Tíminn - 21.03.1939, Blaðsíða 3

34. blað
TÍMIM, þribjudaginn 21. marz 1939
137
A N N A L L
Hjónin í Snjallsteinshöfða,
Jón Ólafsson og Jónínu Gunn-
arsdóttir, önduðust 19. f. mán.
með þriggja klukkutíma milli-
bili. Það mun nokkuð sjald-
gæft, að hjón andist bæði svo
til samstundis, ef eigi er um
slys að ræða. Svo var eigi að
þessu sinni. Þau veiktust svo að
segja á sama tíma af lungna-
bólgu, án sýnilegra orsaka.
Þau hjón byrjuðu búskap í
Bolholti á Rangárvöllum. Sú
jörð var þó að mestu eydd af
sandfoki og búin að vera í eyði
í 9 ár og svo gjörsneydd að
mannvirkjum að hella, sem þar
var á húsum áður, var burtu
flutt, auk viða. — Þar var ekki
komið að köldum kofum heldur
engum. En svo var einbeitni
Jóns mikil, að hann flutti sig
þangað sjálft brúðkaupskvöldið
og tók til starfa. Var þá auð-
vitað hans fyrsta verk að byggja
skýli yfir fólk og fénað og mið-
aði því verki svo, að mestu með
eigin höndum, að innan 5 ára
hafði hann komið upp 20 hús-
um. En þá komu jarðskjálft-
arnir miklu, er felldu allt að
grunni. Þau hjón létu ekki bug-
ast og endurbyggðu húsin. Að
16 árum liðnum komu enn jarð-
skjálftar og felldu húsin að
miklu leyti. Og enn var endur-
byggt. Þetta þolgæði er því eft-
irtektarverðara, að efni voru lít-
il frá upphafi: 1 hestur og 500
krónur í peningum, (saman-
dregið 10 ára kaup Jóns), ómegð
mikil og þeir fáu og litlu gras-
blettir, sem eftir voru óblásnir
af jörðinni, fóru minnkandi og
eigi annað líklegra en að þeir
færu þá og þegar í kaf. — En
baráttunni lauk með sigri. Eftir
40 ára búskap í Bolholti, 1931,
fluttu þau allvel efnum búin að
stærstu jörðinni í Bandsveit,
Snj allsteinshöfða, og höfðu þau
þá alið upp 8 eiginbörn og 1
fósturbarn, sem eru í fremstu
röð að líkamlegu atgjörfi og
hreysti. Bolholt veitti ekki verk-
efni kröftum þeirra, og varð því
að leita þeim viðnám annars-
staðar.
Eins og að líkum lætur voru
þau hjón samhent, hagsýn og
nægjusöm. Og sambúð, um-
gengni og háttprýði á heimili
var með þeim ágætum, að fáir
þola samanburð. Þau giftu sig á
hvítasunnu og má í vissum
skilningi segja, að þau hafi ekki
lifað þá hátíð til enda, þó liðin
sé síðan tæp 48 ár. — En það
vannst aldrei tími til „brúð-
kaupsferðar." Hún er fyrst nú
nýhafin.
JB Æ K U R
fJtbreiðið T 1 M 4 IV I\
Um Svíþjóð og Svía. Eftir
Gustaf Adolf krónprins.
Estrid Falberg Brekkan
þýddi og gaf út. Verð kr.
3.00 heft.
Bók þessi, „Um Svíþjóð og
Svía“, er lítil, aðeins 24 síður
texti og 56 síður myndir. Textinn
er eftir Gustaf Adolf krónprins
Svía og er að mestu samhljóða
fyrirlestri, sem hann flutti við
háskólann í Oxford fyrir nokkr-
um árum. Myndirnar eru af
sænsku landslagi, atvinnulífi og
fóiki og fylgja nokkrar skýring-
ar hverri mynd. Myndirnar eru
mjög góðar og vel valdar, og gefa
ágæta hugmynd um fegurð
landsins, glæsileik hinna gömlu
bygginga og yfirleitt um hina
fáguðu, efnislegu menningu
Svía.
Gustaf Adolf krónprins er af-
bragðs ræðumaður, framsetning
hans er þannig, að það er virki-
lega tekið eftir því, sem hann
hefir að segja og mun öllum, er
hlustuðu á hann flytja ræðu á
Þingvöllum 1930, minnisstæður
þessi glæsilegi og þróttmikli
ræðumaður. Krónprinsinn er
ekki aðeins góður ræðumaður,
heldur einnig góður rithöfundur,
sem hefir lag á að fela mikið
efni í fáum orðum, og jafnframt
að gera það skemmtilegt. í riti
þessu rekur höfundur fyrst sögu
Svíþjóðar í stórum dráttum, frá
elztu tímum fram á vora daga,
hann lýsir atvinnulífi Svía, hin-
um geysimiklu framförum, sem
orðið hafa á síðari árum á því
sviði, skipulagningarhæfileikum
þeirra, skapeinkennum, ást
þeirra á náttúrunni og þeirri
frelsisþrá, sem þeim er í blóð
borin. Þótt efnið sé samanþjapp-
að, er frásögnin öll lifandi og
fléttuð mörgum sláandi dæmum,
og er því skemmtileg aflestrar.
Rit þetta ætti því að vera vel til
þess fallið að vekja áhuga les-
enda fyrir Svíþjóð og Svíum, og
vekja hjá þeim löngun til þess að
lesa meira um það efni.
Bók þessi mun vera fyrsta
bókin, sem gefin er út á íslenzku
um Svíþjóð, og má segja, að vel
sé af stað farið, þótt bókin sé
ekki stór. Útgefandinn og þýð-
andinn, frú Estrid Falberg
Brekkan, mun hafa gefið þessa
bók út í samráði við félag, sem
heitir „Föreningen för svensk-
hetens bevarande í utlandet", og
vinnur að því að kynna sem
bezt Svíþjóð og sænska menn-
ingu í öðrum löndum, og hefir
frú Brekkan lengi starfað í því
félagi. Á frú Brekkan þakkir
skilið, fyrir að gefa almenningi,
með bók þessari, kost á að kynn-
ast þessari glæsilegu frændþjóð
okkar. Væntanlega verða þeir
margir, sem vilja kynnast því,
\
Sýníng á góliteppum
í Markaðsskálanum
Opín í dag kl. 10—10. — Inngangur 50 aura.
Sídasta sinn.
Kaupnm
íslenzk frímerki
ávalt hæsta verði.
DRKIK
'IÍM.IH I
Lækjarg. 3. Sími 3736.
Sigurður Ólason &
Egill Sigurgcirsson
Málflutningsskrifstoia
Austurstræti 3. — Sími 1712.
TRÚLOFUNARHRINGANA,
sem æfilöng gæfa fylgir, selur
SIGURÞÓR, Hafnarstr. 4. Sent
gegn póstkröfu hvert á land
sem er. Sendið nákvæmt mál.
SIGURÞÓR,
Hafnarstræti 4, Reykjavík.
c Áustuvstr. ó simi 5h52.0pið KI.11-12oq4.3j
Annast kaup og sölu verðbréfa.
Kopar
keyptur f Landssmiðjunni.
Hreinar
léreftstuskur
k a u p i r
PRENTSMIÐJAN EDDA H.F.
Lindargötu 1D.
hvað krónprins Svia segir um
land sitt og þjóð, og hvað mynd-
irnar sýna af fegurð þessa lands,
sem svo mjög er dáð af flestum,
sem þar hafa dvalið.
Guðl. Rósinkranz.
Landbúnaðamefnd n e ð r i
deildar skilaði áliti sínu 6. marz
og lagði til að frv. yrði sam-
þykkt, með þeirri tareytingu, að
allt Strandarland skyldi þegar
verða eign kixkjunnar og að lög-
in skyldu ganga í gildi 12. maí
1928. í nefndinni voru þeir Lár-
us Helgason, formaður, Jörund-
ur Brynjólfsson, framsögumað-
ur, Jón Ólafsson**), Bernharð
Stefánsson og Einar Jónsson, er
skrifaði undir með fyrirvara. Sá
fyrirvari horfði til þess, að fella
niður 4. gr. frv. eða fyrirmælin
um að endurreisa Selvogsþing
sem sérstakt prestakall. Varð
það úr að hún var felld, enda
engin sérstök áherzla lögð á það
af flutningsmönnum að halda
undir trúflokka hnakkrífast um þá
einu réttu og sáluhjálplegu trú. Að
öðru leyti má vel minna á það, að
áheit eru forn og þjóðleg fyrirbrigði
með íslendingum. í heiðni var heitið
á goðin, svo sem Njörð til sæfara og
veiða og Frey til árs og friðar og þá
engu síður á Freyju, en hún þótti „ná-
kvæmust mönnum til á að heita" og „á
hana er gott að heita til ásta“ eða
Lofn, sem var „mild og góð til áheita"
og til „manna samganga, kvinna og
karla“. í páfasið tíðkuðust mjög áheit
bæði á kirkjur og dýrðlinga, svo þar
af akaðist saman formikið fjármagn.
Varð Strandarklrkja ein til að halda
uppi þessum forna og kristilega þjóð-
sið og því hvarf til hennar öll sú elska,
er höfð var á dýrðlingunum, með
fögru Freyju og ljúfu Lofn.
**) J. Ól. hafði í æsku róið á Stokks-
eyri og síðan sem skútukall skakað á
Selvogsgrunni. Honum var því kunn-
ugt um að sandfokið rak fiskinn af
grunninum í norðangörðum og það
mun mest hafa dregið þann merka
nytjamann til að fylgja málinu, svo
einarðlega sem raun varð á.
greininni, sem vitanlega gat
ekki komizt til framkvæmda
fyr en landið væri sæmilega
gróið, en þess engin von fyr en
eftir mannsaldur eða svo í fyrsta
lagi, að því þá varð séð. Annan
sigul: unnu mótblástursmenn
Stxandarkirkju ekki og barðist
þó Magnús Jónsson, fyrrum
docent, gegn málinu af öllum
mætti, eftir því er hann sjálfur
segir í Prestafélagsritinu 1929
(Kirkjumál á þingi) enda taldi
mál þetta stappa nærri fullum
ránskap. Var frv. með áðurtöld-
um breytingum nefndarinnar
samþykkt í neðri deild með 18
atkvæðum gegn 7.
í efri deild var málinu vísað
til landbúnaðarnefndar þar, en
í henni voru þeir Einar Árnason,
formaður, Jón Baldvinsson,
framsögumaður og Jónas Krist-
jánsson. Klofnaði nefndin,
þannig að Einar og Jón lögðu
til að frv. væri samþykkt ó-
breytt en J. Kr. lagði til að frv.
væri fellt, meðal annars með
þeim ummælum að „þær um-
bætur, sem gerðar yrðu í
Strandarlandi, kæmu sveitinni
til góða en ekki kirkjunni",
taldi með öðrum orðum, að
kirkjan ætti að standa upp úr
eyðimörkinni það sem eftir væri
sögu hennar og að ekki gæti
komið til mála að leysa hana úr
þeim álögum, sem hún hefir ver-
ið í síðan handan eftir siðbót.
Enginn lagðist þó fastar gegn
sandgræðslunni en sjálfur í-
haldsfaðirinn. Fórust honum
meðal annars þannig orð:
„Mér finnst það minna allt
of mikið á það athæfi, sem
nefnt er í 231. gr. hegningar-
laganna, og talið með stórþjófn-
aði, að brjóta upp gjafastokk
kirkna.“
Er óþarft að lýsa þessu frek-
ar — og Dáinn á dóm á sér.
Væntum vér að hann hafi
fengið góða heimkomu.
En það kom fyrir ekki, málið
var samþykkt sem lög í efri
deild með 8 atkv. gegn öllum 6
íhaldsatkvæðunum. — Bráða-
birgðareglur um fjárstjórn
Strandarkirkju voru svo settar
10. apríl 1931. Samkvæmt þeim
hefir biskup á hendi stjórn
kirkjusjóðsins, er ávaxta skal í
hinum almenna kirkjusjóði, en
kirkjumálaráðuneytið skipar
umboðsmann jarðanna undir
umsjón sýslumanns og ávísar
fé til annarra gjalda en venju-
legs kirkjukostnaðar. Með þessu
er fengin mun betri trygging
fyrir góðri stjórn kirkjufjánna
en almennt er um kirkjur og
sjálfur biskupinn tilvalinn á-
byrgðarmaður þeirra. Að þessu
leyti er Strandarkirkja sett skör
hærra en aðrar kirkjur landsins,
sem verðugt er.
Framhald.
Nú hlakka ég til að fá kaffi-
sopa með Freyjukaffibætis-
dufti, því þá veit ég að kaff-
ið hressir mig
Hafið þér athugað það, að
Freyju-kaffibætisduft inni-
heldur ekkert vatn, og er
því 15% ódýrara en kaffi-
bætir í stöngum
REYNIÐ FREYJU-DUFT
Vinnið ötullega fyrir
Tímann.
RÍKISÞINGHÚSIÐ í STOKKHÓLMI
NÝ BÓK
Um Nvíþjóð og' Svía
Stutl en etnisríkt ytirlit ytir uppruna sænsku
pjóðarinnar og sögulega próun, atvínnuvegi
og andlegt lít. Bókin er prýdd 56 heilsíðu-
myndum. — Verð kr. 3,00.
Hugheilar hjartans þakkir votta ég öllum
vinum mínum og kunningjum, bæði fjær og
nær, fyrir auðsýnda virðingu og heiður í til-
efni af sextugsafmæli mínu
Gæfan fylgi ykkur öllum.
Ólatur J. Hvanndal.
L6GTAK,
Eftir kröfu útvarpsstjórans í Reykjavík og að
undangengnum úrskurði, verður lögtak látið fram
fara fyrir ógreiddum afnotagjöldum fyrir útvarp hér
í lögsagnarumdæminu, fyrir árið 1938, að 8 dögum
liðnum frá birtingu þessarar auglýsingar.
Lögmaðurinn í Reykjavík.
Grula bandið
er bezta og ódýrasta smjörlíkið.
f heildsöln hjá
Samband ísl. samvinnuf élaga
Sími 1680.
304
Andreas Poltzer:
Patricia
301
- Kaup og sala -
Ullarefni og silkf,
margar tegundir. BLÚSSUR,
KJÓLAR o. fl. nýkomið.
SAUMASTOFAN UPPSÖLUM.
Simi 2744.
heyrið ekkert frá mér þangað til, þá
megið þér gjarnan taka til yðar ráða....
* * *
Leonid Warren vaknaði við hljóðan
umgang. Ósjálfrátt greip hann hægri
hendi til litla borðsins, sem stóð við
sófann sem hann lá á, alklæddur. En
skammbyssan var ekki lengur á sínum
stað. Áður en hann gat hreyft sig meira,
varð albjart í herberginu.
— Upp með hendurnar! hrópaði Alice
Rake og miðaði skammbyssunni beint
á manninn, sem hafði risið upp við
dogg. Þegar hann sá ungu stúlkuna and-
spænis sér, gat hann ekki varizt því að
reka upp undrunaróp.
—Ungfrú Bradford! hrópaði hann
forviða.
— Hreyfið hvorki legg né lið! var
kallað ógnandi til hans.
Maðurinn, sem hafði ætlað að setjast
upp, þorði ekki annað en að vera i sömu
skorðum, því að það var auðsætt á
augnaráði stúlkunnar, að hún var boðin
og búin til að skjóta, ef á þyrfti að halda.
— Ungfrú Bradford! sagði maðurinn
aftur hægar.
— Nei, ekki ungfrú Bradford, heldur
ungfrú Rake, dóttir Rake ofursta í Scot-
land Yard, sem þér kannst við, því að
þér hafið dauða hans á samvizkunni!
Leonid Warren glennti upp augun og
Albert Nodon var ávallt bjartsýnn og
vongóður um framtíðina.
Whinstone fulltrúi kom til þeirra
þriggja, en hvorki Estoll né Plane svör-
uðu nokkru af því, sem hann spurði þá
um. Hann sneri því bráðlega bakinu við
þeim. Hann vissi, að það myndi lítið upp
úr þeim að hafa, eins og á stóð. Fulltrú-
inn þóttist viss um, að þeir vissu ekki
hvar foringi þeirra væri niður kominn.
Hann gekk meira að segja svo langt, að
segja við Alice Rake og Favart, sem höfðu
komið með honum í lögreglubifreiðinni,
að hann þættist nokkurn veginn viss
um, að nánustu „samverkamenn“ bófa-
foringjans vissu ekki fyllilega hver hann
væri. Það var fleira en eitt, sem mælti
með þessu. Smith undirfulltrúi hafði
móðgazt, af því að hann var ekki kvadd-
ur til álits um þetta. En hann mildaðist,
þegar hann heyrði, að Whinstone afsal-
aði sér því, að verða með föngunum á
Scotland Yard og fól Smith þetta mikla
trúnaðarstarf.
Whinstone fór úr húsinu ásamt sínum
tveimur fylgifiskum á undan Smith und-
irfulltrúa. Hann ók á fleygiferð til Lon-
don. Það var komið langt fram yfir mið-
nætti, þegar þau þrjú komu að húsi einu
í Page Street.
— Það er áreiðanlegt, að hann er ekki
heima, sagði Whinstone. Og við finnum