Tíminn - 21.02.1939, Blaðsíða 4

88
TÍMINJy, þrigjudagiim 21. febrúar 1939
22. blað
MOLAR
Þöglasti einrœðisherra Evrópu
er portúgalski einrœðisherrann
Oliveira Salazar.
Salazar er fœddur 1889 og
verður því fimmtugur á þessu
ári. Faðir hans var veitingamað_
ur. Salazar var mjög trúhneigð-
ur i œsku og er það enn. Hann
valdi þó ekki guðfrœðinám, held-
ur hagfrœðinám. Stundaði hann
námið af miklu kappi, og lauk
prófi með glœsilegri einkun.
Hann varð háskólakennari í
hagfrœði 27 ára gamall og gaf
sig fyrst í stað eingöngu að
frœðiiðkunum.
Eftir styrjöldina þyrjaði Sala-
zar að taka þátt í stjórnmálum.
Árið 1921 var hann kosinn á
þing sem frambjóðandi katólska
míðflokksíns. En hann var ekki
þingmaður nema í einn dag.
Hann lagði þingmennskuna nið_
ur i mótmœlaskyni gegn einrœði
og spillingu, sem honum fannst
ríkja i flokknum. Síðan hefir
hann verið andstœðingur þing-
rœðisskípulagsins.
Frá 1921—28 gaf hann sig ekk-
ert að stjórnmálum og fékkst
eingöngu við frœðimennsku. Var
hann af flestum talinn snjallasti
hagfræðingurinn í Portúgal. Ár-
ið 1922 heppnaðist Costa hers-
höfðingja að gera byltingu. Eitt
fyrsta verk hans var að gera
Salazar að fjármálaráðherra. En
Salazar sagði von bráðar af sér,
þvi ráðum hans var ekki fylgt.
Slðar á árinu hrökklaðist Costa
frá völdum og Carmona varð for-
seti. Hann fékk Salazar til að
verða fjármálaráðherra á ný.
Gerði Salazar það með því skil-
yrði, að ráðum hans yrði fylgt í
einu og öllu. Það loforð var gefið
og hefir verið haldið siðan. Jafn_
vel andstœðingar Salazar viður-
kenna, að bœði hagur ríkisins og
þjóðarinnar hafi batnað undir
stjórn hans. Vegna þroskaleysis
kjósendanna naut þingrœðið sín
heldur ekki í Portugal og mátti
því heita að fullkomið stjórn-
leysi rikti í landinu áður en
Salazar kom til valda.
Síðan 1935 hefir Salazar, auk
þess að vera fjármálaráðherra
áfram, verið forsœtis- og utan-
ríkisráðherra.
Salazar er ógiftur. Um einka-
líf hans vita menn lítið annað en
það, að hann býr i lítilli íbúð og
lifir mjög fábrotnu llfi. Hann
kemur nœr aldrei fram opinber-
lega og á mjög fáa persónulega
vini.
* * *
Árið 1936 voru í Englandi 85
menn, sem höfðu yfir 100 þús.
sterlingspund í árstekjur. Sama
ár voru um 40 menn i Banda-
ríkjunum, sem höfðu yfir 200
þús. sterlingspund l árstekjur.
* * *
Enskt verzlunarskíp kom ný-
lega tU óbyggðrar eyju i Ind-
landhafi, þar sem var mesti sœg-
ur af köttum, en ekkert af öðrum
dýrum. Þessi mikla kattafjöldl á
eyjunni, er talinn stafa frá
tveimur skipsköttum, sem bjarg-
ast hafi í land af skipi, sem fórst
víð eyjuna, nokkru eftir seinustu
aldamót. Það er talið að kettirn_
ir á eynni skipti orðið mörgum
hundruðum þúsunda.
tJR BÆMUW
Skíðafélag Reykjavíkur
verður 25 ára í þessari viku. Minnist
félagið þess með sérstökum hátíða-
höldum nú í vikunni og siðar. Félagið
á enn óselda nokkra miða í happdrætti
sínu, en ágóði þess fer til að fullgera
skálann í Hveradölum. Mun nú í sam-
bandi við aldarfjórðungsafmælið verða
reynt að selja' þá miða, sem eftir eru,
og má vænta þess, að félagið fái í
þeim efnum góðar undirtektir meðal
bæjarbúa, eins og það líka á skilið.
Rangæingamót
hið fjórða í röðinni, var haldið að
Hótel Borg sl. laugardagskvöld og hófst
með sameiginlegu borðhaldi. Sveinn
Sæmundsson lögregluþjónn, formaður
Rangæingafélagsins, setti samkomuna
og stjórnaði henni. Undir borðum
fluttu ræður Þórarinn Guðnason stud.
med. frá Krossi í Landeyjum, er mælti
fyrir minni íslands, Guðbrandur Magn-
ússon forstjóri, er talaði fyrir minni
héraðsins í fjarvist Helga Jónassonar
læknis á Stórólfshvoli, sem það hafði
ætlað að gera, en gat eigi verið í hóf-
inu, vegna áríðandi fundarhalda, Sig-
urður Einarsson dósent talaði fyrir
minni kvenna og Steinunn Sveinbjarn-
ardóttir mælti fyrir minni karla. Enn-
fremur sagði Guðbrandur Magnússon
frá einum sérkennilegum Rangæing.
Hermann Guðmundsson söng nokkur
einsöngslög. Milli ræðanna lék hljóm-
sveit, en samkomugestir sungu. Að lok-
um var dans stiginn til kl. á sunnu-
dagsmorgun. Rangæingamótið sóttu að
þessu sinni 240—250 manns og fór það
vel fram og skemmtu nienn sér hið
bezta.
N orðlendingamót
verður haldið að Hótel Borg í kvöld
og hefst með borðhaldi kl. 8.
V estf irðingamót
verður haldið að Hótel Borg á
fimmtudagskvöldið kemur og hefst með
borðhaldi kl. 8.
Farfuglafundur
U. M. F. Velvakandi heldur farfugla-
fund í Kaupþingssalnum í kvöld kl. 9.
Erindi flytur Einar Magnússon kenn-
ari, gítar-samleikur og söngur.
Heimilisfang
Jakobínu Johnson skáldkonu er
2806 W. 60th Street, Seattle Washing-
ton, U. S. A.
Alliance Frangaise.
Þann 6. þ. m. hélt Alliance Frangaise
aðalfund sinn. Alliance Francaise er
félagsskapur unnenda frakkneskrar
tungu og menningar, sem hefir það að-
almarkmið að auka gagnkvæma kynn-
ingu íslendinga og Frakka, sögu þeirra
og menningar. Fyrir atbeina félagsins
hafa starfað við Háskóla íslands um
skeið frakkneskir menntamenn, styrkt-
ir af ríkinu og flutt fyrirlestra aðallega
um frakkneskar bókmenntir. — Alli-
ance Frangaise er í sambandi annara
félaga með sama heiti, sem starfa í
flestum menningarlöndum heimsins,
sem hafa sama markmið og félagið hér.
Miðstöð þessa sambands er í París. En
þangað leita m. a. þeir, er nema vilja
frakkneska tungu á skemmstan og nyt-
samastan hátt. — Félagið hefir komið
sér upp safni með úrvals bókmenntum
Frakka. — Stjórn félagsins var endur-
urkosin, en hana skipa: Pétur Þ. J.
Gunnarsson, forseti, frú de Fontenay,
sendiherrafrú og Bjöm L. Jónsson,
varaforsetar, Magnús G. Jónsson, rit-
ari, Björn L. Jónsson, gjaldkeri.
- Kaup og sala -
Ullarefni og silkf9
margar tegundir. BLÚSSUR,
KJÓLAR o. fl. nýkomið.
SAUMASTOFAN UPPSÖLUM.
Sími 2744.
IVorrænt mót.
(Framh. af 1. síðu)
íslenzka, og dr. Munch utanrik-
isráðherra Dana, sem talaði
fyrir hönd radikala flokksins
danska. Allir ræðumennirnir
gerðu samvinnu Norðurlanda að
einu helzta umræðuefni sínu.
Mowinckel sagði m. a.:
— Flokkur minn hefir aldrei
verið stéttarflokkur, þó hann
hafi átt meginfylgi sitt meðal
bændastéttarinnar. Því miður
er það einkenni vorra tima, að
sérhagsmunanna gætir stöðugt
meira og meira — það eru ekki
lengur hinar stóru hugsjónir,
sem safna um sig fylginu,
heldur hinir smávægilegu hags-
munir, sem dreifa liðinu. Þess
vegna er það skylda vor að
halda merkí frelsisins hátt, því
ef vér bregðumst, verður frels-
inu glatað ....
Munch sagði m. a.:
— Þeír flokkar, sem við fylgj-
um, eru þeir stjórnmálaflokkar
á Norðurlöndum, sem eru fjærst
því að vera stéttarflokkar. Það
er hlutverk þeirra, að hindra
stéttarflokkana i því, að traðka
á hinum sameiginlegu hags-
munum heildarinnar. Vegna
þess geta þeir ekki gert sér von
um meirahluta meðan stétta-
hagsmunanna gætir jafnmikið í
stj órnmálabaráttunni. Þeim er
því ljóst, að þeir verða að hafa
áhrif með því að fara samn-
ingaleiðina og vera í samvinnu
við aðra flokka. Það er líka
skoðun vor, að yfirráð eins
flokks sé ekki holl neinni þjóð,
því slík stjórn getur aldrei ver-
ið nógu alhliða og tekið réttlátt
tillit til hagsmuna allra aðila. —
í ræðu sinni tók Gunnar
Gunnarsson það fram, að hann
væri ekki í Framsóknarflokkn-
um eða neinum öðrum flokki, þó
hann mætti af hans hálfu hér.
Sér hefði því verið sýnt mikið
traust, sem væri í samræmi við
norrænan hugsunarhátt og
drengskapartilfinningu. Hann
beindi máli sínu aðallega að
aukinni samvinnu Norðurlanda
og lýsti skoðunum sínum m. a.
með þeim orðum, að hann ósk-
aði eftir því, að þeim kunnings-
skap, sem nú væri milli Norður-
landa, lyktaði með reglulegu
hjónabandi!
Síðar um kvöldið var haldið
fjölmennt samsæti og voru þar
fluttar margar ræður. Zahle,
fyrv. forsætisráðherra Dana,
talaði þar fyrir minni íslands
og bað Gunnar að flytja fslend-
ingum kveðju og heillaóskir.
Gunnar þakkaði og snéri máli
sínu til Zahle sem þess manns,
er hefði sem forsætisráðherra
Dana 1918 átt mikilvægan þátt
í því, að svo vel tókst þá um
sambúð milli landanna og raun
væri á. Hann minntist einnig á
Framsóknarflokkinn og sagði að
hann létí sér ekki nægja hug-
sjóniT einar, heldur teldi hann
jafn nauðsynlegt að koma þeim
í framkvæmd. Slíkt gæti ein-
mitt verið til fyrirmyndar í
samvinnu Norðurlanda, því ekk-
ert skorti þar meira en vilja-
þrek og kjark til að framkvæma
það, sem allir virtust þó vera
sammála um að yrði til bóta.
254 Andreas Poltzer:
hrædd um, að hann gerði sér læti, til þess
að mig skyldi ekki gruna neitt. En nú
held ég, að ég hafi fundið ráðninguna
á gátunni. — Verðið þér að fara undir
eins, Louis?
Louis Favart hafði staðið upp og setti
á sig húfuna.
— Já, það er bezt að ég fari núna. Þér
getið sagt mér frá öllu saman síðar, við
betra tækifæri. Varðmanninn fyrir utan
húsið gæti farið að gruna ýmislegt. Sem
betur fer var orðið dimmt. Annars mundi
varðmaðurinn geta séð, að ég er of gam-
all til þess að geta vera símasendill —
lægsta þrepið í þeim stiga. Ef allt ætti að
ganga eftir aldri ætti ég að minnsta
kosti að vera aðalsímastjóri ....
Litli maðurinn kvaddi Alice með
handabandi og skauzt út.
ÁTTUNDI KAFLI.
Það hafði farið fram réttarfarsleg lík-
skoðun í morðmáli Mellers, en af því að
vitnin mættu ekki, þar á meðal Whin-
stone, var málinu frestað um óákveðinn
tima.
Næstu dagana tókst Whinstone að
lyfta að nokkru leyti þeim hjúp, sem
hingað til hafði hvílt yfir fyrri starfsemi
Mellers. Anthonus Sagathee og hinir
tveir samseku, sem teknir höfðu verið
Patricia 255
fastir, þegar giftingaráform Mellers mis-
tókst, leystu frá skjóðunni og sögðu það
sem þeir vissu, undir eins og þeir fréttu
um hin sorglegu æfilok Mellers. Þvl að
nú lá nærrl íyrir þá, að gera sök Mellers
sem mesta, til þess að draga jafnframt
sem mest úr sinni eigin sök, og þess
vegna létu þeir allt íokka. Og margt
uppgötvaðist í bústað Mellers í Basset
Street. Hann uppgötvaðist fyrir tilvilj-
un, þvi eigandinn tilkynnti lögreglunni
að leigjandinn hefði horfið.
Ýmislegt, sem Whinstone fann í grenl
Mellers, varð til þess, að hann gerði sér
ferð á nýjan leík í hús Kingsley lávarðar.
Um miðdegisleytið hringdi hann að
dyrum á lávarðarhöllinni. Ekki grunaði
hann, hve óvæntum viðburðum hann
átti að mæta þar. Kjallarameistarinn
opnaði dyrnar, en undir eins og hann
kom auga á fulltrúann, sagði hann flum-
ósa:
— Ég get þvi miður ekki hleypt yður
lnn, Sir.
Hann ætlaðl að loka hurðinni, en
Whinstone ýtti honum frá án þess að
svara honum einu orði. Hann kom inn
í andyrið og sá nú gamlan og fyrirgengi-
legan mann. Whinstone góndi á hann
eins og naut á nývirki. Gamli maðurinn
var sem sé — þar var ekki um neinn
Hín árlega barna-
skemtun Armanns
verður í Iðnó á öskudaginn kl.
4%.
FJÖLBREYTT DAGSKRÁ.
00
Oskudagsfagnaður
lélagsins
verður kl. 10 á Öskudagskvöld.
FJÖLBREYTT DAGSKRÁ.
AÖgöngumiðar að b á ð u m
skemmtununum fást í Iðnó frá
kl. 5—7 í dag og frá kl. 1 á
öskudaginn og kosta 1 krónu
fyrir böm og kr. 2.50 á ösku-
dagsfagnaðinn.
Fjórir mcim drukkna.
(Framh. af 1. síðu)
sína með hughreystandi oröum
og hetjulegri framkomu.
Menn voru í landi við slys-
staðinn, er þetta gerðist, en það
tók nokkurn tíma að hrinda
fxam bátum, er stóðu á sandin-
um og sækja árar, sem geymdar
voru í húsi þar rétt hjá. Voru
þeir Bjarni og Tómas lausir við
bátinn, er hjálpin kom, en flutu
skammt frá okkur. Jón Ólafs-
son sleppti sér, er hann sá
báta koma úr landi og synti til
móts við þá, því hann var nokk-
uð syndur, en hæpið er þó, að
hann hefði náð landi hjálpar-
laust, því að hann átti á móti
straumi að sækja. Var ég orðinn
einn eftir við bátinn, er mér
var bjargað og mjög þjakaður.
Gat þó gengið, ef ég var studd-
ur, þegar í land kom.
Lík Bjarna og Tómasar náð-
ust strax, og voru lífgunartil-
raunir gerðar, en árangurslaust.
Lík Teits og Jóns Sveinssonar
eru enn ófundin.
Bjarni Ólafsson skipstjóri var
54 ára að aldri, kvæntur, og á
einn son, sem nú er við nám í
læknadeild háskólans. Bjarni
var annálaður dugnaðarmaður
og sjógarpur og frábærlega afla-
sæll.
Tómas J. Þorvaldsson var 28
ára gamall, ókvæntur, bjó með
systkinum sínum og öldruðum
föður.
Teitur Benediktsson, 34 ára
gamall, lætur eftir sig konu og
þrjú börn, hið elzta sex ára, og
aldraðan föður, en móðir hans
lézt í vetur.
Jón Sveinsson, ókvæntur, á
aldraða móður á lífi.
Þeir, sem björguðust, eru báð-
ir menn á bezta aldri, Páll um
þrítugt, en Jón Ólafsson rösk-
lega tvítugur.
Þjóðræknisfélag
Vestur-íslendiiiga.
(Framh. af 1. siðu)
son og Sveinn kaupmaður Þor-
valdsson.
Þjóðræknisfélagið hefir unnið
ómetanlegt starf fyrir verndun
hins íslenzka þjóðstofns vestan-
hafs. Verður hins merkilega
starfs þess nánar getið hér í
blaðinu síðar.
Þjóðræknisþinginu munu í
dag berast mörg heillaóska-
skeyti heiman frá íslandi, meðal
annars frá ríkisstjórninni, for-
setum Alþingis, biskupi lands-
ins, formönnum þingflokkanna
og mörgum einstaklingum. Er
heimilisfang Þjóðræknisfélags-
ins National League, 45 Home
Street, Winnipeg.
Fréttabréf til Tímans.
Tímanum er mjög kærkomið
að menn úti á landi skrifi blað-
inu fréttabréf öðru hvoru, þar
sem skilmerkilega er sagt frá
ýmsum nýmælum, framförum
og umbótum, einkum því er
varðar atvinnulífið. Allar upp-
lýsingar þurfa að vera sem
fyllstar og gleggstar, svo að ó-
kunnugir geti fyllilega áttað sig
á atburðum, fyrirtækjum og
staðháttum, sem lýst er.
Mörgum mun ef til vill finn-
ast fátt til frásagnar úr fá-
mennum og strjálum byggðum.
En þó mun mála sannast, að í
hverju byggðarlagi gerist nokk-
uð það, sem tíðindum sæti, sé
vel að gætt.
IthmtWfflttGAMLA
LlFGJÖFIIV
LAUNUÐ
(En Gangster betaler sin
Gæld).
Áhrifamikil og afarspenn-
andi amerísk kvikmynd.
Aðalhlutv. leika:
BARBARA STÁNWYCK
Og
JOEL MC CREA.
Aukamynd:
SKRIPPER-SKRÆK
NÝJA Blóafflffltwtffltti
VIÐSÓLSETUR
Þýzk stórmynd samkv.
samnefndu leikriti eftir
þýzka skáldjöfurinn
Gerhard Hauptmami.
Aðalhlutv. leikur hinn ó-
viðjafnanlegi leiksnilling-
ur
EMIL JANNINGS
ásamt
PAUL WAGNER,
MARIANNE HOPPE,
MAX GÚLSTORFF o.fl.
Böm fá ekki aðgang.
larðeigendnr og bændur!
Vér tökum að oss að leigja fyrir yður lax- og silungsveiðirétt
á sumri komanda. — Sendið oss ítarlegar upplýsingar og tillögu
yðar um leigugjald. Vötn og lækir með takmarkaða veiðimögu-
leika koma einnig til greina. — Það eru margir sumargestir, sem
viija koma til yðar og búa eða tjalda hjá yður og kaupa fæði að
öllu eða nokkru leyti, en fá leyfi til stangarveiði sem úti-íþrótt og
dægradvöl.
Sportvöruhús Reykjavíkur.
Framsóknarfélag
Reykj avíkur
Fundur í kvöld (þriöjudag 21. febr.) kl. 8.30
í Samvinnuskólanum.
JÓNAS JÓ\SS « A
hefur u m r æ ð u r um llafnarf jarðarmálin.
Fjölsœhið fundinn! STJÓRNIN.
Næsta matreíðslunámskeið
mitt byrjar 23. febrúar n. k. ef næg þátttaka fæst. Kennt verður
matreiðsla ýmissa heitra og kaldra rétta, smjör-brauð, bakstur
og fleira.
Hittist milli kl. 11 og 12 f. h. í Bergstaðastræti 9. — Simi: 3955.
Soffía Skúladóttir.
M.s. Dronning
Alexandríne
fer að öllu forfallalausu til Vest-
ur- og Norðurlands í k v ö 1 d
kl. 7.
Skipaafgreiðsla
Jes Zimsen
Tryggvagötu. Sími 3025.
„ Goðaloss “
fer annað kvöld vestur og norð-
ur. Aukahöfn: BÍLDUDALUR.
Reykjavíkurannáll h.f.
Revyan
Fornar dygðir
model 1939
sýnd í kvöld kl. 8.
Aðgöngumiðar seldir eftir kl.
1. Venjulegt leikhússverð eftir
kl. 3.
Þíngskrífarapróf
fer fram föstudaginn 24. þ. m. í
lestrarsal landsbókasafnsins. —
Hefst það kl. 9 árdegis og stend-
ur allt að 4 klst. Þeir, sem óska
að ganga undir prófið, sendi um
það tilkynningu eigi síðar en á
fimmtudagskvöld. — Pappír og
önnur ritföng leggur þingið til.
SKRIFSTOFA ALÞINGIS.
Vinnið ötullegu fyrir
Tímann.
Þeir sem
panta til
Va mánaðar
í einu fá
5% afslátt
frá búðar-
verði og
spara sér
að vera
sífellt að
hlaupa
út í búð.
kaupfélaqid