Tíminn - 03.07.1926, Page 4

120
TlMINN
Framh. af 1. síðu.
finnanleg'a. Nú vil eg kasta fram
þeirri spurningu. Væri ekki hæigt
að sameina þetta tvent, uppfylla
tvær þarfir í einu? Með því að
reisa veg-lega skólabyg'gingu á
Þingvöllum, sem þannig væri gerð,
, að hana mætti nota á sumrum til
urlandi, 18 af Vestfjörðum og úr
Breiðafirði og 3 af Austfjörðum.
í framkvæmdai'nefnd Stórstúk-
unnar fyrir næsta ár voru kosnir:
Stórtemplar: Biynleiíiu- Tobías-
son kennari á Akui’eyri endur-
kosinn með 48 atkv. Sigurður
Jónsson skólastjóri í Reykjavík
fékk 43 atkv., 1 seðill ógildur.
Stóritanslari: Árni Jóhannsson
verslunarmaður á Akureyri.
Stórvaratemplar: Álfheiður
tímarsdóttir, frú, Akureyri.
Stórgæsiumaður unglingastarfs:
Steinþór Guðmundsson skólastj.
á Akureyri.
Stórritari: Halldór Friðjónsson
ritstjóri á Akureyri.
Stórfræðslustjóri: Jónas Kiist-
jánsson læknir á Sauðárkróki
(nýr).
Stórfregnritari: Sigurbj. Á.
Gíslason cand. theol. Rvík.
Stórgæslumaður löggjafar-
starfs: Felix Guðmundsson kirk-
j ugarðsvörður Rvík (nýr).
Stórgjaldkeri: Guðbj. Björns-
son kaupm. Akureyri.
Stórkapelán: Árni Sigurðsson
fríkirkjuprestur Rvík (nýr).
Fyrrum stórtemplar: Einar H.
Kvaran rithöf. Rvík (sjállkjör-
inn).
Mælt með Indriða Einaissyni
rithöfundi í Rvík í einu hljóði
sem umboðsmanni Hátemplars.
Næsta þing ákveðið í Reykja-
vík vorið 1927.
Fulltrúar Stórstúkunnar á Há-
stúkuþing í Fíladelfia í Ameríku
í maí 1927 voru kosnir þeir:
Jónas Kristjánsson læknir á
Sauðárkróki og Steinþór Guð-
mundsson skólastjóri á Akureyri.
Varafulltrúar: Einai' H. Kvar-
an og Sigurbj. Á. Gíslason.
Samþyktar voru tillögur um
regluboðun nælsta ár, hækkaður
styrkur til Umdæmisstúkna, gert
ráð fyrir bindindisfi'æðslu meiri
en áður og í einu hljóði afgreidd-
ar tillögur til ríkisstjórnarinnar
og Alþingis um aukna banngæslu
m. m.
Stórstúkuþingið fór mjög vel
og' friðsamlega fram og er lang-
fjöimennasta þing Reglunnar hér
á landi.
Blað Stórstúkunnar, Templar,
verður næsta ár gefið út á Ak-
ureyri, eins og áður.
Brynleifur Tobiasson stórtempl-
ar fer til útlanda 7. þ. m. og ætl-
ar að mæta sem fulltrúi Stór-
stúkunnar á norrænu bindindis-
þingi og alþjóða-bindindisþingi,
sem haldin verða í Dorpat á Est-
landi síðari hluta þ. m.
Stórstúka íslands kostar kapps
um að leiða þjóðina frá áfenginu
og taka áfengið frá þjóðinni
(bindindis- og bannstarfsemi).
Hún leggur áherslu á að fá alia
pólitiska flokka í landinu til þess
að beita sér fyrir bindindi og
banni, og hún virðist að mörgu
leyti standa vel að vígi í því efni,
þar sem framkvæmdarnefndin t.
d. er skipuð mönnum úr öllum
pólitískum flokkum í landinu.
-----—
Goðafoss sti'andar. 30. júní að
morgni strandaði Goðafoss á skei'i
út af Fáskrúðsfirði. Niðaþoka var
á, en logn og ládeyða. Til allrar
hamingju tókst skipinu að kom-
ast aftur á flot með flóðinu og
virðist það vera óskemt.
íslensku glímumennirnir er til
Danmerkur fóru, hafa fengið mjög
lofsamleg ummæli í dönskum
blöðum og hvarvetna verið vel
tekið.
Mentaskólanum var sagt upp
þann 30. júní. 43 stúdentar út-
skrifuðust. Þar af 9 úr stærð-
fræðisdeild.
þess að taka á móti gestum og
halda fundi. Skólinn þarf stóran
borðsal o;g 2—4 manna svefnher-
bergi. Þetta mætti einkarvel nota
sem gistihús, og í væntanlegu
leikfimishúsi ætti að vera gott
rúm til fundarhalda og skemtana.
Framh.
Frá útlöndum.
Frá París er símað, að Caillaux
hafi ákveðið að senda fulltrúa-
sveit til Washington og reyna að
fá breytt samningunum um ófrið-
arskuldirnar þannig, að Frakkar
þurfi ekki að greiða meira árlega
til Ameríku en Þjóðverjar greiða
þeim. Náist þetta ekki, er vafa-
samt, að þingið samþykki samn-
ingana. Caillaux hefir vikið Ro-
binéau, aðalforstjóra Frakklands-
banka, frá, og er búist við þvi,
að hann geri fleiri breytingar á
framkvæmdarstjórn baknans.
Búist er við því, að í byrjun
júlí leggi Caillaux fyrir þingið
tillögur viðvíkjandi fjárhagsmál-
unum. Menn búast við því, að
gerð verði tilraun til þess að festa
gengi frankans þannig, að 160 til
180 frankar jafngildi sterlings-
pundi. Caillaux hefir skipað nýjan
bankastjóra fyrir Frakklands-
banka vegna ágreinings um gull-
forðann.
— Frá Berlín er símað, að
stjórnin hafi fallist á Iþýðingar-
miklar tillögur jafnaðarmanna í
furstamálinu, og er nú útlit til
þess, að samkomulag náist og
komist verði hjá því að rjúfa
þing.
— Símað er frá London, að
miklar æsingar hafi orðið á fundi
í þinginu, er rætt var um pen-
ingasendingar Rússa til styrktar
verkfalismönnum í Bretlandi.
Ihaldsþingmaður einn bar fram til-
lögu um, að slíta öllum viðskift-
um við Rússa, en Chamberlain
kvaðst vera eftir atvikum ánægð-
ur með framkomu ráðstjórnarinn-
ar í þessu máli, og1 taldi hann
afnám stjórnmálasambands gagns-
laust fyrir England og mundi
reynast skaðlegt friðinum I
Evrópu.
— Á .Spáni hefir komist upp
um alvarlegt samsæri til þesis að
afnema konungsvaldið í landinu.
Meðal handtekinna samsæris-
manna eru hershöfðingjar og fyr-
verandi ráðherrar. Þar á meðal
umir af frægustu herforingjum
landsins.
— Símað er frá Berlín, að mikl-
ir landskjálftar hafi komið sunnu-
dagsnótt við austanvert Miðjarð-
arhaf. Á Egyptalandi flýði fólk
úr húsum. Húsi hrundu í þúsunda-
tali.
— í gær byi'juðu umræður í
enska þinginu um frumvarp
stjórnarinnar um lenging á vinnu-
tímanum í kolanámunum. Verka-
mannaflokkurinn er andstæfður
frumvarpinu og telur það gagn-
stætt nefndaráliti sjerfræðing-
anna í kolamálinu.
Ástandið á Spáni er mjög alvar-
legt, þótt Rivera fullyrði að sam-
særistilraunin hafi verið bæld
niður. Meiri hluti hersins og
mentastéttanna andvígir alræðis-
valdi. Sá orðrómur liggur á, að
setuliðið í ýmsum borgum hafi
neitað að hlýða stjóminni.
— í Portúgal er alt stjómar-
.vald í höndum Costa. Merkir
stjórnmálamenn hafa verið reknir
úr landi til Azoreyja.
— Símað er frá Freiburg, að
miklir landskjálftar hafi komið í
suðurhluta Þýskalands og Sviss.
— Símað er frá París, að Briand
hafi lýst yfir í þinginu, að stefna
stjórnar og þings ætti að vera
sú, að festa verðgildi frankans,
en til þess að koma því í fram-
kvæmd sé aðstoð Frakklands-
banka nauðsynleg. Lán fáist ekki
í öðrum löndum, fyr en þingið
samþykki samkomulagið um ófrið-
arskuldirnar. Stjórnin yrði að
Kveimaskóliim á Blönduósi.
Skólinn starfar frá 15. októbei' til 14. maí, en kensla í haust-
störfum byrjar 1. október, svo æskilegt er að sem flestir nemendur séu
þá komnir. Eftir skólauppsögn 14. maí verður garðyrkjunámsskeið í 6
vikur. Aðal kenslugreinir eru: Hússtjórnarstörf, vefnaður, allskonar
kvenfatasaumur og karlmannafatasaumur í sérstakri deild. í bóklegu
er sérstaklega lögð áhersla á íslensku, reikning, heilbi'igðisfræði og
uppeldisfræði.
Inntökuskilyrði á skólann eru þessi:
a) Að umsækjandi sé helst ekki yngri en 18 ára.
b) Að hann hafi engan næman sjúkdóm og sé hraustur og
heilsugóður og sendi læknisvottorð um þetta.
c) Að hann hafi vottorð um góða hegðun.
d) Að helmingurinn af skólagjaldi og fæðisgjaldi sé greitt við
inntöku og ábyrgð fyrir eftirstöðvum.
e) Að umsækjandi sanni með vottorði að hann hafi tekið fulln-
aðarpróf samkv. fræðslulögum, ella gahgi undir inntökupróf þegar
! hann kemur á skólann. — Skólagjald er 75 kr. yfir námstímann.
Nemendur hafa haft matarfélag og skólinn sér um allar nauð-
synjar. —
Skólinn leggur nemendum til rúmstæði með dýnum. Annan
sængurfatnað verða þeir að leggja sér til, svo og handkiæði og góðar
/ílífðarsvuntur. Nemendur hafi með sér eina eða fleiri flíkur til að
sníða upp úr eða gera við. 7— Æskilegt að sem flestir nemendanna hafi
með sér saumavélar. Þá ættu nemendur að hafa með sér textana við
íslenskt söngvasafn, sálmabókina og Passíusálmana.
Umsóknir um inntöku í skólann sendist formanni skólastjómar-
innar, alþm. Þórarni Jónssyni Hjaltabakka, fyrir 15. júlí.
krefjast þess, að umræðum um
fjárhagsmálin yrði frestað, uns
Caillaux fjármálai-áðherra hefði
skýrt þing’inu frá tillögum sínum
og áformum í fjárhagsmálinu. —
Varð þingið við þeirri kröfu.
Breska verkfallið.
Símað er frá London, að marg-
ir námumenn séu fúsir til þess
að fara að vinna aftur, þótt um
lengri vinnutíma verði að ræða,
ef laun hldist óbreytt. Talið er
vafasamt, að framkvæmdarnefnd
verkalýðsfélaga geti komið í veg
fyrir að vinna hefjist aftur í ýms-
um námum, ef þingið samþykkir
lög, sem ákveða vinnutímann I
kolanámunum.
Síðustu útlendar fréttir.
Símað er frá París, að vegna
orðróms um að lán verði tekið til
þess að verðfesta frankann, gegn
veðsetningu gullforða Frakklands-
bánka, krafðist hinn frægi stjórn-
málamaður Tardieu þess, sem
skilyrðis fyrir því að umræðum
um fjárhagsmálin yrði frestað, að
stjórnin lofaði því ákveðið, að
engin ákvörðun yrði tekin um lán
í framannefndu skyni fyrr en
þingið hefði tekið fjárhagsmálin
til umræðu.
Briand færðist undan því í
Iengstu lög, að lofa iþessu fyrir
hönd stjórnarinnar, en að lokum
varð hann til neyddur.
— Nú er talið mjög óvíst, að
af því verði, að ný samninga-
nefnd verði send til Washington,
þar eð Bandarikjamenn eru als-
sendis ófáanlegir til þess að
breyta hinum nýgerða samningi
um skuldir Frakklands við Banda-
ríkin.
— Landskjálftar hafa komið á
Sumatra og er bærinn Padang
lagðui' í eyði. 117 manns hafa
farist.
-----o----
Ritíregn.
Theódór Friðriksson: Loka-
dagar.
Þessi saga kom út í vor, rétt
fyrir „lokin“. Höf. er miðaldra
sjómaður á Húsavík og hefir
hann áður gefið út nokkrar
sögur.
Annars er margt einkennilegt
við þessa bók. Ilöf. lifir við
kjör sem alment er álitið að ekki
séu hagstæð bókmentastarfsemi.
Hánn er mikinn hluta ársins á
sjónum við harða og erfiða vinnu,
stundum fyrir norðan, stundum
í Vestmannaeyjum.
Samt er enginn vafi á því, að
hann hefir suma mikilsverða
eiginleika sem skáld þarf að hafa.
Hann hefir skapandi afl. Hann
sér Sýnir og getur gert þær öðr-
um sýnilegar. En hann vantar þá
fágun sem mildari lífskjör gefa
sumum mönnum. Málið er mjög
Saanvinnuskólinn
1926—27.
Skólatíminn 7 mánuðir, frá 1.
okt. til aprílloka. Kenslugreinai':
Samvinnusaga, félagsfræði, hag-
fræði, verslunarsaga, verslunar-
löggjöf, verslunarlandafi’æði, bók-
færsla, reikningur, t verslunarreikn-
ingur, skrift, vélritun, íslenska,
danska, enska og fyrir iþá sem
þess óska sérstaklega byrjunar-
kensla í þýsku og frönsku.
í fjarveru skólastjórans tekur
Rannveig Þorsteinsdóttir í Sam-
bandshúsinu móti umsóknum og
svarar fyrirspurnurn skólanum
viðvíkjandi.
blandað, og smekkleysur allmarg-
ar víða í bókinni. En sé tekið til-
lit til þessara miklu galla, þá er
bókin fræðandi og merkileg. Hún
er sorgleg mynd af hinu nýja
gróðabrallslífi íslendinga eins og
það tíðkast í helstu verstöðvun-
um. Gróðinn er alt. Dugnaður
mikill með köflum, óg jafnvel
hreysti sýnd í daglegum athöfn-
um. En samhliða er takmarka-
laus fáfræði, lágur og auðvirði-
legar nautnir, smekkur, fágun og
raunar alt sem heitir menning
borið fyrir borð. Af því höf. hefir
ekarpa athugunargáfu, er bókin
beinlínis gagnleg. Hún bendir á
þá hættu sem vofir yfir menn-
ingu landsins, þar sem málið er
dregið niður í sorpið, þar sem vilt
-amkepni um lágan gróða fyllir
hugi mannanna. Jafnvel hinir
miklu formgallar bókarinnar sýna
hve erfitt er, jafnvel fyrir mann
með talsvei't frumlegri náttúru-
greind að njóta hæfileika sinna í
slíku umliverfi. J. J.
-e~
. Páll ísólfsson hélt hljómleika á
nýja orgelið í fríkiykjunni síðast-
liðinn sunnudag. Orgelið er hið
langbesta hljóðfæri, sem hefir
flutst hér til lands og er af allra
vönduðustu gerð, bæði hljómmik-
ið og hljómfagurt, enda kann Páll
fyllilega með það að fara, svo að
það nýtur sín vel í höndum hans.
Lögin voru öll leikin af snild,
svo ekki var unt að gera upp á
milli. Kirkjan ýmist fyltist hin-
um voldugustu tónum, eða það
var sem þeii' kæmu hvíslandi úr
fjarska.
Frú Erica Darbo óperusöng-
konan norska, sem hér hefir ver-
ið, söng1 nokkur lög og vakti
óblandaða aðdáun áheyrenda, eigi
síður en ;Páll með . undirleik sín-
um. Páll ætlar áð halda hér fleiri
eamskonar hljómleika og er það
hugmynd hans að ala upp ment-
aðan hljómlistarsöfnuð er skilji
verk hinna bestu tónskálda. R.
Síldarsalan. Atvinnumálaráðu-
neytið hefir tilkynt að einkasölu-
heimildin í lögum um sölu á síld
T
H.f. Jón Sigmnndsaon & Cn.
Svuntuspennur
Skúfhólkar,
Upphlutsmillur og
og alt til upphluts.
Trúlofunarhringarnir
þjóðkunnu. Mikið af steinhringum.
Sent með póstkröfu út um land
eí óskað er.
Jón Sigmnndsson guMsmiðnr.
Sími 383. — Laugaveg 8.
Sjó- og bruna-
vátrygginigar.
Símar:
Sjótrygg'ing .... 542
Brunatrygging’ . . . 254
Framkvæmdarstjóri . 309
Vátryggið
hjá
íslensku
félagi.
Samvinuan
3. og 4. hefti 1925:
Pétur Jónsson á Gautlöndum, íneð
tnynd. Ileima og erlendis (um inn-
lenda og erlenda samvinnu). Um veð-
lánsstofnanir. Snjóbílar, með mynd
(þeir bilar getu farið um snjó- og
vegleysur 15 km. á kl.st.). Stjórnmál
og steinolia (fyrri hluti) eftir Finn
Jónsson póstmeistara. pingstjórn eft-
it Hallgr. Ilallgrimsson meistara.
Kaupfélögin eftir prófessor Cli. Gide.
Byggingar með mynd af fyrirmynd-
ar sveitabæjum, einn eftir Finn Thor-
laeius, annar eftir Kristján Sigurðs-
son Akureyri, þriðji (Kárastaðir i
þingvallasveit) eftir Jóhann Krist-
jánsson. Kaupfélag Borgfirðinga
(svar og endursvar eftir Guðm. Jóns-
son á Skeljabrekku og J. J.). For-
stöðumenn samvinnufélaganna með,
myndum af porsteini Jónssyni Reyð-
arfirði, I-Ialldóri Ásgrimssyni, Ólafi
Metúsalemssyni og Arnóri Árnasyni.
Samvinnan kostar 4 kr. árg. Afgr.m.
Rannveig porsteinsdóttir, Sambands-
búsinu, Reykjavík.
TAPAST hefir steingrár hest-
ur, fimm vetra, stór og fallegur,
ómerktur. — Sá er kynni að verða
hans var, er vinsamlegast beðinn
að gera aðvart að Varmá í Mos-
fellssveit.
verði ekki notuð á þessu ári. Svo
fór um sjófei'ð' þá.
Vegna andláts Jóns Magnús-
sonar hafa Stjórnarráðinu borist
samúðarskeyti frá konungi vor-
um og mörgu erlendu stórmenni.
Jarðarför Jóns Magnússonar fór
fram í gæjr, að viðstöddu miklu
fjölmenni.
Veðurblíða hefir verið um alt
land nú upp á síðkastið. Sláttur
er að byrja sumstaðar á Suð-
vesturlandi og grasspretta ágæt.
Óðinn, strandvarnarskipið nýja,
kom tiþ Reykjavíkur 23. þ. m. og
er nú farinn í eftirlitsferð.
Ritstjóri: Tryggvi Þórhallsson.
Prentsm. Acta.