Tíminn - 01.10.1927, Qupperneq 4

166
TIMINN
Framh. af 1. aíöu.
skipin hafi verið fyrir norðau.
Eítir því var óhugsandi að koma
skipunarbréíunum með pósti.
Eítir því sækja allh- starfsmenn
Iandsins sjáifir skipunarbréf sín
tii iieykjavikur.
En afgiöp M. G. í þessu máli
eru ekki hérmeð öli taiin. Annan
eða þriðja daginn eftir að M. G.
hafði horíið úr. stjómarráðinu lá
þykkur skjalabunki á skrifborði
mínu til undirskriftar. Efst lá
skipunarbréí skipstjórans á
Óðni, og honum þar ákveðin 12
þús. kr. árslaun. Þarna voru þá
öll varðskipsembættin í einum
hóp. Eg hafði enga skipun gefið
til að aigreiða málið. Ekki sagt
eitt orð um að skipstjóramir
ættu hvor um sig að fá meir en
3000 kr. árl. fram yfir það sem
lögin sögðu. M. G. hafði vanrækt
að veita embættin í alt sumai',
en skilið við alt undirbúið fyrir
eftirmanninn fyrstu dagana. Og
þegar eftirmaðurinn veitir ekki,
þá æðrast M. G. í blöðum sínum,
þó haxm hafi sjálfur vam-ækt að
veita síðan í vor.
Sparnaðarhugur M. G. sést af
því, að hann lætur útfylla veit-
ingarbréfin með 12 þús. kr. Var-
kámi hans og virðing fyrir sóma-
samlegri framkomu í þessum
efnum sést á því, að hann lætur
ekki auglýsa embættin til um-
sóknar. Kjarkur hans sést á því
að flýja frá að veita embættin
sjálfur. Heilindi hans sjást á
því að láta skipverja vera
skrásetta í sinni tíð, en áfella
eftirmann sixm fyrir að halda
áfram sömu venju.
En sagan er ekki öll sögð exm.
Fyrstu dagana eftir að eg hafði
lagt til hliðar samningixm um 12
þús. kr. æfilaun skipstjóranna
barst mér vitneskja um það að
eitt eintak af Lögbirtingi hefði
verið eyðilagt um það leyti, sem
stjómarskiftin urðu og að í
þessu eintaki hafi verið auglýs-
ing um veitingu embættanna á
varðskipunum.
Hér er um einkennilegt mál að
ræða. M. G. skilur við embætta-
veitinguna undirbúna á skrif-
borði dómsmálai'áðhexra er hann
fer. Þar vantar ekkert nema þá
ráðherraundirskrift, sem hann
virðist ekki hafa þorað að fram-
kvæma sjálfur. Síðan er Lög-
birtingur prentaður,. og þá vitan-
lega með ráðherranafni undir
veitingunum. Var þar nafn M.
G. eða mitt? Hafi það verið
mitt nafn er máhð meir en lítið
einkennilegt. Eg hafði enga
heimild gefið til að það stæði
þar. Fullvíst er að starfsfólk í
stjómarráðinu hafði enga hvöt
til að framkvæma þessa veitingu.
Þá verður spumingin að lokum
sú: Var þessi veiting í Lögbirt-
ingi dularfullur arfur?
M. G. mun varla þykja fjarri
lagi þó að öll frammistaða hans
í þessu máli þyki lítið frækileg.
Hann býr til þessi frv. fyrir vini
sína útgerðarmenn. Hann berst
fyrir máhnu á þinginu. En sem
ráðherra þorir hann ekki að
íýlgja þeim fram, en skilur við
máiið skrítilega hálfkarað í
stjórnarráðinu en líklega ekki í
prentsmiðjunni. Hann lætur skip-
verja vera skrásetta vikum og
mánuðum saman, en fuhyrðir ým-
ist í Mbl., að skrásetning sé
hroðalegt afbrot og landsdómssök,
eða þá hina stundina, að skrásetn-
ingin hafi hætt af sjálfu sér í vor
er lögin komu í gildi. En því lætur
hann þá afskrá mennina í ágúst
eins og vottorð útgerðarstjóra
sannar?
Eg hefi aldrei getað skilið
hversvegna M. G. frestaði fram-
kvæmd laganna og braut af sér
leyfarnar af trausti samherja
sinna. Aftur er augljóst hvers-
vegna eg fresta framkvæmd lag-
anna. Eg ætla að gefa hinu ný-
kosna þingi tækifæri til að
breyta skipulaginu á þann hátt
að landssjóði sparist fé sem get-
ur numið hundruðum þúsunda á
nokkrum árum.
Að síðustu eitt orð um for-
dæmi til handa okkur M. G. er
við eigum að fara að verja her-
málaaðstöðu okkar á efsta degi.
M. G. stendur þar tiltölulega vel
að vígi, því að hann hefir skapað
svo mörg fordæmi sjálfur, svo
og félagi hans, J. Þ. Auk þess
eru fordæmi frá þeim betri
mönnum. Hannes Hafstein lagði
aldrei fyrir konung lotterilögin
frægu og myndi M. G. hafa kall-
að það landsdómssök ef Fram-
sóknarmaður hefði átt í hlut.
Arið 1921 var M. G. fjármála-
ráðherra. Þá voru samþykt, að
honum nauðugum, lögin um fast-
eignabanka. M. G. framkvæmdi
þau ekki og hafði þó tækifæri í
heilt ár. Verra var þó hitt, er M.
G. margbraut í fyrra lögin um
atvinnu við siglingar. Einn af
málfærslumönnum bæjarins hældi
H.f. J6n Siffmondaaoa A Oo.
Áhersla lögð á
ábyggileg viðskifti.
Miiiur, svuntuspennur
og belti
ávalt fyrirliggjandi.
Sent með póstkröfu
um alt land.
Jón Sigmnndsson gnHsmiSiur.
Sími 888. — Laugaveg 8.
Best. — Odýrast.
Innient.
sér, að sögn vina hans, af að hann
gæti útvegað hverja slíka undan-
þágu hjá M. G. og vissu þó allir
að um ótvírætt lagabrot var að
ræða. Þótti skipstjórunum úr hófi
keyra er M. G. veitti ólærðum
mönnum rétt til að stýra stórum
skipum og lá við sjálft að upp-
reist yrði í skipstjórastéttinni
gegn M. G. í fyrravetur. Hefir M.
G. á sér margar landsdómssakir
fyrir undanþágur þessar ef menn
álitu ávinning að deila við þá
dauðu.
Af alveg nýjum formlega óleyfi-
legum vani’ækslum má geta þess,
að J. Þ. framkvæmdi ekki banka-
lögin né M. G. lögin um eftirlit
með bifreiðum frá síðasta þingi,
svo sem vera bar, eftir kenning-
um M. G. í Mbl.
Eg hefi nú rakið þetta mál svo
að nægja mun fyrst um sinn.
Vænti eg að M. G. sjái að allar
umræður um þetta mál hér eftir
geta orðið honum einum til hrell-
ingar. Fjármálaástandið í land-
inu, þegar hann skilur við er ekki
þannig að hann geti búist við að
þá er eg kom og voru þær prýði-
lega sprottnar. Blómkálshöfuð sá
eg þar fullþroskuð, og blóma-
garður var þar einnig. — Farið
var að skyggja er eg hélt á stað
yfir fjörðinn, að Flateyri. Fagur
þykir mér Önundarfjörður og bú-
sældarlegur innra, fjöllin svip-
mikil og skrautleg þegar mjöllin
fyrsta er nýfallin á efstu tinda,
því þá koma hinar undursamlegu-
línur fjallanna best fram.
Um nóttina var eg á Flateyri
og árla næsta morguns gekk eg
að hitta Ásbjöm Bjamarson,
sem í meira en mannsaldur hefir
lagt stund á garðyrkju — þó
einkum kartöflurækt. Hefir Ás-
björn stóran garð á leigu á Flat-
eyri og greiðir landsdrottni sín-
um árlega vissan hlut af upp-
skerunni. Nú er Ásbjöm kominn
á efri ár — hefir fimm um sext-
ugt — og heilsa og kraftur farin
að linast. En áhuginn er ódrep-
andi og enn leggur hann mikið á
sig. Margur hefir mettast af
kartöflum frá Ásbimi, og marg-
ur hefir fengið útsæði frá hon-
um þegar á lá.
Nokkuð var óupptekið af kar-
töflum þar í garðinum, og sá eg
á því, að snyrtilega vinnur Ás-
bjöm i garði sínum, var alt sett
niður í beinum röðum og vel hlúð
að. En erfitt er í þorpinu að fá
nægan áburð, en þar sem grösin
hafa haft nóg til viðurværis, þar
var uppskeran góð. Á einum stað
í garðinum, í góðu skjóli, þar sem
öll ræktunarskilyrði vom í lagi,
tók eg upp eitt gras af Eyvind-
arkartöflum, — því þó Ásbjörn
sé orðinn gamall að árum, þá
var hann þó svo ungur í anda,
að hann var einn af þeim, sem
fékk sér „Eyvind“ þegar eg
auglýsti hann í Tímanum í
fyrsta sinn, — en undir þessu
grasi vom 19 kartöflur, sem
samtals vógu 2200 gr. (4 pd. 40
kv.). Hefi eg ekki sannfrétt um
meiri uppskeru undan einu kar-
töflugrasi í sumar. Meðalþyngd
kai'taflna var 115( gr. (28 kv.)
undan grasi þessu. Jarðarávöxt-
inn geymir Ásbjöm í jarðhúsi
þar í garðinum og sagði hann
geymast þar prýðisvel. Að mestu
starfar gamli maðurinn einn í
garðinum sínum og þótt hann
byrji snemma að taka upp verð-
ur hann þó ætíð síðbúinn. Og í
fyrrahaust varð hann fyrir mikl-
um skaða, því þá kom frostið
snemma og öllum að óvömm.
Á Flateyri voru víða blómgarð-
ar við húsin og er gaman að
taka eftir hve alt er viðkunnan-
legra þar sem eitthvað er gert
til að prýða. Og matjurtagarðar
standa blómgörðum ekki mikið
að baki ef snyrtilega er í þá sett
og þeir vel hirtir. En þá er feg-
urst þegar hið fagra og gagnlega
sameinast, og takmarkið ætti að
vera: matjurta- og blómagarður
við hvert hús og við hvem bæ,
þar sem því verður við komið.
Frá Flateyri fór eg til ísafjarð-
ar, yfir Breiðdalsheiði. Beið eg
þar eftir „Drotningunni“ og fór
með henni heim. Á ísafirði sá
eg skrautgarð, sem ísfirðingar
eru að koma sér upp og hafa girt
vel. Allmargar tegundir eru þar
gróðursettar af trjám og runn-
um, sem forstöðumenn garðsins
fengu frá Noregi í vor. Hafa
plöntur þessar laufgast vel í
sumar, og er ekki ósennilegt að
sumar þeirra verði að gagni. En
mest þroskamerki sáust þó á
rauðberjarunnanum, Hann er
harður af sér og gerir ekki
mjög miklar kröfur til lífsins,
og það ættu menn að nota sér
meira en gert er, á þann hátt að-
gróðursetja hann fremur en þær
tegundir, sem lítil eða engin
vissa er fyrir, að þrífist hér á
landi. — 1 hinum sama ísfirska
garði sá eg þennan dag (25.
sept.) þroskuð jarðarber á
plöntum, sem fengnar voru frá
Noregi í vor. En nú er eftir að
sjá hvort þær lifa veturinn af.
Það var bæði skemtilegt og
lærdómsríkt að koma vestur á
firði, enda þótt dvöl mín þar
væri of stutt í þettað sinn og
helst um of áliðið er eg kom þar.
En góðar minningar á eg þaðan,
um firðina og fjöllin og fólkið,
sem þar býr.
Ragnar Ásgeirsson.
----o----
Ritstjóri Hallgr. HaJlgrímsson.
Prentsmiðjan 4cta.
ORGEL
JACOB KNUDSENS, Noregi
hafa hlotið marga gull- og silfurheiðurspeninga.
Þau endast í heilan mannsaldur.
VIÐ SELJUM:
4-falt orgel með aeolshörpu, í fallegum hnottréskassa @ ísl. kr. 775.00.
3-falt oi’gel með aeolshörpu, í fallegum eikarkassa @ ísl. kr. 660.00.
2-falt orgel, vandað, lík. hnottréskassa.@, ísl. kr. 450.00.
1-falt orgel, mjög vandað, í góðum lík. hnottréskassa @ ísl. kr. 325.00.
Orgelin eru send burðargjaldsfrítt. Með pöntuninni sendist kr.
50.00 — kr. 75.00, eftirstöðvamar í eftirkröfu. — Pantanir á orgelum,
sem koma eiga fyrir jól, verða helst að vera komnar til okkar fyrir 1.
nóvember.— Með pöntunum fyrir 1. nóvember fylgir nótnasafn, sem er
20 króna virði.
Hljóðfærahús Reykjavíkur.
Einkasali á íslandi.
Símnefni: Hljóðfærahús. Sími 656.
Sögubækur við allra hæfl:
Davíð Steíánsson frá Fagraskógi: Munkarnir á Möðruvöllum, leikrit
sögulegs efnis, kr. 5.00.
Einar Þorkelsson Ferfætlingar, dýrasögur, ób. 5.00, ib. 6.50.
Guðm. G. Hagalín: Veður öll válynd, þættir að vestan, ób. 4.50, ib. 6.50.
Helgi Hjöi*var: Sögur (örfá eintök eftir), ib. kr. 7.75.
Sigurður Þórólfsson: Dulmætti og dultrú, fróðleg og skemtileg bók,
ób. 5.00.
Sig. Þórólfsson: Jafnaðarstefnur, bók sem allir þurfa að lesa, ób. 4.00.
Stanley Melax: Ástir, tvær ástarsögur, ób. 6,75, ib. 9.00.
V. Rasch: Um saltan sjá, falleg æfisaga sjómanns, ób. 6.50, ib. 8.50.
Halldór Kiljan Laxness: Vefarinn mikli frá Kasmír, bók, sem allir hafa
heyrt talað um á ýmsa vegi, og selst því mikið, en upplagið er
lítið, 504 bls., kr. 12.00
Bækurnar fást hjá öllum bóksölum, einnig beint frá aðalútsölunni
burðargjaldsfrítt, sé andvirði sent með pöntun. Aðalútsala hjá
Prentsm. Acta h.f., Reykjavík.
skapa sér mikla frægð fyrir að
ætla að setja skipstjórana á okk-
ar litlu varðbátum á 12000 kr.
árslaun æfilangt, þegar Danii'
borga yfirmönnum á Fyllu og
Islands Falk 6000 kr., þegar ís-
lenska ríkið borgar biskup sínum
7000 kr. og þegar landsímastjóri
sá er lagt hefir síma um nálega
alt Island deyr frá liðugum átta
þúsund kr. launum. J. J.
---o---
frá Hélðpu.
Jónas ráðherra Jónsson hefir
tilkynt stjórn Búnaðarfélagsins,
að þar sem hann um stund muni
eiga sæti bæði í stjóm landsins
og stjóm Landsbankans, sem
bankaráðsmaður, og óski ekki að
fá tvíborguð laun frá landinu, til
sinna eigin þarfa, þá hafi hann
ákveðið, að meðan svo háttar,
gangi bankaráðslaunin í sérstak-
an sjóð, er háður verði fyrir-
mælum stjómar Búnaðarfélags
íslands þegar hann hefir afhent
féð með skipulagsskrá.
Tilgangur sjóðsins skal vera
sá, vinna að því, að koma upp
tilraunastöð í sveit, þar sem ung-
ir menn geti með verklegu námi
búið sig undir einyrkjabúskap
hér á landi.
A/B. Hugo Hartvig í Svíþjóð
hafa boðið Búnaðai’félaginu til
kaups 4 þúfnabana lítið notaða og
töluvert af varahlutum fyrir 10
þúsund krónur sænskar.
Yrði þessu tilboði tekið vill fé-
lag manna norður við Eyjafjörð
gangi inn í kaupin á tveimur
þúfnabönunum með tilheyrandi
varahlutum.
Nú hefir stjómaraefndin sent
Áma G. Eylands verkfæraráðu-
naut til Svíþjóðar, til þess að
skoða það, sem í boði er, og hef-
ir hann umboð til þess að taka
boðinu eða hafna, eftir því sem
honum líst.
---o---
Þakkarorð.
Þegar við nú kveðjum ísland,
eftir margra ára dvöl og starf
þar, þá er síst að undra, þótt af
hugans djúpi rísi margar kærar
endurminningar. En þær minn-
.......... %
B. P. KALMAN
hæstaréttarmálaflutningsmaður.
JÓN ÓLAFSSON
cand. juris.
Málflutningur,
skuldainnheimta.
Hafnarstræti 15. Rvík.
...... I
LESIÐ! ATHUGIÐ!
Þeir, sem hafa í hyggju, að
gera pantanir á gull- og silfur-
munum, eftir verðskrá minni, —
sem eiga að afgreiðast fyrir jól,
ættu að senda pantanir sínar hið
allra fyrsta, því jóla-annir fyrir
bæinn og nágrennið eru ávalt
miklar.
Verkskrá send hverjum sem
óskar.
Virðingarfylst.
Einar O. Kristjánsson
gullsmiður. Isafirði.
ingarnar, sem okkur eru hjart-
fólgnastar, og sem við munum
jafnan geyma meðan við lifum,
eru endurminningamar um alla
þá mörgu menn og konur, sem
við kyntumst á starfsárum okkar
víðsvegar á Islandi, alla þá, sem
auðsýndu okkur ástúð og vinar-
þel. — Við gleymum ykkur aldrei.
Eina endurgjaldið, sem við höfum
að bjóða ykkur fyrir samúðina og
vináttuna, er hjartanlegt þakk-
læti okkar beggja. — Guð blessi
ykkur.
Bertha og Kristian Johnsen
adjutantar.
----o----
Sjóðþurð. Uppvíst varð fyrir
allmörgum vikum um sjóðþurð
hjá gjaldkera Brunabótafélags
íslands. Eftir nákvæma rann-
sókn er nú talið að hún nemi
rúmlega 70 þús. kr. Málið hefir
verið afhent til opinberrar rann-
sóknar.
Gengisnefndin. Sigurður Briem
póstmeistari hefir sagt af sér
formensku gengisnefndarinnar.
Hefir landsstjómin skipað Ás-
geir Ásgeirsson alþm. formann
nefndarinnar í hans stað.
Gísli Bjarnason cand. jur. frá
Steinnesi hefir verið skipaður
fulltrúi í fjármálaráðuneytinu.
----------------o----