Tíminn - 12.11.1938, Qupperneq 3

65. Mað
TÍMIM, lawgardagiim 12. nóv. 1938
259
Iþróttir
Hlanparar Finna.
Finnar hafa um langt skeið
átt beztu þolhlaupara heimsins.
Hafa fá alþjóðamót verið hald-
in, þar sem finnskir íþrótta-
menn hafa ekki borið sigur úr
býtum í hlaupum í vegalengdum
frá 1500—10.000 m.
Af finnskum hlaupurum hafa
þó fimm skarað sérstaklega fram
úr á seinustu árum. Eru það
Paavo Nurmi, Taisto Máki, Vol-
mari Isohollo, Kauko Pekuri og
Lauri Lehtinen. Sé lagður sam-
an stigafjöldinn fyrir beztu af-
rek þeirra í 1500 m., 3000 m., 5000
m. og 10000 m. hlaupi fær Máki
4221 stig, Isohollo 4220.5, Nurmi
4211, Pekuri 4210, Lehtinen 4206.
Er munurinn yfirleitt lítill á
milli þeirra á öllum vegalengd-
um.
Máki hefir náð beztum á-
rangri af þessum hlaupurum á
3000 m. og 10.000 m. vegalengd-
um. Hefir hann runnið 3000 m.
á 8 mín. 15.6 sek. og 10.000 m.
á 30 mín. 02.0 sek. Pekuri hefir
náð bezta árangrinum í 1500 m.
hlaupi eða 3 mín. 52.5 sek. Leh-
tinen hefir náð bezta árangr-
inum í 5000 m. hlaupi eða 14
mín. 16.9 sek. Eru þetta heims-
met nema í 1500 metra hlaupi.
Heimsmetið í því, sem er 3 mín.
47.8 sek., á John Lovelock, Nýja
Sjálandi.
Nurmi hefir hlotið mesta
frægð af þessum hlaupurum.
Hann er þeirra elztur og er talið
að hann myndi hafa náð miklu
betri árangri, ef hann hefði
haft einhvern þeirra eða sam-
bærilegan hlaupara til að keppa
við. En Nurmi bar svo langt af
öllum þolhlaupurum meðan
hann var upp á sitt bezta, að
hann þurfti aldrei að óttast
neinn keppinaut. Telja Finn-
lendingar Nurmi mesta hlaupa-
garp sinn, þó öllum metum hans
hafi nú verið hrundið af yngri
mönnum. Meðan frægð hans var
mest, fór hann víða um lönd og
er því haldið fram af ýmsum,
að íþróttasigrar Nurmi hafi
kynnt Finna betur erlendis en
flest annað á þeim árum.
•Beztu árangrar Nurmi í lang-
hlaupum eru þessir: 1500 m. á
3 mín. 52.6 sek, 3000 m. á 8 mín.
20.4 sek., 5000 m. á 14 mín. 28.2
sek., 10000 m. á 30 mín. 06.1 sek.
Til samanburðar má geta þess,
að íslenzk met eru í 1500 m.
hlaupi 4 mín. 11 sek., sett af Geir
Gígja 1928, í 5000 hlaupi 15 mín.
23. sek, sett af Jóni Kaldal 1922,
og í 10000 m. hlaupi 34 mín. 6.1
sek., sett af Karli Sigurhanssyni
1932.
Á síðari árum hafa Borgfirð-
ingar oft sigrað í langhlaupum
á íþróttamótum hér í bænum.
reglu- og hirðusemi góðrar bú-
konu ekki einungis annaðist
innanhússtörfin með prýði,
heldur hefir oft og tíðum haft
fyrirhyggju um og stjórn utan-
hússverka, er Kristinn maður
hennar varð að vera heiman að
sakir trúnaðarstarfa, er honum
hafa verið falin, og það eigi
sjaldan langdvölum, eins og átti
sér stað í fyrirlestraferðum
hans um búnaðarmál o. fl. Á
Rakel þannig allríflegan þátt —
þó óbeinlínis sé — í farsælli
starfsemi bónda síns, utan
heimilis sem innan.
Það yrði lengra mál en svo,
að rúmaðist í lítilli blaðagrein,
ef greina ætti ítarlega frá starf-
semi Kristins í félagsmálum
sveitar hans og héraðs. Vil ég
þó tæpa á tvennu, sem ég býst
við, að sé farið að falla í
gleymsku hjá ýmsum sveitung-
um hans, en hefir þó haft sína
þýðingu. Annað er það, að hann
var aðal hvatamaður að stofnun
Bindindisfélags Mýrahrepps, en
upp úr því myndaðist síðan
ungmennafélag hreppsins. Hitt
er, að hann átti beztan hlut í,
að hreppsnefnd Mýrahrepps —
en í hana var hann kosinn á
fyrstu búskaparárum sínum —
samþykkti að veita árlega nokk-
urt fé í skólabyggingarsjóð, og
kom það fé, er þannig safnað-
ist, í góðar þarfir, er lögin um
byggingu barnaskóla gengu í
gildi.
Annars má segja að hverju
máli, sem til framfara horfði í
hreppi hans eða héraði, hefir
hann lagt lið, þó sérstaklega
hafi hann látið til sín taka um
A N N Á L L
Afmæli.
Guðbjartur Kristjánsson, bóndi
að HjaTðarfelli í Miklholts-
hreppi í Snæfellsnessýslu verð-
ur 60 ára 18.
þ. m. Hann
er fæddur að
Miðhrauni,
en ólst upp
að Hjarðar-
felli, og hóf
þar búskap
árið 1906 og
hefir búið
þar sam-
fleytt síðan.
Guðbjartur
hefir verið mikill áhrifamaður í
sveit sinni og gegnt margshátt-
ar trúnaðarstörfum, meðal ann-
ars verið hreppstjóri og sýslu-
nefndarmaður og átt sæti í
hreppsnefnd í fjölda mörg ár
og verið formaður búnaðarfé-
lags sveitarinnar frá upphafi.
Hann á sæti á hinu nýkjörna
búnaða,rþingi. Hann hefir verið
afar starfsamur og fram-
kvæmdasamur í búskap sínum.
Guðbjartur er kvæntur Guð-
bröndu Guðbrandsdóttur, og
eiga þau 8 uppkomin börn, mjög
mannvænleg, og eru tveir synir
þeirra hreppstjórar á Snæfells-
nesi, þeir, Guðbrandur hrepp-
stjóri í Ólafsvík og Kristján
hreppstjóri í Staðarsveit. Guð-
bjartur nýtur mikilla vinsælda
og trausts allra, sem þekkja
hann. Hann hefir verið mjög á-
hugasamur Framsóknarmaður
alla tíð og unnið flokknum mik-
ið gagn í nágrenni sínu.
Dánardægur.
Sumarlína Sumarliðadóttir 1
Hjallhúsi á Akranesi andaðist
22. október síðastliðinn, tæplega
64 ára að aldri. Sumarlína var
gift Sigríki Eiríkssyni, er dó ár-
ið 1923. Þau reistu bú að Krossi
i InnriAkraneshreppi árið 1904
og þar bjuggu þau, þar til Sig-
ríkur lézt, en þá fluttist Sum-
arlína niður í þorpið og bjó alla
tíð síðan í Hjallhúsinu. Þau
hjónin eignuðust tólf börn og
eru nú sjö þeirra á lífi. Þrjú
börn þeirra dóu ung, en tvö upp-
komin. Sumarlína var jarðsett
að Innra-Hólmi 2. nóvember, að
viðstöddu fjölmenni.
Eru vafalaust til góðir þolhlaup-
arar víðar á landinu og ættu
ungmenna- og íþróttafélög að
athuga hvort þau geta ekki sent
slíka menn til að taka þátt í
mótum hér, t. d. allsherjarmót-
inu.
búnaðar-, verzlunar-, fræðslu-
og bindindismál, og ýmist haft
þar forystu eða staðið í fremstu
röð.
Hann hefir verið manna sam-
vinnuþýðastur, en þó haldið
fast á málum sínum. Með lip-
urð og lægni hefir hann borið
áhugamál sín til siguTS, en ekki
með forsi né ofurkappi. Það er
honum fjarri skapi.
Til marks um það traust, sem
hann hefir notið og nýtur enn í
sveit sinni og héraði, má benda
á þetta: Árið 1906 var hann kos-
inn oddviti Mýrahrepps og er
það enn. Formaður Kaupfélags
Mýrahrepps hefir hann verið
frá stofnun þess, 1922. Við
stofnun Búnaðarsambands
Vestfjarða 1907, var hann kos-
inn varaformaður þess og var
það oftast til 1919, að hann tók
við aðalformennskunni, og
hefir hana enn á hendi. Sýslu-
nefndarmaður hefir hann verið
síðan 1922. Loks má geta þess,
að hann átti einna drýgstan
þátt í því, að komið var upp
myndarlegri byggingu á Núpi
1906, fyrir þá nýja templara-
stúku og fyrir skólahald ung-
mennaskóla. Var það hús um
allmörg ár heimkynni hins
landskunna héraðsskóla á Núpi,
sem Kristinn alla tíð hefir borið
fyrir brjósti, þótt ekki hafi
hann þaT haft forstöðu á hendi
né kennslu.
Það er áreiðanlega fáum gefið
að hafa forystu svo margra fé-
lagsmála á hendi, sem Krist-
inn Guðlaugsson hefir haft og
hefir enn, og það sumra um-
fangsmikilla og tímafrekra, án
Loðdýraræktin
(Frh. af 2. síðu.)
uði ársins. Nýbornir kálfar
breytilegt frá mánuði til mán-
aðar lægst kr. 1.10, hæst kr. 1.50
norskar.
Þá kallar J. Á. það „skrum“,
að ég skýri frá því, að Norðmenn
keyptu hvalkjöt fyrir 80 aura
kílóið, komið til þeirra á járn-
brautarstöð.
Ég hefi aðeins skýrt frá þessu
sem staðreynd og skil ekki
hvernig staðreyndir geta talizt
skrum.
Þá hneykslast hann á því, að
ég skuli jafna saman verði á ær-
kjöti og hvalkjöti og getur þess
að hvalkjötið sé selt beinlaust í
Noregi — já, hvalkjöt til refa-
fóðurs er alltaf selt beinlaust,
en þrátt fyrir það kemst það
ekki nálægt ærkjöti af fullfrísk-
um mylkum ám, þó gamlar séu,
og öll bein reiknuð með, sem
refafóður. Er óhætt að fullyrða,
að betra sé að kaupa kjöt af
fullfrískum mylkum ám til refa-
fóðurs fyrir 65 aura kílóið en
hvalkjöt, þó beinlaust sé, fyrir
50 aura. Það er almennt talið af
fræðimönnum á þessu sviði, að
mjög óráðlegt og jafnvel skað-
legt sé að gefa nema sem svar-
ar y2 kjötskammtinum í hval-
kjöti. Ennfremur er rétt að taka
það með í reikninginn, að sé
um nokkura skemmd á hval-
kjötinu að ræða, og það skemm-
ist miklu fljótar en ærkjötið, þá
er stórlega hætt við kjöteitrun
af því. Hefir það oft valdið
miklu tjóni.
Þegar loðdýr eru fóðruð með
ærkjöti, eru beinin möluð með
kjötinu og eru þau loðdýrunum
alveg nauðsynleg.
Með hvalkjöti þarf alltaf að
gefa sérstaklega möluð bein og
jafnvel líka fosfórsúrt og kola-
súrt kalk.
Framh. 1
H. J. Hólmjám.
Góður gestur
Skiptikennarinn danski, Braae
Hansen, hefir nú dvalizt hér á
landi síðan í byrjun september-
mánaðar. Hann hefir ferðazt um
meirahluta landsins, kynnzt
helztu sögustöðum, heimsótt
fjölda af skólum, tekið þátt í
kennslu og hlustað á hana og
auk þess flutt allmörg erindi.
Braae Hansen er alkunnur
skólamaður í ættlandi sínu og
sömuleiðis í Engla'ndi, þar sem
hann hefir verið leiðbeinandi og
ráðunautur kennslumálastjórn-
arinnar um 10 ára skeið. Þar að
auki hefir hann tekið mikilvirk-
an þátt í þjóðernisbaráttu Suð-
ur-Jóta.
íþróttamálin hafa þó verið
hans höfuðverkefni. Hann er yf_
irmaður um þau mál öll í Suður-
Jótlandi, er snerta opinbera
skóla og uppeldisstofnanir. Þrjá
daga viku hverrar ferðast hann
um umdæmi sitt og leiðbeinir
í margskonar efnum, t. d. um
byggingu skóla, leikvalla, í-
þróttasvæða o. s. frv. Auk þess
er hann kennari í ensku og í-
þróttum við kennaraskólann í
Haderslev.
Er ekki efamál, að forráða-
menn íslenzkra íþróttamála gætu
margt lært af honum til stuðn-
ings starfi sínu hér, enda er mér
vel um það kunnugt, að Braae
Hansen er boðinn og búinn til
slikrar aðstoðar meðan hann er
hér, en það verður fram undir
næstu mánaðamót.
Hér í bænum starfa ýmsar í-
þróttanefndir og íþróttaráð, sem
munu hafa með höndum ýmis-
konar breytingar á skipulagn-
ingu íþróttamálanna. Ég vildi
skjóta því að þessum aðilum,
(Framh. á 4. síOu.)
þess að slá slöku við nokkurt
þeirra, og reka samtímis búskap
á stórri jörð. En það hefir
Kristni tekizt. Ég þekki engan,
sem mundi áræða að neita því,
sízt nokkurn þeirra, sem nánust
kynni hafa af félagsmálastarfi
hans. Enda mundi hann ekki
hafa verið til forystu valinn, ef
sveitungar hans og héraðsbúar
hefðu ekki treyst honum öðrum
betur til forystu í málum sínum.
Er það og vitað, að margra
leið mun liggja heim að Núpi,
daginn, er Kristinn verður sjö-
tugur, til þess að árna honum
og konu hans heilla og þakka
báðum mikið og farsælt starf.
Þórður Ólafsson.
Þið, sem enn ekki hafið reynt Freyjn-
kaffibæti, ættuð að gera það sem fyrst,
og þér munuð komast að sömu niður-
stöðn og Maja.
Hitar, ilmar, heillar drótt,
hressir, styrkir, kætir.
Fegrar, yngir, færir þrótt
Freyju-kaffibætir.
„Já, þetta er hinn rétti ilm-
ur“, sagði Gunna, þegar
Maja opnaði „Freyju“-
kaffibætispakkann.
„Nú geturðu verið viss um
að fá gott kaffi, því að nú
höfum við hinn rétta kaffi-
bæti. Ég hefi sannfærzt um
það eftir mikla reynslu að
með því að nota kaffibætir-
inn „Freyja“, fæst lang-
bezta kaffið.
- Kaup og sala -
Fllarefni og silki,
margar tegundir. BLÚSSUB,
KJÓLAR o. ÍI. nýkomið.
SAUMASTOFAN UPPSÖLUM.
Sirni 2744.
TRÚLOFUNARHRINGAR, sem
æfilán fylgir, sendir gegn póst-
kröfu, hvert á land, sem er. —
Sendið nákvæmt mál.
SIGURÞÓR,
Hafnarstræti 4, Reykjavík.
anki
c /.osturstr. 5 síml 5652.Opi6
xnKinrv
»6 kl.11-1 Í^S-fc/
Annast kaup og sölu verðbréfa.
100 Andreas Poltzer: Patricla 97
skemmtanir, sem Old Man’s Club hafði
að bjóða.
Fulltrúinn tók þurrlega fram í:
— Nú, viljið þér segja mér, hver það
var, sem hljóðaði?
Sleikjulega brosið hvarf af andliti for-
stjórans. Hann virti fyrir sér með tor-
tryggnisaugum þennan gest, sem hann
hafði ekki séð áður í Old Man’s Club. Án
þess að svara spuriningu Whinstons,
spurði hann:
— Hver hefir boðið yður hér inn? Old
Man’s Club er einkafélagsskapur, ef þér
vitið það ekki áður! Hann bjó sig undir
að fara á burt. Líklega hefir hann ætlað:
sér sterkari manni, að fylgja þessum ó-
þægilega gesti til dyra.
Fulltrúinn greip í ermi forstjórans.
— Augnablik! Þér hafið ekki svarað
spurningu minni enn?
— Hvernig ætti ég að vita hver æpti?
svaraði Estoll, þrár í aðra röndina og
deigur í hina. Hann hafði fengið nasa-
sjón af því, að þessi undarlegi gestur
hafði rétt til að leggja fyrir hann spurn-
ingar.
Whinstone hefði ef til vill orðið ágeng-
ari, ef hann hefði ekki í sömu andránni
tekið eftir manni, sem vakti mjög athygli
hans. Hann gat ekki séð andlit mannsins,
sem gekk ofan stigann, á næstu hæð. En
mun hafa verið nálægt tvær tylftir
manna í salnum. Fólkið sat við lítil
borð og með freyðandi vin í glösum
fyrir framan sig.
Hljómsveit, sem ekki sást, lék austur-
lenzkan dans af mikilli kunnáttu. Og í
miðjum salnum var dansgólf milli
borðanna. Þarna loguðu ekki ljós nema
á litlum vegglömpum með bláum hlíf-
um. Og geislarnir frá kastljósi féllu lóð-
rétt niður á sporöskjumyndað dans-
gólfið. Á næsta augnabliki var grönn,
rauðhærð dansmær komin út á gólfið.
Hún hafði, vægast talað, sparað við sig
fatnaðinn.
Fulltrúinn horfði dálitla stund á trítl
hennar, hopp og sveigjur og læddist
síðan út úr salnum. Hann var ekki í
vafa um, að þetta var lang meinlaus-
asti staðurinn í Old Mans Club.
Fulltrúinn var í þann veginn að fara
inn í bratta stigann upp á næstu hæð,
þegar hann stóð allt í einu augliti til
auglitis við stúlkuna, sem hann hafði
veitt eftirför. Augu þeirra mættust.
Whinstone fannst hann geta séð greini-
leg merki ótta í dökkum augum hennar.
— Ungfrú Bradford! sagði fulltrú-
inn lágt.
Hún leit kæruleysislega til hans, og
gat illa leynt furðu sinni, en sagði svo: