Tíminn - 04.02.1939, Blaðsíða 3

15. blað
TÍMIM, laugardagiim 4. fehrúar 1939
59
ÍÞRÓTTIR
Skjaldargflímn
Ármanns
Hin árlega skj aldarglíma
Glímufélagsins Ármann fór fram
síðastliSið miðvikudagskvöld í
Iðnó.
Keppendur voru 10 og urðu úr-
slitin þessi:
Ingimundur Guðmundss. 9 vinn.
Skúli Þorleifsson 8 —
Njáll Guðmundsson 6 —
Sigurður Hallbjörnsson 6 —
Þorkell Þorkelsson 4 —
Sigurður Guðmundsson 4 —
Kristófer Kristófersson 3 —
Ingólfur Kristjánsson 2 —
Kristján Bl. Guðmundss. 2 —
Jóhannes Bjarnason 1 —
Skúli Þorleifsson fékk fyrstu
verðlaun fyrir fegurðarglímu,
Ingimundur Guðmundsson önn-
ur og Njáll Guðmundsson þriðju.
Glíman fór yfirleitt vel fram
og mun mega segja að þetta hafi
verið með betri skjaldarglimum
í seinni tíð. Margir þessara
glímumanna eru léttir og liprir,
en munu hinsvegar ekki jafn-
miklir kraftamenn og þeir, sem
mest hefir borið á undanfarið.
Hinn nýi sigurvegari, Ingi-
mundur Guðmundsson, er 27 ára
gamall. Hann er ættaður frá
Ljótai’stöðum í Austur-Landeyj-
um og byrjaði litilsháttar að æfa
glímu í ungmennafél. Dagsbrún
þar eystra. Hann flutti hingað
1930. Stundaði hann fyrst sjó-
mennsku, en er nú verkamaður
hjá Eimskipafélagi íslands.
Nokkru eftir að hann kom hing-
að æfði hann dálítið glímu í K.
R., en það félag hefir nú lagt
glímuæfingar niður. Verulega
fór hann þó ekki að iðka glímu
fyr en síðastl. haust og hefir síð-
an tekið miklum framförum. Er
hann sterkur og eðlilegur glímu-
maður og má góðs af honum
vænta, ef hann heldur eins vel
áfram, og hann hefir gert í
vetur.
Skúli Þorleifsson, sem var
skjaldarhafi áður, hefir, vegna
lasleika, ekki getað stundað
glímuæfingar eins vel um all-
langt skeið undanfarið og hann
gerði áður. Virðist því ýmsum
eins og hann sé frekar í aftur-
för, en vafalaust vinnur hann
það upp, þegar hann hefir feng-
ið heilsu til að æfa glímuna af
fullu kappi aftur. Er Skúli
sterkur og góður glímumaður.
Skjaldarglíman var nú einn
þátturinn í 50 ára hátíðahöld-
um Ármanns, sem nánar verður
sagt frá síðar.
ir veikinni. Þess vegna eru nú
bændur þar byrjaðir að setja á
lömb aftur og hafa margir sett
á í haust öll sín gimbrarlömb.
Byggja þeir nú allar vonir sín-
ar um að komast út úr þessu
öngþveiti á því, að þeim takist
að ala upp nýjan og ónæman
stofn. Reynsla næstu ára sker
úr um það.
En svo mikið er víst, að allur
þorri manna þeirra, sem lengst
hafa barizt við veikina, eru nú
horfnir frá fullkomnum niður-
skurði og fjárskiptum, sem
margir hverjir hugsuðu sér áð-
ur og stefna nú að því að aia
sjálfir upp nýjan stofn,
Verður það vafalaust eitt af
stærstu viðfangsefnum þjóðar-
innar á næstu árum að byggja
upp að nýju fjárbústofninn í
þessum héruðum. Fjölda marg-
ar jarðir eru þannig að ógerning
má telja að reka þar annan bú-
skap en sauðfjárbúskap. En
margir bændur eru nú svo lam-
aðir fjárhagslega eftir fellir
undanfarinna ára, að þeim má
telja ókleift að koma upp bú-
stofni aftur, án utanaðkomandi
aðstoðar í bili. Undanfarin ár
hafa þeir getað lifað á því, sem
þeir skáru niður, en nú standa
þeir margir uppi bústofnslausir
— og þar af leiðandi tekjulaus-
ir eða tekjulitlir.
Þá er rétt að lokum að geta
annarrar sauðfjárpestar, sc-m
vart hefir orðið í landinu á síð-
astliðnu ári — einskonar upp-
dráttarsýki, sem þekkt er er-
lendis. Hefir veiki þessi gjört
B Æ K U R
Björn Guðfinnsson: íslenzk
setningafræði handa skól-
um og útvarpi.
Höfundur þessarar bókar,
cand. mag. Björn Guöfinnsson,
hefir á undanförnum árum
starfað með sjaldgæfum áhuga
og mikilli ósérplægni að auk-
inni þekkingu á móðurmálinu.
Áhrifa hans í þeim efnum hefir
gætt einkum á tvennan hátt.
Hann er hinn mesti atkvæða-
maður sem kennari, bæði í skól-
um og útvarpi, og hann hefir
samið þrjár mjög vandaðar
kennslubækur í þessum fræðum.
Tvær fyrri bækur hans af þessu
tagi, íslenzka I. og íslenzk
málfræði, hafa báðar hlotið
mikla útbreiðslu og öðlazt vin-
sældir kennara og nemenda.
Þriðja bók þessa höfundar er
íslenzk setningafræði handa
skólum og útvarpi. Hún kom út
síðastl. haust og var ríkisút-
varpið útgefandinn.
í formála bókarinnar kemst
höfundur hennar m. a. svo að
orði: „Þessi bók er beint fram-
hald málfræði minnar, íslenzk
málfræði handa skólum og út-
varpi, sem kom út fyrir réttu
ári. Er því hverjum þeim, sem
hafa vill full not þessa setn-
ingafræðiágrips, nauðsynlegt að
kynna sér þá bók fyrst“. Höf-
undur leggur mikla áherzlu á
það, að frumatriði almennrar
málfræði séu lesin og lærð ræki-
lega, áður en setningafræðinám
hefst. Ég er sannfærður um það,
að þessar bendingar höfundar
eru byggðar bæði á eigin reynslu
og mikilli þekkingu á þessu
sviði. En er nú þessum hollu
ráðum höfundar alls staðar
nægilega vel fylgt?
Setningafræði Björns Guð-
finnssonar er ekki nein stærð-
arbók. Hún er aðeins sextíu
blaðsíður að lengd auk formála.
Við lestur hennar kemur í ljós,
að efni bókarinnar er mjög
drjúgt. í henni eru saman-
dregnir meginkjarnar nauðsyn-
legustu atriða setningafræðinn-
ar. Þar er ennfremur brugðið
upp dæmum, sem sýna óbrotna,
eðlilega og fræðilega rétta með-
ferð málsins. Einnig er bent á
nokkrar algengar málvillur,
sem ber að forðast.
Af þeim þætti bókarinnar
fannst mér þessi kafli mjög at-
hyglis verður (Sjá bls. 39, tengsl
ósamhljóða aukasetninga): „Nú
á tímum ber talsvert á því, að
tengingar tveggja aukasetninga
séu settar í byrjun fyrri auka-
setningarinnar. Dæmi: Ég skal
spila á móti Sigga, því að þó að
við töpum, stendur mér alveg á
sama. — Við þurfum engu að
kvíða, því að ef veðrið versnar,
förum við ekki. Hann var óra-
tíma á leiðinni, svo að þegar
vart við sig á 5 stöðum í land-
inu, á bæjum, þar sem karakúl-
hrútarnir voru á — og talið að
þeir hafi flutt veikina inn. Er
smitun fjárins á bæjum þessum
orðin mjög útbreidd og auk
þess komin á nokkra næstu bæi.
Þannig er talið, að hún sé komin
á 2—3 bæi í kringum Hóla í
Hjaltadal, 5 bæi kringum Hæli í
Árnessýslu, um 7 bæi í Breiðdal
— á Héraði og Vopnafirði er mér
ekki kunnugt um útbreiðslu
veikinnar. Veiki þessi er nú
undir rannsókn og er talið, að
léttara muni verða að stööva
útbreiðslu hennar og jafnvel
vinna bug á henni, heldur en
mæðiveikinni, sökum þess að
unnt er með serumrannsóknum
að komast eftir því hvað af fénu
er orðið sýkt og hvað ekki. En
það má segja hér sem oftast, að
ekki sé ein báran stök.
Þá læt ég máli mínu lokið, en
það vil ég leyfa mér að fullyrða,
að þótt víða séu erfiðleikar hjá
bændum og allsstaðar þurfi að
gæta hagsýni og sparnaðar til
að fá „rekstrarhjólið" til að
velta viðstöðulítið — þá er fjár-
pestin og afleiðingar hennar
eini verulegi skugginn sem
hvíldi yfir landbúnaðinum síð-
astliðið ár, eins og undanfarið.
Og í von um að á hinu ný-
byrjaða ári takist að komast
lengra áleiðis í því að vinna bug
á þessari plágu, sem og öðrum
meinum landbúnaðarins, óska
ég öllum, sem að honum starfa,
sem og öðrum landsmönnum,
árs og friðar.
Lögftak.
LEIKFÉLAG
REYKJAVÍKLR
„FLÉTTUÐ REIPI
ÚR SANDI“
Gamanleikur í 3 þáttum, eftir
VALENTON KATAJEV.
Sýntng annaðkvöld
kl. 8.
Aðgöngumiðar seldir frá kl. 4
til 7 í dag og eftir kl. 1 á morg-
un.
»Lagarfoss«
fer á mánudag 6. febrúar um
Vestmannaeyjar og Austfirði til
Rotterdam og Kaupmanna-
hafnar.
Eftir kröfu Sjúkrasamlags Rcykjavíkur og
affl undangengnuni úrskurffli, upukveðnum í
dag, og meffl tilvísan til 88. gr. laga uin alfiýðu-
try^ingar nr. 74, 31. des. 1937, sbr. 86. gr. og
42. gr. sömu laga, sbr. lög nr. 39, 16. des. 1885,
verðnr án frekari fyrirvara löktak látið fram
fara fyrir öllum ógreiddum ifflgjöldum til
Sjiikrasamlagsins, þeim er féllu í gjalddaga 1.
nóv. og 1. des. 1938 og 1. jan. sífflastl., affl átta
»Dettifo ss«
dögum lifflnum frá birtingu þessarar auglýs-
ingar, verði þau eigi greidd innan þess tíma.
fer á mánudagskvöld 6. febrúar
vestur og norður.
Lögmafflurinn í Rcykjavík, 1. febr. 1939.
Litfegurstu
íslenzku silfurrefaskinnin af
árg. 1938 eru til sölu í Hanzka-
gerðinni, Austurstr. 5. Skinnin
eru öll frá h.f. Draupnir, Gunn-
steinsstöðum. - Umráðamaður
skinnanna er venjulega til við-
tals í síma 4185 kl. 12—1 y2.
TEKIN TIL STARFA AFTUR.
Vera Simillon,
Laugaveg 15. Sími 3371.
hann kom heim var húsið
brunnið.
Setningatengsl af þessu tagi
ber að forðast. Þau raska réttri
orðaröð, brjóta eðlilega hrynj-
andi málsins og eru til stórlýta.
Rétt er að láta hverja teng-
ingu fylgja sinni setningu: Ég
spila á móti Sigga, því að mér
stendur alveg á sama, þó að við
töpum. — Við þurfum engu að
kvíða, því að við förum ekki, ef
veðrið versnar. — Hann var
óratíma á leiðinni, svo að hús-
ið var brunnið, þegar hann kom
heim.“
»Gullfoss«
fer á þriðjudag 7. febrúar um
Vestmannaeyjar til Leith og
Kaupmannahafnar.
Björn Þórðarson.
Lærið að s.yn«1 :i.
Sundnámskeið í Sundhöllinni hefjast að nýju mánudaginn
6. þ. mán.
Simdhöllm býfflna* mi nemöndum síimm
betrl kjör en áfflur.
Þátttakendur gefi sig fram í dag og á mánudag kl. 9—11 f.
hád. og kl. 2—4 e. hád. Upplýsingar á sömu tímum í síma 4059.

f érðbréfhbankinr\ 0;A«sti/vstr. ð simi 3652.Opið M.t1-12oq4.3/ Annast kaup og sölu verffbréfa. ÞÉR ættuff aff reyna kolin og koksiff frá Kolaverzlim Sigurfflar Ólafssonar. Símar 1360 og 1933.
Vinnið ötullega fyrir Tímann.
í bókinni er sérstakur kafli
um merkjasetningu. í honum
hefi ég rekizt á prentvillu, sem
að sönnu getur ekki talizt ill-
kynjuð sökum þess, að hverjum
kennara hlýtur að vera augljóst,
að hér er einungis um prent-
villu að ræða. Sjá bls. 12 gr. 161.
„Þú heldur víst, sagði Þorsteinn,
o. s. frv. Tilvitnunarmerkið á
eftir víst vantar. í héraðsskól-
um og öðrum tvíærum skólum,
sem nota málfræði Björns Guð-
finnssonar og setningafræði
sama höfundar, hygg ég, að
heppilegt væri að haga kennsl-
unni þannig, að lesa málfræð-
ina í yngri deild (t. d. 120 blað-
síður, lesa hana svo upp frá
upphafi þrjá fyrri mánuði síð-
ara skólaársins, og nema það,
sem áður var ólært. Setninga-
fræðin yrði svo lesin til skóla-
loka.
Ánægjulegt væri, að Björn
Guðfinnsson, eða annar snjall
málfræðingur, semdi og gæfi út
alþýðlega stílfræði sem fram-
hald þessarar tegundar náms-
bóka. Þeirrar bókar höfum við
hina mestu þörf.
Laugarvatni, 29. jan. 1939.
Þórffur Kristleifsson.
228 Andreas Poltzer:
— Getur maður kallað það annað,
þegar einhver skilur eftir á, að augna-
blikstilfinning hans til annarar mann-
eskju var ekki annað en meðaumkvun?
— Patricia! Það sem Whinstone gat
ekki komið orðum að, því lýsti hreimur-
inn í rödd hans. Hann sagði Patriciu
meira en orð og eiðar gátu gert. En hún
varaðist að láta á sér sjá, að henni væri
orðið ljóst, hvað honum var innanbrjósts.
— Tölduð þér ekki sjálfur tilfinning-
ar yðar til mín meðaumkvun? Þér sögðuð
að vísu samúð! En ef ég veit rétt þá er
einmitt þetta svo líkt, að varla verður
á milli greint.
Whinstone gat ekki varizt að taka eft-
ir glettninni, sem fylgdi þessum orðum
undir niðri. Og svo brosti hún meira að
segja.
— Ég sé að ég hefi vanmetið yður,
Patricia! Ég er ekki nema maður og þess-
vegna hneigður til yfirlætis. En ég heiti
yður þvi, að ég skal vara mig á yður
framvegis, sagði hann og brosti.
Og þegar Patricia hló bætti hann við:
— Og þó að ég eigi á hættu, að þér
haldið að ég sé skólakennari í dularbún-
ingi, þá ætla ég að voga að segja yður
réttu merkinguna i orðinu samúð. Það
þýðir nú: meðkennd eða eðlileg alúð,
sálrænt samræmi — almennt talað. En
að því er okkur persónulega snertir, þá á
Patricia 225
Kortéri síðar fór Whinstone inn í hinn
staðinn, sem hét „Princess", og sem að
vísu var ekki eins íburðarmikill, en þar
sem stúlkurnar sátu og biðu. Það gat
Whinstone undir eins séð.
Það er að segja, það var aðeins Violet,
sem beið hans. Patricia varð mjög vand-
ræðaleg, þegar fulltrúanum skaut þarna
upp allt í einu. Hún hafði látið undan
þrábeiðni Violet og farið með henni á
dansstaðinn. En hún hafði ekki hug-
mynd um, að Violet hafði mælt þeim
mót við Whinstone.
Nú stóð hann við borðið þeirra og hún
hlustaði mjög forviða á afsökun hans og
skýringu á því, að hann kæmi svona
seint.
— Drottinn minn! Svo þér hélduð, að
við værum á jafn hversdagslegum stað
og Princess Restaurant? hrópaði Violet
og fitjaði upp á trýnið. — Vitið þér
hverjir það eru, sem koma á Princess
Restaurant? Nýlenduvörukaupmenn og
aðrir uppskafningar, sem hafa grætt
á braski. Hingað koma aðeins gestir af
bezta tæi .... maðurinn þarna, með rós-
græna hálshnýtið er til dæmis, held ég,
nei, ég er ekki viss um það, sonur hertog-
ans af Harlington, og erfir sjálfur her-
toganafnbótina einn góðan veðurdag —
framúrskarandi dansmaður, annars ....
Á sama augnabliki stóð erfingi hertog-