Tíminn - 24.07.1926, Qupperneq 3

TlMINN
129
snnnn
SniSRLiKi
IKZaxipfélagsstj órar I
Munið eftir því að haldbest og smjöri líkast er
„Smára“ - smjörlikí
Sendið því pantanir yðar til:
H.í. Smjörlíkísgerðin, Reykjavík.
Timburverslun
B
Símnefni: öranfuru.
Stofnað 1824.
Carl Lundsgade
Köbenhavn
Afgreiðum frá Kaupmannahöfn bæði stórar og litlar pantanir og
heila skipsfarmu frá Svíþjóð. — Sís og umboðssalar annast pantanir. |
Eik og* efni i þiifar til skipa.
lifaS á kyrlátu sveitaheimili, en
lilotið í vög-gugjöf hina látlausu
írásagnagáfu. — „Bókin mín“ er
til sóma íslenskri alþýðu.
Styðjið höfundinn með því að
kaupa bókina. —
Þorst. Konráðsson..
Frá Skeggstöðum.
í SvartárdaL
Húsfreyjan þar, Hólmfríður
Bjarnadóttir, ein af merkustu og
bestu konum Húnavatnssýslu, er
látin. Hún dó 19. mars þ. á., eft-
ir stutta legu, úr lífhimnubólgu.
Hólmfríður sáluga var fædd 25.
júlí ^ 1862, dóttir Bjarna bónda í
Stafni og Margrétar konu hans,
sem vai’ þekt kona hér í sýslu, að
skörungsskap, á sinni tíð.
— Hólmfríður giftist Sigvalda
Björnssyni 1886; hún var þá 24
ára, en hann 28 ára. Þau byrjuðu
búskap á Eiríksstaðakoti. Sagði
Sigvaldi mér, að þá hefði aleig-
an verið : 2 kýr, 3—4 hross og um
20 kindur. Hann var, elstur átta
systkina, er mistu föður sinn þeg-
ar Sigvaldi var 14 ára. Blómaár
hans fóru þá til þess að vinna og
hjálpa fátækri móður. Og ungar
stúlkur spunnu ekki silki úr
vinnu sinni fyrir 40 árum. Hólm-
fríður var líka greind, námfús og
bókhneigð, og reyndi að afla sér
þekkingar á ungdómsárum sín-
um. — Hvorugt hafði því góða
aðstöðu til að græða fé. Hólmfríð-
ur var mest í föðungarði. 2 ár
var hún hjá frú Ólöfu Hallgrímsd.
á Sauðárkróki, merkri konu.
Minnist hún þeirrar veru jafnan
sem ánægjulegrar og gagnlegrar
fyrir sig. Voru þær Ólöf jafnan
vinkonur síðan. — Má vel vera að
dvöl hjá fyrirmyndar húsfreyj-
um yrði enn ungum stúlkum ó-
dýrari og þó drýgri til þroska og
nytsamrar þekkinigar en skólaver-
an stundum reynist.
En þó efni þeirra Hólmfríðar
væru í byrjun lítil, búnaðist þeim
ágætlega. Heimili þeirra hefirum
mörg ár verð eitt hið besta þar í
dölunum, efnaheimili, svo þaðan
var ætíð styrks að vænta fyrir
sveit og einstaklinga. Heimili
friðar og ánægju, svo menn vildu
þar gjarna vera, enda skorti
ekki hér. Velgerða- og gestrisni-
heimili, svo þaðan fóru menn á-
nægðir jafnan.
Hlýleik andaði til gestsins frá
þeim hjónum báðum. Sigvaldi
bóndi hefir ánægju af að veita
gestum sínum og tala við þá, því
hann er vitur maður og áhuga-
samur um hverskonar alvörumál.
En sá friður og ilur og ánægja,
argerðinni og ósk um, að hann
tæki málið til alvarlegrar athug-
unar og beitti sér fyrir því, að
hið bráðasta yrði gefin út kenslu-
bók í kristnum fræðum, samkv.
tillögunni.
Á síðasta héraðsfundi, sem hald-
inn var að Þingeyrum sunnud. 13.
sept., vav prófastur spurður að,
hvað igerst hefði í þessu máli.
Vissi hann þá ekki til, að neitt
hefði gerst, en fyrirmælum fund-
arins kvaðst hann hafa framfylgt.
Og enn hefur ekki heyrst um
neina „vatnsins hræringu" hjá
hinuiil háu stjómarvöldum kirkj-
unnar. Væri þessi fundarákvæði á
Blönduósi eina röddin, sem borist
hefði kirkjustjórninni um kver-
málið, skyldi mig ekki undra þó
ekki yrði strax rokið upp til handa
og fóta; en það er nú yfir 20 ár
síðan farið var að hamra á þess-u
máli. í N. Kbl. og víðar hafa ver-
ið skrifaðar um það rækilegar
greinar. Það hefur verið -þaulrætt
á mörgum mannfundum, svo sem
héraðsfundum og prestastefnum
umlðin 20—30 ár, og altaf hefur
hljómað sama óskin og krafan
eins og á Blönduósfundinum.
Mörgum finst því það ekki ó-
sanngjörn krafa til biskups og
sem manni ætíð fanst liggja í
loftinu heima á Skeggstöðum,
mun þó fyrst og fremst hafa ver-
ið húsfreyjunnar verk. Það var
yndi Hólmfríðar sálugu að gera
mönnum gott og gleðja menn.
Þess vegna var hún svo óvenju
vinsæl kona og vel metin. Gest-
risni á Skeggjastöðum var svo
einlæg og yfirlætislaus; hún laut
öll að þörfum og liðan gestsins;
hún var svo gagnólík þeirri
„gestrisni“, sem er að gefa hús-
bændunum dýrðina og birtist í
plussi og stofustássi, íburði og
yfirlæti, sem engan gleður nema
— hógómagirnina.
Hjónasambúð þeirra Hólmfríð-
ar sálugu var jafnan talin fyrir-
mynd, og þau voru hamingjusöm
um mörg ár. Foreldrar Hólmfríð-
ar voru bæði hjá þeim til dauða-
dags. Þau eignuðust 6 börn, þrjár
dætur komust til fullorðinsára.
Fyrsti stóri skugginn féll á heim-
ilið 1913. Þá dó ein dóttir, Jóna,
tvítug stúlka, fríð og mannvæn-
leg. En í fyrra 25. júlí, dó önn-
ur dóttirin, Ólöf, ung kona, frá
tveimur sveinum komuigum. Það
var þungt mótlæti fyrir Hólmfríði
og mun hún ekki hafa náð sér
eftir það. Þau hjón tóku sveinana
höfuðmanna kirkjunnar, að þeir
færu nú að verða við óskum al-
þjóðar í þessu máli. Biskup vor
hefur sýnt mikinn áhuga í því
að rita sögu kirkjunnar, bæði
hinnar almennu og íslens-ku, og í
því að mæta á biskupafundum með
öðrum þjóðum. Hann hlustar þar
eflaust á margt vel hugsað og
; viturlegt. Við, sem heima s-itjum,
einangraðir og afskektir, vonumst
eftir að hann geri eitthvað af því
okkur arðberandi. Við væntum
þess líka, að hann hlusti eftir -því
sem við stegjum, þó ekki séum
hálærðir; við vitum þó eins vel
og hann hvar skórinn kreppir að.
Réttmætar kröfur verða hvort sem
er aldrei þagðar í hel. Biskup
vor hefur sjálfur margsinnis
dauðadæmt -þá guðfræðisstefnu
sem mótar kverin okkar. Hverju
ætlar hann og prestastefnan að
svara kröfum almennings um, að
börnin séu losuð við að læra dauða
dæmd fræði? Eg vænti þess fast-
lega að svarið verði ekki þögn.
En málinu verður að halda vak-
andi, hvert sem svarið verður.
Auðkúlu, 12. júní 1926.
Bjöm Stefánsson.
----o----
báða heim að Skeg-gstöðum, en
þeir nutu ekki ömmu sinnar leng-
ur en þetta. Þeir hafa mikið mist,
móður og ömmu á minna en ári.
Og eiginmaður og heimili eiga á
bak að sjá ágætri konu og hús-
móður.
E-g vona að „Tíminn“ flytji
þessi minningarorð um Hólmfríði
sálugu. Þau flytja um leið
kveðju til manns hennar, Sigvalda
bónda á Skeggstöðum, og votta
honum hluttekningu, ekki aðeins
frá einum vini hans í fjarlægð,
heldur frá öllum þeim, sem þektu
og möttu mikils hinar látnu
mæðgur allar.
Guð blessi minningu þeirra.
L. K.
---o---
Yfirlýsíngar.
I.
Valtýr Stefánsson ritstjóri
Morgunblaðsins hefir haldið því
fram í blaði sínu, að Jónas Jóns-
son alþm. hafi hagað sér mjög
ósæmilega gagnvart fermingar-
systkinum sínum, þegar hann, á-
samt þeim, gekk til spurninga fyr-
ir fermingu, hafi reynt að koma
illu af stað meðal þeirra með róg-
burði o. s. frv.
Við undirrituð fermingarsyst-
kini J. J. lýsum hér með V. St.
ósannindamann að nefndu ill-
mæli, og krefjumst þess, að hann
birti þessa yfirlýsingu okkar í
Morgunblaðinu og ísafold, sem
hann hefir áður notað til að flytja
illmælið um landið.
Ingibjörg Jónsdóttir.
Rósa Guðlaugsdóttir.
Guðfinna Sigurjónsdóttir.
Konráð Erlendsson.
II.
Valtýr Stefánsson ritstj. Morg-
unblað-sins, hefir í blaði sín-u Isa-
fold birt og látið hafa eftir bónda
úr Bárðardal, óhróðurssögu um
Jónas Jónsson alþm. frá Hriflu.
Er þar s-kýrt svo frá, að Jónas
hafi, þegar hann gekk til prests-
ins, til uppfræðslu undir fermingu,
gert sig sekan í illri framkomu
gagnvart fermingarsystkinum sín-
um.
Út af þessum staðlausa og ill-
kvittnislega söguburði hefir í tví-
gang verið skorað opinberlega á
Valtý að tilgreina sögumanninn.
I stað þess að svara, heldur hann
og aðrir ritarar blaða hans, áfram
að klifa á þes-sum illmælum.
Með því að við undirritaðir
bændur, sem allir vorum búsettir
í Bárðardal á þeim tíma, sem sag-
an á að hafa orðið til, erum þess
fullvissir, að óhróður þessi er með
öllu tilhæfulaus, en lítum hinsveg-
ar svo á, að Jónas Jónsson alþm.
eigi annað og betra skilið fyrir
starfsemi sína í þarfir bænda-
stéttarinnar, en að uppspunnum
óhróðri um hann sé látið ómót-
mælt, af þeim, sem best þekkja
til; viljum við því hér með lýsa
yfir því, að enginn okkar hefir
átt þátt í slíkum söguburði; jafn-
framt skorum við fastlega á sögu-
berann, Valtý Stefánsson, að til-
greina nafn heimildarmanns þess,
er hann þykist hafa fyrir sögu-
burði_ þessum.
Geti hann ekki orðið við þess-
ari áskorun, lýsum við undirritað-
ir bændur í Bárðardal hann ómerk
an að ummælum sínum, og teljum
slíkan söguburð honum mjög til
ósæmdar.
Páll Jónsson. Tryggvi Jónsson.
Stefán Jónsson. Guðni Jónsson.
Jón Marteinss. Eir. H. Sigurðss.
Jón Jónsson. Sigtr. Tómasson.
Tryggvi Valdimarsson
Sigurgeir Guðnas. Helgi Guðnas.
Friðrik Nikuláss. Baldur Jónss.
Jón Karlsson Sveinn Pálsson.
Haraldur Illugason
Tryggvi Guðnason.
----o-----•
Héraðsmótlð
við Þjórsárbrú.
Skýrsla og leiðbeiningar.
Eftir beiðni Bjarna skólastjóra
Bjarnasonar í Hafnarfirði fór eg
á mótið við Þjórsárbrú þ. 3. þ. m.
til að aðstoða við leika þá, sem
þar fóru fram.
Mótinu stjómaði Aðalsteinn
Sigmundsson, skólastjóri á Eyr-
arbakka, í fjarveru Sig. Greips-
sonar. Þar fluttu þeir erindi síra
Magnús Helgason, kennaraskóla-
stjóri, um alþýðumentun. Var
það sér-staklega athyglisvert er-
indi, sem óskandi væri að sem
flestir vildu leggja sér á hjarta,
— og framkvæmdarstjóri U. M.
F. I., Gunnlaugur Bjömsson, rit-
stjóri „Skinfaxa", um ungmenna-
félagsskapinn.
Á mótinu voru þessar íþróttir
þreyttar:
1. 100 metra hlaup:
A. Drengir 13—15 ára. Þrír
þátttakendur.
1. Ólafur Helgi Guðmundsson,
15 sek.
2. Guðjón Jónsson, 15,5 sek.
B. Unglingar 16—17 ára. Þrír
þátttakendur.
1. Hinrik Þórðarson, 13,2 sek.
2. Baldur Kristjánsson, 13,4
sek.
C. Fullorðnir piltar. Þátttak-
endur sjö.
1. Brynjólfur Gíslason, 12,3
sek.
2. Jón Gíslason, 12,3 sek.
2. 800 metra hlaup:
Þrír þátttakendur.
1. Magnús Haraldsson, 2 mín
29 sek.
2. Brynjólfur Gíslason, 2 mín
31 sek.
3. Glíma:
A. Unglingar 15—17 ára. Þátt-
takendur 6.
1. Hinrik Þórðarson, 4 vinn-
in-ga (+).
2. Ásmundur Eiríksson 4 vinn-
inga (-1-).
B. Fullorðnir. Þáttt. 6.
1. Gestur Guðmundsson 4 vinn-
inga (+).
2. Óskar Einarsson 4 vinninga
(-)•
4. Langstökk:
Þátttakendur 7.
1. Brynjólfur Gíslason, 5,73 m.
2. Hinrik Þórðarson, 5,22 m.
5. Hástökk:
Þátttakendur 4.
1. Jón Gíslason, 1,40 metra.
2. Brynjólfur Ketilsson, 1,38 m.
6. Sund:
Ca. 50 metr. Þátttak. 2.
Með hinni gömlu, viðurkendu
og ágætu gæðavöru
Herkulesþakpappa
sem framleidd er á verksmiðju
vorri „Dortheasmindeu frá því
1896 — þ. e. í 30 ár — hafa
nú verið þaktir í Danmörku og
^slandi.
ca. 30 milj. fermetra þaka.
Fæst alstaðar á Islandi.
Hiutafélagið
jii Uiladseiis firier
Köbenhavn K.
1. Brynjólfur Ketilsson.
2. Þórður Guðmundssonr á 50
sek. hvor.
Með því að eg ætla að þetta
berist hlutaðeigendum fyrir augu
og eyru, vil eg gera eftirfarandi
athugasemdir við þetta leikmót,
og leiðbeininigar fyrir þá um mót-
in í framtíðinni.
Þetta mót fór eftir atvikum
vel fram. En íþróttaafrekin eru
mjög lág. Eru orsakirnar sérstak-
lega tvær. Fyrst að íþróttamenn-
irnir æfa sig sárlítið og það, sem
þeir æfa, gera þeir reglulaust.
Þannig varð eg þess fljótlega
var, að þeir vissu flestir (eða
engir) ekkert í almennum leik-
reglum og höfðu því ekki æft eft-
ir þeim. Kom það þó sérstaklega
í ljós í stökkunum. önnur orsök-
in er sú, að leikvöllurinn er alls
ekki nógu vel gerður til þess að
hægt sé að ná þar nokkrum veru-
legum árangri. Hlaupabrautirnar
eru ósléttar, of mjóar og hallandi.
100 metra brautin of stutt og
hringbrautin þannig, að á henni
eru hvergi beinar línur; en það
gerir það að verkum, að hvergi er
hægt að renna fram hjá keppi-
naut nema með því að gera sjálf-
um sér óleik, og ekki hægt að
gera lokasprett á hlaupi; munar
þó oft miklu um hann. Fyrir
stökk er enginn staður á leikvell-
inum, sem á nokkum hátt er not-
hæfur.
Glíman var eina íþróttin, sem
virtist vera nokkuð æfð og eftir
reglum. Þó var auðséð að mjög
var það misjafnt. Yngri hópurinn
var miklu jafnbetri en sá eldri,
og iglímur hans fallegri. Þar var
þó einn piltur, sem varla virtist
kunna nokkur brögð, en hann