Tíminn - 21.02.1939, Blaðsíða 1

RITSTJÓRAR:
GÍSLI GUÐMUNDSSON (ábm.)
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON.
FORMAÐUR BLAÐSTJÓRNAR:
JÓNAS JÓNSSON.
ÚTGEFANDI:
FRAMSÓKNARFLOKKURINN.
RITSTJÓRNARSKRIFSTOFUR:
EDDUHÚSI, Lindargötu 1 D.
SÍMAR: 4373 og 2353.
AFGREIÐSLA, INNHEIMTA
OG AUGLÝSINGASKRIFSTOFA:
EDDUHÚSI, Lindargötu 1 d.
Sími 2323.
PRENTSMIÐJAN EDDA h.f.
Símar 3948 og 3720.
23. árg.
Reykjavík, þriðjudaginn 21. febr. 1939
Þjóðmálanámskeið
angra Framsóknarmanna
Þátttakendur voru um 30
Samband ungra Fram-
sóknarmanna efndi í vetur
til þjóðmálanámskeiðs fyrir
unga samherja víðsvegar að
af landinu og er því nú ný-
lega lokið.
Sóttu það 27 menn úr flestum
kjördæmum landsins og eru nöfn
þeirra birt á öðrum stað í blað-
inu í dag, auk nokkurra pilta,
sem ekki voru á námskeiðinu
nema að nokkru leyti.
Námskeiðið fór að mestu fram
í hú'sakynnum Framsóknar-
flokksins í Edduhúsinu og var
sett þar 19. janúar, en lauk með
hófi í samkomusölum Alþýðu-
hússins 17. febrúar. Fluttu þar
fjórtán hinna ungu manna
stuttar ræður. Halda þeir nú
hver heim til sín þessa dagana,
þar sem þeirra bíður mikið og
göfugt verkefni i baráttunni
fyrir vexti og viðgangi Fram-
sóknarflokksins.
Námskeiðinu var þann veg
veg háttað, að kennt var með
fyrirlestrum og að nokkru með
samtölum. Auk þess voru mál-
fundir og kappræður einu sinni
eða tvisvar á dag. Var lögð á
það áherzla, jöfnum höndum, að
kenna mönnum að flytja mál sitt
vel og skörulega, sækja á og verj-
ast og stjórna fundum með festu
og röggsemd.
Fyrirlesarar og kennarar nám-
skeiðsins voru Jónas Jónsson,
Eysteinn Jónsson, Hermann Jón-
asson, Skúli Guðmundsson, Vig-
fús Guðmundsson, Jörundur
Brynjólfsson, GuðbrandurMagn-
ússon, Gísli Guðmundsson, Stein-
grímur Steinþórsson, Páll Zóp-
hóníasson, Bjarni Ásgeirsson,
Karl Kristjánsson, Halldór Sig-
fússon, Sigtryggur Klemensson
og Guðlaugur Rósinkranz.
Fjórir
Þjóðræknísfélag
Veslur-Islendínga
20 ára
Þing Þjóðræknisfélags Vest-
ur-íslendinga verður sett í dag
í Winnipeg. Mun það standa í
nokkra daga.
Þj óðræknisfélagið er nú tutt-
ugu ára. Eru meðal forvígis-
manna þess margir þeir Vestur-
íslendingar, sem kunnastir eru
hér heima, svo sem Arinbjörn
menn drukkna
á Akranesí
Á sunnudagsmorgun vildi það
slys til á Akranesi, að Bjarni
Ólafsson, skipstjóri á línuveið-
aranum Ólafur Bjatnason, og
þrír hásetar hans, drukknuðu í
lendingunni við Teigakotsvör.
Liá linuveiðarinn á Krossvík á
aðfaranótt sunnudagsins, þar
sem nú er aðalskipalægi kaup-
túnsins. Var skipið nýkomið úr
veiðiför, og þótti eigi liggjandi
við bryggju vegna sjógangs.
Voru nokkrir skipverja að róa í
land, sex saman, er ólag reið á
bátinn og komust aðeins tveir
þeirra lifs af.
Fréttaritarí Tímans á Akra-
nesi, sem sjálfur var sjónarvott-
ur að þessu sorglega slysi, hefir
átt tal við annan manninn er
bjargaðist, Pál Sveinsson á Ár-
móti, og skýrír hann svo frá:
— Við vorum sex í bátnum,
Bjarni Ólafsson, skipstjóri,
Borg, Tómas Jóhannes Þorvalds-
son, háseti, Bragagötu 4, Teitur
Benediktsson, háseti, Suður-
götu 37, Jón Sveinsson, háseti,
Akri, Jón Ólafsson, háseti, Mýr-
arhúsum og ég. Þetta var um
kl. 10.30. Vindur var allhvass af
suðvestri og nokkurt brim.
Gekk ferðin vel þar til við átt-
um ófarna um 30 metra upp í
svokallaða Teigakotsvör, þar
sem við ætluðum að taka land.
Kom þá skyndilega ólag. Skipti
það engum togum, að aldan hóf
bátinn með flughraða og kast-
aði honum upp í vörina. Fylltist
hann um leið og hann kenndi
grunns. Útsogið hxeif bátinn
með sér að nýju og velti
honum á hliðina — og gát-
um við ekkert aðhafzt, þótt
sumir gætu fótað sig á
sandinum og freistuðu þess að
halda bátnum kyrrum. En þess
var eigi auðið. Bar nú bátinn frá
landi með stTaumnum, sem
þama er mjög mikill, enda út-
fall, er þetta skeði. Við kom-
umst fjórir á kjölinn, Bjarni
skipstjóri, Tómas, Jón Ólafsson
og ég, en þeir Teitur og Jón
Sveinsson urðu strax lausir við
bátinn. Vorum við um hríð ým-
ist að missa af bátnum eða ná
í hann aftur og reyndum við að
hjálpa hver öðrum eftir megni.
Hvatti Bjarni skipstjóri félaga
(Framh. á 4. slðu)
RÖGNVALDUR PÉTURSSON
núverandi forseti Þjóðrœknisfélagsins.
Bardal, Árni Eggertsson, Ás-
mundur P. Jóhannsson, séra
Egill Fáfnir, Jón Bíldfell, Ric-
hard Beck, Rögnvaldur Péturs-
(Framh. á 4. siðu)
Mynd þessi er af þátttakendunum á þjóðmálanámskeiði Framsóknar-
manna og stjórn Sambands ungra Framsóknarmanna, er fyrir nám-
skeiðinu gekkst. — í öftustu röð, talið frá vinstri til hcegri, eru Kristján
Sigurgeirsson, Borgarnesi, Sigurður Jóhannesson, Giljalandi í Haukadal,
Dalasýslu, Grímur Gíslason, Saurbœ í Vatnsdal í Austur-Húnavatnssýslu,
Baldur Guðmundsson, Patreksfirði, Barðastrandarsýslu, Guðmundur
Brynjólfsson, Hrafnabjórgum á Hvalfjarðarströnd, Borgarfjarðarsýslu,
Magnús H. Gíslason, Eyhildarholti, Skagafjarðarsýslu, Stefán Reykja-
lín, Akureyri, Árni Bjarnarson, Mógili á Svalbarðsströnd, Suður-Þing-
eyjarsýslu, Agnar Gunnlaugsson, Kolugili í Víðidal, Vestur-Húnavatns-
sýslu, Björn Pétursson, Höfnum i Skeggjastaðahreppi, Norður-Múla-
sýslu og Hálldór Z. Ormsson, Hólmavík, Strandasýslu. í miðröð eru,
talið frá vinstri til hœgri: Hjörtur Gíslason, Akureyri, Gunnar P. Björns-
son, Grjótnesi á Melrakkasléttu, Norður-Þingeyjarsýslu, Játvarður Jökull
Júlíusson, Miðjanesi í Reykhólasveit, Barðastrandarsýslu, Þórarinn
Magnússon, Hrútsholti í Eyjahreppi, Hnappadalssýslu, Jóhann Valde-
marsson, Mööruvöllum i Saurbœjarhreppi, Eyjafjarðarsýslu, Þorsteinn
H. Hannesson, Siglufirði, Gísli Jónsson, Loftsstöðum í Flóa, Árnessýslu,
Guðmundur Ólafsson, Ferstiklu á Hvalfjarðarströnd, Borgarfjarðarsýslu,
Björn Guðmundsson, Fagradal i Vopnafirði, Norður-Múlasýslu og Am-
aldur Jónsson, Steinsstöðum, Skagafjarðarsýstu. í fremstu röð eru: Jón
Gislason, Stóru-Reykjum i Flóa, Árnessýslu, Valdemar Jóhannsson,
kennari, Reykjavík, Egill Bjarnason, innheimtumaður Tímans, gjaldkeri
S. U. F., Reykjavlk, Þórarinn Þórarinsson, ritstjóri, formaður S. U. F.,
Reykjavík, Guðmundur V. Hjálmarsson, skrifstofumaður, ritari S. U. F.,
Reykjavík, Jón Helgason, blaðamaður, Reykjavík, Stefán Einarsson,
Stórá-Steinsvaði í Hjaltastaðaþinghá, Norður-Múlasýslu og Ólafur Guð-
mundsson^ Hellnatúni í Ásahreppi, Rangárvallasýslu. — Auk þeirra, er
taldir hafa veriö og hér eru á myndinni, sóttu námskeiðið: Gísli Bjarna-
son, Lambhústúni í Biskupstungum, Árnessýslu, Ólafur Þorláksson,
Hrauni í Ölfusi, Árnessýslu, og Jón Ólafsson, Þingeyri, V.-fsafjarðarsýslu.
Vilhjálmur Þór
verður bankastjóri
Landsbankans
KROSSGÖTUM
Fiskaflinn. — Úr Loðmundarfirði. — Húsabætur. — Búnaðarfélag Grímsnes-
hrepps. — Útbreiðsla fjárpestarinnar í Vopnafirði. — Úr Öræfum.
Fiskaflinn á öllu landinu var orðinn
54)1 smál. 15. þ. m., en var 1306 smál. á
sama tíma í fyrra. Báðar tölurnar mið-
aðar við fullverkaðan fisk. í helztu ver-
stöðvunum var aflinn orðixm þessi, og
er aflinn á sama tíma í fyrra tilgreind-
ur í svigum: Vestmannaeyjar 697 smál.
(236), Grindavík 158 smál. (0), Hafnir
40 smál. (0), Sandgerði 736 smál. (183),
Garður og Leira 280 smál. (76), Kefla-
vík og Njarðvíkur 1317 smál. (233),
Hafnarfjörður 78 smál. (23), Reykja-
vík 291 smál. (149), Akranes 935 smál.
(285). í Vestfirðingafjórðungi var afl-
inn orðlnn 853 smál. (72) og í Austfirð-
ingafjórðungi 27 smál. (0). Undanfama
daga hafa gæftir verið mjög tregar i
flestum verstöðvum.
t t t
Baldvin Trausti Stefánsson bóndi á
Sævarenda í Loðmundarfirði hefir
skrifað Tímanum fréttabréf. Þar segir
meðal annars: Hér hefir veturinn verið
fremur góður. Hagar voru fyrir gripi
fram undir áramót, en þá snöggskipti
um. Nú eru aftur komnir töluverðir
hagar, svo að hægt er að beita fénaði
og spara hey á sumum bæjum. Annars-
staðar er orðin 38 daga innistaða. Fé
er venju fremiir holdgott og ekki ber á
neinni teljandi óhreysti í þvi.
t t t
Margir bændur i sveitinni hafa hug
á þvi að bæta húsakostinn á býlum sin-
um. Er í ráði, að byggð verði íbúðar-
hús á þremur jörðrnn hér á vori kom-
andi, og á nokkrum öðrum bæjum á að
reisa útihús, svo sem hlöður og gripa-
hús.
t t t
Tíðindamaður Tímans hefir nýlega
hitt Björgvin Magnússon bónda í
Klausturhólum í Grimsnesi og spurzt
frétta þaðan að austan. Búnaðarfélag
Grímsnesshrepps hélt aðalfund sinn
föstudaginn 10. febrúar. Félagið er nú
56 ára gamalt. Fyrir atbeina þess hafa
búnaðarframkvæmdir verið miklar í
sveitinni undanfarin ár. Félagið hefir
um nokkurra ára skeið starfrækt drátt-
arvél, sem unnið hefir að jarðrækt hjá
bændum fyrir lágt verð, fyrstu árin
fyrir kr. 3,50—4.50 um klukkutímann,
eftir vinnumagni á hverjum stað, en
síðastliðið ár hefir félagið tekið kr. 4.50
—5.50 um tímann fyrir dráttarvélina.
Er vinna dýrust fyrstu 10 klukkustund-
írnar. Hefir félagið lánað meðlimum
sínum vinnulaunin, þar til jarðrækt-
arstyrkur er greiddur út á hana. Auk
dráttarvélarinnar á félagið tvöfalt og
einfalt diskaherfi, stórt fjaðraherfi og
er nú að kaupa rótherfi. — Reksturs-
reikningur félagsins siðastliðið ár nam
kr. 9712,12. Samkvæmt eignaskýrslu,
voru eignir félagsins í árslok virtar á
kr. 8887,35, en skuldir kr. 2592,21. Á
síðasta ári bætti það hag sinn um 927
krónur, auk þess sem um 700 krónur
voru lagðar í endurbætur á dráttarvél-
inni. Á aðalfundi var samþykkt að
stofna fóðurbirgðafélag í hreppmnn.
Meðlimir búnaðarfélagsins eru nú 47.
Stjórn félagsins hefir verið óbreytt
síðan 1925, og er Benedikt Einarsson
bóndi i Miðengi formaðurinn.
t t t
Ásgeir Einarsson dýralæknir hefir
undanfarið haft með höndum rann-
sóknir á útbreiðslu Johne’s-sýkinnar í
Vopnafirði. Hefir hann alls athugað
2242 kindur og reyndust 415 þeirra
sýktar. Af þessu sýkta fé voru 132 kind-
ur í Vopnafjarðarkauptúni af alls 811
þar. Hinum sjúka fénaði hefir öllum
verið slátrað.
r r t
Páll Þorsteinsson á Hnappavöllum í
Öræfum skrifar Tímanum meðal ann
ars: Tíðarfar hefir verið mjög gott,
það sem af er vetrinum. Jörð alltaf
svo að segja snjólaus. Eigi að síður er
fénaði gefið mikið á flestum bæjum.
Sl. haust var öllu sölufé Öræfinga slátr.
að hér heima í sveitinni, eins og ávallt
síðustu tíu árin. Framkvæma Öræfing-
ar slátrunina að öllu leyti sjálfir. Að
þessu sinni var tala sláturfjárins kring-
um húlft þrettánda hundrað. Ekki
tókst að koma nema litlum hlut af-
urðanna héðan í haust. Bíður megin-
hluti þeirra hér til næsta vors.
Á fundi bankaráðs Lands-
bankans í gær, var ákveðið að
verða við ósk Ludvigs Kaaber
bankastjóra um lausn frá starfi.
Hefir hann átt við vanheilsu að
striða upp á síðkastið.
í stað Kaabers réði banka-
ráðið Vilhjálm Þór fram-
kvæmdastjóra sem bankastjóra
og mun hann taka við þessu
nýja starfi í þann mund, er
hann lýkur störfum sínum vest-
an hafs.
Framkvæmdastjóri við Kaup-
félag Eyfirðinga, í stað Vil-
hjálms, mun verða Jakob Frí-
mannsson.
Norrænt mót
frjálslyndra flokka á
Norðurlöndum
í nýkomnum dönskum blöð-
um er ýtarlega skýrt frá hinu
norræna móti frjálslyndu
flokkanna á Norðurlöndum, sem
haldið var 5. þ. m. í Kaup-
mannahöfn, að tilhlutun radi-
kala flokksins danska. Mótið
sjálft sóttu um 3000 manns, en
öllum aðalræðunum þaðan var
útvarpað af danska ríkisút-
varpinu.
Ræðumenn á mótinu voru A.
K. Cajander forsætisráðherra
Finna, sem talaði fyrir hönd
finnska Framsóknarflokksins, J.
L. Mowinckel fyrv. forsætisráð-
herra Norðmanna, sem talaði
af hálfu Vinstriflokksins norska,
Gustaf Anderson ríkisþing-
maður, sem talaði fyrir frjáls-
lynda flokkinn í Svíþjóð, Gunn-
ar Gunnarsson skáld, sem talaði
af hálfu Framsóknarflokksins
(Framh. á 4. síðu)
22. blað
Á víðavangi
Vísir þykist hafa frétt það í
fyrradag, að Skipaútgerð ríkis-
ins flytti inn ávexti og að veikt
fólk geti fengið þá keypta þar,
ef það hafi læknisvottorð um,
að það þurfi þeirra með. Virðist
blaðið vera þeirrar skoðunar, að
þetta sé alveg ný ráðstöfun og
hafi hún verið gerð vegna um-
tals, sem í vetur hefir orðið um
innflutning ávaxta. En undar-
legt þykir Vísi, að þessi innkaup
skuli vera falin Skipaútgerðinni
en ekki vinum hans, heildsöl-
unum í Reykjavík.
* * *
Það er ákaflega leiðinlegt, að
blað eins og Vísir, sem svo að
segja daglega þykist hafa eitt-
hvað viturlegt til málanna að
leggja viðvíkjandi innflutningi
og viðskiptum, skuli fylgjast svo
herfilega illa með sem fram
kemur í þessum skrifum. Á-
vaxtainnflutningur Skipaút-
gerðarinnar er alls ekki ný ráð-
stöfun. Síðan á árunum 1930—
31 hefir Skipaútgerðin haft á
hendi sameiginleg innkaup fyr-
ir sjúkrahús ríkisins, þar á
meðal ávaxtakaup. Ávaxtainn-
flutningur til sjúkrahúsanna
hefir alltaf verið leyfður, og af
þessum sjúkrahúsainnflutningi
hafa svo sjúklingar utan sjúkra-
húsa fengið ávexti eftir læknis-
ráði. — Bæði í þessu tilfelli og
öðrum væri það heppilegt fyrir
heildsalamálstaðinn, að þekk-
ingin og samvizkusemin væri í
samræmi við árásarlöngunina.
* * *
Talsverða athygli mun það
vekja, sem kunnugt er orðið í
dag, að Pétur Magnússon hefir
tekið að sér að verja málstað
ofbeldismannanna í Hafnar-
firði.
* * *
Það er misskilningur hjá Mbl.
i dag, að Alþýðusamband ís-
lands sé aðili í máli því, er
lagt var fyrir félagsdóm í gær.
Málið, sem höfðað var, er fyrst
og fremst skaðabótamál og er
höfðað af Bæjarútgerð Hafn-
arfjarðar sem atvinnurekanda
vegna tjóns, er vinnustöðvunin
hefir valdið. Aðilar málsins eru
því annarsvegar Bæjarútgerðin
í Hafnarfirði, hinsvegar verka-
mannafélagið Hlíf. Alþýðusam-
bandið hefir hvorki kært neinn
né verið kært af neinum fyrir
félagsdómi í þessu máli. Sigur-
jóni Ólafssyni virðist því ekki
hafa borið nein skylda til að
víkja í málinu, enda þótt hann
hafi gert það og óskað eftir, að
varamaður hans, sem er lög-
fræðingur, kæmi í hans stað.
* * *
Rétt er að taka það fram út
af skætingi Mbl. í dag, að sam-
kvæmt frumvarpi Garðars Þor-
steinssonar og Thor Thors um
vinnudeilur, hefði Alþýðusam-
bandið átt mann í vinnudómn-
um í Hafnarfjarðarmálinu alveg
eins og nú. Um þetta ættu rit-
stjórar Mbl. að hugsa til næsta
dags.
* * *
Mbl. í dag segir, að ráðríing
Vilhjálms Þórs í bankastjóra-
starf í Landsbankanum minni á
ráðstafanir Hitlers í Þýzkalandi.
Þeir, sem kunnugir eru rithættí
Mbl. um einræðisríkin hljóta að
skilja þetta svo, að blaðið sé
mjög ánægt með þessa ráðstöf-
un — og er það vel farið.
* * *
Einar Olgeirsson og Sigfús
Sigurhjartarson eru vanir að
undirrita með fangamarki sínu
forystugreinar þær, er þeir
birta í Þjóðviljanum. En
skammagreinin, sem þar birtist
í dag, um forsætisráðherrann, er
svo vesöl, að hvorugur vill við
hana kannast á hinn venjulega
hátt.
* * *
Hver myndi hafa trúað því
fyrir tveim árum, að blöð Sjálf-
stæðisflokksins myndu beita sér
fyrir því, ásamt kommúnistum,
að gera vinnudómstól landsins
tortryggilegan?