Tíminn - 02.06.1931, Blaðsíða 4

TfMtNN
Þeir vita að verið er að koma á
jafnvægi atvinnuveganna með því
að skapa ræktunarbúskap í sveit-
unum.
Þeir vita að það er þjóðinni
allri fyrir i beztu að hún þurfi
eigi að eiga allt undir stopulum
sjávarafla.
Alþýðan í Reykjavík skilur það,
að verði ekki með löggjöf og fjár-
stuðningi hjálpað til að skapa
ræktunarbúskapinn, þá flýr fólk-
ið sveitimar.
0g hvert flýr fólkið úr sveitun-
um?
Það flýr á mölina og keppir þar
um atvinnuna, sem þegar er orð-
in of lítil handa þeim, sem fyrir
eru.
Verkalýðurinn skilur það, að
Kveldúlfur og önnnur slík at-
vinnufyrirtæki hafa ekkert á
móti þessu.
Samkeppnin lifi!
Samkeppnin um vinnuna svo,
kaupið geti orðið nógu lágt.
Og með valdinu yfir þinginu
fengist vald yfir bönkunum, sem
nota mætti til þess að borga
tekjuhallann hjá togurunum með-
an þeir væru bundnir við hafnar-
garðaha hálfar og heilar vertíð-
ir meðan verið væri að murka
lífið úr verkamannasamtökunum
með því eina vopni sem bítur.
Með hungrinu!
Nei, Héðinn Valdimarsson!
Það þýðir lítið úr því sem kom-
ið er að afflytja ræðumenn Fram-
sóknarflokksins!
Sjómennimir og verkamenn-
irnir þekkja Framsóknarflokkinn
— þekkja hann af verkunum.
Hvað gerði Framsóknarflokk-
urinn þegar íhaldið barðist fyrir
ríkislögreglu.
Hvemig stóð hann að þegar
barizt var um togaravökulögin.
Hver bjargaði verkalýðnum,
þegar búið var að binda öll Eim-
skipafélagsskipin við hafnargarð-
ana, togaraflotanum til samlætis!
Héðinn Valdimarsson!
Þér hafið notað verkalýðinn til
þess að koma yður til valda.
Það getur vel verið, að þér
hafið gert það undirhyggj ulaust.
Tíminn getur hugsað sér það,
að yður gangi gott til, og meira
að segja, að þér hafið einlægan
ásetning um að reynast verka-
lýðnum vel.
Þér hafið gengið ötullega fram
i því að útvega verkalýðnum
hátt kaup.
En hvemig kemst svo verka-
fólkið af með þetta háa kaup.
Naumast nógu vel.
Hversvegna?
Vegna þess, að þér hafið ekki
gjört neitt annað að kalla má,
en að útvega „háa kaupið“.
Þér hafið ekkert athugað um
það, hvað verkalýðurinn fær fyrir
sitt „háa kaup“.
Hér getur ekki verið um að
ræða nema annað tveggja.
Annaðhvort hefir yður skort
hæfileika stjórnmálamannsins,
ellegar þér eruð ekki heill í for-
ingjastai-fi yðar.
Þér vitið að húsaleigan, mjólk-
in, fiskurinn, og allur verzlunar-
varningur er hér óhæflega dýr.
Dýrari en nokkui-sstaðai' ann-
arsstaðar á landinu.
Hversvegna hafið þér ekki
beizt fyrir því, að bæta úr þessu.
Hversvegna hafið þér, t. d.
ekki beitt yður fyrir stofnun og
stjóra á stóru, öflugu kaupfélagi!
Hversvegna emð þér að verzla
með olíu og benzín, vörur, sem
eru í höndum einokunarhringa
og þér getið engu ráðið um verð-
ið á.
Ekki er það til þess að græða
fé, sem neinu nemur fyrir stjóm-
málaflokkinn, sem þér fyllið.
Kostnaðurinn af honum hefir
lagst á Alþýðubrauðgerðina, þetta
eina fyrirtæki, sem nokkuð kveð-
ur að sem þér og samherjar yðar
hafið sett á fót til þess að draga
úr dýrtíðameyðinni í Reykjavík.
Og nú er það opinbert leyndai-
mál, að öll önnur brauðgerðarhús
okra á brauðverði í Reykjavík,
einmitt í skjóli Alþýðubrauðgerð-
arinnar, vegna þess, hversu hinn
pólitíski tilkostnaður hefir sökkt
henni í skuldir!
Yður vantar foringjahæfileika,
Héðinn Valdimarsson!
Mundi ekki hafa verið vitur-
legra að hugsa um eitthvað ann-
að en einhliða kauphækkun, og
verzlun með olíu!
Eða þótti yður það líklegast til
fylgis.
Og nú skilur alþýðan í Reykja-
vík það betur en nokkru sinni
áður að þér munuð ekki vera „al-
góður“ sem foringi, þegar þér
hyggist að fara með allt yðar lið
í bandalag við höfuðandstæðing-
ana, í bandalag við íhaldið, aðeins
til þess að ríða niður þá menn
úr landstjóm, sem einn af sam-
herjum yður hefir sagt um að
hafi orkað meiru til hagsbóta öll-
um alrnenningi, en allir foringjar
verkalýðsins til samans!
----o---
[inar MrssDi
og Danir
Mbl.-mönnum svíður það sárt,
að erlendis þykir yfirleitt meira
koma til Framsóknarmanna, og
stefnu þeirra, heldur en íhalds-
liðsins. Þetta er af eðlileguin
ástæðum. Framsóknarflokurinn
hefir með atorku unnið að því
að lyfta landi sínu og þjóð, og
þau atvik hafa orðið þjóðinni til
sæmdai' erlendis. Aftur á móti
koma íhaldsmenn venjulega fram
landinu til minnkunar. Nýlega
bað tíðindamaður Pólitiken Jón
Þorláksson og Jónas Jónsson um
samtal. Jón neitaði og sýndi í
einu, að hann hafði vondan mál-
stað, og kunni lítt háttu stjóm-
málamanna. Jónas Jónsson ritaði
ítarlega grein í blaðið og gerði
þar þá einu tilraun sem gerð hef-
ir verið til að draga úr þeirri
skömm, sem íhaldsmenn leiddu
yfir landið, er skríll þeirra réð-
ist með svívirðingarorðum á
sendiherra Dana. Mun það ein-
stakt í stjórnmálasögu seinni ára,
að íslenzkur stjórnmálamaður
bregði þannig skildi fyrir verstu
andstæðinga sína í þeim eina til-
gangi að bjarga heiðri landains.
Einar Arnórsson segir, að Dan-
ir telji Jónas Jónsson líklegasta
'forsetaefni. Bendir það á, að róg-
burður Mbl. og íhaldsmanna hafi
ekki einungis skapað Jónasi Jóns-
syni hróður og tiltrú innanlands,
heldur séu sömu aðilar á góðum
vegi með að auka álit hans er-
lendis, ef nú þykir tiltækilegt að
ætla honum virðingai'sæti, sem
ekki eru til, nema þegar Gunnar
á Selalæk leyfir íhaldi og social-
istum að látast spila þjóðveldis-
forkólfa.
Annars mun það mála sannast,
að Einar Amórsson má öfunda
flesta menn af áliti því er þeir
njóta. Fáir hafa að baki sér aum-
ari stjómmálasögu en hann. Ein-
ar bjó til fyrirvai'ann sæla, en
át hann svo ofan í sig. Hann
brást Sigurði Eggerz og klauf
flokkinn til að komast til valda.
Einar stóð um langa stund með
hjálp innlimunarmanna í sam-
bandi við dönsku stjómina um
hversu velta skyldi Sig. Eggerz
með prettum. Einar fór loks til
Danmerkur og lifði þar í nokkrar
\’ikur á dýru hóteli, en Kristján
konungur hinn X. borgaði fyrir
hann reikninginn. Að lokum kom
Einar heim og varð ráðherra eft-
ir að hafa brugðist flokki sínum,
etið ofan í sig fyrirvarann, og lif-
að um alllangan tíma beinlínis á
molum, sem féllu af borðum kon-
ungs, sem þá var danskur en ekki
íslenzkur.
Nú býður þessi sama persóna
sig fram til þings og er studdur
af Mbl., sem danskir stórkaup-
menn eiga og verður kosinn af
langsamlega flestum Dönum, sem
búa í Reykjavík. Skyldu þeir
halda að Einar Amórsson sé nú
sjálfstæðari gagnvart dönsku
valdi,.en þegai' hann lifði á mol-
I um af borði Danakonungs.
B.P.
----o---
Frá
stjórnmálafundum
Á öllum fundum Péturs Magn-
ússonar frá Akranesi til Hofs-
óss var Héðinn Valdimarsson eins
og skjaldsveinn eða þjónn íhalds-
ins. Hann deildi ekki á íhaldið,
og íhaldið sýndi honum í öllu
sanna blíðu. Sameiginlega réðust
þeir Pétur og Héðinn á Fram-
sóknarflokkinn. En þetta hafði
skrítinn árangur. íhaldsbændum-
ir skömmuðust sín fyrir sam-
bandið við socialista, en verka-
menn töldu sér misboðið með
makki Héðins við íhaldið.
Á annan í Hvítasunnu var
fundur við Ölfusárbrú. Höfðu
Magnús sýslumaður og Jörundur
boðað hann. En er til kom þótt-
ust hvorki socialistar né íhald
geta komið. Vildu þeir bersýni-
lega eyða fundinum. En fyrver-
andi þm. ltjördæmisins létu það
ekki á sig fá. Var fundurinn
mjög fjölsóttur, líklega um 300
manns. Jörundur, sýslumaður og
forsætisráðherra flettu ofan af
leynimakki socialista og íhalds og
höfðu allan fundinn með sér.
Lúðvig læknir las upp skrifaða
ræðu um ágæti Mbl.stefnunnar.
Klöppuðu tveir drengir fyrir hon-
um að ræðulokum. Eiríkur á Hæli
sást hvergi. Hafði hann áður
borið við önnum, að hann þyrfti
að sinna skyldustörfum í Lands-
bankanum, líka á annan 1 Hvíta-
sunnu. Ekki mun þetta þó hafa
reynst svo mikil þrælkun, sem
Eiríkur hugði, því að hann sást
að morgni fundardagsins austur
við ölfusáfbrú, en var með öllu
horfinn er fundur hófst og kom
þar hvergi. Þótti gömlum kunn-
ingjum Eiríks fara að líkindum,
að honum þætti leitt að láta sjá
sig með íhaldinu.
Ungir íhaldsmeim úr Reykja-
vík efndu til fundar í Keflavík
annan hvítasunnudag. Mættu þar
menn frá félögum ungra Fram-
sóknarmanna og jafnaðarmanna.
Á fundi þessum bar mest á
bömum, sem biðu óstillt eftir
kvikmyndasýningu í fundarhús-
inu, og uppgjafalækni Keflvík-
inga, sem kunnur er fyrir óvenju
áhrifamiklar áfengislækningar.
Lítt hrökk glamur andstæðing-
anna við rökum Framsóknar-
manna. Er fundur hafði staðið
skamma hríð, var húsið tekið af
: ihaldsmönnum. Vildu þeir þá
halda götusamkomu, en fengu
engan til þess með sér. Voru þeir
svo ringlaðir eftir fundinn, að
þeir villtust suður í Hafnir, er
þeir ætluðu til Grindavíkur —
I að klappa fyrir ólafi Thors.
Á fundinum í Grindavík þótti
sr. Brynjólfi mælast skörulega.
Hefir hann nálega allt fylgi í
sumum sveitum og kauptúnum,
þai' sem hann er bezt þekktur.
En hann er ekki svo heilsusterk-
ur, sem skyldi, býr að gömlum
innflúensu-veikindum. Býst hann
við að geta ekki sótt alla fundi,
svo sem annars mundi hann hafa
gert. Er talið líklegt, að Jón
ólafsson frambjóðandi íhaldsins í
Rangárvallasýslu muni austur þar
hlífa sér við fundasókn í þetta
sinn, fyrir lasleika, og er talið að
Einar á Geldingalæk muni þá að-
stoða hann. Munu dugandi menn
ekki liggja Jóni Ólafssyni né sr.
Brynjólfi á hálsi fyrir þennan
brest á góðri heilsu.
----o---
Kjósendur,
sem fara úr bænum fyrir kosn-
ingar, þurfa að muna eftir að
kjósa C-listann áður en þeir fara.
Listi Framsóknar er C-listi,
Nýr fisbixr
úr Þör
Bauðspretta, koli, ýsa, þorskur o. fil. Seldur á
Klapparstíg 8, sími 820
Pólitístur
hreppaflutningur
Hversvegna er J. ól. hrakinn
austur í Rángái'vallasýslu.
Þegar íhaldið gjörði bandalag-
ið við hina „fyrverandi Sjálf-
stæðismenn“ og gjörðist „núver-
andi Sjálfstæðisflokkur“, setti
Jakob Möller það upp, að honum
yrði tryggt efsta sæti á fram-
boðslista íhaldsins við . Alþingis-
kosningar. Mun hann ekki hafa
talið sig óhultan annarsstaðar í
hópi hinna nýju samherja.
Að þessu gengu þeir J. Þorl.
og ólafur Thors og það án þess
að leita til þess samþykkis Jóns
Ólafssonar. Löngu síðar kom J.
Þorl. að máli við nafna sinn og
tjáði honum, að nú yrði hann að
leita á náðir Rangæinga um
þingmennsku, þeir yrðu að
„senda hann á sína sveit“.
J. Ól. tók þessu fálega sem
von var og það engu síður fyrir
það, þótt J. Þorl. segði honum
að Magnús dósent mættu þeir
ekki missa, „hann hefði svo góð-
an kjaft“. Mun J. Ól. til skamms
tíma ekki hafa hugsað sér að
láta flytja sig slíkum sveitar-
flutningi. En nú komu aðrir
hlutii- til. Hinn mikli leynisamn-
ingur sem íhald og jafnaðar-
menn höfðu gjört með sér og
með hinni mestu leynd um að
gj örbreyta kjördæmaskipuninni,
vai'ð uppvís. Óvæntur krókur
kom á móti bragði. Þingið var
roíið og málinu áfrýjað til kjós-
enda. Þá vóru góð ráð dýr. Þá
þurfti að grípa til einhverra
bragða. Og ráðið var það, að
fá Einai' Arnórsson prófessor í
stjórnlagafræði 1 lið með sér.
Taldi hann að Framsóknarstjórn-
in hefði brotið stjórnarski'ána og
skyldi þetta verða henni að falli
í alþingiskosningunum. Notagildi
vísindamennsku E. A. er auka-
atriði 1 þessu sambandi. En allt
bendir til að íhaldið hafi orðið
að kaupa því að prófessornum
yrði séð íyrir tryggu þingsæti
fyrir vikið. Víst er um það, að
J. Þorl. fer enn á stúfana, hittir
J. Ól. að máli, þeysist síðan aust-
ur að Móeiðarhvoh og reynir að
fá Skúla Thorai'ensen til þess að
víkja fyrir Jóni, en Skúli neitai'.
Er þá flúið á náðir Einars á
Geldingalæk, sem meir af per-
sónulegri viðkynningu en flokks-
fylgi hefir átt allra manna vís-
asta kosningu í sýslunni hingað
til. Einar skilur neyð samherja
sinna og dregur sig í hlé. En
með þessu hefir íhaldið vai”pað
frá sér einu líkindunum sem voru
fyrir því að það gæti lafað á
þessu kjördæmi.
Rangæingar telja sig ekki í
neinni þakklætisskuld fyrir hinar
fölsuðu tilvitnanir E. A. í ei-
lend fræðirit. Þeir vita að þær
miðuðu að því, að rýra vald sveit-
anna á Alþingi. Þeir kunna illa
slíkum hreppaflutning-i og þeim,
sem nú er hafður í frammi á
J. Ól. Þeir mundu telja flokki
hans hollan lærdóm í því að
hafa í frammi minna einræði í
næsta sinn, þegar prangað er
með þingsætin. Enda mun það
sýna sig nú við kosningamar, að
þessi er sannfæring þeirra.
Smekkur Jakobs Möllers, að
setjast á hinn innsta bekk hjá
gömlum pólitískum fjandmönn-
um, frekja Jóns Þorl. og Ólafs
Thors að verzla með þingsæti
Jóns ólafssonar hér í Reykjavík
að honum fomspurðum, ákafi
Skúla á Móeiðarhvoli að ryðj-
ast fram fyrir hinn vinsæla
gamla þingmann flokksins, Einai'
á Geldingalæk, og loks hin alveg
einstöku viðskifti íhaldsins við
„vísindamanninn“ Einar Amórs-
son, og það frammi fyrir alþjóð
— allt ber þetta einkenni hug-
sjónasnauðra braskara, sem meta
ekkert meir en að skara eld að
eigin köku.
Ætti þjóðin að sjá svo um að
hæfilega margir af flokki slíkia
sérgæðinga yrðu hiim 12. júní
fluttir hreppaflutningi þangað
sem örugt væri að ekki gætti
um of áhrifa þeirra á þingi þjóð-
arinnar í framtíðinni.
T. Ki’.
---o----
Héðinn á Patreksfirðí
Hákon í Haga er nú mjög
fylgislaus orðinn, og mun ekki
hyggja á lengra pólitískt líf sér
til handa en það sem endaði 14.
apríl s. 1. — Jón Þorl. fór vestur
að hjálpa honum, en vann ekki á,
og mun heldur hafa gert Hákoni
skaða. En er Jón fann, að hann
gat ekki hjálpað Háikoni var
Héðni Valdemarssyni gefin vís-
bending um, að nú væru góð ráð
dýr. íhaldið væri að missa sinn
ágæta þjón Hákon. Hans eigin
flokkur gæti ekki bjai’gað honum.
En ef til vill gætu socialistar gert
eitthvað til að rétta hinn auma
hag bóndans í Haga. Héðinn
gleymdi um stund, að Hákon
hafði verið móti öllum umbótum
á kjörum verkamaima. Hákon var
á móti 8 tíma svefni, móti verka-
mannabústöðum, móti þingmanni
fyrir Hafnarfjörð, móti einkasölu
á síld, móti síldarbræðslum o. s.
frv.
En Iiéðinn var skuldbundinn
j Ólafi Thors. Hann átti að leggja
til sprengingarkandidata til að
korna íhaldinu að, Hákoni, Ludvig
Norðdal, Ottesen, Steinsen, Gísla
Sveinssyni, Pétri Magnússyni,
Jóni á Reynistað, M. Guðmunds-
syni, Þórarni og þeim bræðrum
Ólafi og Thor Thors.
Svo Héðinn flaug vestur til að
hjálpa Hákoni. En árangurinn
var enginn. Verkamenn tóku
Héðni með fálæti og þögn.
Verkamannafélagið á Patreksfirði
var á einum fundi búið að ræða
tillögu um að ganga úr Alþýðu-
sambandinu. Og aðalverk Héðins
á Patreksfirði gekk í það að bæta
fyrir gamlar syndir, reyna að
sannfæra verkamennina um að
hann væri enn ekki með öllu kom-
inn á vald íhaldsins.
Þegar Héðinn kom til Patreks-
fjarðar varð það hans aðalvið-
fangsefni að hindra verkamanna-
félgið frá að ganga úr Alþýðu-
sambandinu. Við hitt gat hann
ekki ráðið, að verkamennimir
þar, að frátöldum nokkrum kom-
múnistum, neituðu að kjósa Árna
Ágústsson og sögðu: „Við viljum
ekki Hákon! Við viljum ekki
íhaldið“.
En Hákon hélzt í hættu sem
fyr.
-----o---
Sigurjón Ólaísson, hinn snjalli,
ungi myndhöggvari, er nýlega kom-
inn heim, eftir tveggja ára dvöl í
Danmörku, en þar hefir hann getið
sér mikinn orðstír. Mun hann dvelja
lieima í sumar, en hugsar til Ítalíu-
farar með haustinu.
Rltstjóri: Gíali GaBmavdBflon,
Ásvallagfitu 27. Sími V2M.
PrentamlOJa* Aet*.