Tíminn - 11.09.1926, Blaðsíða 4

TlMINN
158_______________________________
Frh. af 1. sítfa,
lausar og svo þjóðnýtar, vill
íhaldsflokkurinn láta bera með
óeðlilega háum vöxtum, nokkuð
af töpum þeim sem verða á síld-
arútgerð og heildsöluverslun 1
kauptúnunum. Og ekki einungis
vill íhaldsflokkurinn þetta, heldur
dirfist hann að bregða þeim mönn-
um um „ölmusuhátt“ og metnað-
armorð“, sem halda fram rétt-
látum kröfum í þesisu efni.
Þetta eiga allir bændur á Is-
landi að festa sér í minni. Ótví-
ræðlega er skráður í aðalmál-
gagni íhaldsflokksins, hugsunar-
háttur flokksins í landbúnaðarins
garð.
Hver ert þú, íslenskur bóndi,
sem viðurkennir það réttlátt að
þú eigin, með háum vöxtuin af
láninu, sem þú tekur til að rækta
túnið þitt, ræsa fram mýramar,
girða tún og engi o. s. frv., að
borga hluta af töpunum sem
verða af sukkinu og óreiðunni
norður á Siglufirði, af ofvexti í
heildsöluverslununi í Reykjavík?
Hver ert þú íslenskur bóndi,
sem þolir að ekki sje gerður rétt-
látur munur á þeim verkum sem
þú vinnur til að bæta landið,
verkum sem næsta kynslóð og
kynslóðir hafa gagn af, og verk-
og 3 Englendingar — en undir
vernd Marokkósoldáns. — Þar
sem síðan hafa verið háðir sí-
feldir bardagar í Marokkó hefir
gremjan yfir þessu skipulagi
magnast á Spáni með ári hverju.
Þó að Spánverjar og Frakkar
þættust hafa útilokað uppreisnar-
mennina í Marokkó frá öllum sam
göngum varð reyndin jafnan önn-
ur. Þeir fengu altaf við og við ný
skotfæri og allskonar hergögn —
frá Tanger; þar gátu Spánverjar
engu eftirliti komið við. Ósigrana
í Marokkó telja Spánverjar Tan-
ger að kenna. Þeir telja, að þús-
undir spánskra hermanna hafi fall
ið fyrir vopnum sem komu frá
Tanger til uppreisnarmannanna.
Primo de Rivera hefir því áreið-
anlega meginhluta spönsku þjóð-
arinnar að baki sér, er hann
krefst þess að Tanger verði
spönsk borg. En það er alveg ó-
víst að það liggi laust fyrir að
fá kröfunni framfylgt. Englend-
ingar hafa hingað til ekki viljað
þola það, að hinum einstöku rík-
jum leyfðist að eiga land gegnt
Gibraltar. Með þeim eignarum-
ráðum fengist réttur til að reisa
þar vígi. En hingað til hefir Gi-
braltarvígið enska haldið vörðinn
í Njörfasundi og þar með ráðið
yfir siglingum um Miðjarðarhaf.
Verður áreiðanlega langsótt mál
fyrir Spánverja að fá þeirri niður
stöðu breytt.
í landhelgi, heldur einnig rétt til
þess að leggja aflann hér í land
og verka hann og flytja út, og
vitanlega hafa Grænlendingar
þennan sama rétt hér á íslandi,
ekki aðeins eftir okkar skilningi,
heldur einnig eftir skilningi Dana
á ríkisréttarstöðu þeirra.
Þar eð það er skýrt tekið fram
í 6 gr. að báðir hafi rétt til fisk-
veiða hvor í annars landhelgi, án
tillits til hvar þeir eru búsettir
í Grænlandi hafa rétt til veiða í
landhelgi þar og til þess að leggja
þar upp fisk og verka, höfum við
þennan sama rétt eftir skilningi
Dana á réttarstöðu Grænlands,
sbr. orðin: „án tillits til hvar þeir
eru búsettir".
öllum dönskum borgurum var
heimilt að veiða í landhelgi Græn-
lands, þar til það var bannað öll-
um öðrum en Grænlendingum,
með dönskum lögum í fyrra. En
um þau lög varðar okkur ekkert,
því þau koma í bága við skýlaus-
an staf sambandslaganna, sem er
milliríkjasamningur, þ. e. þjóða-
réttur. En fyrir þjóðarétti verða
landslög allra ríkja að víkja“.
X.
-----o-----
Frjónavélar.
Yfir 50 ára reynsla hefir sýnt og sannað að „Brittannia“
prjónavélarnar frá Dresdner Strickmaschinenfabrik eru öllum
prjónavélum sterkari og endingarbatri. Síðustu gerðimar eru með
viðauka og öllum nýtísku útbúnaði.
Flatprjónavélar með viðauka, 80 nálar á hlið, kosta kr. 425,00.
Flatprjónavélar með viðauka, 87 nálar á hlið, kosta kr. 460,00.
Hringprjónavélar, 84 nála, með öllu tilheyrandi kr. 127,00.
Allar stærðii’ og gerðir fáanlegar, nálar og aðrir varahlutir út-
vegaðir með mjög istuttum fyrirvara. Sendið pantanir yðar sem fyrst
til Sambandskaupfélaganna. í heildsölu hjá
Sambandi ísl. samyinnufélaga.
AÐLYF.
Eins og að unadanförnu útvegum vér beint frá verksmiðjunum
Mc. Dougalls
Coopers
Barratts
Hreins
með bestu kjörum sem hægt er að bjóða.
Samband ísl. samyinnufélaga.
baðlyf
H.f. Jón Sigmundsson & Co
Til gagns og gamans.
Nú fer veturinn í hönd með löng, dimm og döpur kvöld. Þá
þurfa allir að eiga góðar bækur, sem lyfta huganum og víkka sjón-
deildarhringinn, jafnframt því, sem þær stytta löngu og dimmu kvöld-
in og veita gleði og ánægju inn á heimilin. — Þessar bækur fást hjá
öllum bóksölum:
Kveðjur, kvæði eftir Davíð Stefánsson frá Fagraskógi, ób. kr.
7.00, ib. 8,50, á betri pappír 10,00 og í alskinni kr. 20,00.
Uppsprettur, kvæði eftir Halldór Helgason, ób. 7,50, ib. 9,00.
Ljóðmæli eftir Guðm. Bjömsson sýslumann, ób. 7,50, ib. 9,00.
Glampar, ljóð eftir Grétar Ó. Fells, ób. 7.00.
Nokkrar stökur Gísla Ólafssonar frá Eiríksstöðum, ób. 2,00.
Heilög kirkja, sextug drápa eftir Stefán frá Hvítadal, skraut-
prentuð, vönduð útgáfa, heft 1 karton kr. 2,00.
Órar, kvæði eftir Hannes Guðmundsson. Þessari bók ættu allir
ijóðelskir menn að kynnast, ób. 3,00, ib. 4,50.
Veður öll válynd, þættir að vestan, eftir Guðm. Gíslason Hagalín,
ób. 4,50, ib. 6,50.
Sögur eftir Helga Hjörvar. Bók þessi kom út í fyrrahaust og er
nú nærri uppseld, aðeins fá eint. óseld, ib. 7,75.
Abdallah, eða fjögra laufa smárinn, eftir A. Labouley, göfgandi og
spennandi Austurlensk skáldsaga, í þýðingu eftir Sig. Kristófer Pét-
ursson, ób. 7,75, ib. 11,75.
Dulmætti og dultrú, eftir Sig. Þórólfsson. Bók þessi skýrir frá
ýmsum dultrúarstefnum á ýmsum tímum og þeim áhrifum sem dul-
trú og dulspeki hafði á samtíð sína, mjög fróðleg bók, ób. 5,00.
Jafnaðarsteínur, eftir Sig. Þórólfsson. I þessari bók eru raktar í
sundur ýmsar stefnur, sem uppi hafa verið á öllum öldum, til samanr
burðar við jafnaðarstefnuna eins og hún er nú í heiminum, ób. 3,00.
Um saltan sjá, eftir V. Rasch, sönn æfisaga sjómanns, frá því
hann er skipsdrengur þar til hann er orðinn stýrimaður. Góð og göfg-
andi bók fyrir a 11 a, einkum sjómenn, ób. 6,50, ib. 5,80.
Skjóna, eftir Einar Þorkelsson, falleg dýrasaga, sem aliir hesta-
vinir verða að eiga, ób. 1,00.
Haustrigningar, gamanleikur (revy), sem leikinn var í fyrravet-
ur, við mikla aðsókn, 3,00.
Eldvígslan, gamanleikur (revy), sem leikinn var síðastliðinn vet-
ur, við enn meiri aðsókn, 2,50.
Bréf til Þorbergs, ádeilurit á Bréf til Láru, 0,75.
Gjaldþrot og réttvísi, ádeilurit, eftir R. P. Leví 1,00.
í haust koma þessar bækur á markaðinn:
Ferfætlingar, fimm dýrasögur eftir Einar Þorkelsson, með teikn-
ingum eftir Ríkharð Jónsson, ób. 5,00, ib. 6,50.
Ástir, tvær ástasögur eftir S. Melax.
Kóngsdóttirin fagra, æfintýri eftir Bjama M. Jónsson, handa
börnum, með 25 myndum eftir Tryggva Magnússon.
Fjórtán dagar hjá afa, heilbrigðis- og hollustureglur fyrir böm,
eftir Árna Ámason lækni, með 14 teikningum eftir Bjöm Bjömsson.
Munkamir á Möðruvöllum, leikrit í 3 þáttum, eftir Davíð Stef-
ánsson frá Fagraskógi.
Bí, bí og blaka, kvæði eftir Jóhannes úr Kötlum.
Bækur eru þinn besti vinur. Viljirðu eignast góðan vin, þá
kauptu góða bók.
Ofantaldar bækur fást hjá öllum bóksölum og hjá aðalútsöl-
unni, sem er hjá
Prentsm. Acta h.f., Rvík.
leysinu „svindlaranna“ við sjó-
inn?
Hver ert þú íslenskur bóndi sem
þolir, að þá er rökvíslega er sýnt
fram á að landbúnaðarlán til far-
sælla framkvæmda, eigi ekki með
óeðlilega háum vöxtum að bera
tap af mistökum kaupstaðabú-
anna, að þá sé kallað að bænda-
stéttin sé „ölmusulýður“ og á
henni eigi að fremja „metnaðar-
morð“?
í fyrri daga gerðu íslenskir
bændur hark að Krók-Álfi á
Hegranesþingi, drápu Smið And-
résson og mótmæltu einróma á
þjóðfundinum, er þeir fundu sér
misboðið.
Nú er með öðrum vopnum veg-
ið. Með því að beita sínu pólitíska
valdi, á bændastéttin íslenska að
svara þeim hugsunarhætti sem
Ihaldsflokkurinn opinberar í aðal-
málgagni sínu. Gefst til þess
fyrsta tækifærið í haust, en enn
betur næsta haust.
— /Verður í næsta blaði vikið
að síðari ákæruatriðum Ihalds-
flokksins í Framsóknarflokksins
garð út af landbúnaðarmálunum:
tillögunum um fjölgun býlanna í
sveitum og frumvarpinu um til-
búinn áburð.
— Hinn 26. f. m. fór fram úr-
slita atkvæðagreiðsla um það í
þýska þinginu hvort Þýskaland
skyldi ganga í þjóðabandalagið.
Kommúnistamir báru fram til-
lögu um að Þýskaland gengi ekki
í bandalagið og greiddu þeirri
tillögu allir atkvæði. Og með
þessari Kommúnistatillögu, um
stærsta málið á dagskrá þýsku
þjóðariiuiar, greiddu einnig at-
kvæði helstu leiðtogai’ hinna
römmustu Ihaldsmanna þýsku.
Er holt fyiir Íhalds-Mogga ís-
lenska að athuga þetta.
— Mjög þektur maður dansk-
ur, íhaldsmaður, kom til Lenin-
grad, sem áður hét Pétursborg,
fyrii- skömmu, og segir, meðal
annars, þessai’ sögur af því sem
fyrir augun bar: Honum fanst
einkum til um fátæktina í borg-
inni. Vel búinn maður sást varla
á götunum, og sjaldgæft var að
sjá menn „með hvítt um hálsinn“.
Launakjörin, sem almenningur á
við að búa, eru lág, en hins veg-
ar allmikil dýrtíð. Ríkið á húst-
in og vísar mönnum á húsnæði.
Leigan er mishá, eftir tekjum
leigjandans. Verkamenn borga
mun lægri húsaleigu en opinber-
ir starfsmenn, og kaupmenn enn
hærri. Mikill hrörnunarblær eryf-
ir húsum og götum. En hins veg-
ar var alstaðar mikið fjör og líf
á ferðum. — Fólkið virtist
vera ánægt, hjálpfúst og góð-
gjarnt, eins og Rússai’ eru jafn-
an. Mönnum var frjálst að fara
hvar sem var. Einkum var mikið
um að vera alstaðar þar, sem
hægt var að baða sig. Skipulag
var gott á götum úti. Sporvagn-
ai-nir voru ágætir. Konur stýrðu
vögnunum. Það var dýrt fyrir út-
lendinga að búa á gistihúsunum.
Á skemtistöðunum voru aðallega
útlendingar og opinberir starfs-
menn og konur með þeim. Voru
þær bæði fríðar og snyrtilega bún
ar, en þær voru klæddar í ódýra
baðmullarkjóla. Hinir opinberu
starfsmenn hafa ráð á að halda
sig ríkmannlegar en allur almenn-
ingur, en engu að síður voru þeir
klæddir í ódýr föt.
-----o----
Höfundur greinarinnar: „1-
þróttanámsskeið", í síðasta blaði,
sem undirrituð er: B. J., er ekki
Bjöm Jakobsson leikfimiskenn-
ari.
íþróttanámsskeið I. S. 1. og
U. M. F. í. á áð byrja hér 1.
nóvember n. k. ef næg þátttaka
fæst. Umsóknarfrestur hefir ver-
ið framlengdur til 15. október, og
er þess vænst að sem flest félög
sendi menn á þetta námskeið.
----------------o----
Jeg undirrituð kenni eins og að
undanfömu að taka mál og sníða
allskonar kvenfatnað eftir nýj-
ustu tísku.
Herdís Brynjólfsdóttir,
Sími 324. Skólavörðust. 38.
Ritstjóri: Tryggvi Þórhallsson.
Prentsm. Acta.
Ágætir erfiðisvagnar, ásamt vönd-
uðum aktýgjum, ódýrara en áður.
Hin margeftirspurðu handvagna-
hjól komin aftur. Reiðtýgi og alt
tilheyrandi. Lækkað verð. Pantan-
ir afgreiddar út um land. —
Símnefni „SLEIPNIR".
Laugaveg 74. Sími 646.
Millur
og alt til upphluts
sérlega ódýrt.
Skúfholkar
úr gulli og silfri.
Sent með póstkröfu
út um land ef óskað er.
Jón Sigmundsson gullsmiður.
Sími 388. — Laugaveg 8.
Skólasöng’var
með þrem samkynja röddum
eftir
Friðrik Bjarnason.
— Fæst h j á bók sö 1 um. —
Beislisstangir, ístöð, keirslumél
og reiðbeislamél (gúmmí og jám)
selst ódýrt í heildsölu og smásölu.
Símnefni: „SLEIPNIR“
Laugaveg 74. Sími 646.
Sjó- og bruna
vátryggíngar.
Símar:
Sjótrygging’ .... 542
Brunatrygging . . . 254
Framkvæmdarstjóri . 309
Vátryggið
hjá
íslensku
félagi.
Samvinnuskólinn
1926—27.
Skólatíminn 7 mánuðir, frá 1.
okt. til aprílloka. Kenslugreinar:
Samvinnusaga, félagsfræði, hag-
fræði, verslunarsaga, verslunar-
löggjöf, verslunarlandafræði, bók-
færsla, reikningur, verslunarreikn-
ingur, skrift, vélritun, íslenska,
danska, enska og fyrir þá sem
þess óska sérstaklega byrjunar-
kensla í jþýsku og frönsku.
I fjarveru skólastjórans tekur
Rannveig Þorsteinsdóttir í Sam-
bandshúsinu móti umsóknum og
svarar fyrirspumum skólanum
viðvíkjandi.
SYIPA tapaðist á Þjórsármót-
inu 11. júlí s. 1. Var merkt H. 'S.
með gotnesku letri. Finnandi geri
aðvart á Kárastíg 3 Rvík.
TAPAST hefir grábíldótt for-
ustuær, aðkeypt norðan úr Mý-
vatnssveit í Þingeyjarsýslu.
Mark, hægra eyra: hálftaf aftan,
biti framan. Vinstra eyra: tví-
stýft framan, biti aftan. Brenni-
mark á hægra horni: HII. Var
með bjöllu í vinstra homi. Lamb-
ið er að líkindum mislitt. Sá er
kynni að verða kinda þessara
var, er vinsamlegast beðinn að
iselja þær ekki, en gera mér að-
vart, sem fyrst, gegn ómaka-
launum.
Einar Bjömsson Bessastöðum
í Miðfirði, Húnavatnssýslu.
(Næsta isímstöð: Melstaður).