Tíminn - 01.07.1939, Blaðsíða 3

75. blað
TfolIM, lawgardajglim 1. jiilí 1939
299
B Æ K U R
Menntamál.
Nýútkomin Menntamál, blað
Sambands íslenzkra barnakenn-
ara, er að verulegu leyti helgað
fimmtíu ára afmæli kennara-
samtakanna íslenzku.
í greinaflokki, sem nefnist
Brautryðjendur, er minnst all-
margra af forystumönnum al-
þýðumenntunar hér á landi síð-
ustu áratugina.
Þá koma stuttar greinar eftir
nokkra fyrverandi formenn
sambandsins og skrifar Bjarni
Bjarnason skólastjóri á Laugar-
vatni um starfsemi þess, Helgi
Hjörvar um skólana og íslenzk-
una, Guðjón Guðjónsson um
skipulag sambandsins og Arn-
grímur Kristjánss. grein, er heit-
ir Baráttan við efasemdirnar.
Jón Sigurðsson skrifar um
skólavinnusafn barnaskólanna,
Hannes J. Magnússon um for-
eldrablað, Símon Jóh. Ágústsson
um kvikmyndir og áhrif þeirra
á börn og unglinga, Jón Emil
Guðjónsson um enska skóla.
Margar fleiri greinar eru að
sjálfsögðu í heftinu, þótt þess-
ar séu nefndar.
Sjómannablað.
Víkingarnir heitir nýtt blað, er
hafið hefir göngu sína og helg-
að er sjómannastétt landsins.
Hefir Bárður Jakobsson stúdent
verið ráðinn ritstjóri þess.
Þetta fyrsta tölublað flytux
nokkrar stuttar greinar um ýms
málefni sjómannastéttarinnar,
ásamt myndum, m. a. frá sjó-
mannasýningunni og sjómanna-
deginum.
ÓlaSur í Skálavík
sextugur
(Framh. af 2. síSu)
mikilsvert. í hreppsnefnd Reykj-
arfjarðarhrepps hefir hann set-
ið frá 1916, þar af oddviti í 9 ár.
Þá hefir hann verið fulltrúi á
flestum héraðsþingum Norður-
ísfirðinga.
Þetta, sem nú hefir verið frá
Ólafi í Skálavík sagt, sýnir, að
hann er um margt mikilsverður
maður, sem margt mætti af
læra. Eftirtektarverðast finnst
mér vera, að honum hefir tek-
ist að láta meðalstórt bú bera
uppi tilkostnað af svo myndar-
legum framkvæmdum, án þess
að stefna i óefni, hvað skulda-
söfnun snertir, eða lenda í van-
skilum með greiðslur, ef eitt-
hvað ábjátaði. Ólafur hefir, ekki
síður en aðrir, orðið fyrir margri
búmannsrauninni. En áætlanir
hans hafa staðist og hann kunn-
að að gera ráð fyrir óhöppum,
án þess að missa kjark til fram-
kvæmdanna. í þeim tiltölulega
A N N A L L
LJÓSMÓÐIR í 50 ÁR.
Hallfríffur Brandsdóttir ljós-
móðir á Fossi í Seyðisfirði átti
fimmtiu ára starfsafmæli 27.
júní. Héldu kvenfélögin á Seyð-
isfirði henni samsæti í tilefni af
þessu.
Hún hefir alla tíð verið Ijós-
móðir í Seyðisfirði og tekið þar
á móti 1440 börnum, 814 drengj-
úm og 626 stúlkum. Þess er
dæmi, að hún hafi tekið á móti
þrem ættliðum.
Hallfríður er nú 73 ára að
aldri og er enn hin ernasta. Hún
hefir sjálf eignazt þxettán börn,
og eru fjögur þeirra á lífi, þar á
meðal er Guðbrandur . Magn-
ússon forstjóri Áfengisverzlunar
ríkisins.
stóra og glæsilega hópi dugandi
bænda, við ísafjaðarfjjúp, stend-
ur Ólafur Ólafsson í fremmstu
röð.
Við vinir hans vonum að njóta
hans lengi enn, að sveitin hans
fái enn lengi að njóta starfs-
krafta hans — að enn um sinn
endist honum æfi og heilsa, til
að skipa húsbóndasætið á sinni
fallegu og myndarlegu jörð, sem
hann hefir ekki einungis gefið
starfskrafta sína, heldur og
hreinan og snyrtilegan svip, sem
ber rækan vott skaplyndi hans.
Reykjanesskóla 5. júní 1939
Affalsteinn Eiríksson.
Orðsendmg tll
Tímamanna.
Tíminn biður Tímamenn, hvar
sem er á landinu, að senda við
og við fréttabréf úr byggðarlög-
um sínum. Ekki hvað sízt væri
kær að fá slík bréf úr byggð-
arlögum, sem annars er sjaldan
getið um í fréttaflutningi blaða
og útvarps.
í öllum slíkum bréfum verður
að skýra greinilega og ítarlega
frá hverju einu, sem um er rit-
að, og vanda alla frásögu, svo
að hvergi skeiki þar réttu máli
né um misskilning geti orðið að
ræða, og ókunnugir geti gert sér
það skýrt i hugarlund, sem ver-
ið er að lýsa. Loks er mjög þýð-
ingarmikið, að allar fréttir, sem
bréfin herma frá, séu sem allra
nýjastar. Hið sama gildir um
dánarfregnir og afmælisfregnir,
sem eru blaðinu sendar.
þegar er um langt liðið, þótt
Minni háttar fréttir, t. d. um
samkomur og fundi, félagsaf-
mæli og fleira, er lítilsvirði,
þegar er um langt liðið,, þótt
fréttnæmt sé um það leyti, sem
það gerist.
í slíkum fréttabréfum getur
verið gott að miða frásögnina
við það, sem gæti orðið öðrum
héruðum til fyrirmyndar
Merki
V estmanoada^ins
sem haldinn verður á Þingvöllum sunnudaginn 2. júlí, verða
seld á götum bæjarins í dag (laugardaginn 1. júlí).
Börn, sem vilja selja merki þessi mæti í Miðbæjarbarna-
skólanum, herbergi nr. 3, kl. 1 e. h. — Góð sölulaun.
Auglýsing
um
shoðun á hifreiðum o«jr hifhjjólum í lögsut/nar-
umdæmi Reghjuvíhur.
Mest
og bezt
fyrir krónuna,
með því að
nota
þvotta-
duftið
Perla
Góff sölulaun.
HÁTÍÐANEFNDIN.
Hraðferðir B. S. A.
Alla daga nema mánudaga um Akranes og Borgarnes. —
M.s. Laxfoss annast sjóleiffina. Afgreiffslan í Reykjavík á
Bifreiffastöð íslands, sími 1540.
Bifreiðastöð Akureyrar.
Hið íslenzka garðyrkjuféiag
fer skemmtiferð dagana 7. og 8. júlí um Akranes og Borgarfjörð.
Áskriftarlistar liggja frammi í Blómaverzl. Flóra og Litlu
Blómabúðinni, sem gefa allar nánari upplýsingar.
Félagsmenn fjölmenniff.
STJÓRNIN.
Samkvsemt kifreiðalögmmm tiikynnist Iiér
með Mfreiða og Siifltjóiaeigendum, að skoðun
fer fram frá 3. til 26. pi!í þ. á. að báðum
dögum meðtöldum, svo sem Itér segir :
3. á blfreiðum og Mfltjólunt R. 1—75
- 76-150
- 151-225
- 226-300
- 301-375
- 376-450
- 451-525
Mánud.
Þriðjud. 4. —
Miðvd. 5. -
Fimtud. 6. —
Föstud. 7. -
Mánud. 10. —
Þriðjudll. -
Miöv.d. 12. -
Firntud. 13. -
Föstud. 14. —
Mánud. 17. -
Þriöjud 18. —
Miðv.d. 19. —
Fimtud. 20. —
Föstud. 21. —
Mánud. 24. —
Þriðjud25. -
- 526-600
- 601-675
- 676-750
- 751-825
- 826-900
- 901-975
976-1050
1051-1125
1126-1200
1201-1275
1276-1300
Miðv.d. 26. -
Rer Mfreiða- og Mfltjólaeigeudum að koma
mcð Mfreiðar sínar og Mflijól að markaðs-
skálanum við Ingólfsstræti, og verður skoð-
unin fratnkvsemd þar dagleg'a frá kl. 10—12
f.lt. og frá 1—6 e.lt.
Þeir, sem eiga farþeg'altyrgi á vörubifreið-
ar, skulu koma með þau á sama tírna, þar sem
þau falla undir skoðunina jafnt og sjálf bif-
reiðin.
Vanræki einbver að koina bifreið sinni eða
bifhjóli til skoðunar, verður hann látinn sæta
ábyrgð samkvæmt hifreiðalögunum.
Bifrciðaskattur, sem fellur í gjaldadaga 1.
júlí þ. á., skoðunargjald og iðgjöld fyrir vá-
trygging ökumanns, verður innheimt um leið
og skoðunin fer fram.
Sýna ber skilríki fyrir því, að lögboðin vá-
tryg'ging fyrir liverja bifreið sé I lagi.
Þctta tilkynnist hér naeð öllum, sem hlut
eiga að máli, til eftirbreytni.
Tollst jóritm og lögreg'lust jórimt í Steykjavík,
30. júní 1939.
kvelur mann að sjá svo illa
framræsta nýrækt, að hún er
vonlaust verk, að sjá dráttar-
vélar og aðrar vélar ryðga nið-
ur í flögunum út um engjar og
tún, Fyrir erlendan bónda, þar
sem vélamenningin hefir náð
eðlilegum þroska, myndi þetta
vera álíka sj ón og fyrir íslenzkan
bónda, að sjá horfallinn hest
við veginn.
Mér hefir oft gramist þetta,
og sumt af þessu er sjálfsagt
ekki afsakanlegt, en við það, að
hugsa um þessi mál, hefi ég
fundið á þessu nokkra afsökun,
sem ég held að sé rétt og hefir
að minnsta kosti hjálpað
mér til þess að horfa á sumt af
þessu, án þess að mig þryti alla
þolinmæði. Vélamenningin, auk-
in ræktun, húsbyggingar, allt
þetta kom svo skyndilega inn í
íslenzkt sveitalíf, og varð að
koma það, til þess að sveitabú-
skapurinn fengi rönd við reist,
að þetta hefir verið einskonar
hernaðarástand. Það er tæpast
vonlegt, að við getum tileinkað
okkur til fulls hinn nýja tíma
og hin nýju viðhorf á svo
skömmum tíma eftir aldanna
mók.
En nú er mál til komið, að
þetta fari að breytazt, ef það á
ekki að verða bændastéttinni til
varanlegrar minnkunar.
Og nú er einnig svo komið, að
við megum ekki einungis hugsa
um sæmilega byggingu íbúðar-
húsa, garðrækt, sem mikil á-
herzla hefir verið lögð á undan-
farið, og ræktun yfirleitt, því að
nú á næstunni nægir ekki
aðeins að ná sæmilegri full-
komnun á þessum starfssviðum,
sem við höfum lagt mesta á-
herzlu á undanfarið. Við verð-
um jafnframt að hyggja hærra.
Okkur verður að dreyma um
bændabýli allt öðruvísi en þau
eru nú, og við verðum að gera
þá draumsjón að veruleika. Við
sjáum bændabýli framtíðarinn-
ar þannig, að við heimreiðina,
eða veginn heim að bænum,
mætir okkur snoturt hlið. Það
gefur býlinu sinn blæ. Þegar við
komum heim undir bæinn sjá-
um við, að öll ræktun er vel
gerð. í görðunum, sem eru vel
girtir, er fjölbreyttur og vel
hirtur gróður. Við bæinn er dá-
lítill skógarlundur, sem þar hef-
ir verið græddur. Dráttarhest-
arnir hafa verið spenntir frá
vélunum, sem standa á túninu,
vel hirtar og hafa sýnilega ve_r-
ið undir þaki yfir veturinn. Á-
burðurinn, þessi fjársjóður
ræktunarmannsins, mætir okk-
ur ekki fljótandi um hlaðvarp-
ann, heldur er hann geymdur í
safnhúsum. Peningshúsin eru
þokkaleg, og súrheysgryfjur til
öryggis ef óþurkar herja. Þegar
kemur inn í hið snotra íbúðar-
hús, verða fyrir manni einföld
en þokkaleg húsgögn í íslenzk-
um stíl. Bóndinn hefir sjálfur
smíðað þau, en dúkana hefir
konan ofið. Þar inni er dálítið
bókasafn. Margar bækurnar eru
um búskap og ræktun. Þar er
einnig vefstóll og prjónavél
heimilisins. Við setjumst niður
í góðu skapi. Eftir stuttan tíma
eru veitingarnar bornar fram.
Það er mest íslenzkur matur, til-
búinn og framreiddur af ágætri
kunnáttu. Við látum í ljós að-
dáun við hjónin á þessu heimili.
Um leið og við kveðjum, fer
bóndinn niður í kjallara og sýn-
ir okkur einfallt steypibað. Hér
draga menn af sér óhreinu fötin
eftir erfiði dagsins og þvo af sér,
ekki aðeins svitann heldur og
þreytuna. Bóndinn segir við okk-
ur: Þetta baðherbergi er það
bezta sem ég á. — Sá, sem ekki
hefir lært að nota bað, veit
tæpast hvað það er að verða
afþreyttur, og það, að geta ann-
að slagið orðið afþreyttur, er
frumskilyrði þess að geta búið
vel og yfirleitt rækt vel störf sin.
Bóndinn fylgir okkur inn í litla
smiðju, sem hann á, búna
nokkrum einföldustu smíða-
áhöldum.
Ég sagði, að þetta væri draum-
sjón, en nú get ég sagt ykkur
frá því, að þetta heimili er engin
draumsjón. Ég hefi sjálfur kom-
ið þar og séð þetta allt með
minum eigin augum. Þetta voru
hjón, sem höfðu byggt það upp
af tiltölulega litlum efnum. —
Mér hefir sjaldan liðið betur,
sjaldan verið glaðari né hlýrri
um hjartarætur en á þessum
stað. Hér sér maður það, sem
koma skal og koma verður, ef
íslenzkt sveitalíf á að ná fram
til þess þroska, sem viðunandi
getur talizt. Og þessvegna tala
ég um þetta á þessum stað og
þessum tímamótum, að ég lít
svo á, að þetta geti aðeins komið
út frá bændaskólum, húsmæðra-
skólum og héraðsskólum. Þessir
grashólmar, eins og heimilið,
sem ég nefndi áðan, grashólm-
(Framh. á 4. slSu)
ÞÉR ættuff að reyna kolln og
koksið frá
Kolaverzlmt
Sigurðar Ólafssonar.
Símar 1360 og 1933.
Jón Hermannsson.
Jónatan Hallvarðsson
settur
116 William McLeod Raine:
taka það fram, að ég er hér sýslumaður,
og fangi minn hefir sloppið rétt í þessu.
Ég verð á næstunni önnum kafinn við
að reyna að taka hann aftur.
— Það er þýðingarlaust að fara núna,
um nótt, sagði hún. — Ef ég á að segja
eins og er, þá er ég ekki að hugsa um
hann núna. Hann er farinn í bráð. Ég
er að hugsa um þig.
Hún var önnum kafin við að undir-
búa aðgerðina á höfði hans. Hann
fylgdi henni með augunum og í þeím
lýsti sér engin gremja, miklu fremur
einskonar óvissa. Hún hafði lagt mikið
á sig til að bjarga þessum glæpamanni,
þessum Barnett. Hann þekkti ekki
margar stúlkur, sem hefðu haft kjark
til þess að gera það sama, ekki einu
sinni fyrir mann, sem þær elskuðu. Og
Molly elskaði ekki þennan glæpamann,
hún fyrirleit hann, eða hún hafði að
minnsta kosti sagt það hvað eftir ann-
að. Hún hafði, fyrir svo sem þrem mín-
útum, ítrekað þær tilfinningar sínar
með nokkrum hita, kannske helzt til
miklum. Það, sem kona segir um mann,
er ekki alltaf það sama og hún hugsar.
— Nefndi hann nokkuð hvert hann
myndi halda, spurði Steve til reynslu.
Hann vissi reyndar, að þó hún segði
eitthvað um það, myndi það ekki rétt.
FlóttamaSurinn frá Texas 113
En svo voru þau í faðmlögum áður en
hún vissi af og titrandi varir hennar
mættu vörum hans. Þau þrýstu sér
hvort að öðru í djúpum, villtum inni-
leik. Tilfinningarnar, sem þau höfðu
barizt á móti klukkustund eftir klukku-
stund, loguðu nú upp eina örstund.
Svo smaug hún úr faðmi hans allt í
einu.
— Farðu — farðu — hrópaði hún.
Strokumaðurinn stökk á bak hestin-
um, tók í taumana, stýrði honum að
hlið hennar og laut niður.
— Ég skal aldrei gleyma, sagði hann
næstum hranalega. — Aldrei!
Svo var hann horfinn.
Hún snéri heim að liúsinu, og fannst
hún særð til ólífis. Sumarið hafði
snöggvast ólgað í æðum hennar, en nú
var aftur vetur.
Hún skjögraði í snjónum, með aug-
un fljótandi í tárum og álasaði sjálfri
sér. Hún var þá svona. Hún hafði logið
að sér, föður sínum, Steve og fanganum.
Hún hafði haldið því fram og jafnvel
trúað því sjálf, að hún væri skuldbund-
in fanganum og heiðurs síns vegna væri
það vanþakklæti, ef hún frelsaði hann
ekki. En svo var það þaning, að hún
hafði í hjarta sínu aðeins viljað bjarga
honum vegna þess, að hún var farin
að elska hann!