Morgunblaðið - 09.10.1964, Side 15

Föstudagur 9. okt. 1964
MORCU NBLAÐIÐ
15
75 ára í dag:
Jakob Jóh. Smári
í DAG 9. október er Jakob
Jóharmesson Smári skáld og mál
íræðingur hálf áttræður. Fædd-
árið 1889 að Sauðafelli því forn
fræga höfuðbóli í Dölum vest
ur. Hann ólst upp á öðru höfuð
(bóli, Kvennabrekiku í Dölum
(Fæðingarstað Áma Magnússon
er, handritasafnarans mikla)
hjá fbreldruim sínum séra Jó-
hannesi L. L. Jóhannssyni, Tóm
assonar prests til Hestþinga í
Borgarfirði og Steinúnnar
Jakobsdóttur, Guðmundssonar
prests á Sauðafelli. Séra Jakob
var jafnframt ágætur smá-
skammta læknir og samidi læ'kn
ingakver, sem út var gefið ár-
ið 1884. — Þjóðfundar-
sumarið 1851 ga.f séra Jakob út
blað er nefnist „Bóndi“ af
því komu út sex númer (fá-
gætt) Séra Jakob var og skáld
mæltur vel, þótt ekkert væri
gefið út eftir hann af því
tagi. Hann var fæddur árið 1819
(sama árið og þjóðskáldið séra
Jón Þorláksson kenndur við
Bægisá nyrðri andaðist) Séra
Jakob lét ázrið 1890 og var graf
inn fyrir kirkjudyrum að Sauða
felli, gekk mér seint að finna
legstað hans, vegna þess að
steinninn yfir leiði hans er nú
mjög sokkinn í jörð. Ég reitti
þó mosann ofan af honuim eftir
beztu getu. Kirkja var aflögð á
Sauðafelli árið 1916. Séð hef ég
frumimynd af kirkjunni á Sauða
felli er gerð var nokkru áður en
hún var rifin af Guðmundi Thor
steinsson listmálara (Mugg) og
er það hrörlegasta guðshús sem
hugsazt getur. Enda mun það
máia sannast að kirkjan hafi
fallið.
Jakob Jóihannesson, er síðar tók
sér ættarnafnið Smári var heit-
inn í höfuðið á séra Jakobi afa
sin-um. Hann gekk ungur mennta
•veginn og lagði stund á norræn
íræði o-g lauk meistaraprófi frá
háskólanum í Kau-pmannahöfn
árið 1914.
Fyrstu b5k hans gaf ÁrsæVl
sál. Árnason út árið 1920 (prent
uð voru 500 eintök) og nefnist
hún „Kaldavermsl“. Er bó-k sú
löngu ófáanleg. Hún inniheldur
frumort ljóð og kvæði, sem mörk
uðu tímamót í íslenzkri ljóða-
gerð. Bók sú var lengi eftir út-
kom-u . hennar mikið umtöluð
enda tók Smári þá sæti á skálda
bekk. Hún hefur að geyma, fág
aðan skál-dskap eins og ailar
kvæðabækur höfundarins. Þar
birtist fyrst „sonnettusveigut til
íslands“ s-em er einstök bók-
menntaperla sinnar tegundar.
Blómsveigur er ekki föln-ar né
deyr meðan íslenzk tunga nýtur
sín.
Jakob Jóh. Smári sendi ekki
ljóða-bók frá sér næstu fimmtán
árin en 1936 kom út bók hans
„Handan storms og strauma“ og
var hún eigi lítill bókm-ennta-
viðb-urður. Seinna komu tvær
aðrar ljóðabækur frá hans
hendi með ódauðlegum kvæð-um.
Þó ekki verði þau öll talin hér,
því bæði sagði Þorsteinn Erlings
son: „Það þýðir ekki að þylja
nöfnin tóm og þjóðin mun þau
annars staðar finna“. Og eins
hitt að þennana. dag fyrir fim-m
árum skrifaði ég afmæliskveðju
til Jakobs S-mára hér í Morgun-
blaðið. Og sama da-g aðra grein
um skáldskap hans í dagblaðið
Vísir. Vildi ég forðast að endur
taka nokkuð af því sem þar er
sagt.
Geta má þó þess, að Jakob
Sm-ári er orðabóka-höfundur.
Hann hefur samið íslenzka mál-
fræði og íslenzka setningarfræði
er út voru gefnar fyrir löng-u.
ísienzk-dönsk orðabók eftir
hann kom út árið 1956. Allar
eru þessar bækur þrekvirki hver
á sína vísu.
Jakob Srnári er mikið og gott
ljóðskáld og merkur orðabóka-
hö-fundur í einu orði sagt. Hug-
sjónamaður, í þess orðs beztu
merkingu.
En hann hefur he’.dur ekki
staðið einn í lífsbaráttunni.
Eiginkona hans frú Helga Þor-
kelsdóttir frá Álfsnesi á Kjalar-
nesi hefur reynzt honu-m trygg-
ur og góður lífsförunautur, enda
er frú Helga mikilhæ-f kona.
Og börn þeirra Bergþór læknir
og frú Katrín hafa heldur ekki
reynzt neinir ættlerar, síð-ur en
Þau eru ekki mörg- heimilm,
sem mér hefur liðið betur að
kom-a sem gestur en þeirra list-
ræna menningarheimili að Öldu
götu 5 í Reykjavík.
Að lokum hugheilar blessun-
aróskir með þakklæti fyrir góð
og dýrmæt kynni. Kynni sem
ég hefði ekki viljað fara á mis
við það eitt er v'ist. Lifið heil.
Með vinarkveðju.
Hveragerði okt. 1964.
Stefán Rafn.
Félagslíf
JBDO-deild Ármanns
Æfingar verða sem hér seg-
ir framvegis.
íþróttahús Jóns Þorsteinsson-
ar: Námskeið fyrir byrjend-
ur, 16 ára og eldri á mið-
vikudögum kl. 8—9. Kenn-
ari: Sigurður H. Jóhanns-
son.
Ármannsfell við Sigtún:
Mánudaga
kl. 8—9 sd. byrjendur.
9—10.30 sd. keppnimenn.
Þriðjudaga
kl. 8—9 sd. Drengir 16 ára
og yngri.
9—10 sd. Almenn æíing
(fyrir alla).
Miðvikudaga
kl. 8—9 sd. Byrjendur.
9—10 sd. Almenn æfing.
Fimmtudaga
kl. 8—9 sd. Drengir 16 ára
9—10 sd. Almenn æfing. ;
og yngri.
Föstudaga
kl. 8—10 sd. Keppnimenn.
Laugardaga
kl. 5—6 sd. Byrjendur.
Athugið: Byrjendanámskeiðið !
í fþróttahúsi Jóns Þorsteins- i
sonar er nauðsynlegt fyrir þá, 1
sem ætla að leggja stund á'
judo í eldri flokkunum í Ár-
mannsfelli.
Frúarleikfimi
Okkar vinsæla frúarleikfimi
er byrjuð aftur. Æfingatimar '
mánud. og fimmtud. kl. 8.15-9
í Breiðagerðisskóla. Kennari
verður Halldóra Árnadóttir.
Innritun í æfingatímum.
Stjórnin.
Samkomur
Hjálpræðisherinn
Kafteinn Ernst Olsson talar
í kvöld kl. 8.30. Ræðuefni:
Hver er sæll í sinni trú?
Allir velkomnir.
svo.
Loftfiitunsrkelill
Lofthituiiavketill óskast strax.
Upplýsingar í síma 20960.
Skuldabréf
fasteignatryggð óksast til kaups. Tílboð leggist á
afgreiðslu Morgunblaðsins merkt: „Skuldabréf —
9241“.
1965
CHEVROIJET — Ávallt Iremstur — Fylgizt með hröfum tímans — 15 gerSir að velja «r- Árangur:
eifftt CHEFKOFET en nokhrn aSra bílgerS. — B/MDEILH SÍS veitir tfSur allar upplýsingar.
ImboS General Motors Corp. á Íslandi: Samband íslenzhra samvinnufélagu.
Puð eru fleiri, sem
BÍLÁDEiLO ^
BEL AIR
BISCAYNE