Tíminn - 20.10.1938, Blaðsíða 3

55. blað
TÍMIM, fimmtadaginm 20. okt. 1938.
219
B Æ K U R
ÍÞRÓTTIR
A. Chr. Westergaard: Sand-
hóla-Pétur. Eiríkur Sigurðsson
íslenzkaði.
Nokkur síðustu árin hefir
barnablaðið „Æskan“ auðgað
hinar fáskrúðugu barna og ung_
lingabókmenntir okkar með
einni til tveimur góðum bókum
árlega. Má í því sambandi nefna
t. d. „Hetjan unga“, „Sögur æsk_
unnar“, „Bíbí“, „Bíbí fer í lang-
ferð“, „Davíð Copperfield",
„Landnema“ o. fl. í haust bæt-
ist ein við. Það er „Sandhóla-
Pétur“ eftir danska skáldið A.
Chr. Westergaard, í þýðingu Ei-
ríks Sigurðssonar kennara á Ak-
ureyri.
Sagan gerist á Jótlandi. Pétur
aðalsöguhetjan,er duglegur pilt-
ur, sem allt í einu verður fyrir-
vinna á heimili sínu og verður
— með hjálp systur sinnar,
sem er lítið eitt yngri — að sjá
þeim og tveimur enn yngri
systkinum farborða. Honum
finnst það örðugt. Hann langar
til að mega vera drengur og
una leikjum sínum enn um
stund, en skyldan knýr hann til
starfa. Um tíma er það nokkr-
um vafa bundið, hvort verða
muni ofan á, unggæðisháttur
hans, eða skylduhvötin. Átökun-
um milli þessara tveggja til-
finninga er lýst vel og eðlilega
í bókinni. Sennilega minnast
þess flestir, sem orðnir eru full-
þroska, að eitthvað svipað hafi
þeir lifað, um það leyti, sem
lífið tók að krefja þá til starfa.
Sandhóla-Pétur stenzt allar slík_
ar freistingar með karlmennsku,
störfin og erfiðleikarnir þroska
hann og bæta og í lýsingunni á
því, hvernig það gerist, felst sá
boðskapur, sem bókin hefir að
flytja lesendum sínum.
Þegar velja skal til þýðingar
útlenda bók handa íslenzkum
lesendum á bernsku- eða æsku-
skeiði, þá er úr svo miklu að
velja, að auðvelt er að finna
góða bóka og heppilega. Þó er
margs að gæta í slíku vali. Efni
bókarinnar og það umhverfi,
sem hún fjallar um, verður að
vera sæmilega skiljanlegt vænt_
anlegum lesendum. Ýmislegt
það, sem er eðlilegt og ekki að-
finnsluvert í bókum fullorðinna
getur orðið ógeðfellt í bókum
fyrir unglinga. Má þar nefna t.
d. stjórnmál, kynferðismál o. fl.
Að minnsta kosti er vandi að
fara svo með slík efni, að ekki
verði lýti að.
Valið á þessari bók hefir óefað
tekizt vel. Nokkur atriði eru í
henni, sem betur hefði farið á,
að þýðandinn hefði lagað lítið
eitt í hendi sér, svo að þau féllu
betur í umhverfi og hugsunar-
hátt þeirra almennt, sem hún er
ætluð fyrir. Málið virðist víðast
hvar vera liðugt og við þeirra
hæfi, sem ætlað er að njóta
bókarinnar.
Sigurður Helgason.
SlarfstMiii Ármanns.
Aðalfundi Glímufélagsins Ár-
mann er nýlokið. Stóð fundur-
inn í tvö kvöld.
Á fundinum gaf formaður ít-
arlega skýrslu um starf félags-
ins á liðna árinu. Tala félags-
manna er nú rúmlega eitt þús-
und.Síðastliðinn vetur stunduðu
hátt á fjórða hundrað manns
leikfimi á vegum félagsins o g
var um helmingur þátttakend-
anna kvenmenn. Pjöldi karla og
kvenna tók þátt í skíðaferðum
félagsins.
Glímuæfingar félagsins stund-
uðu um 30 manns, hnefaleika-
æfingar um 20 manns, sundæf-
ingar um 100 manns og æfingar
í frjálsum íþróttum um 30
manns. Róðraræfingar féllu að
mestu niður vegna vöntunar á
skýli fyrir bátana á hentugum
stað. Ármann er eina íþróttafé-
lagið í Reykjavík, sem veitir
tilsögn í glímu. Gamall Ármenn-
ingur, Þorsteinn Einarsson,
kenndi glímu í Vestmannaeyj-
um síðastl. vetur og kom þaðan
flokkur vaskra glímumanna á
íslandsmótið og varð það því
skemmtilegra og fjölbreyttara
en verið hefir um langt skeið.
Ármann sendi þátttakendur á
öll íþróttamót, sem hér voru
haldin á árinu, nema knatt-
spyrnumót.
Ármann sendi í vor flokk fim-
leikakvenna á mót, sem haldið
var í Oslo, og fékk hann lof-
samlega blaðadóma. Fimleika-
mót var ekki haldið hér á þessu
ári. Tilkynnti ekkert félag þátt-
töku nema Ármann.
Ármann er nú að láta byggja
stórt skýli fyrir kappróðrabáta
í Nauthólsvík og er vinna við
það unnin af sjálfboðaliðum.
Félagið á nú tvo kappróðrabáta.
Skýlið getur tekið 12—16 kapp-
róðrabáta. Fer það eftir stærð
þeirra.
Skíðaskáli félagsins í Jósefs-
dal var málaður og umbættur á
ýmsan hátt á starfsárinu.
Á aðalfundinum voru nokkrar
breytingar gerðar á lögum fé-
lagsins.
í stjórn voru kosin: Jens Guð-
björnsson formaður, sem gegnt
hefir því starfi í 12 ár, Ólafur
Þorsteinsson, Þórarinn Magnús-
son og Jóhann Jóhannesson,
allir endurkosnir, Sigríður Sig-
urjónsdóttir, Loftur Helgason og
Skúli Þorleifsson í stað þeirra
Karls Gíslasonar, Kristins Hall-
grímssonar og Rannveigar Þor-
steinsdóttur, sem báðust undan
endurkosningu. í stjórn Skíða-
skálans var kosinn Ólafur Þor-
steinsson, en fundurinn sam-
þykkti að kjósa einn mann í þá
stjórn. Hinir verða kosnir á
fundi skíðamanna og skipaðir
af stjórninni.
veilit? UL^gí&ðií
Látið börnin strax fá birtu frá hinni nýju Osram-D-ljósakúlu.
Þar sem börnin leika sér, þarf góða birtu og næga; það verndar
augu þeirra.
Urnisjaföí
Fyrir lok pessa mánaðar opnum vér drengja-
fatadeíld í sambandí við saumastofu Gefjun-
ar í Aðalstræti. — Þar verða saumuð föt á
drengi eftir máli, úr hinum smekklegu og ó-
dýru Gefjunardúkum. Saumaskapur og tillegg
verður mun ódýrara, en hingað til hefír pekkst
hér i borginni. Tekið á móti pöntunum í út-
sölu Gefjunar í Aðalstrætí. Sími 2838.
Samband ísl. samvínnufélaga
Ný bókaverzlun:
Bókaverzlun ísaioldarprentsmidju
Austurstræti 8
var opnuð í gær. E>ar fást allar íslenzkar bækur, eldri og
yngri. Ennfremur nokkurt úrval af ritföngum og pappírsvör-
um fyrir skrifstofur og skóla. Samtímis komu út 6 nýjar
bækur:
1. íslenzk úrvalsljóð V. (Benedikt Gröndal). Úrvalsljóðin
eru þegar orðin svo vinsæl að óþarft er að mæla með þeim.
2. Neró Keísari, eftir Arthur Weigall. Þýtt hefir Magnús
Magnússon ritstjóri.
3. Gegnum lystigarðinn, ný skáldsaga eftir Guðmund
Daníelsson frá Guttormshaga.
4. Og árin líða, þrjár sögur eftir Sigurð Helgason
5. Ástalíf, eítir Pétur Sigurðsson erindreka.
6. Bombi Bitt og ég, þýtt hefir Helgi Hjörvar. — Allir
ungir og gamlir muna eftir sögunní af Bombi Bitt, sem Helgi
Hjörvar las í útvarpið á síðastliðnum vetri.
Komið rakleitt í
Bókaverzlun Ísafoldarprentsmídju
Sími 4527
Austurstræti 8
Sími 4527
Biðjið ávalt um
gæðakúluna heims-
frægu: innan-matta.
VekaUwien-Kúiuiia með á&yíyóacsíÚHfttotum,
se#H lcyggíc íiiíu sicciumy&stu
Sudetadeilan, og að það hefði
þegar kostað 450 þús. Kínverja
lífið. Manna á milli var tæpast
um annað talað en Sudetadeil-
una. Öll blöð, sem út komu,
seldust upp á svipstundu, þótt
upplagið væri miklu stærra en
venjulega. Á kvöldið safnaðist
fólkið í kringum útvarpið, til
þess að fá síðustu fréttirnir, áð-
ur en það færi að sofa. Flestir,
sem um mál þetta töluðu, og ég
átti viðræður við, töldu rétt-
mætt, að fram færi atkvæða-
greiðsla í hinum umdeildu hér-
uðum, svo að íbúarnir sjálfir
fengju tækifæri til þess að
skera úr því, hvort þeir vildu
heldur tilheyra Þýzkalandi eða
Tékkoslóvakíu. Þetta virtist
vera vel framkvæmanleg og
réttlát lausn, enda í samræmi
við Þjóðabandalagssáttmálann,
um sjálfsákvörðunarrétt þjóð-
anna. Allmörg svissnesk blöð
héldu fram skoðun þessari. Allir
virtust sammála um, að allt bæri
að reyna til að fá friðsamlega
lausn á deilunni. Um tíma virt-
ist þessi stefna ætla að sigra. En
skyndilega breyttist stefna Su-
deta og Þjóðverja, og þeir komu
fram með kröfuna um samein-
ingu án þjóðaratkvæðis. Þá
harðnaði deilan enn. Tékkar
sögðu ákveðið nei, og engum
virtist detta í hug, að stríð yrði
umflúið. Þeir útlendingar, sem
voru sem gestir í Genf, fóru nú
í fullri alvöru að bollaleggja um,
hvernig þeir gætu komizt heim,
þegar ófriðurinn væri skollinn á.
A gistihúsinu, sem ég bjó í, var
fólk frá 10 þjóðum, og algeng-
asta umræðuefnið var heimferð-
in. Enginn fór þó af stað, af
þeim ástæðum, allir vildu bíða
átekta. En þá kom fregnin um,
að Chamberlain ætlaði að fljúga
til Þýzkalands, til fundar við
Hitler, til þess að reyna að af-
stýra ófriði. Það birti yfir, og all-
ir lofuðu þetta tiltæki Chamber-
lains. Hann óx stórum í augum
almennings. En eftir viðræður
þeirra Hitlers í Godesberg, syrti
aftur, og öll von um friðsamlega
lausn virtist úti.
Meðan þessir atburðir skeðu,
mundi enginn eftir ófriðnum í
Kína og á Spáni, á það var ekki
minnzt. Ástandið á Spáni mun
þó aldrei hafa verið verra en um
þetta leyti. Ég hitti Ameríku-
mann, sem var nýkominn frá
Spáni. Hann hafði farið þangað
til þess að útbýta mat og fatnaði
frá Canada. „Ástandið er svo
hörmulegt, að því verður ekki
með orðum lýst,“ sagði hann.
„Maturinn er lélegur og af mjög
skornum skammti. Verkamenn-
irnir vinna erfiða vinnu í sólar-
hring, oftast dauðsvangir. Á
nóttunni geta þeir ekki notið
svefns fyrir stöðugum loftárás-
um. Um miðjar nætur verða þeir
að hlaupa upp úr rúmunum til
þess að forða sér og fjölskyld-
unni niður í kjallara, og all-
margir farast af sprengingunum
á hverri nóttu. Börnin deyja
unnvörpum af skorti. Sárast af
öllu var að horfa upp á það, og
ennþá verra verður það í vetur.“
Þetta er það ástand, sem ófrið-
urinn skapar og sem allar Ev-
rópuþjóðirnar eiga nú að ganga
út i næstu daga, varð manni
vitanlega fyrst að hugsa.
Annarstaðar var stríðið rekið í
kyrrþey. Blóðsúthellingarnar eru
ekki eins miklar, en fórnirnar
eru margar. Ég hitti í Genf
austurrískan verkfræðing, frá
Wien. Glæsilegan mann. Hann
var fæddur og uppalinn í Wien,
átti þar allt sitt skyldfólk og
vini og hafði haft þar ágæta at-
vinnu, en kona hans var af Gyð-
ingaættum. Honum var ekki
vært, og varð að flýja land með
fjölskyldu sína, slyppur og
snauður. Nú var hann á leið til
Ástralíu og bjóst ekki við að eiga
afturkvæmt til sinnar kæru Vín-
arborgar.
Ég fór með flugvél frá Genf
til London. „Ætli Frakkar skjóti
nú ekki flugvélina niður í mis-
gripum? Þeir halda að þetta sé
þýzk sprengjuflugvél,“ sagði
kunningi minn við mig í gamni,
um leið og hann kvaddi mig í
Genf. Þegar ég kom til London,
virtist mikill óhugur í öllum.
Chamberlain var þá nýkominn
frá viðræðunum við Hitler í Go-
desberg, þar sem hann hafði
engu getað umþokað við Hitler,
sem aðeins hafði gert nýjar og
meiri kröfur. Chamberlain hafði
farið algera fýluför. Ófriðar-
hættan færðist nær, og andúðin
gegn Þjóðverjum fór vaxandi.
Framh.
Útbrciðið TÍMANN
- Kaup og sala -
Ullarefni og silki,
margar tegundir. BLÚSSUR,
KJÓLAR o. fl. nýkomið.
SAUMASTOFAN UPPSÖLUM.
Sími 2744.
„Ég hefi lesið þessi er-
indi með áiiægju og
undrun“.
(Sr. Einar Sturlaugsson i „Kirk-
juritinu“, síðasta Des.hefti, um
„Kirkjan og kreppan". Kostar
1 kr.; 90 bls“).
Nokkur refapör
til sölu.
(silfur- og blárefir).
Uppl. Sogaveg 5, Reykjavík.
Beztu kolin
GEIR
Símar: 1964
OEGA
og 4017.
Bálfarafélag Islands.
Skrifstofa: Hafnarstrœti 5.
Félagsskírteini (æfigjald) kosta 10 kr.
Skírteini, sem tryggja bálför, kosta 100
krónur, og má greiða þau í fernu lagi,
á einu ári. Allar nánari upplýsingar á
skrifstofu félagsins. Simi 4658.
60
Andreas Poltzer:
Patricia
57
slægur eins og refur, og í þetta skipti
hafði honum tekizt vel að ganga úr
greipum hans. Whinstone var búinn við
því versta, en honum var huggun í að
frétta, að hinir tveir bófarnir hefðu
náðzt. Meller hafði ekki þorað að bjarga
bandamönnum sínum líka.
Hann skipaði lögregluþjónunum að
fara með báða fangana á Scotland Yard
og gæta þeirra vel á leiðinni.
Svo flýtti hann sér aftur til Patriciu.
Ljósið var nú komið aftur. Hún sat á
legubekknum og brosti þakklát til vernd-
ara síns, þegar hann kom inn í herbergið.
Það bros varð til þess, að Whinstone
gleymdi sem snöggvast gremju sinni yfir
því, að Meller hafði sloppið. Eiginlega
ætlaði hann nú að halda reiðilestur yfir
Patriciu fyrir léttúð hennar, en nú sagði
hann aðeins:
— Mér þykir vænt um, að þér sluppuð
svona vel úr hættunni, ungfrú Holm.
— Er það svo hættulegt að gifta sig?
sagði hún í gamni.
— Ég á bágt með að svara því, af því
£(ð ég er enn á lausum kjala, svaraði
hann brosandi. En svo varð hann alvar-
legur á ný og bætti við: — Að minnsta
kosti er Meller-Ortega síðasti maðurinn,
sem ég myndi óska að þér giftust.
Það varð stutt, vandræðaleg þögn. Það
— Ungfrú Holm! hrópaði Whinstone.
Ungfrú Holm, eruð þér hér?
Hann fékk ekkert svar. Fulltrúinn varð
að taka á því er hann átti til, til að stilla
sig. En eitt var honum ljóst: Ef eitthvað
hefði orðið að stúlkunni, skyldi hann,
Whinstone, ekki linna látum fyrr en
hann hefði náð tangarhaldi á Meller. Sá
maður hafði unnið til gálgans, ef nokkur
hafði gert það.
Hann kveikti á síðustu eldspýtunni í
stokknum. Fulltrúinn kom auga á ein-
hverja veru, sem lá eins og dauð á mjó-
um legubekk. Hann fór þangað og laut
niður að henni. Honum létti er hann
varð þess vísari, að hún var sofandi. Hún
hafði aðeins fallið í yfirlið. Á næsta
augnabliki rankaði hún við sér.
Hún hljóðaði upp, er hún varð þess
vör, að maður stóð yfir henni.
— Þér skuluð ekki vera hrædd, það er
bara ég, Whinstone, sagði hann.
Patric'ia þekkti hann aftur og hún
brosti, en fulltrúinn gat því miður ekki
séð það í myrkrinu. Hún reyndi að standa
upp.
Whinstone ýtti henni hægt niður á
legubekkinn aftur.
— Nei, verið þér kyrr þarna fyrst um
sinn, ungfrú Holm. Þér hafið gott af
ofurlítilli ró, eftir allt það, sem gerzt