Tíminn - 26.03.1927, Qupperneq 3

flinxv
51
T. W. ZSuch
(Iiitasmidja Bnchs)
Tietgensgade 64. Köbenhavn B.
LITIR TIL HEIMALITUNAR:
Demantssorti, hrafnssvart, kaatorsorti, Parísarsorti og
allir litir, fallesrir og sterkir.
TIL HEIMANOTKUNAR:
Gerdnft „Fermenta", eggjaduft, ávaxtadropar, soya,
matarKtir, „Sun“-skósvertan, ,,ökonom“-skósvertan, sjáf-
vinnandi þvottaefnið „Persil", „Henko“-bl»sódinn,
„Dixin“-sápuduftið, „Ata“-«kúriduftið, kryddvörur, blámi,
akilvinduolía o. fl
Brúnspósn.
LITARVORUR:
Anilinlitir Catechu, blásteinn, brtSnspónslitir.
GLJALAKK:
„Unicum“ á gólf og húsgögn. þomar vel. Ágæt tegund.
HOLLENSKT EXPORT KAFFI-SURROGAT:
Besta tegund. hreint kaffibragð og ilmur.
Fæst alstaðar á íslandi.
AVNEM0LLEN
KAUPMANNAHBFN
mælir með sínu alviðurkenda rúgmjöli og hveiti.
Meiri vörugæði ófáanleg.
S.I.S. slciftir eingöngn -vi<3 olclcujr.
Seljutn og mörgum öðrum íslénskum verslunum.
Kjöttunnur,
L. Jacobsen,
Köbenhavn
Símn.: Oooperage
Valby
alt til beykisiðnar, smjörkvartel o. s. frv. frá stærstu beykissmiðjum
i Danmörku, Höfum í mörg ár selt tunnur til Sambandsins og margra
kaupmanna.
komu kæliskipsins rofar fyrir
tímamótum í íslenskum landbún-
aði. Er það að sjálfsögðu von
allra þeirra, sem sveitunum eru
hollir, að skip þetta reynist vel
og fleira fari á eftir, það er verða
megi til viðreisnar atvinnuvegi
bænda.
Jarðarför Sveinbjörns Svein-
björnssonar. Lík Sv. Sveinbjöms-
sonar var flutt heim með Brúar-
fossi. Stúdentar Háskólans fóru í
skrúðgöngu til skips, veittu kist-
unni viðtöku og báru hana til
kirkjunnar. Það var á mánudag.
Á þriðjudag fór jarðarförin fram.
Geysimikill fjöldi fólks var við-
staddur. Stúdentar stóðu heiðurs-
vörð um kistuna, en 50 konur
mættu í skautbúningnum ís-
lenska. Leikin voru lög, er hinn
látni hafði sjálfur samið og at-
höfnin í kirkjunni lauk með því
að sunginn var þjóðsöngurinn Ö,
guð vors lands. Sr. Friðrik Hall-
grímsson flutti ræðu og beihdi
m. a. nokkrum orðum á ensku
til ekkjunnar.
Var athöfnin hátíðleg, enda hér
til moldar borinn sá maður, sem
um áratugi hefir valdið meiri
hrifningu 1 hugum þjóðarinnar en
flestir aðrir.
Færeysk fiskiskúta fórst 21. þ.
m. með sviplegum hætti. Sigldi
annað færeyskt fiskisMp á hana
í myrkri. Var þegar augljóst, að
skipið mundi sökkva og gaf skip-
stjórinn hinu skipinu merM, en
það sigldi burt eigi að síður. 16
skipverjar komust í skipsbátinn.
en aðrir 6 hugðust að bjargast í
öðrum minni bát. En óvíst er
hvort þeir hafa nokkumtíma kom
ist í hann. A.m.k. hefir þeirra eigi
orðið vart og hafa þeir áreiðan-
lega farist. Skipið sökk þegar, en
bátverjar hröktust til og frá á
annan sólarhring. Lést einn
þeirra af kulda og vosbúð. Að
lokum bjargaði þeim annað fær-
eyskt skip og flutti þá til Vest-
mannaeyja.
SMpstjórinn vildi ekkert full-
yrða um það, hvert sMpið hefði
verið, það, er slysinu olli, en
taldi það þó víst, að þaðhefði
verið færeyskt.
Afbragðs afli er alstaðar við
Reykjanes, en tregur í Vest-
mannaeyjum þessa viku.
Bólusetning við kíkhósta hefir
verið reynd -í Rvík og Hafnar-
firði. En landlæknirinn telur, að
hún komi að engu liði og taki
þau böm eigi síður veiMna, er
bólusett hafi verið.
þessar sem að mestu hafa sokMð
í tekjuhallaframleiðslu margra
íhaldsforkálfanna, vom að kom-
ast yfir á þeirra bak, eins og
annara borgara landsins, sem
eitthvað hafa að missa. Mótstað-
an gegn frv. varð til þess að nú
veit þjóðin hvar komið er, og
getur vitað ef hún vill hverir
hafa „rétt viS fjárhaginn" á
þann hátt að miljónalán verði
að taka annaðhvort ár til að
fljóta. Hér eftir er með öUu
óhugsandi að nokkur landstjóm
álíti sér fært að taka lán á bak
við þingið. Mætti og svo fara að
borgumm landsins þætti sér nóg
boðið. Þjóð sem ekM er nema
100 þús. en er farin að skulda
tugi miljóna erlendis þarf ekM
að reikna sjálfstæðis- og fram-
tíðarvonimar mjög hátt.
Magnús Kristjánsson hefir
fengið samþykta tiU. um að rann -
sökuð verði skilyrði fyrir því að
sett verði upp síldarbræðslustöð
á Norðuriandi er vinni með sam-
vinnuskipulagi, þ. e. að allir sem
leggja þar síld inn fái sannvirði
vörunnar eftir því sem hún selst
erlendis. Vakir það fyrir M. Kr.
að gera iðju þessa innlenda og
arðsama fyrir landið í stað þess
að hún hefir fram að þessu ver-
ið til tjóns fyrir landið.
Jónas Kr. hefir reynt að koma
fram málsvöm í þinginu gegn
hinum almenna áfellisdómi er
Hreinn Pálsson frá Hrísey
söng hér í bænum 22. þ. m. við
góðan orðstýr.
Kapptefli háðu Mentaskólanem-
endur í Rvík og nemendur Gagn-
fræðaskólans á Akureyri fyrir
riokkru. Veitti nemendum Gagn-
fræðaskólans betur í þeirri við-
ureign. Áður hafa þeir unnið a.
m. k. 2 taflfélög nyðra, og má
af þessu draga, að þeir séu tafl-
menn góðir. Um síðastUðna helgi
tefldu þeir við stúdenta Háskól-
ans, en tími vanst eigi til að ljúka
taflinu og því óvíst um úrslitin.
Flatningsvél hefir GísU John-
sen útgerðarmaður í Vestmanna-
eyjum fengið nýlega og hefir
hún verið reynd nú í vertíðinni.
Er vél þessi fundin upp af þýsk-
um manni er Heckel heitir. Flet-
ur hún ca. 1000 fiska á kkstund.
og vinnur verMð vel að dómi
þeirra, sem séð hafa, betur en al-
ment er hægt að gjöra með
venjulegri aðferð. Sama er, hvort
fiskurinn er stór eða smár. —
Gjört er ráð fyrir, að farið verði
að reyna vélrna á togurunum.
Bæjarstjórnin á Akureyri hefir
samþykt að áfrýja til Hæsta-
réttar máhnu við Mæðaverk-
smiðjuna „Gefjunn“. En undir-
réttardómur féll, eins og fyr var
skýrt frá hér í blaðinu, verk-
smiðjunni í hag.
Stórstúkan heldur aðalfund
sinn 9. júní n. k.
Leikfélag Reykjavíkur. Þrjátíu
ár eru liðin á þessiun, vetri síð-
an Leikfélag Reykjavíkur var
stofnað. Verður það á enga vog
vegið hve miMa ánægju og menn-
ingu það hefir fært bæjarbúum
og þeim er til bæjarins hafa
komið.
I þessari viku mintist félagið
afmæUsins með sýningu leikrita
fjögur kvöld í röð, og var sýnt
sitt leikritið í hvert sinnið: Æf-
intýri, Afturgöngur Ibsens, Þrett-
ándakvöld eftir Shakespeare, og
Á útleið. Hefir það aldrei verið
gjört hér fyr að leika fjögur
löng leikrit hvem daginn eftir
annan og ber hinn gleðilegasta
vott um auMnn þrótt Leikfélags-
ins og hinn mesta dugnað. Hafa
sýningarnar og yfirleitt verið
bæði félaginu og einstökum leik-
endum til sóma. En fyrir hinn
unga leikstjóra, Indriða Waage,
sem jafnframt er einn aðaUeik-
andinn öll kvöldin, eru þessi
leikkvöld þó einkum til sóma;
ber það af hve miMnn áhuga
hairn hefir sýnt við þetta starf
hann verður fyrir út af fram-
komu sinni að vilja mæla stéttaiv
bræður sína undan sekt, og em-
bættamissi um lengri eða skemri
tíma, ef þeir eru druknir að
störfum í þágu almennings. Þann-
ig tókst ekki að fá bundið um
beinbrot í einu kauptúni fyrir
það að héraðslæknirinn var út úr
drukMnn í 12 tíma eftir að kom-
ið var með sjúklinginn í þorpið.
Halldór Steirisen mun hafa grun-
að að afsakanir Jónasar yrðu
hvorM til að auka hróður hans
eða íhaldsmannanna hinna sem
vildu vernda rétt trúnaðarmanna
þjóðfélagsins til að vera fulUr
við embættisstörf. Jónas Kr. taldi
að flm. ölvunarfrv. hefðu lagt
„fellu“ fyrir Sauðárkrókslækni.
Þá þótti forseta nóg komið af
svo góðu hjá Jónasi lækni, og
sMpaði honum að hætta. Heyrst
hefir að stjóm Reglunnar heimti
að J. Kr. geri opinberlega grein
fyrir meðhaldi sinn með „fyll-
iríi“ embættismanna, og kvað sú
játning eiga að birtast í Templ-
ar, til eftirbreytni fyrir þá
templara, sem síðar kynnu að
vilja afla sér kjörfylgis með lof-
orðum í áfengismáUnu.
Titan er kominn gegnum 2.
umræðu í Nd. ólafur Thors safn-
ar nokkru Uði í íhaldsflokknum
móti máUnu. Mun konum þykja
óvíst að jarðir þeirra feðga í
Mosfellssveit gæfu sama arð af
og að verðleikum létu áhorfend-
ur honum í té hina mestu samúð.
Mun það vera samhuga ósk bæj-
arbúa, að Leikfélagi Reykjavík-
ur megi sem best famast. Hefir
það og vafalaust aldrei fyr átt á
að skipa jafnmörgum og góðum
kröftum og nú.
Guðmundur Kamban ætlar að
sýna 2 leikrit eftir sjálfan sig
mjólkursölu og nú, ef jámbraut
kæmi austur fyrir heiði.
Litla og ljóta frv. ó. Th. um
að koma bílaskattinum yfir á
notendur vörubíla sýnist á góðri
leið með að stranda í nefnd í
Nd., þar sem tveir þingmenn
fyrir Rvík eiga sæti. Munu þeir
gera ráð fyrir, að þeim yrði lít-
ið þakkað við kosningar að gera
luksusbíla að mestu skattfrjálsa,
en íþyngja þeim flutningatækj-
um sem vinna að framleiðslunni.
Tvö merkileg hneykslismál bar
landsstjómin fram í vetur, sem
lítt hefir farið orð af. Annað
gekk út á að drepa þann vísi til
innlends iðnaðar, sem hér er að
vaxa, t. d. kaffibætisgerðina með
því að leggja svo háan toll á
hráefnin, er inn þarf að flytja,
að framleiðslan borgaði sig ekki
Hafði fyrverandi eiganda kaffi-
bætisverksmiðjunnar verið hótað
slíkum tolli. Sá sem það gerði
var einn af eigendum Mbl., sem
grætt hefir til muna á að flytja
inn erlenda kaffirót. Stjómin
mun hafa viljað efna loforðið.
Hitt málið er að veita ólærðum
mönnum rétt til að stýra sMpum.
Mætti svo fara að Ámi frá
Höfðahólum eða Páll frá Þverá
fengju fyrir milligöngu Lárusar
Jóhannessonar heimild hjá Magn-
úsi Guðmundssyni til að stýra
Gullfossi og Goðafossi framvegis.
— Hefir Magnús áður veitt
innan skamms. Bæjarstjóm
Rvíkur hefir samþykt að veita
1000 kr. til leiksýninga þessara.
Leikrit þau, sem hér er um að
ræða, era: „Vér morðingjar“ og
„Sendiherrann frá Jupiter". Það
síðamefnda hefir eigi verið sýnt
áður.
Fulltrúar félags norrænna
hjúkrunarkvenna koma hingað til
nokkrar slíkar undanþágur frá
gildandi lögum, fyrir atbeina
Lárusar. Nú vildi ráðherra gera
þetta liðlegra og fá fuUa heim-
ild til að hunsa sérþekkingu í
skipstjórn. En er hinir lærðu
skipstjórar vissu þetta urðu þeir
óðir og uppvægir, héldu mót-
mælafundi, skrifúðu öllum þing-
mönnum ítarlegt bréf um það,
hvílíkt glapræði væri hér á ferð-
inni. Talið er að skipstjórar hafi
haft nokkum viðbúnað að sigla
öllum flotanum inn á hafnir sömu
vikuna og gefa Magnúsi og Lár-
usi tækifæri til að „afmunstra“
alla lærða skipstjóra 1 einu og
setja gæðinga Magnúsar Guð-
mundssonar og Lámsar í stað-
inn. Þegar hér var komið sög-
unni fór stjóminni ekki að lítast
á blikuna og mun ætla að láta
undan mótstöðunni. HvorM Sig-
urjón eða ólafur Thórs munu
hafa verið fúsir að færa fram
lögvamir í málinu að fordæmi
Eyjólfs Bölverkssonar. Má búast
við að stjómin sjái þann kost
vænstan að grafa þennan útburð
hjá herfmmvarpinu og þriggja
ára reglunni.
Þau undur gerðust á fimtu-
daginn að Jónas Kr. yfirgekk öll
„met“ um vesælmensku á þingi,
sem einstakir samherjar hans
hafa áður sett. Hann var fyrsti
flm. að till. um að skora á stjóm-
na að veita Akureyrarskólanum
lands í sumar. Bæjarstjórnin í
Reykjavík hefir veitt félagi ísl.
hjúkrunarkvenna 1500 kr. styrk
til að taka á móti þeim.
Jarðarför Forbergs landsíma-
stjóra fór fram 17. þ. m. að við-
stöddu fjölmenni.
Sóttvörnum gegn inflúensunni
er nú ákveðið að hætta Hefir
verið óánægja einkum í Vest-
manneyjum yfir hindrunum er
þær hafa valdið.
---o---
SamYinnumál.
Sláturfélagið í Reykjavík er
stærsta samvinnufyrirtæM á
Suðurlandi. Það er nú um 20
ára gamalt, en þrátt fyrir þessa
reynslu, er hróðri þess alls ekki
haldið á lofti sem vert er. Marg-
ir af félagsmönnum Sláturfélags-
ins hafa ekki glögga hugmynd
um hvað félagið er búið að gera
fyrir stétt þeirra og landsfjórð-
ung.
Það er ánægjulegt að heim-
sækja aðalheimili Sláturfélagsins
í Reykjavík. Fjrrst og fremst eru
þar hin bestu tæM til að slátra
fé og stórgripum. En auk þess á
félagið miMð kælihús, sem bygt
var laust fyrir stríðið. Er það í
mörgum hólfum, og nú um miðj-
an vetur meir en hálffult af
kindarskrokkum og rjúpum. Kæli-
vélaraar halda við jöfnu frosti
allan ársins hring og kjötið frýs
á skömmum tíma. Má hlaða
skrokkunum, umbúðalausum, frá
gólfi og upp að lofti. Með því
að byggja Sláturhúsið urðu Suim-
lendingar brautryðjendur um
hreinlega meðferð kjötsins við
slátrun. Með því að byggja kæli-
húsið stigu sunnlensMr bændur
annað sporið. Vegna kælihússins
geta þeir geymt feiknamikið af
nýju kjöti frá hausti og fram: á
sumar, og á þann hátt trygt
bændum fastan og öruggan
markað í landinu sjálfu.
Þriðja sporið hefir Sláturfé-
lagið stigið með því að koma upp
niðursuðu á kjöti og fisM, og
hefir sú iðja reynst vel, þótt
ekM sé hún enn reMn í stórum
stíl. Félagið á fullkomin áhöld til
að gera dósir og ganga svo frá
öllu, eins og best má verða fyrir
iðnaðinn. Allar byggingar fé-
lagsins til slátrunar, kælihúsið
og niðursuðuverksmiðjan .eru 1
húsaþorpinu.
rétt til að útskrifa stúdenta. En
þegar M. Guðm. húsbóndi hans
kom með tylliástæður gegn mál-
inu, snérist Jónasi Kr. undir eins
hugur, og drap málið með at-
kvæði sínu. Ef hann hefði hegð-
að sér eins og hingað til hefir
gerst um þingmenn í öllum lönd-
um, og greitt atkvæði með því
máli er hann hafði flutt, mundu
22 hafa verið með en 20 á móti,
og málið unnið. 1 stað þess féll
það með 21 gegn 21. Virðist vera
hér í uppsiglingu meiriháttar
hneykslisathæfi af hálfu kyrr-
stæðra og forpokaðra embætlinga
í Reykjavík. Þeir vilja með öllu
móti draga sveitapiltana utan af
landi hingað til bæjarins, í and-
rumsloft mentaskólans og þá
sérstökn viðbúð, sem þar hefir
lengi verið milli kennara og
nemenda. Þeir virðast vilja gera
alt til að spilla því, að fátæMr
efnismenn geti numið undir há-
skólanám á Akureyri. M. Guðm.
sýnist hafa pantað mótmæli hjá
rektor mentaskólans, sem ekkert
kom málið við. Háskólaráðið
klofnaði um málið. Guðm. Thor-
oddsen og Guðm. Hannesson vildu
veita Akureyri prófrétt, og taka
við stúdentum þaðan, en á móti
mæltu Sig. Sivertsen, Ágúst og
ólafur Lárusson. ÞyMr margt
benda til að hér sé nýtt Vífils-
staðamál á ferðinni. J. J.