Tíminn - 11.11.1932, Blaðsíða 3

TÍMINN
187
greiðslu á skuldunum, og hefir ákærður Magnús Guðmundsson viður-
kennt það undir rannsókn málsins, að hann áliti, að greiðslutilbóðið
hafi verið of hátt. Ákærður Magnús Guðmundsson afhenti svo ákærð-
um C. Behrens bankainneignina kr. 3000,00, en samningatilraunir
féllu niður án þess að ákærður Magnús Guðmundsson leitaði nokk-
urntíma nauðasamninga, svo sem hann kveðst þó í bréfinu ætla að
gera, og án þes$ að skuldheimtumönnum væri nokkurntíma tilkynnt
að samningaumleitunum væri hætt.
Hinn 16. janúar 1931 var ókærður C. Behrens svo loks gerður
gjaldþrota samkv. kröfu málfærslufirma hér í bænum í umboði firma
eins í Kaupmannahöfn, senl hafði látið gera þar árangurslausa að-
farargjörð hjá honum. Átti þá ákærður C. Behrens eina ritvél og
leifar af hinum útistandandi skuldum, sem tæpast mun hafa svarað
kostnaði að innheimta. Mun þetta því ekki einu sinni hafa svarað
kostnaði við gjaldþrotið og fengu því skuldheimtumennirnir ekki
neitt, aðrir en h.f. Carl Hoepfner, sem þá þegar hafði fengið greiðslu
samkvæmt framansögðu.
Ákærður C. Behrens.
Það sem þá liggur næst fyrir að athuga er, hvort ákærðum C.
Behrens hafi hlotið að vera það ljóst, er hann gerði eignayfirfærsluna
til h.f. Carl Hoepfner, tók vörur að láni og greiddi nokkrum skuld-
heimtumönnum sínum, að g-jaldþrotið var yfirvofandi.
Ákærður hefir aðallega borið það fyrir sig sér til málsvarnar,
að hann liafi ekki þurft að taka tillit til skyldmennaskuldanna og
skuldarinnar við bankafirmað Bruhn & Baastrup, samtals kr. 23489,93
og að H. Tofte hafi fyrir hönd h.f. Carl Hoepfner gefið sér eftir kr.
6000,00, hafi hann þá átt fyrir skuldum og eignayfirfærslan þá ekki
refsiverð.
Þótt þessi málsvarnaratriði væri bæði rétt, hlaut ákærðum C.
Behrens að vera það ljóst, að fjárhagur hans var raunverulega stór-
um verri en sýnt er á efnahagsreikningi 28./10. 1929. — Húseignin
nr. 14 við Lindargötu er talin um 60 þúsund króna virði, en er kr.
28800,00 að fasteignamati. 1 bréfinu, er ákærður Magnús Guðmunds-
son sendi skuldheimtumönnunum um vorið 1930, er á það bent, að
eignin sé ekki svona mikils virði, og þá um sumarið var eignin seld
fyrir kr. 53.200,00.
Það var frá upphafi auðsætt, að verð þessarar eignar var of hátt
reiknað. Þá eru og allar útistandandi skuldir, eldri og yngri kr.
42261,52, taldar í nafnverði. Nær slíkt vitanlega ekki nokkurri átt,
því hver og einn veit, að verzlunarskuldir eru meira og minna óvissar
og af þessum skuldum hafði verið mjög óeðlilega lítið afskrifað und-
anfarin ár. — Úrvalið úr þessum skuldum afhenti hann h.f. Carl
Hoepfner sem greiðslu með meir en 10% afslætti og var þar með
sýnt, að ákærður C. Behrens og áðurnefndir viðsemjendur áliti ekki
úrval skuldanna nærri nafnverðsvirði. — Þær kr. 10454,56 í skuldum,
sem getur um í bréfi ákærðs Magnúsar Guðmundssonar, eru aðal-
lega sömu skuldirnar og í efnahagsreikningnum 18./10., en þá taldar
um kr. 2000,00 virði. Ilver og einn, sem athugaði efnahagsreikninginn
frá 28./10. hlaut að sjá, að eignirnar voru tilfærðar með hærra verði
en þær voru verðar og skuldir ákærðs umfram eignir, þótt varnar-
ástæður hans, sem greindar eru að framan, hefði verið fyrir hendi.
En nú skal athugað, hvort varnarástæðurnar eru sannar.
Hin framannefnda kr. 6000,00 eftirgjöl' frá H. Tofte f. h. Carl
Hoepfner hefir verið athuguð við rannsókn málsins mjög gaumgæfi-
lega.
Þegar borinn er saman efnahagsreikningur 28/10. 1929 og samn-
ingurinn frá 7. nóvember sama ár, ber skuldarupphæðunum ekki
saman. Víxilskuldin, sem samkvæmt efnahagsreikningnum 28/10. er
talin kr. 14362.50, er þá Íækkuð niður í danskar krónur 8349.72, eða
ísl. kr. 10.148.00 samkv. bókunum, sem stafar af því, að í millitíð-
inni höfðu verið greiddir 2 víxlar.
En upphæðin kr. 50805.69 í samningnum er þannig framkomin,
að frá skuldarupphæðinni í efnahagsreikningnum 28/10., sem er eins
og að framan greinir kr. 53785.69, auk víxilskulda, eru dregnar kr.
480.00, er virðist hafa sýnt sig að vera ofreiknað, og verður þá þessi
skuld ákærðs C. Behrens við h/f. Carl Höepfner kr. 53305.69. Við
þessa upphæð er svo bætt ferðakostnaði II. Tofte, kr. 1660.00 og vöxt-
um til h/f. Carl 1-Iöepfner, kr. 1840.00. Verða þessar tvær upphæðir
samtals kr. 3500.00. En síðan er aftur dregin frá upphæðinni kr.
6000.00, sem er umboðslaun og eftirgjöf frá h/f. Carl Höepfner og
verður þá skuldin kr. 50805.69 svo sem segir i samningnum.' En auk
þessa kemur það að nokkru leyti fram í samningnum og hefir ná-
kvæmlega upplýzt með skoðun á verzlunarbókum ákærðs, C. Behrens,
að honum voru reiknaðar í afskriftir á framseldar skuldir kr. 2000.68
og kostnað við sendingu og vátryggingu varanna norður á Akureyri,
kr. 1540.00, sbr. niðurlag 1. gr. samningsins. Það er því að vísu svo,
að H. Tofte hefir fyrir hönd h/f. Carl Höepfner lækkað skuldina hjá
ákærðum C. Behrens um kr. 6000.00, en alveg jafnframt er svo bætt
við skuldina nýjum liðum, sem ekki komu fram í efnahagsreikningn-
um áður: Kr. 1660.00 + kr. 1840.00 + kr. 2000.68 + kr. 1540.00
eða samtals kr. 7040.68, — og auk þess á ákærður C. Behrens að
greiða ákærðuih Magnúsi Guðmundssyni innheimtulaun, sbr. 2. gr.
samningsins.
Það er því sannað í málinu, að þótt þessar kr. 6000.00 séu gefn-
ar eftir við samningsgerðina 7. nóvember, þá voru nýir skuldaliðir,
sem voru samtals nokkru hærri, færðir ákærðum C. Behrens til
skuldar, og versnaði því fjárhagur ákærðs C. Behrens svo sem sýnt
er, talsvert við þenna samning.
Ákærður Magnús Guðmundsson gekk frá þessum samningi með
ákærðum C. Behrens við H. Tofte, og þeim var því vitanlega báðum
ljóst, er þeir gengu frá þessum samningi, að skuldir ákærðs C. Be-
hrens námu talsverðu umfram eignir samkvæmt efnahagsreikningn-
um, þótt allar eignir væru færðar með hinu óeðlilega háa verði og
þótt öllum skyldmennaskuldum sé sleppt og skuldum við bankafirmað
Bruhn & Baastrup.
Skyldmennaskuldirnar og skuldin við Bruhn & Baastrup.
Ákærðir halda því fram sem varnarástæðu svo sem fyr segir,
að þessum skuldum hafi mátt sleppa.
f hinum fyrstu réttarhöldum (4. maí og 19. apríl 1931) við
rannsókn þessa máls, minntist ákærður C. Behrens ekkert á það, er
hann var spurður um fjárhaginn, að framangreindar skuldir hefði
ekki þurft að taka til greina. En er ákærður N. Mancher mætti í
réttinum 21/8. 1931 gefur hann þá skýringu, að þessar skuldir hafi
ekki verið talin þörf að telja með og því hafi hinir ákærðu litið á
fjárhag ákærðs C. Behrens 28/10. eins og þessar skuldir væru ekki til.
Um kröfur Idu Hedvig Behrens er það upplýst, að hana hefir
sízt þurft að telja með skuldum ákærðs C. Behrens, en hinar skuld-
irnar eru alveg venjulegar skuldir. Þannig er til þeirra skulda stofn-
að, að ákærður C. Behrens fékk peninga lánaða hjá móður sinni
Lauru Behrens árin 1926, 1927 og 1928. Og árið 1928 fékk ákærður
lánaðar hjá bróður sínum ívar Behrens kr. 4000.00 danskar og þá
fékk hann jafnframt lánið hjá bankafirmanu Bruhn & Baastrup og >
setti bróðir ákærðs tryggingar fyrir því. Kveðst hann þá hafa sagt
við bróður sinn og móður, að hann væri svo svartsýnn á framtíðina,
að þau gætu búist við að tapa þessum lánum. Annað kveður hann ’
ekki hafa verið um þetta rætt, og hann hefir játað, að alls ekkert
loforð eða vilyrði hafi legið fyrir um neina eftirgjöf á kröfum þess-
um, er eignayfirfærslan fór fram 7. nóvember. En ákærður C. Be-
hrens kveðst hafa talið sig geta afstýrt því, að þessum kröfum yrði
lýst og kveðst hafa farið. fram á það við móður sína árið 1930, að ,
hún lýsti ekki sinni kröfu og hafí hún fallist á það. En það er fyrst
seint á árinu 1931, eftir að rannsókn er nokkuð langt komin, að á-
kærður C. Behrens fer fram á það við bróður sinn Ivar Behrens, að
skuldinni við hann og bankafirmað Bruhn & Baastrup verði ekki
lýst. — Eftir nokkur bréfaskifti féllst bróðir ákærðs á þetta, kveðst
ekki vilja gera neitt sem skaði ákærðan C. Behrens og sagði honum
að hann mætti eyðileggja þá kröfulýsingu, sem málfærslumaður bróð-
ur ákærðs C. Behrens hafði sent ákærðum til að afhenda skipta-
réttinum.
Það er því sannað, að þessar skuldir voru 7. nóvember 1929, er
eignayfirfærslan fór fram, til með sama rétti og aðrar skuldir á ,
hendur ákærðum C. Behrens, og það er fyrst löngu (1—2 árum)
síðar, að skuldareigendur fallast á að lýsa ekki kröfunum, þegar -
þeir fengu að vita áð það gat komið ákærðum illa. En auk þeirra
lýsti og fjöldi skuldheimtumanna ekki kröfum í búið, eftir að þeir,
að því er virðist, vissu, að það mundi ekki gefa neinn greiðsluhluta.
— Ákærður C. Behrens hafði því alls enga heimild til þess 28/10.
að sleppa þessum skuldum, frekar en einhverjum öðrum, til þess að
bæta með því fjárhag sinn. Það kemur og hvergi fram í málinu,
heldur alveg það gagnstæða, að ákærður hafi talið sig lausan við
þessar skuldir; hann sjálfur heldur þessu ekki fram við i-annsókn
málsins fyr en ákærður N. Mancher og ákærður Magnús Guðmunds-
son hafa gefið þessa skýringu. — Og eins og bréf það ber með sér,
er ákærður Magnús Guðmundsson sendi skuldheimtumönnunum um
vorið 1930, eru allar þær sömu skuldir, er hinir ákærðu segjast hafa
talið heimilt að sleppa aó reikna með í efnahagsreikningnum 28/10.,
þá taldar ákærðum C. Behrens til skuldar, og þá er meira að segja,
eins og bréf þetta sýnir, þess getið, að skuldir þessar hafi verið
tryggðar fx-amar öðrum, með veði í húsgögnum ákærðs. En af þessu
verður augljóst, að er eignayfirfærslan fór fram 7. nóvember, hafa
skuldir ákærðs C. Behrens numið miklu umfram eignir, og hann
ekki getað komizt hjá að sjá að gjaldþrot hans, sem hafði byrjað
verzlun eignalaus með kr. 14000.00 skuld og sítapað, var alveg yfir-
vofandi. —
Með því að taka eftir þetta vörur að láni, sem hann sá að hann
gat ekki greitt, og með eignayfirfærslunni 7. nóv. og greiðslu á
skuldum sínum eftir það, hefir ákærður C. Behrens því brotið gegn
ákvæðum 262. og 263. greinar almennra hegningarlaga. —
Ekki verður séð að ákærður hafi skotið eignum undan, og bók-
hald hans var ])annig, að hann verður ekki dæmdur til refsingar
fyrir það.
Ákærður Magnús Guðmundsson.
Hin almenna umboðsmennska málfærslumanna liggur venjulega
í því, að færa eignayfirfærsluna í form og gera aðra samninga, án
þess að kynnast nákvæmlega eða að nokkru leyti efnahag umbjóðand-
ans. Hér stóð hinsvegar þannig á, að ákærður C. Behrens snéri sér
til ákærðs Magnúsar Guðmundssonar og bað hann að ráðleggja sér,
hvað hann ætti að gera, er H. Tofte heimtaði eignayfirfærsluna. Yirð-
íst ákærður C. Behrens hafa talið þess mikla þörf að hafa lögfræðing
með sér í ráðum, þar sem ákærður N. Manscher, er gengið hafði frá
efnahagsreikningnum taldi eignayfirfærsluna vafasama, vegna ann-
ara skuldheimtumanna ákærðs C. Behrens er samningaumleitanir
byrjuðu. En ákærður Magnús Guðmundsson fékk nú efnahagsreikning
ákærðs C. Behrens til athugunar og ráðlagði síðan ákærðum C.
Behrens eignayfirfærsluna, samkvæmt því sem hann hefir sjálfur
játað undir rannsókn málsins.
Spurningin er því sú, hvort ákærður N. Manscher hefir með
efnahagsreikningnum 28/10. og skýringum á honum, gefið ákærðum
Magnúsi Guðmundssyni svo ófullnægjandi eða rangar upplýsingar
um efnahag ákærðs C. Behrens, að hann hafi þess vegna ekki haft
aðstöðu til að sjá hinn raunverulega fjárhag og að gjaldþrotið var
eins og fyr segir alveg yfirvofandi.
Þetta hefir því verið rannsakað allrækilega. — f því sambandi
hefir ákærður N. Manscher lagt áherzlu á það, að efnahagsreikn-
ingurinn frá 28/10. sé gerður samkvæmt bókum ákærðs C. Behrens,
„en jafnframt“, segir ákærður N. Manscher, „var gei't allt, sem
hægt var, eftir beiðni þeirra Magnúsar Guðmundssonar og H. Tofte,
til Þess, að þeir segir, kæmist að raun um hið rétta ástand efna-
hagsins.“
Viðvíkjandi útistandandi skuldum hefir ákærður N. Manscher
meðal annars sýnt fram á, að skrá hafi verið samin yfir skuldirnar
og lögð fyrir þá Magnús Guðmundsson og H. Tofte, til þess að þeir
gætu sjálfir myndað sér skoðun á því, hvers virði skuldirnar væru í
raun og sannleika. Þetta hefir ákærður Magnús Guðmundsson kann-
ast við.
Ákærður N. Manscher hefir upplýst, að þannig hafi verið at-
hugaður nákvæmlega hver einstakur eignaliður, sem nokkru máli
skifti, til þess að sjá, hvers virði hann væri í raun og veru. Hann
kveðst hafa verið á mörgum fundum með þeim H. Tofte og ákærð-
um Magnúsi Guðmundssyni, einmitt til þess að athuga og útskýra
efnahaginn.
Ákærður Magnús Guðmundsson hefir í aðalatriðum játað þetta
rétt vera, en kveðst ekki minnast ]æss að þessar athuganir á efna-
hagsreikningnum hafi breytt neitt heildarniðurstöðu hans.
Af því sem að framan segir, er það upplýst, að ákærður Magnús
Guðmundsson fékk áður en hann ráðlagði eignayfirfærsluna full-
komna 'aðstöðu til þess að vita um hinn rétta efnahag ákærðs. Ákærð-
ur Magnús Guðmundsson hlaut því af sömu ástæðum og ákærður C.
Behrens sjálfur að sjá, að eignirnar á efnahagsreikningnum 28/10.
voru færðar með svo háu verði, að það var ekki sannvirði þessara
eigna. Má þar nefna fasteignina og útistandandi skuldir, og liggur
að nokkru fyrir í málinu, hvernig ákærður Magnús Guðmundsson
Dómurinn
sem birtur er hér í blaðinu í dag,
var kveðinn upp af lögreglustjóra í
aukarétti Reykjavíkur kl. 5 síðdeg-
is í fyrradag.
Af sérstökum ástæðum er dómur-
inn birtur nú þegar hér í blaðinu.
Astæðurnar eru þær, að Morgun-
blaðið hefir í gær hafið mjög svæsna
árás á lögreglustjórann út af dómn-
um, og gert tilraun til að telja al-
menningi trú um, að hér sé um
„pólitískan dóm“ að ræða.
I greinurn Mbl. urn þetta efni í
gær er á ýmsum stöðum mjög vill-
andi frásögn og sumstaðar alröng
um mikilvæg atriði.
Tíminn hefir því talið það alveg
sjálfsagt, að birta dóminn í heilu
lagi þegar í stað, svo að allur al-
menningur hafi aðstöðu til að kynn-
ast af eigin raun málavöxtum.
Framkoma Mbl. í gær, eftir að
dómurinn er fallinn í máli M. G.,
er í góðu samræmi við framkomu M.
G. sjálfs á meðan málið var í rann-
sókn. M. G. hafði þá í frammi opin-
berlega hótanir við dómarann. þess-
ar hótanir endurtekur Mbl. nú jafn
framt því, sem það skýrir frá, að
M. G. muni segja af sér dómsmála-
róðherraembættinu. En málinu hefir
hann áfrýjað til hæstaréttar.
Almenningur mun iiinsvegar
mynda sér skoðun á því, hvort hót-
anir ákærðra manna eigi að ráða
dómsúrskurðum eða ekki.
Til frekari glöggvunar skulu hér
birtar þær lagagreinar,- sem dómur-
inn er byggður á.
48., 262. oq 263. gr. almennra
hegningarlaga.
48. Hafi tveir menn eða fleiri hjálp-
ast til að framkvæma afbrot skal
hverjum þeirra- um sig refsað, sem
hann sé verksins valdur. En hafi
nokkur hluttakari einasta veitt for-'
göngumanninum liðsinni, er minna
er i varið, þá er hann framkvæmdi
brot sitt, skal beita vægari hegningu
að tiltölu, og sé hún ekki minni en
helmingur hinnar vægustu og ekki
meiri en þrir fjórðu partar hinnar
þyngstu hegningai', sem lögð er við
afbrotinu i lögum.
262. Ef að bú manns er tekið til
skipta sem þrotabú, og hann eftir
það eða um þær mundir, er haun
hlaut að sjá fyrir, að gjaldþrotlð
vofði yfir, hefst af sérdrægni nokkuð
það að, er miðar til þess að lögmæt-
ar eigur eða kröfur búsins ekki renna
inn í það' eða að komið verði fram
með rangar kröfur við búið, eða ef
nokkur maður um það leyti, er síðast
var á vikið, útvegar sér ný lán í
sama tilgangi, þá varðar það hegn-
ingarvinnu allt að 6 árum eða fang-
elsi við vatn og brauð ekki skemur
en tvenna 5 daga.
263. Ef að nokkur maður sem svo
er ástatt fyrir, sem segir í næstu
grein á undan hefst nokkuð það að,
er miðar til að draga ólöglega tauin
sumra skuldheimtumannanna hinum
til tjóns, en án þess að ætla sjálfur
að ábatast á því, t. a. m. með því að
selja muni fyrir of lítið andvirði að
tiltölu eða með því að nota það, sem
hann hefir undir hendi til þess að
borga sumum skuldheimtumönnun-
um fremur öðrum, eða með því að
gefa út skjöl, er ættu að gefa sumum
skuldheimtunum réttindi fram yfir
hina, þá er þrotabúinu er skipt, þá
varðar það fangelsi við ,vatn og
brauð, eða einföldu fangelsi ef máls-
bætur ei'u, ekki samt skemur en 1
mánuð.
- s 'i'iz i . -.wjpgr*
19. gr. gjaldþrotaskiptalaganna.
19. Hafi þi'otamaður á síðustu 6
mánuðum áður en liann varð gjald-
þrota greitt skuld, hvort sem hún
var fallin í gjalddaga eða eigi með
því að lúta af hendi við lánardrott-
inn fasteign, skip eða aðra þá muni,
er telja verður óvanalegan gjaldeyr-,
eftir öllum ástæðum, eða hefir greitt
skuld, er eigi var fallin í gjalddaga,
þó með vanalegum gjaldeyri sé greitt,
þá getur búið riftað gi-eiðslunni og
ki-afizt þess, að lánardrottinn skili
aftur því, sem hann hefir fengið, eða
andvii'ði þess.
Auðkennt eru með feitu letri þau
ákvæði 262. og 263. gr. almennra
hegningailaga, sem til greina koma í
sambandi við dóminn.
Næsta blað kemur út á morgun.
----------------o-----