþróttamenn í tvær sveitir.
Hinir áhugasömu sjá, að ef þeir
leggja á sig skattinn, styðja þeir
að því, að unt verði að gerbreyta
íþróttalífi landsins, og uppeldi í
Reykjavík, og að ef þeir sýna
óeiging'irni og mannlund, þá muni
fleiri stoðir renna undir fyrirtæk-
ið, svo að það komist fljótlega í
framkvæmd. Aftur mun Jón Magn-
ússon og flestir kaupmannasinnar
á þingi og í bænum, vilja eyða
málinu. Fyrir kaupmönnum, sem
eitthvað hafa fengist við íþróttir,
lítur út fyrir að þeir skoði íþrótt-
irnar eins og verslunarfyrirtæki,
sem eigi að gefa beinan arð. þess-
vegna tíma þeir ekki að missa nokk
uð af því fé, sem þeim áskotnast
vegna íþróttasýninga, til að vinna
að framtíðargengi íþróttanna.
Einn þessi íþróttakaupmaður telur
það „háðulegan minnisvarða" ef
frumvarpið næði fram að ganga.
Aðalþýðing frumvarpsins er í því
fólgin, að það er einskonar gáfna-
og’ manndómspróf á íþróttamenn-
ina. þeir geta sýnt víðsýni, áhuga
og manndóm,eða gagnstæða eigin-
leika. Verði þungu frumefnin
sterkari, sýnist lítil von til að
þjóðfélagið geti mikið gert fyrir
slíkan lýð, eða eigi að gera. Sá sem
vill sína eigin niðurlægingu, verð-
skuldar ekki betri örlög.
Neðri deild hefir glímt við
tekjuskattsfrumvarp st j órnarinn-
ar í tvo daga, og er þeirri sennu

$ears*
NAVY CUT
CIGARETTES
Kaldar og Ijúffengar.
Smásöluverð 65 aura
pakkinn, 10 stykki.
♦
♦
THOMAS BEAR & SONS, LTD.,
LONDON.
f
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
L S. í. I. s. í.
Allskerjarsiiöt 19213
verður háð á íþróttavellinum í Reykjavík dagana 17.—24. júní n. k.
Kept verður í þessum íþróttum:
1. Islenzk glíma í þremur þyngdarflokkum.
2. Hlaup. 100, 200, 400, 800, 1500, 5000 og 10000 stikur. — Boð-
hlaup 4X100 stikur.
3. Stökk með atrennu (langstökk, hástökk og stangarstökk).
4. Köst. Spjótkast, Kringlukast og kúluvarp (beggja handa saman-
lagt). —
5. Kappganga 5000 stikur. 6. Fimtarþraut grísk. 7. Reipdráttur
(8 manna sveit).
8. Fimleikar í flokkum (minst 12 menn) kept um: Farandbikar
Christiania Turnforening.
9. Sund. a) fyrir konur 50 stikur, frjáls aðferð, b) fyrir karla 100
st., frjáls aðferð, 200 st. bringusund og 100 st. baksund, frjáls aðferð.
10. Íslandsgiíman. Kept um glímubelti í. S. í. (handhafi Sigurður
Greipsson úr U. M. F. Biskupstungna). Það félag sem flesta vinninga
fær hlýtur farandbikar í. S. í., handhafi Glímufélagið Ármann.
Þess er vænst að sem flest félög sendi menn á mótið og tilkynni
þátt-töku sína, til stjórnar Glímufélagsins Armann, Reykjavík, í
allra síðasta lagi fyrir t. júní n. k.
V Álafosshlaupid. 'M
Kept verður um Álafossbikarinn í júlímánuðí næstkomandi. Vega-'
lengd ca. 18 kin. — Keppendur gefi sig fram fyrir 1. júlí við stjórn
Glímufélagsins Ármann, sem gefur allar nánari upplýsingar um bæði
þessi mót.
í stjórn Glímufélagsins Ármann Reykjavík
Magnús Stefánsson, Óskar Þórðarson,
Þingholtsstr. 7 B, formaður. Laugaveg 2.
Eggert Kristjánsson,
Skólavörðustíg 86.
Námsskeið í garðyrkju
verður haldið í Gróðrarstöðinni i Reykjavík í vor og stendur yfir í 6
vikur frá 10. maí. Nemendur fá 75 króna námsstyrk og auk þess
nokkurn ferðastyrk. Umsóknir séu komnar fyrir 15. apríl til
Búnaðarfélags íslands.
ekki enn lokið. Moggadótið með
Jón þorláksson í broddi fylkingar,
vill hafa tekjuskatt af lágum
launum, en lækka skatt af hátekj-
um. Er það áframhald af skatta-
málastarfsemi Magnúsar Guð-
mundssonar. Á gagnstæðri skoðun
eru Framsóknarmenn og einhverj-
ir af sjálfstæðismönnum. Aðalat-
riðið er að það þarf að gerbreyta
skattalögunum, nota meir erlenda
reynslu heldur en gert hefir ver-
ið, og samræma skattinn í hinum
ýmsu héruðum. Talið er að Einar
þorgilsson, sem þykist vera manna
ríkastur, hafi í fyrra borgað 38
kr. í eigna- og tekjuskatt. En um
leið borguðu eignalausir stai'fs-
menn landsins svo hundruðum
króna skifti í skatt.
Fossamálið er í nefnd í efri
deild, og er búist við, að þar verði
frumvarpinu hraðað, og þvegið af
því mesta vatnsránskámið. Mætti
þá vafalaust Ijúka málinu i.if, ef
ekki væri um óeðlilega hindrun að
ræða í neðri deild. þar eru 5 menn
í fossanefnd: Sv. Ól., Lárus M< lga-
son, Hákon, J. þorl. og Bjami. Jón
og Bjami vildu hafa virðingarstöð-
urnar í nefndinni, og fyrir slys
varð Bjarni formaður. Hefir hann
engan fund kallað saman, og lítur
út fyrir, að hann ætli enn sem fyr
að tefja fyrir málinu. Mbl. hefir
stundum viljað afneita Bjama, en
öllum þeim, sem sýndu mér
hluttekningu, á einn eða annan
hátt, við fráfail minnar elskuðu
eiginkonu, Jódísar Jónsdóttur,
votta eg mitt innilegasta hjartans
þakklæti.
Hofsstöðum 5. mars 1923.
Sigurður Jónsson.
Spanskar nætur,
(gamanleikur úr „prívat“- og
stj órnmálalífinu) geta menn úti
um land pantað hjá Bókaverslun
Sig. Jónssonar, Bankastræti 7,
Reykjavík. — Pöntuninni fylgi 2
krónur, og verður bókin þá sénd
burðargj aldsfrítt.
það er tómt yfirskyn, því að
helstu menn þess flokks halda
Bjarna fram til mannvirðinga, t.
3. í fossamálinu, þar sem þrái
hans bakar landinu mörg þúsund
króna tjón árlega. Fossamálið væri
fyrir löngu hætt að tefja dýran
tíma þingsins, ef ekki væri um að
kenna þrákelkni vatnsránsmanna.
Embættafrumvöi’p stjórnarinnar
sofa öll í nefndum í Nd., og er þeim
talin lítils lífsvon, því að „sparn-
aðarfólkið" vill ekki spara þar.
Stjórnarskráin er komin í nefnd.
Flestallir Framsóknarmenn vilja
hafa þing annað hvort ár, en ann-
ars breyta litlu í stjómarskránni.
En heyrst hefir að von sé úr öðr-
um áttum á fávíslégum stórbreyt-
ingum, t. d. að hafa þingdeildina
aðeins eina, o. fl. af því tægi. Með
því móti er sennilegt að andstæð-
ingum Framsóknar tækist að
þvæla og rugla málið, svo að eng-
in breyting nái fram að ganga að
sinni. þar við bætist, að útlit er
fyrir, að ekki yrði komist hjá auka-
þingi fyrir jól, til að endursam-
þykkja stjórnarskrárbr., því að
svo er fyrir mælt í núgildandi
stjórnarskrá, að eftir samþykta
stjórnarskrárbreytingu skuli rjúfa
þing þegar í stað og nýkosið þing
síðan koma saman innan 8 mánaða.
Margir þingmenn, einkum úr fjar-
sveitum, eru þreyttir á vetrarferð-
um til þings, og sjóhrakningum.
Vilja þeir koma á sumarþingum,
eins og fyr var siður.
þorsteinn Jónsson og Björn
Hallsson fíytja frumvarp um síma
til Gunnólfsvíkur. Ennfremur er í
uppsiglingu stórmál fyrir for-
göngu þingeyinga og Múlsýslinga.
Vilja þeir að þjóðvegurinn frá Ak-
ureyri til Austfjarða liggi frá
Húsavík yfir Axarfjarðarheiði,
þórshöfn, Vopnafjörð, og þaðan
um Jökuldalshlíð. Er frumvarp
um þetta efni borið fram í Nd. af
þm. þessara héraða, enda fast ýtt
á eftir af almenningi í þessum
sveitum.
þorsteinn M. Jónsson er í und-
irbúningi með frumvarp um að
breyta gagnfræðaskólanum nyrðra,
svo að þar geti útskrifast stúdent-
ar. Skólinn er nú 5 bekkir, en
myndi með breytingunni verða 6.
Kostaðarauki fyrir landið verður
næsta lítill, en fullsannað er að
vistin er þeim mun ódýrari á Ak-
ureyri en í Rvík, að spamaður
fyrir foreldra, sem kosta son í 6
vetur, nemur með núgildandi verð-
lagi 3000 kr. Má því vænta, að
máli þessu verði vel tekið.
----o----