Tíminn - 17.12.1938, Blaðsíða 2

314
TÍMliVIV, langardagiim 17. des. 1938
79. blað
‘gímii'in
Laugardaginn 17. des.
Nýjung
í útvegsmálum
Ef það er rétt, sem ég tel
vafasamt, að gætt hafi nokkurs
trúleysis á land og þjóð í flutn-
ingahug nokkurra ungmenna
til Nýja-Sjálands, þá er víst að
fátt er betur lagað til að draga
kjark úr æskunni, en að sjá
daglega brugðið upp tveim
myndum með sterkum litum,
annarri af örmagna þjóð og
hinni af örmagna höfuðstað.
Að vísu eru allmiklir erfiðleik-
ar á vegi landsmanna, en sí-
felldar úrtölur og eymdarvæl er
lítt fallið til bjargráða, að því
leyti, sem þeirra er þörf.
Ég hefi nýlega bent á þá
staðreynd, að sveitabændur,
sem búa við verzlun kaupfélag-
anna og Sambandsins, finna
engan veginn til hallæris-
kvíða. Ekki er heldur um at-
vinnuleysi að ræða hjá þeim.
En þetta fólk hefir bjargað sér
sjálft með sparsemi og dugn-
aði heima fyrir, og með hinu
félagslegu samstarfi bæði í
verzlun og landsmálum. Hinir
sýnilegu og aðkallandi erfið-
leikar eru í kaupstöðum og
kauptúnum. Sú staðreynd, að
togarar landsins hafa í 5 und-
anfarin ár tapað árlega jafn-
miklu fé eins og þurfti til að
reisa hús á stærð við háskóla-
bygginguna, án bókhlöðunnar,
sýnir hvar skórinn kreppir að.
Frá reynslu sveitanna vil ég
benda á úrræði, sem að vísu
kemur tæplega í allra fyrstu
röð vegna útvegsins, en getur
þó haft mikla þýðingu.
Útvegsmenn hafa komið á
sölufélögum um fiskframleiðsl-
una, í stað hinnar gömlu sam-
keppni. Enginn mundi nú vilja
missa samlagið um fisksöluna
erlendis. En þá liggur næst að
spyrja, hvort ekki megi létta
gjöldum af útveginum með því
að mynda allsherjar innkaupa-
félag allra sjómanna og út-
gerðarmanna um olíu, veiðar-
færi og salt. Þetta fyrirtæki
yrði að vísu að setja á stofn
með landslögum, en það yrði
þó ekki landsverzlun heldur
samlag allra, sem stunda sjó.
Það er vitað, að olían og veið-
arfærin eru seld með mjög
verulegri álagningu, og saltið
gæti verið ódýrara. Að sumu
leyti er óhjákvæmilegt, að þess-
ar vörur verði dýrari, eins og
nú hagar til, meðan þær eru
seldar í litlum einingum, og
stundum lánaðar með allmik-
illi áhættu fyrir þann, sem
verzlar.
En ef allir útgerðarmenn og
sjómenn væru í einu samlagi,
studdir af Alþingi og ríkis-
stjórn, þá gætu eigendur
minnstu bátanna átt kost á til-
tölulega eins góðum kjörum og
Ægir hefir nú. Og það væri
stórkostlegur munur fyrir út-
veginn í heild sinni.
En þetta samlag getur aldrei
þrifizt með taphættu af út-
lánum. Þar yrði að vera stað-
greiðsla, og til þess verða út-
gerðarmenn og sjómenn í
hverju kauptúni eða verstöð að
mynda deild fyrir sig, og
fyrsti veðréttur í afla yrði að
vera trygging hins nýja fyrir-
tækis.
Menn myndu ef til vill segja
að það yrði ofurefli að kaupa
olíutanka Shell og B. P. hér á
landi. En sú röksemd er veik,
þegar þess er gætt, að félögin
sem verzla hér með olíu, láta
útveginn vitaskuld bera allan
þunga af olíugeymunum eins og
þeir eru nú.
Ég hefi þá trú, að menn úr
öllum þrem þingræðisflokkun-
um myndu líklegir til að styðja
þetta skipulag, og mér er kunn-
ugt um þingmenn úr þeim
flokkum öllum, sem telja þetta
mikið bjargráð fyrir útveginn.
Kommúnistar munu að líkind-
um verða á móti þessu, en það
hefði enga þýðingu, vegna þess
að sjómenn, sem kunna að
fylgja þeim flokki, myndu ekki
telja skoðanir leiðtoganna falla
saman við hagsmuni þeirra, sem
á sjóinn fara.
Ein af meginástæðunum fyrir
því að samvinnubændur eru
[)iiii nm loðdýrin
II. J. Hólmjárn
Eftir Jón Árnason firamkvæmdastj.
NIÐURLAG
Sem enn eitt dæmi um víta-
verða framkomu H. J. H. í starfi
sínu eru svör hans við fyrir-
spurn frá mér um það, hvort
satt sé, að loðdýr, refir og
minkar, hafi sloppið úr eldi, og
læt ég þess um leið getið, að
minkar séu mjög grimmir og
þyki hinir mestu vágestir, ef
þeir komist í varplönd. í svari
sínu segist H. J. H. aldrei hafa
heyrt getið um, að minkar hafi
komizt í varplönd (hvað getur
satt verið), að enginn silfurref-
ur muni lifandi utan vörzlu, að
hann viti ekki nema um einn
mink, sem sloppið hafi úr
vörzlu og kunni að vera lifandi,
og að af þeirri reynslu, sem
hann hafi af minkum, geti
hann ekki sagt að þeir séu
mjög grimmir. Þessi grein H. J.
H. kom í Tímanum 15/11., en
rétt áður, eða þann 8/11. var
þessi frásögn í blaðinu:
„Að undanförnu hafa verið að
því nokkur brögð, að minnkar
hefðust við villtir, einkum hér
í nágrenni Reykjavíkur. Hafa
þeir jafnvel sumstaðar gert
talsverðan usla og drepið ali-
fugla. Fyxir stutu drap villtúr
minnkur 40 hænsni að Fitjakoti
á Kjalarnesi, en 7 á næsta bæ.
Víðar hafa þeir valdið svipuð-
um skaða. Skammt frá Elliða-
koti fannst í vor minnkahreið-
ur með ungum í, er tókst að
handsama. Rétt fyrir síðast-
liðna helgi var einn minnkur
handsamaður í porti hjá Slát-
urfélagi Suðurlands. Sá einn
starfsmaður félagsins dýrið, er
honum varð litið út um glugga;
var það þá að drepa rottu! Var
strax reynt að ná minnkinum,
en hann faldi sig i spýtnabraki
í portinu. Þá var reynt að ná
honum í silunganet, en þegar
það stoðaði ekki, var gildra sett
hjá fylgsni hans og í hana
gekk hann. Minnkur þessi er
nú, þar sem pestin ekki geisar,
mun betur settir en útvegs-
menn og sjómenn, er sú, að þeir
hafa slík samtök um innkaup
til búa sinna. Án slíkra sam-
taka myndi aðstaða landbænda
fyrir löngu vera vonlaus. Út-
vegsmenn og sjómenn skilja,
hve mikla þýðingu fisksam-
lagið hefir fyrir þá, um sölu af-
urðanna. Hér er bent á leið til
að stofna hliðstætt bjargráða-
fyrirtæki vegna útvegsins, og að
miða skipulagið við þörf og að-
stöðu allra, sem hafa atvinnu á
sjónum. J. J.
talinn Alaska-dýr. Minnkar eru
grimmir og verður því að telj-
ast í mesta máta vítavert að
minnkabú hér skuli vera svo illa
úr garði gerð, að dýr geti sloppið
þaðan. Ber að krefjast þess, að
haft verði strangara aðhald hér
eftir í þeim efnum, en verið
hefir hingað til.“
Ég skal þessu næst fara
nokkrum orðum um verð silf-
urrefaskinna. H. J. H. fullyrð-
ir alveg afdráttarlaust, að þau
skinn, sem seld eru utan upp-
boða í Noregi, séu seld „miklu
hærra verði, en meðalverð
skinnauppboðanna“.*) — Um
þetta getur enginn fullyrt. Hér
er aðeins um líkur að ræða. Ég
spurði tvo menn í Oslo um þetta
*Leturbreyting mín. J. Á.
Tala seldra
atriði, sem báðir eru þessum
málum miklu kunnugri en H. J.
H. Annar þeirra kvað liklegt, að
þeir, sem seldu utan uppboða,
fengju nokkru hærra verð, en
hinn maðurinn, sem var með-
eigandi í stóru refabúi og áður
hafði verið forstöðumaður þess,
kvað það miklum vafa bundið,
að hærra verð fengist fyxir
skinnin utan uppboða, og
kvaðst sjálfur alveg mótfallinn
slíku sölufyrirkomulagi. *
Norðmenn telja sig hafa góð-
an silfurrefastofn. Þeir seldu
um 300.000 silfurrefaskinn í
kauptíðinni 1937/38. Meðalverð
norskra silfurrefaskinna á upp-
boðunum var rúmar 100 n. kr.
(um 115 ísl. kr.). Þegar ég fór
frá Oslo, fyrir hálfum mánuði,
voru skinnauppboðin að byrja.
Var jafnvel búist við lægra
verði nú en í fyrra. Ég hefi enn
ekki fengið fregnir af uppboð-
unum, en mun birta þær, þegar
ég fæ þær.
Hér fer á eftir skýrsla um
uppboð hjá C. M. Lampson &
Co., Ltd., London, 22. og 23. nóv.
síðastl.
skinna: Meðalverð: Hæsta verð:
Svört og lítið silfruð: (£ 4:12:6) kr. 102,44
venjuleg 23 stk. (£ 2:19:0) kr. 65,34
góð 8 — (£ 3:17:6) — 85,83
silfur: (£ 5: 5:0) — 116,29
venjuleg 128 — (£ 3:16:3) — 84,45
góð 12 — (£ 5: 3:3) — 114,35
yz silfur: (£ 7: 5:0) — 160,59
venjuleg 283 — (£ 4:11:9) — 101,60
góð 42 — (£ 6: 2:9) — 135,95
% silfur: (£13:10:0) — 299,02
venjuleg 978 — (£ 4:19:6) — 110,20
góð 135 — (£ 6:15:6) — 150,00
úrval 2 — (£10:10:0) — 232,58
Alsilfruð: (£15:10:0) — 343,33
venjuleg 505 — (£ 5: 4:6) — 115,75
góð 232 — (£ 7: 3:6) — 158,95
úrval 8 — (£11: 7:6) — 252,00
Lakari og
skemd 1.831 — (£ 3: 0:6) — 67,00
Eftirleiðis mun ég biðja Tím-
ann að birta fréttir af loð-
skinnauppboðum í Oslo og Lon-
don.
Á erfiðleikatímum eru menn
almennt mjög móttækilegir
fyrir nýjungum í atvinnuhátt-
um. Nú er sérstök nauðsyn að
menn eigi kost réttra upplýs-
inga um þá atvinnugrein, sem
margir ætla að sé helzta úr-
ræði þeirra, sem mest afhroð
hafa goldið vegna sauðfjár-
pestarinnar. Ég er ekki fær um
að fræða menn um loðdýra-
rækt, en ég get aflað upplýsinga
um skinnaverð. En það verða
menn að hafa hugfast, að á
skinnaverðinu byggist afkoma
loðdýraræktarinnar í framtíð-
inni, en ekki á því, hvað hægt
er að pranga út lífdýrum, á
meðan verið er að fjölga loð-
dýrabúum í landinu.
Það er fjarri mér að halda
því fram, að loðdýrarækt geti
ekki átt sér framtíð hér á landi.
En ég álít ekki, að hér sé um
neina uppgripaatvinnu að ræða.
Síðastliðin 10 ár hefir skinna-
framleiðslan margfaldazt og
voru seld síðastliðið ár um 1
miljón silfurrefaskinn. Verðið
hefir verið því nær stöðugt fall-
andi á þessu tímabili. Og fram-
leiðendur silfurrefaskinnanna
eru áreiðanlega áhyggjufullir
um framtíðina. í síðastliðnum
októbermánuði birtist grein í
dönsku blaði með fyrirsögninni:
„Offramleiðsla silfurrefa“. Þar
segir svo: „Silfurrefaeigendur í
Svíþjóð halda þessa daga þing
í Hernösand. Þar eru einnig
mættir margir norskir þátttak-
endur, og helzta umræðuefni
þingsins hefir verið væntanleg
alþjóða takmörkun framleiðsl-
unnar, þar sem Svíar höfðu
aukið fjölda lífdýra á árinu,
silfurrefi um 30% og blárefi um
45%“......
Það getur vel verið, að ís-
lendingar geti framleitt eitt-
hvað betri skinn, en aðrir. Ég
hefi ekki kunnáttu til að dæma
um það með neinni vissu, og tel
það enga sönnun, þó H. J. H.
fullyrði í útvarpserindi sínu, að
„allélegasta úrhrakið“ af ís-
lenzkum skinnum hafi selzt á 90
kr„ þegar meðalverð á öllum
skinnum Norðmanna hafi verið
115 kr.
Þá halda ýmsir því fram, og
þar á meðal H. J. H„ að refa-
eldið muni kosta okkur minna,
en það kostar aðrar þjóðir. Ég
býst við að svo geti verið, en ég
veit það ekki. Kjöt og fiskur
er ódýrt hér, en flest annað
dýrt. í Noregi hefir verið talið,
að refaeldi yfir árið kostaði
milli 30 og 40 kr. (norskar).
Hvað kostar það hér? Mér er
nær að halda að hingað til hafi
það verið allmiklu hærra. í
Japan kostar refaeldi 8—10 kr.
(norskar) á ári.
Því hefir verið mjög á lofti
haldið, af formælendum loð-
dýraræktarinnar hér, að Norð-
menn flytji út silfurrefaskinn
fyrir meira en 30 milj. króna
á ári, og um leið haldið fram,
að við ættum að geta flutt út
fyrir miljónir. Ég vona að þetta
megi takast. En það er áreiðan-
lega ekki bezta leiðin til að ná
því marki, að hvetja menn með
auglýsingaskrumi til bráðrar
örvunar á loðdýraræktinni og
mæla bót okursölu á lífdýrum.
Og það er engin sönnun fyrir
því, að silfurrefarækt borgi sig
hjá Norðmönnum, þó þeir flytji
út skinn fyrir miljónir.
Við íslendingar flytjum út
sauðf j áraf urðir fyrir nokkrar
miljónir króna á ári, og hefir
þó verið nokkur ágreiningur um
það, hvort sauðfjárræktin hafi
borgað sig undanfarin ár.
Einn af ókostum loðdýra-
ræktar í stórum stíl er það, að
hætt er við að afraksturin
verði lítill, ef langvarandi
styrjöld geysar hér í álfu. Ég
veit, að ekki má láta styTjaldar-
óttann draga um of úr fram-
kvæmdum, en hinsvegar er full
ástæða til að taka líka tillit til
stríðshættunnar, þegar verið
er að beina atvinnu lands-
manna inn á nýjar brautir.
Ég hefi orðið þess var, að
ýmsir, sem áhuga hafa á loð-
dýrarækt, og þá ekki sízt loð-
dýraeigendur, reiddust grein
þeirri, sem ég skrifaði í Tímann,
þar s'em ég gerði athugasemdir
við útvarpserindi H. J. H„ og
þar sem ég vítti lífdýraokrið.
En þeir, sem við mig hafa talað
um þetta, hafa ekki getað bent
á, að ég hafi ofmælt um neitt,
sem máli skiptir í áminnstri
grein. En það er eins og þeir
vilji ekki heyra sannleikann
um verð refaskinna, eða eins
og það komi íslenzkum silfur-
refaframleiðendum ekkert við.
í áminnstri grein kemst ég svo
að orði: „Hefi ég jafnan verið
þeirrar skoðunar, að bændur
gætu haft gott af að stunda
loðdýrarækt í smáum stíl, sé til
hennar stofnað með ráðdeild og
fyrirhyggju. En ég álít loðdýra-
ræktina allt of áhættusama og
ótrygga, til þess að bændum sé
óhætt að byggja afkomu sína
að verulegu leyti á henni“. —
Þetta er líka í fullu samræmi
við skoðanir ýmsra mætra
Norðmanna, sem ég hefi átt tal
við um þessi mál. Þegar refa-
búin eru orðin það stór, að
kaupa verður vinnu og fóður
fullu verði, bera þau sig ekki,
en bændur, sem hafa örfá dýr,
sem þeir geta sinnt í hjáverk-
um og að talsverðu leyti fóðrað
á heimafengnum matvælum,
hafa haft af refunum notagóð-
ar tekjur.
Ég hefi orðið nokkuð marg-
orðari um þetta mál, en ég ætl-
aði í upphafi. En ég mun eftir-
leiðis einkum halda mig við það
að skýra frá söluverði loðskinna
(silfurrefa og minnka) af því
ég tel mönnum nauðsynlegt að
vita það sanna í því máli, því
undirstaðan undir loðdýrarækt-
inni er skinnaverðið, ekki okuT-
sala á lífdýrum.
10. des. 1938;
Jón Ámason.
Eftir að grein þessi var skrifuð
barst mér skýrsla um refa-
skinna-sölur á nóvemberuppboð-
unum í Osló.
Á nóvemberuppboðunum hjá
A/S Oslo Skinnauksjoner, varð
verðið sem hér segir:
Flokk- Tala Meðal- Hæsta
ur seldra sk. verð verð
1 /i silfur 1294 111,21 295,80
% — 1508 101,16 255,00
% — 683 92,12 188,70
% — 152 79,13 132,60
Dökk, silfur 7 70,08 78,54
Ýms silf.refask. 441 65,65
Samt. meðalv. 4085 98,12
Blárefir 34 31,95 53,04
Alls voru til sölu 4855 silfur-
refaskinn, hvar af 4301 eða
88,6% seldust. í þessari skrá eru
skinnin, sem seldust undir 40
krónum ekki talin með.
Á nóvemberuppboðunum hjá
Nordiske Skinnauktioners varð
verðið, sem hér segir:
Flokk- Tala Meðal- Hæsta
ur seldra sk. verð verð
1 /i silfur 3057 115,00 326,40
% — 3567 104,07 244,80
% — 1212 93,71 193,80
y4 — 247 77,13 112,20
Dökk, silfur 7 •70,09 76,50
Skemmd 23 56,98
Óflokkuð 34 87,15
Ýms silf.refask. 778 67,31
Samt. meðalv. 8925 102,24
Alls voru til sölu 10990 skinn,
(Framh. d 4. síðu)
Hallgrímur Jónasson:
Sálarrannsóknaíélag
m
Islands 20 ára
Fyrir réttum 20 árum, 19.
des. 1918, gengust nokkrir
menn í Rvík fyrir stofnun fé-
lags, sem hlaut nafnið Sálar-
rannsóknafélag íslands.
Heimsstyrjöldin mikla hafði
geisað svo að segja um öll
meginlönd jarðar um fjögurra
ára skeið. Miljónir ungra,
vaskra manna höfðu látið lífið
á vígvöllunum, enn fleiri höfðu
særst til örkumla og æfi-
langra þjáninga, andlegra og
líkamlegra. Nær því hvert
heimili í mörgum ríkjum Norð-
urálfunnar og raunar miklu
víðar, áttu á bak að sjá ástvin-
um í blóma lífsins. Þeir voru
skyndilega og óvænt horfnir út
í þokuna miklu — inn yfir
þrepskjöld dauðans. Aldrei
hafði þrá mannanna um öll
lönd og jarðir orðið sterkari en
þá, eftir því að fá skyggnst út
yfir myrkur grafarinnar og til
úrslita vissu um endi lífsins eða
áframhald. Ofan á allt líkam-
legt böl og efnislega éyðilegg-
ingu, hlóðst efasemdakvöl þess,
hvað orðið hefði um hjartfólgna
vini, hvort múgmorð ófriðarins,
sem tættu líkami þeirra sundur,
hefðu einnig tortímt sálum
þeirra, vitundarlífi, tilveru. Upp
úr þessari eldskírn reis, sterkar
en áður, sú grein sálarlífs-
rannsókna nútímans, sem öt-
ullegast hefir leitazt við að
svara spurningunni miklu:
Lifa mennirnir eftir dauðann?
Enda þótt slíkar rannsóknir
með margvíslegri miðlastarf-
semi, hefðu verið reknar í ýms-
um löndum og álfum af við-
kunnum fræðimönnum um all-
langt skeið, mun harmleikur
þjóðanna 1914—1918 hafa
hrundið rannsóknum þessum til
hraðari þróunar og víðtækari
úrslita.
Á þessum tímamótum var ís-
lenzka rannsóknafélagið stofn-
að.
Sú félagsbundna viðleitni hér
á landi, sem vildi, fyrir sitt
leyti, leita sömu vitneskju,
mætti lengi vel háværum and-
mælum og aðkasti. Starfsemi
miðlanna og þeirra, sem með
þeim unnu, var af ýmsum tal-
in fávísleg og óguðleg.
Þó varð því ekki neitað, að
forgöngumenn þessara mála
hér á landi voru óvenju mikil-
hæfir menn, óvenju gáfaðir, ó-
venju víðsýnir og óvenju á-
hrifaríkir. Nú munu flestir við-
urkenna, að þeir voru líka frá-
bærlega áræðnir menn, gæddir
furðulegum djarfleik og karl-
mannlegum, heilsteyptum
þrótti. Þeir hikuðu ekki við að
ganga út í allt það moldviðri
af rangfærslum, hleypidómum
og óvinsemd, er miðlastarf-
semin og málið hafði vakið —
1 og það raunar löngu fyrr en
hér var komið — meðal þekk-
ingarlitilla og stundum nokkuð
þröngsýnna andstæðinga. En
hinu skyldi og ekki gleymt, að
frá upphafi nutu þeir og skiln-
ings og styrks margra manna
og kvenna, þar á meðal nokk-
urra mætustu manna þjóðar-
innar.
Ekki er á því minnsti efi, að
enga brautryðjendur á íslandi
gat sálarrannsóknamálið feng-
ið betri en þá, er það hlaut frá
byrjun, en það voru þeir Einar
H. Kvaran og Haraldur Níels-
son. Annar var mestur mælsku-
maður sinnar samtíðar, eld-
heitur, hrífandi boðberi þeirra
sanninda, sem hann taldi í
senn ótvíræð og þýðingarmest.
Hinn var vígfimasti rithöf-
undur þjóðarinnar, frábærlega
ástsælt skáld, gæddur óvenju-
legri andlegri víðsýni og mildi,
en auk þess mikilli, gerhugalli
varfærni og gætni, og það svo,
að sumum fylgismönnum hans
um sálræn efni, þótti nóg um á
stundum.
Og hvert var svo markmið
þessara manna og félagsins,
sem þeir fengu stofnað og
stóðu fyrir síðan allt sitt lif, og
sem nú er 20 ára gamalt? Aö
veita íslenzku þjóðinni, sem
sannasta fræðslu um niður-
stöður þeirra sálarlífsrann-
sókna, er inntar voru af höndum,
ýmist fyrir beinan eða óbeinan
stuðning félagsins hér heima,
eða erlendra fræðimanna, er
leituðu á vísindalegan hátt
skýringa á margvíslegum fyrir-
brigðum sálarlífsins og því,
hvort sá boðskapur er fram
kom m. a. við ýmiskonar miðla-
starfsemi og sagður var frá
framliðnum mönnum, væri
raunverulegur og sannanlegur.
Ári seinna en félagið var
stofnað, eða 1919, hóf það að
gefa út tímaritið Morgunn. —
Einar H. Kvaran varð ritstjóri
hans allt til dauðadags.
í inngangsorðum ritstjórans
að 1. heftinu, má sjá, hvað
fyrir útgefendunum vakti.
Hann kemst m. a. þannig að
orði í sambandi við hugsjón
mannanna um sambandið við
framhaldssvið mannlífsins:
„Sú hugsjón er mikilvægust
allra hugsjóna í mínum aug-
um fyrir þá sök, að þegar hún
verður orðin veruleg eign al-
mennings þjóðanna, þá hlýtur
hún að ýta öllum öðrum fögr-
um og nytsömum hugsjónum
mannkynsins lengra áfram en
nokkur fær nú gert sér í hugar-
lund. Þegar mönnunum verður
það ljóst af reynsluþekking, að
þetta líf er framar öllu öðru
undirbúningur undir annað
líf, þá eru fengin skilyrði fyrir
verulega traustum framförum.
Þá verður hvötin rík til þess
að sýna öðrum mönnum góð-
girni og leggja stund á rétt-
læti.“
Og hann lýkur inngangsmáli
sínu með þessum orðum:
„Okkur, sem riðnir erum við
útgáfu þess (ritsins), langar til,
að það verði ofurlítill gluggi, er
eitthvað af morgungeislum
góðra hugsjóna geti skinið
gegnum, og með þeim hætti
komizt inn í sem flest heimili
þessa lands“.
Ekki er mikill vafi á því, að
þessi ósk ritstjórans og útgef-
endanna hefir ræzt, jafnvel
betur en þeir gerðu sér vonir
um.
Þau munu ekki ýkja mörg
heimilin á landinu, — séu þau
nokkur til —, sem geislaskin af
hugsj ónaeldi íslenzku sálar-
rannsóknamannanna hafa ekki
náð til. Það fólgst svo mikið í
þeirra birtu af kærleika, af
víðsýnni réttlætisleit, af boð-
skap, sem flestir hugsandi menn
láta sig miklu skifta.
Auk þess var nær allt það, er
þeir Einar og Haraldur rituðu
í Morgunn — og það var ekk-
ert smáræði að vöxtum — sett
fram af alveg óvenjulega heill-
andi ritsnilld, lesandinn drakk
það í sig nær óafvitandi.
Þessir glæsilegu gáfumenn og
mikilhæfu leiðtogar eru nú
báðir horfnir inn á þau svið til-
verunar, sem þeir leituðu þekk-
ingar á af svo sterkri fróð-
leiksþrá og sannleiksást, og sem
þeir töldu tvímælalaust mikil-
vægustu þekkingarleit mann-
(Framh. á 3. síðu)