Tíminn - 20.06.1952, Blaðsíða 5

135. blað.
TÍMINN, föstudaginn 20. júni 1952.
5.
Föstud. 20. júní
Eysteinn Jónsson:
Gerum kjörsóknina
æsiíega
Aidur embætt-
ismanna
Eitt af því, sem fylgismenn
Ásgeirs Ásgeirssonar hampa
mjög í sambandi viö forseta-
kosningarnar, er aldur hinna
forsetaefnanna. Þeir segja, að
það sé óvirðing við forseta-
embættið og óvirðing við þjóð
ina, að skipa það manni, er sé
kominn yfir aldurstakmark
opinberra starfsmanna.
Þessu til sönnunar vitna
þeir m. a. í ræðu, sem Her-
mann Jónasson hélt á Alþingi,
er lögin um hámarksaldur em
bættismanna voru sett. Þykir
þeim rökstuðningur Her-
manns að vonum góður, þótt
þegar þjóöhöfðingi er valinn
Það styttist nú til forseta-
kjörsins og sést nú betur en
fyr, hvernig á málum er hald
ið.
Alþýðuflokkurinn og vensla
menn Ásgeirs Ásgeirssonar
halda uppi taumlausum á-
róðri fyrir kosningu hans.
Það er fróðlegt að athuga
bardagaaðferðir þeirra.
Það á ekki að blanda póli-
tískum flokkum i forsetaval-
ið, segir A B og ,.Forsetakjör“.
Þetta er alveg ný kenning úr
þeim herbúðum. Það var geng
ið með grasið í skónum á
milli flokkanna í vetur og far
ið fram á, að flokkarnir
Alþýðufiokkurinn og vinaiíö Ásgeirs Ásgeirs-
sonar hefur ekki einkaréti tii að skipta
sér af forsetakjörinu
það komi hinsvegar ekki heim gerðu Ásgeir Ásgeirsson að
við þá kenningu þeirra að (forsetaefni sínu. Þá var sjálf
annar aðalgallinn við fram-'
fólki hreinskilnislega, að i
enginn stjórnmálaflokkur j
á íslandi hefir einkarétt, til j
þess að beita sér við forseta!
kjörið og þá heldur ekki AI-!
þýðuflokkurinn. Og þeir, j
sem eru með Á. Á. hafa ekki i
heldur neinn einkarétt, til
þess að flytja af kappi sína
skoðun, og krefjast þess um
leið af öðrum, að þeir þegi.
Það átti ekki að hafa áróð-
ur við forsetakjörið, segja Al-
þýðuflokksmenn og venslalið
venslamenn hans annarsstað Hitt er svo annað mál og það
ar. Ef ekki hefði verið hald-
ið með slíkri frekju á fram-
boði Á. Á. sem raun varð á,
hefði sennilegast orðið sam
er kjarni málsins við forseta-
kjörið, að enginn getur ætl-
ast til þess að Framsóknar-
menn þverbrjóti þá stefnu
komulag um einn frambjóð sína að velja forseta úr hópi
anda. Þjóðin komist hjá'þeirra, sem staðið hafa utan
kosningahríð og því verið al
mennt fagnað.
um áróðri, sem er
toga spunninn og ummæli
refsins um vinberin, þegar
hann náði þeim ekki. Við
af sama! áróðursvél Alþýðuflokksins og
venslamanna A. A. var höfð
í gangi víðsvegar um landið,
áður en nokkur annar flokk-
isagt að blanda flokkunum
boð séra Bjarna sé sá, að Her j forsetavalið. Ótrúlegt er, aðiÁ. Á.
mann Jónasson styðji hann, margir láti blekkjast af þessl Öll þjóðin veit nú orðið, að
en hinn aðalgallinn er stuðn-
ingur Ólafs Thors.
Eins og flest annað í mál-
flutningi Ásgeirsmanna, eru
lögin um hámarksaldur em-
bættismanna notuð til blekk-
inga og rökstuðningurinn við
þau rangtúlkaður.
Það er kunnara én frá þurfi
að segja — þótt Ásgeirsmenn
látist nú vera blindir fyrir því,
•— að menn eldast misjafn-
svona látalátum er því varað ur en Alþýðuflokkurinn
í barnabókum og okkur flest-
um minnistætt.
Stjórnmálaflokkarnir eru
hafði ákveðið, hver afskipti
hans af forsetakjörinu mundu
Alþýðuflokkurinn og að-
standendur Á. Á. komu alveg
í veg fyrir að samkomulag
gæti orðið og stofnuðu til ó-
friðar um forsetakjörið. Þeir
eiga hins vegar alveg eftir enn
hörðustu átakanna, til þess
að kjósa Ásgeir Ásgeirsson og
þakka honum með slíkum til-
burðum afskipti hans fram á
þennan dag af þeim málum,
ætla ég Framsóknarmönnum
að meta með sjálfum sér,
hvort sú barátta öll hafi ver-
, , . ,ið og sé þýðingarlaus hégómi
þá að sýna fram á, hver nauö ega fyrirhafnarlitið „sport“.
syn bar til að efna til þessa ó- Framsóknarmenn hafa öll
friðar með framboði A. A„ þeg skilyr5i til þess a5 halda fast
ar hægt var að leysa forseta-
málið í friði — bara ef þeir
vildu sitja á metnaði Á. Á. —
V«ar það of mikil fórn?
Það er sagt, að Ásgeir Ás-
frjáls samtök kjósenda í land^semi var í fullum gangi af
inu og ennþá er ekki svo langt hendi þessa liðs á sama tíma
verða. Öll þessi víðtæka starf i g-eirss0n hafi verið svo frið-
samur, að fyrir þær sakir sé
komiö hér á óheillabraut, að
og hinir lýðræðisflokkarnir
lega vel, sumir vel og aðrir almennum málum pólitiskum
illa. Að sjálfsögðu þykir ekki|eins 0g forsetakjöri, þött sum
heppilegt að hafa þá menn í ir þeirra hafi leyft sér að
embættum, sem eru orðnir | mæla meg öðrum til forseta-
mjög hrumir og hafa ekki leng I starfsins en forkólfum Alþýðu
ur óskerta starfskrafta. Þess fiokksins 0g venslamönnum
vegna er talið nauðsynlegt aö,Ásgéirs Ásgeirssonar sýndist.
setja eitthvert aldurstakmark. | Eftjr kenningu þessa liös er
Þetta takmark er ekki hægt þa5 aiveg sj álfsagt, að Alþýðu
þeim séu bönnuð afskipti af' tveir voru að leita að sem víð
tækustu samstarfi um for-
að miða við þaö í hverju ein-j flokkurinn standi að forseta-
stöku tilfelli, hvenær maöur- j frambo5i 0g þeim stjórnmála
inn er orðinn of ellihrumur; monnum,sem standa meö Á.Á.
til að gegna embættinu, og ■ er rett a5 berjast af fullu
verður því aö binda sig við al kappi me5 honum í ræðu og
riti, hafa útsenda menn í
mennt aldurshámark. Afleið-
ingin er sú, að margir
menn verða að láta af störf-
um, þegar
náð, þótt þeir e,si
starfskrafta og séu vel færir ’
um að gegna embættunum á-
fram. Það má benda á fjöl-
mörg dæmi þess, að slíkir
menn hafi unnið hin mestu
setaframboð, til þess að forð
ast .deilur og kosningabar-
áttu.
Með þessum áróðri var al-
veg sérstaklega reynt að fá
menn til þess að binda sig
á stefnu sinni i þessum for-
setakosningum. Séra Bjarni
Jónsson, vigslubiskup, er í
kjöri m. a. fyrir tilstuðlan
miðstj órnar Framsóknar-
flokksins. Séra Bjarni Jóns-
son er ekki tekinn úr eldlínu
hinnar pólitísku baráttu. Eng
inn dregur í efa, að hann
muni verða hlutlaus og
drengilegur gæzlumaður þing
ræðisins og koma myndarlega
ög virðulega fram fyrir hönd
fólgið. Það er auövitaö engin þj0garinnar. Ég skora á Fram
tilviljun. sóknarmenn að fylkja sér
Allir, sem komnir eru til fast um k0sningu séra, Bjarna
vits og ára vita það vel, að As j jonssonar. Munið, að forset-
hann álitlegt forsetaefni. A
þessu er stagast í stuðnings-
blöðum Á. Á. Hins vegar
er þar varast sem vandleg-
ast að nefna nokkuð í hverju
friðarstarf Á. Á. hafi verið
en menn gætu haft svo mikið
sem vitneskju um það, hverj-
ir gæfu kost á sér við kosn-
inguna. Margvíslegum mál-
flutningi var beitt og allt
varð að skjalfesta sem fyrst.
Þetta voru vinnuaðfeVðir
sama skyni og nota flokks-! þeirra, sem mest tala um frels
skriflega nógu snemma, áður geir Asgeirsson hefir enginn . inn á a5 vera þjó5kjorinn. Lat
friðarmaður verið i p^ólitík. A. > i5 ekki hrop þeirra og aðkast,
sem af einhverjum furðuleg-
(sambönd sín út í æsar með
þessum aldri er j funri ,atorkn. Þetta er kurt-
hafi óskerta eisi og sjálfsagt. Öðrum er
bezt að hafa sig hæga — bæöi
flokkum og einstaklingum
— annað frekleg móðgun við
þjóðina. Tilræði við frelsi
manna og beinlínis tilraun,
og merkilegustu verk eftir að til þess a5 taka af þjóðinni
þeir féllu fyrir aldurshámark
inu. Niðurstaðan hefir því
líka orðið sú, að aldurshá-
markið hefir alltaf verið að
hækka. Um skeið var það 65
ár, en nú er það 70 ár.
Af því, sem hér hefir verið
rakiö, er aldurshámark em-
bættismanna engin almenn
sönnun fyrir því, að menn séu
orðnir ófærir til starfa eftir
réttinn til þess að kjósa íor-
setann!
Menn eru nú að verða
dauðleiðir á þessum hyster-
iska áróðri og fyllast andxið
á honura, sem vonlegt er.
Það er rétt að segja þessu
ið og þykjast engan vilja á-
róðurinn. Aðferðin dæmir sig
sjálf, enda að sjálfsögðu eng-
inn bundinn við slíkar undir
skriftir.
A B er stundum eitthvað
að tala um, að þeir, sem
standi að framboði Ásgeirs
Ásgeirssonar.hafi viljað ein-
ingu og frið. Það rétta í mál
inu er það, að Alþýðuflokk-
urinn vissi það mjög vel, þeg
ar hann ákvað framboð Ás-
geirs Ásgeirssonar, að um
framboð hans gat engin ein
ing orðið. Það sanxa vissu
stjórnmálamönnum landsins um astæ5um hafa fengið þá
og hefir enga stund á það flugu t hofuðið) að þeir einir
lagt «ð vera annað en um- megi skipta ser af forsetakjör
deildur stj órnmálamaðui. As- j inu> draga ár áhug-a ykkar og
geir Ásgeirsson hefir hvað eft ■ starfi við þessar kosningar.
ir annað valið sér sér_! Gerið ykkur grein fyrir því,
stök afskipti af heitustu deilu , a5 þa5 er ekki sama hver kos
inn verður forseti 29. júní.
Fylkið óhikað til kosningarinn
ar og komið í veg fyrir, að
flokkapólitíkin verði flutt á
Bessastaði.
oft eru menn valdir til erfið-! inn.
Því aðeins ætti hann
að þeir eru orðnir 70 ára. Það xistu og ábyrgðarmestu trún- j rétt á sér, ef hægt væri að
er aðeins öryggisráðstöfun til aðarstarfa eftir aö sjötugs-j sýna fram á, að andlegir
tryggingar því, að ellihrumir aldrinum er náð. Forsætisráö starfskraftar þeirra séra
menn setji ekki of lengi í em- herrar Bretlands, Vestur- j Bjarna og Gísla væru eitthvað
bættunum. Ráðstöfun þessa Þýzkalands og Ítalíu eru nú (farnir að bila. Slíku er ekki
er hinsvegar því aðeins hægt allir komnir talsvert á áttræð (til að dreifa, heldur munu
að framkvæma, að hún bitni isaldur og efast þó enginn þeir fullkomlega vera jafnok
jafnframt á mörgum mönn- ' um hæfni þeirra. j ar Ásgeirs að því leyti og eng
um, sem enn hafa óskerta j Þetta gildir þó enn frekar. inn getur sagt um hvert for-
starfskrafta. ! um forsetaembætti. í þau eru setaefnanna endist lengst.
Af þessum ástæðum er það yfirleitt ekki valdir aðrir en Þar er um hluti að ræða, er
líka, sem engin ákvæði eru háaldraðir menn. Langur j Ásgeirsmenn þrátt fyrir alla
sett um aldurstakmörk varð-' starfsferill er þá búinn aö slna ímynduðu vizku og yfir-
andi kjörgengi til þeirra 'sanna ágæti þeirra og þeir j burði, eru ekki færir að segja
starfa, sem kosið er til. Menn hafa af nægri lífsreynslu aö j neitt fyrir um. Þessvegna
geta oröið þingmenn, ráð- j miðla. Um aldraða menn get ættu þeir að hætta að gera
herrar, bæjarfulltrúar og borg' ur líka skapast meiri samhug sér þá skömm að vera að
arstjórar, hvað gamlir, sem ur. Flestir þeirra manna, er, bregða keppinautum Ásgeirs
þeir eru. Þá er framangreind nú gegna forsetastörfum í
öryggisráðstöfun talin óþörf, i Evrópu, eru eldri en þeir
því að kjósendur eiga að getajséra Bjarni Jónsson og Gísli
metið það, hvort aldurinn sé Sveinsson.
mönnum nokkuð að meini. I Aldursáróður þeirra Ásgeirs
Niðurstaðan er líka sú, að'manna er því alveg út í blá-
um andlegan eða líkamlegan
hrumleika. Það eru ósannindi,
sem þeir ættu síst að beita,
er þykist vilja hafa sérstak-
lega virðulegan og hlutlaus-
an blæ á forsetakjörinu.
málum og þá allra sízt til
sátta. Hann átti manna rík-1
astan þátt í því aðkljúfaj
Framsóknarflokkinn 1933. j
Hann hefir lagt á það manna
mesta stund að láta Alþýðu-
flokkinn halda uppi andstöðu
gegn landbúnaðar- og dreif-
býlispólitik Framsóknarflokks
ins fram á þennan dag. Á. Á.
bar eldinn að á ný í kjör-
dæmamálinu 1942, með það
fyrir augum að ná 6 þingsæt
um af Framsóknarflokknum,
þótt ekki næðust nema 4.
Þetta eru aðeins dæmi, því
liér verður ekki rakin stjórn
málasaga Á. Á. Þetta er
dregið fram til þess að sýna,
aö um Á. Á. gat aldrei oröið
samkomulag. Framsóknar-
flokkurinn, sem búinn var að
ákveöa þá stefnu, að til for-
seta skyldi fá rnann, sem
stæði utan við stórdeilur í
pólitík, hlaut að gera ráð-
stafanir, til þess að fá sem
víðtækast samkomulag um
slíkan mann. Allra sízt
kom til rnála að falla frá
þeirri stefnu, þegar knýja
átti fram framboð eins af
höfuðándstæðingum flokks-
ins.
Það er bezt að segja það al
veg hreint og beint, að Fram
sóknarmenn þekkja ekki frið
arstarf Á. Á. Hann hefir verið
hlífðarlaus andstæðingur, og
þaö er ekki hans dyggð, þótt
það hafi ekki komiö að sök.
Gerið kjörsóknina glæsi-
lega. Enginn má sitja heima,
þegar þjóðhöfðinginn er val
inn. Við vildum hafa þjóð-
kjörinn forseta. Vorum við
ekki öll sammála um það?
Þaö vorum við áreiðanlega.
Nú er í fyrsta sinn gengið
til forsetakjörs. Mætum öll
til kosningarinnar og gerum
skyldu okkar. HjálpiÖ hver
öðrum á kjördaginn um
flutning og farartæki, svo
enginn þurfi að sitja heima.
Gerið forsetakjörið að þjóð-
kjöri í þess orðs fyllstu merk
ingu. Ekki mcð því að æpa
hver til annars: „Þegi þú. Ég
einn hefi rétt til þess að
tala“, heldur með því að
ræða málið frjálslega og ó-
þvingað og kjósa síðan, ekki
fáir útvaldir, heldur öll.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIII
I Fr'aiiisóluiar'meii n!
| og aðrú' stuðningsmenn sr.
| Bjarna Jónssonar. Gefið
| skrifstofu Framsóknarflokks
| ins, Edduhúsinu við Lindar-
i götu, símar: 6066 og 5564,
i upplýsingar um kjósendur,
I sem verSa fjarverandi á kjör
| degi. ^
iTllllllllllllllllllllllllMKllltlHIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM
5 iiiiiilllllllllllllllllllllllllllllllll*milllllll*llll,|l