Tíminn - 11.04.1940, Qupperneq 3

40. Mað
TjIligiN, fimmtiidaaiiin 11. apríl 1940
159
m m k u r
Hiff nýja testament 1
þýöingu Odds Gott-
skálkssonar.
Ný bók kemur út á mrogun.sem
inniheldur nokkur sýnishorn af
þýðingu Odds Gottskálkssonar á
Nýja testamentinu. Eru nú 400
ár umliðin síðan þýðing Odds
var prentuð í Hróarskeldu í
Danmörku. Útgefandi þessa
minningarrits er Jóhannes Sig-
urðsson prentari.
í riti þessu er mynd af titil-
síðunni á Nýja testamenti Odds.
Einnig formáli, er Oddur ritaði
að opinberunarbókinni, og eft-
lrmáli, er þýðingunni fylgdi.
Loks er sýnishorn af þýðingunni,
eitt tekið úr Matteusarguð-
spjalli, tvö úr Markúsarguð-
spjalli, þrjú úr Jóhannesarguð-
spjalli,, eitt úr postulabókinni,
tvö úr bréfum Páls postula og
eitt úr opinberunarbókinni.
Tilvitnanir þessar eru innan
skrautlegra síðuumgerða. Á
kápunni eru einnig myndir
ýmsar, þar á meðal af Skál-
holtsstað og Hólum, og tákn-
myndir guðspjallamannanna
fjögurra.
Séra Sigurður Pálsson í
Hraungerði hefir skrifað stutta
grein um Odd og þýðinguna, og
er hún prentuð aftast í ritinu.
Frágangur bókarinnar er
mjög vandaður. Prentunin hef-
ir verið af höndum leyst í Eddu.
Skíðaslóðir, eftir Sig-
mund Ruud í þýðingu
ívars Guðmundsson-
ar. Útgefandi ísafold-
arprentsmiðja h. f.
„Maður verður að læra að
skríða — “áður en maður lærir
að ganga, segir Sigmund Ruud
í upphafi bókar sinnar. En
hversu margir eru ekki þeir, sem
ekki vilja byrja á byrjuninni,
heldur telja sig strax færa í
flestan sjó og verða svo aðeins
miðlungsmenn?
Skíðaslóðir er bók, sem segir
frá æfintýrum Ruud-bræðranna,
Sigmunds og Birgers, en þrír af
bræðrunum hafa orðið heims-
meistarar í skíðastökki hvof á
eftir öðrum. f bókinni rekur
hvert æfintýrið annað. Þar er
sagt frá því.hvernig nokkrir pilt-
ar í Kongsberg taka sig saman
um að byggja skíðastökkbraut,
hvernig þeir þjálfa sig, svo að
áður en varir eru í þessum litla
bæ fjöldi skíðastökkmanna, sem
eru fremri flestum öðrum
mönnum, og vinna hvern sig-
urinn á fætur öðrum á Olympíu-
leikjum og öðrum stærstu skíða-
mótum í heiminum. Undirbún-
ingurinn uppi í Perslökka var
réttur og þjálfunin í Hannibal
var ströng og erfið, en svo flugu
(Framh. á 4. siðu.)
MEIIIIIB
PRJÓNUÐ DRENGJAFÖT
Efni: 15 gr. blátt band, 50 gr.
gult, 50 gr. rautt. Prjónar nr. 4.
Buxurnar. Fitja upp 54 lykkj-
ur og prjóna 12 prjóna aftur og
fram, ein brugðin og ein röng.
Prjóna síðan slétt prjón og auk
út eina lykkju á þá hliðina, sem
er að aftan, fjórða hvern cm.
5 sinnum. Þegar slétta prjónið
er orðið 19 cm., er tekin úr ein
lykkja fyrst og síðan á hverj-
um prjóni 6 sinnum. Fell af.
Prjóna hinn helming buxnanna
á sama hátt. Sauma bæði stykk-
in saman með saum í bak og
fyrir. Neðan á er mjór faldur.
Peysan: Framstykki. Fitja upp
52 lykkjur úr bláa bandinu,
prjóna 12 prjóna, brugðningar
fram og til baka. 1. t. ein röng.
Síðan slétt prjón, -f 4 p. blátt,
5 p. rautt, 2 p. gult og 3 p. rautt.
Endurtak frá -f- alla leiðina.
Eftir að þrír randbekkir eru
komnir fellist af undir hendina
3 1. Þegar bætt hefir verið við
6 cm. fellist af fyrir hálsmálinu
12 1. framan á og síðan 1 1. á
hverjum prjóni þar til 13 eru
eftir á öxlinni. Þegar handveg-
urinn er orðinn 11 cm. eru axl-
irnar felldar af í tvennu lagi.
Bakið er prjónað eins og
framstykkið. Þó án þess að fella
niður. Miðjan felld af þegar bú-
ið er að prjóna öxlina.
Hálslíning. Fitja upp 48 1.,
prjóna 12 prjóna fram og aftur.
Fell af. Peysan hneppist á öxl-
inni með smáum hnöppum og
hekkluðum hnappagötum.
Ermarnar. Fitja upp 35 1. úr
bláa garninu, prjóna 8 prjóna.
Prjóna áfram. Byrja á randa-
bekk. Þegar fyrsta rauða rönd-
in endar eru felldar af 2 1. á
hverri hlið. Síðan 1 1. fyrst og
síðast á öðrum hverjum prjón,
þar til 12 cm. eru eftir. Þá er
fellt af. Eirmin saumuð saman
og sett á peysubolinn. J.S.L.
varð hækkað verð og vaxandi
álit vörunnar.
Ullariðnaður var um langan
aldur aðalvetrarstarf þjóðar-
innar allrar. Þessi iðnaður var
þó mjög frumstæður, tækin
seinvirk og léleg og megin vör-
unnar mesta „ótó“ eins og smá-
bandið og vöruvoðirnar. Um
aldamótin var tóskapurinn
næstum að hverfa, nær öll sala
til útlanda hætt og meginmagn
allrar vefnaðarvöru keypt frá
útlöndum. En fyrir aldamót
hefja einstakir bændur og
bændafélög nýja stefnu í tó-
vinnumálum, með því að útvega
hraðvirkari tæki. Eftir 1920 er
ullariðnaðurinn í sveitum aftur
í framför, þótt hægt fari. S. í. S.
hefir margfaldað verksmiðju-
iðnað úr ull með hinni ágætu
verksmiðju sinni.
Mjólk eða mjólkurafurðir var
um langan aldur engin verzl-
unarvara, að minnsta kosti ekki
hér á landi. En er bæirnir uxu
varð þar nokkur markaður. Um
aldamótin 1900 hóf Kaupfélag
Þingeyinga nokkra smjörsölu til
Englands og fékk heimagert
smjör þar góða dóma. En rjóma-
búin risu skömmu síðar og stóðst
rjómabúasmjörið samkeppni við
danskt smjör. En á stríðsárun-
um lögðust rjómabúin niður,
mest vegna þess, að þau voru
víðast byggð á fráfærum, en þær
reyndust ekki svara kostnaði eða
vera framkvæmanlegar þegar
verkalaun hækkuðu og vinnu-
fólki fækkaði í sveitunum. Eft-
ir 1930 hófu bændur mjólkur-
iðnað í stórum stíl, og gerðu eigi
smjörið, heldur alla mjólkina
verðmæta. Mjólkurbúin eru full-
komnustu og stærstu iðnfyrir-
tæki búnaðarins.
Öll þessi félagsstörf til mark-
aðsbóta stefna að því öllu fram-
ar að ,bæta hag bænda, auka
árangurinn af erfiði þeirra, eða
hin raunverulegu verkalaun
þeirra. Samvinnufélögin eru
alveg hliðstæð verkamannafé-
lögum að þessu leyti. En frá
þjóðhagslegu sjónarmiði eru þau
þó gjörólík. Kaupkröfufélög
verkamanna gera ætíð kröfur til
annarra stétta. Vopn þeirra er
stöðvun framleiðslunnar. Sigur
þeirra er ósigur einhverra ann-
aiTa. Bændafélögin gera aðeins
kröfur til meðlima sinna um
aukna vinnu og sjálfsafneitun.
Starfsaðferð þeirra er bætt
framleiðsla og aukin afköst.
Sigur þeirra er sigur allrar
þjóðarinnar, vaxandi útflutn-
ingur, meiri neyzla innanlands-
afurðanna og aukinn þjóðar-
auður.
Þeir bændur, sem standa utan
við samvinnufélög sveitanna.eru
alveg hliðstæðir verkfallsbrjót-
unum. En svo undarlegir eru al-
mannadómar, að verkfallsbrjót-
arnir eru alstaðar fordæmdir,
en bændurnir, sem standa önd-
verðir gegn samtökum stéttar
sinnar, eru víða i heiðri hafðir
og þeim eru jafnvel falin hin
mestu trúnaðarstörf af almenn-
ingi, og heiðraðir með orðum og
krossum.
XIII.
Hér að framan hafa verið
raktar í mjög stuttu máli meg-
indrættir í baráttu bænda fyrir
Brú á Jokulsá á Fjöllum
EStír Sígnrð Jónsson Srá Arnarvatni
A Alþingi, sem nú situr að
störfum, hefir komið fram til-
laga um fjárveitingu til brúar
á Jökuls á Fjöllum, „hjá Lamb-
höfða“. Brú á Jökulsá er komin
í brúalög fyrir nokkrum árum,
og var þá þegar athugað og
mælt brúarstæði á ánni, ör-
stutt sunnan við ferjustaðinn
á hinni gömlu aðalpóstleið frá
Norðurlandi til Austurlands,
eða með öðrum orðum á vegin-
um milli Reykjahlíðar og
Grímstaða á Fjöllum. Brúar-
stæðið er við suðurenda svo-
kallaður Ferjurandar.
Jökulsá á Fjöllum er eitt
rnesta jökulvatn landsins, og
hvergi reið eftir að Kreppa
sameinast henni hjá botni
Herðubreiðarlinda. Álitleg brú-
arstæði eru hvergi nærri al-
mannaleiðum. Brú hjá Ferju-
rönd yrði lengsta hengibrú
landsins, sem enn hefir verið
gerð. Áætluð um 200 þús. kr.
miðað við venjulegt verðlag nú
undanfarin ár. Bilfær vegur er
nú þegar lagður yfir Mývatns-
fjöll að brúarstæðinu, og vantar
því aðeins brúna og lítilsháttar
aðgjörð austan ár heim að
Grímsstöðum, til þess að hægt
sé að stytta Austurlandsveginn
um þá 65—70 km„ sem Mývatns-
fjallavegur styttir leiðina frá
Akureyri til Grímsstaða á
Fjöllum, samanborið við veginn
um Reykjaheiði að Jökulsár-
brú í Axarfirði, þann sem nú
er farinn.
Hinn mikli dýrleiki mun
valda því, að fyrirhuguð brú við
Ferjurönd er enn ógjörð.
Mörgum manni er eðlilega
mikið áhugamál, að Jökulsá sé
brúuð, og þá fyrst og fremst
Austlendingum. Ég skil því vel,
að þingmenn þeirra telji sig
vinna umbjóðendum sinum
þarft verk, ef þeir fengi heimil-
aða fjárveitingu til brúarinnar.
Og vissulega má því fagna, ef
unnt væri sem fyrst að safna
fé eða leggja til hliðar vegna
þessarar dýru brúar.
Tillaga um „brú hjá Lamb-
höfða“ mun nú framkomin
vegna þess, að flutningsmenn
hennar telja það eina úrræðið
til þess að brúin verði byggð nú
strax, þar sem hún yrði mjög
mikið ódýrari þar en hjá Ferju-
rönd. Þetta eru kostirnir við
tillöguna, og að vísu mikilsverð-
ir. Vegna vegalengdarinnar til
Austurlands eða frá því varðar
engu, hvort brúarstæðið er valið.
Ég lít svo á, að þessari tillögu,
um að færa brúna mikið lengra
inn á öræfin, fylgi margir og
miklir ókostir, svo miklir, að
ekki sé réttmætt að leysa málið
á þánn hátt. Ég vil leyfa mér,
bættum hag, eða hærri erfiðis-
launum. Þessi drög ber ekki að
skoða sem fræði, heldur sem
hugvekju. Við bændur höfum of
fátt lagt til búnaðarmála frá
eigin brjósti. Þótt vísindi hinni
lærðu búfræðinga séu góð, ættu
líka að koma raddir frá þeim,
sem standa mitt í önnum og
striti framkvæmdanna. Vel væri,
ef þessi grein vekti einhverja til
umhugsunar um málin frá nýj-
um hliðum.
Nú er mikið rætt um endur-
bygging sveitanna, og jafnvel
það, að hinn atvinnulausi kaup-
staðalýður hefji nýtt landnám
og vinni úr mold sveitanna þær
nauðsynjar, sem þjóðina van-
hagar mest um. Ef þessi fagra
hugsjón á að komast niður úr
hyllingunum og fá traustan
grundvöll, verður að kryf j a mál-
in til rótar. Ég hygg framsókn
þurfa á öllum sviðum. Herða
þarf sóknina, sem hafin var fyr-
ir bættum hag búnaðarins, en
hvergi að slaka til. Það þarf
auðveldari og ódýrari aðgang að
jörð til ræktunar, meiri tækni
og betri samgöngur, nýja og
betri markaði fyrir afurðir.
Engin þessara frumatriða mega
gleymast, ef búnaðurinn á að
geta keppt við aðra atvinnuvegi.
Yztafelli í febrúar 1940.
Jón Sigurðsson.
sem kunnugur maður, að benda
á nokkur atriði til rökstuðnings
þessum orðum.
í fyrsta lagi er það um brúar-
stæðið hjá Lambhöfða að segja,
að sé það valið, verður að leggja
veg af Mývatnsfj allavegi inn
með Jökulsá að vestan að
brúnni, og síðan austan ár að
Möðrudal á Fjalli eða að
minnsta kosti 35 km. leið. Þetta
mun af formælendum vestri
leiðarinnar talið nálega einkis-
virði; vegarstæðið sé svo gott.
Og gott er það að vísu, en þó
fullyrði ég, að talsvert fé þarf
til að gjöra leiðina að sæmileg-
um þjóðvegi, og síðan kemur
svo viðhald á tveim vegum á um
35 km. leið, í stað eins vegar,
sem þegar er gjörður frá Gríms-
stöðum að Möðrudal. Þá mun
lika enn lítið rannsakað, og
ekki metið til krónutals, hve
miklar viögjörðir þurfa á landi,
þar sem brúin er fyrirhuguð.
Hygg ég, að þeim, sem með
vegamálin fara, væri þarft að
athuga vel, áður en þeir ákveða
brúarstæðið, hvernig Jökulsá
hagar sér þar í mestu flóðum.
Ennfremur má nefna það, að
flutningar á brúarefni og að-
staða öll við brúarsmíði verður
að mun dýrari og erfiðari á
þessum stað en þeim nyrðri.
Hér eru nefnd allveruleg íjár-
hagsatriði, sem mjög draga úr
mismun á verði sjálfra brúnna.
í öðru lagi skal á það bent,
að fyrir þá sem fara til Austur-
lands eða koma þaðan, er veg-
arlengdin söm, hvort brúar-
stæðið sem tekið er. En fyrir
alla hina mörgu, sem ekki fara
lengra en í Þingeyjarsýslur, t.
d. á skemmtiferðum — og þeir
hafa fram til þessa verið fjöl-
mennastir á sumarferðunum
norðan lands — horfir málið
þannig, að ætli þeir að heim-
sækja Mývatnssveit, Dettifoss
og Ásbyrgi, lengist þessi vegar-
hringur um 70 km., ef brúin
verður hjá Lambhöfða. Þeir
verða nefnilega að fara um 35
km. leið beggja megin Jökulsár
inn til öræfa, samanborið við
það, ef brúin væri hjá Ferju-
rönd gegn Grimstöðum. Þetta
er svo stórt atriði, að sá auka-
kostnaður, til viðbótar því sem
áður var talið, nægir sem rök
fyrir þeirri umsögn, að fjár-
hagslega séð er óréttmætt að
kjósa nú á stundinni heldur
ódýrari brúna.
í þriðja lagi má á það líta,
að sérstakur vinningur fyrir
langferðamenn við það, að brúin
sé á syðri staðnum, er enginn,
hvorki að vegarlengd eða vegna
betra vegarstæðis. En fyrir þær
byggðir, sem næst liggja.er syðri
brúin þýðingarlaus með öllu,
þar sem brú hjá Ferjurönd
væri mikils virði fyrir Fjalla-
byggðina, og má þar margt
telja, þótt ég sleppi því. Sömu-
leiðis væri brú þar mjög hent-
ug fyrir Mývetninga sökum
hinna miklu nota þeirra af
(Framh. á 4. síSu.)
Eftirtaldar vörur
höfum við venjuiega tii sölus
Frosið kindakjöt af
dilkum - sauðum - ám.
Nýtt ogírosið nautakjöt
Svínakjöt,
trvals saltkjöt,
Ágætt hangikjöt,
Smjör,
Ostar,
Smjörlíki,
Mör,
TÓIg,
Svið,
Llfur,
Egg,
Harðfisk,
Fjallagrös
Jörðin Hermundarstaðir í ÞverárMíð
í Mýrasýslu
fæst til kaups og ábúðar úr næstu fardögum. íbúðarhús úr stein-
steypu, fjárhús undir járni yfir 100 kindur, ásamt fleiri penings-
húsum, hlaða að mestu úr timbri og járni, rúmar 300 hesta af
heyi, mannvirki þessi eru gerð á síðustu 12 árum. Tún gaf af sér
síðastliðið sumar 160 til 170 hesta af töðu. Er það girt og einnig
meirihluti landeignar. Lax- og silungsveiði undir leiguákvæði,
300 krónur á ári.
Semja ber við eiganda og ábúanda jarðarinnar, Guðjón Jónsson.
Tílkynnin
tíl útéerðarmanna.
Þeir, sem vílja leggfa allan bræðslusildar-
afla skipa síuna upp hjá Síidarverksmiðjum
rikisins á sumri komanda, skulu hafa tilkynnt
pað verksmiðjunum skriflega eða simleiðis
fyrir 1. maí næstkomandi.
Verði ekki htegt að taka á móti allri lof-
aðri síld, tslkynna verksmiðjurnar pað hlut-
aðeigendum fyrir 15. maí næstkomandi.
Síldarverksmiðjur ríkísíns.
Triciiosan-N
Eitt helzta úrræðið til þess að halda hársverðinum
og hárinu heilbrigðu er að nota hárvatnið
TRICHOSAN-S.
Leiðarvísir um notkun fylgir hverju glasi.
Fæst hjá rökurum og mörgum verzlunum.
Heildsölubrigðir hjá
Áfengisverzitm ríkisíns.
232
Margaret Pedler:
Laun þess liSna
229
Géð
Nokkuð marglr kaup-
endur Tímans munu
bókakauo flga X- ár°r- Dvalar.
UHauaup | 2. og 3. árg. eru
samtals 53 hefti og í þeim m. a. yfir
100 stuttar skáldsögur. Þeir sem senda
10 kr. til afgr. fá 2. og 3. árg. burðax-
gjaldsfrítt tii baka. Líka sendir ef ósk-
að er gegn póstkr. Adr.: Dvöl, Rvík.
minnsta kosti! Það liggur ekkert á. Ég
býst við, að ég sjái hann vonbráðar, úr
því að við búum báðir í sama héraði."
„Þú sérð hann núna i dag,“ svaraði
Elizabet hvatlega. „Hann er á leiðinni,
og getur komið á hverri stundu.“
„Á leiðinni hingað núna? Bölvaður
nokkuð! Hann hefði að minnsta kosti
getað látið mig í friði fyrsta daginn, sem
ég er heima. Má ég kannske eiga von á
fleiri biðlum handa þér í dag?“
Elizabet brosti og hrissti höfuðið. „Nei,
ekki nema þessum eina. Og satt að segj a,
er það engu síður mér að kenna en hon-
um, að hann kemur svo fljótt. Sko, við
komumst að því fyrir löngu, að okkur
þótti vænt hvoru um annað, og við gát-
um hreint og beint ekki beðið lengur
eftir blessun þinni, Candy minn.“
„Huh! Ég er ekkert viss um, að ég
veiti ykkur neina blessun," svaraði
Candy, stuttur í spuna. „Mér er miklu
nær skapi, að ausa yfir hann fordæm-
ingu.“
„Þig hættir að langa til þess, þegar
þú sérð hann,“ svaraði Elizabet sann-
færandi. „Hann er indæll, Candy, hreint
og beint elskulegur."
„Hann verður að vera það og miklu
meira, ef hann á að fá dóttir mína,“
sagði Frayne innilega og með nokkrum
hita. „Sá maður, sem kvænist þér,
trú á lífið fyrir það eitt, að Fjóla varð
á vegi hans. Elizabet hugsaði með sér,
að Fjóla væri þýðingarmikil persóna,
þar sem hún héldi hamingju Candys i
lófa sér. Móðir hennar sjálfrar hafði
svikið hann, — stundum, — jafnvel enn-
þá, — fylltist hún heilagri reiði gagn-
vart móður sinni, fyrir að særa hann
svo mizkunnarlaust......„Guð gefi, að
minnsta kosti, að Fjóla bregðist honum
aldrei!“
XVII. KAFLI.
Heilindi Sutherlands.
„Ha? Hvað sagðir þú?“
Rödd Candys var hörð og hvöss, eins
og rödd þess ' manns hlýtur að verða,
sem heyrir svo slæmar fréttir, að hann
hvorki vill né getur trúað sínum eigin
eyrum.
Elizabet fannst kjarkur sinn blakta
eins og logi á skari. Hún hafði gripið
tækifærið, straks eftir morgunverðinn,
til að segja föður sínum frá trúlofun-
inni. Frú Dave hafði farið að sýna Fjólu
húsið, svo þau voru ein. Hún svaraði
dálítið óstyrk:
„Ég var að reyna að segja þér, að ég
hefði kynnst manni, sem mér þætti
vænt um, Candy.“
„Mann, sem þér þætti vænt um?”
Frayne horfði á hana, eins og hann ætti
bágt með að skilja, hvað hún ætti við.