Tíminn - 01.02.1958, Blaðsíða 5

í í M IN N, laugardagipn 1. iebrúai 1958.
5
Nokkur orð að
Fyrir um það bil fjórum
áioim, eða eítir síðustu bæj-!
arstjórnarkosningar 1954,1
varð það að ráði í þáverandi'
stjórn S.U.F., að við Indriði!
G. Þorsteinsson, rithöfundur,1
tækjum að okkur ritstjórn
Vettvangs æskunnar. Ég get
fúslega viðurkennt það nú,
að ég tókst þetta starf á
hendur á vegum samtakanna!
með nokkrum kvíða, svo al-
gerlega var ég fákunnandi I
um allt er laut að blaða-
mennsku. Mér var það órnet-1
ardegur styrkur, að til sam-
starfs réðist með mér traust-
ur blaðamaður, sem þegar
haíði áunnið sér orðstýr fyr-
jr ágætan stíl og góð
ritstörf. Samstarfið við
lndriða varð mér bezti skóii
og ef til yill vafasamt hvort
ég heíði haft þrek til þess að
takast á hendur ritstjórn
Vettvangsins, ef ég hefði
ekki átt vísan góðan stuðn-
jng í starfi frá samstarfs-
manni. Við Indriði unnum
saman að Vettvangnum fram
‘ á haustið 1954, er hann
végna annarra áhugaefna
sagði iausri ritstjórninni við
Vettvanginn. Ég vil nota
þetta tækifæri til þess að
þakka honum samstarfið.
Frá haustdögum 1954 til
haustsins 1956 annaðist ég
einn ritstjórn Vettvangsins.
Því er ekki að neita, að það
er nokkuð tímafrekt að ann-
ast einn útgáíu heillrar síðu
í dagblaði vikulega. Við
marga erfiðieika væri að etja
en þrátt fyrir það hefir starf-
ið verið á mrga lund lær-
dómsríkt og ánægjulegt.
Haustið 1956 voru ráðnir
þrír ritstjórar að Vettvangn-
um, auk mín, Ingvar Gisla-
son og Öriygur Hálfdánar-
son. Okkar samstarf stóð til
vcrsins 1957. Það var ómet-
anlegur styrkur fyrir mig, að
þeir Ingvar og Örlygur réð-
ust að Vettvangnum. Starf
þeirra setti nýjan svip á út-
gáfuna og jók á fjölbreytn-
jna. í þessu samstarfi var
enn brotið upp á nýjum við-
fangseínum í efnisvali. Segja
má, að Vettvangurinn hafi
verið fjölbreyttastur á þess-
um mánuðum.
Þegar samstarfi okkar
lauk, tókst ég á hendur að
sjá um Vettvanginn til síð-
ustu áramóta fyrir einróma
áskcrun sambandsstjórnar
Ég íýsti þvi yfir i fyrsta Vett
vangnum i haust, að ég hætti
ritstjórn minni á næstu ára-
mótum og jafnframt gerði
ég sambandsstjórn ljóst, að
; iiú væri tímabært að iitast
um eftir nýjum starfskröft-
um að Vettvangnum. Það
réðist þó, að ég héldi áfram
ritstjórninni til 1. febrúar
eða þar til nýir ritstjórar
tækju við starfinu. Með
næsta Vettvangi æskunnar
munu nýir starfskraftar
hasla sér völl. Sambands-
stjórn mun þá skýra lesend-
um frá breytingunni og vil
ég nota tækifærið til þess
að óska eftirmönnum mínum
ailra heiiia i starfi. Ennfrem-
ur vil ég -þakka samtökunum
þann mikla trúnað, sem þau1
Auka þarf skipolega fræðslostarfsemi om eðfi og markmið íhalds
stefíiooíiar - Þróttmikil félagsfeg uppbyggiiig alþýðo.samtak-
arnia er bezta vöraio gego flogomeoosko íhaldsios
B æj arítj órniark os r, i ngarn ar á
siunnudiagiim h,afa eðlilega vakið
miikla aflhygtli. Óvæntur stórsigur
íhaidsins í höfuðstaðnum hefir
Eitt viopna íh'aiidsins i bæjar-
sitjiórnarkicimimgunuim j Bsykja-
viik, sem þeir 'beiftu niieat á
FrameótfenariíDoiiikinn' að hann
viidá Reyikjavík. feciga. Það ei í
sjláiÆu sér brcslegt að Sjiátörit'æðis
fOiokkijrinn skuli hafa giaö í sép <il
að bera annað eine é borð' fyrir
kj'ásendur. Jafnan hampa fráan-
bjóðendiur ihaMÉðns. i hverjiuKn aSL
þinigÍBÍkloiS'ni’nig'Utn því fraunan í
kj'ósemdur, að FramsóknanJIioikk-
urinn siiltji á svikráðuim við bæind
ur og' in'eiti m'eir haigsmunaíméi
bæjarbúa. Þeissi ívö dæmi eru
sannur þvensk-urð'ur af mláMutn-
ingi. íhaldsins, sem taiar mteð
tunguim tveiim ,tíl kjósenda. Nú á
aJlra síðustu máasenuaji Mjá þeií
siig höfuðverkalýðismátevaxann. í
iandinu og atvinnrurekendavaild
Sjáife'tæðil-filiokkBins Iteggur fra/m
fé si'trt og mannvi't tiOi að 1-eica
ypiúxláífandi verkaiýðinn frarn til
sigurs i ikjarabariáittiunni af ein-
tómri hjartagærku. HeiSdisaJavaM
ið Sáeitrar ekiki siltt efltór liggja.
Þeirra bezitu mienn mieð Hteilu-
Ingólf í öndivegi bjóðaist tifl þes'is
að leiðbeina sanwinnufóflkiniu utm j
Stoifnuin kaupféSaiga og l'eysa það
und'an kiafa Fram&óknarfflicklki--
ims og Samibandisins Hvar í heitm
inum mun þekkjaat íhaliidsifllckk-
ur, sem sýnir alþýðúnni aðra éinis
hjartagæzku? Hjálpa þeím öflum
tifl að ná réflti sínaim, seam er
kjarna íhaldis aldra Janda end-
sitæðúist. Trúir því raunar rnckk-
úr maður, auðvitað sízt þeir seim
stökka spiCin i Sjláflfisitæðiiisinokkn-
um, að þessi sé tiCgangiur brask-
araval'disins mieð Fieð'uflátunuim
við afliþýðuuttétitirnar. Þvá máður
bafa smmiir biitið á beran íhailids-
öngufliinn og trúa því að héi eé
að heiDindwm. unnið. Hvað veM-
ur því að sfiiíkar pólitfekar sjón-
hverf.imig'ar bera árangur? Svarcð
er r.æríækt og reyndar aðeins
eitt. Það skortir mikið á, að all-
mennir.gur 'hafi átt Ikast á hflut-
l'ægri fræðsflu um sögu c«g upp-
byggin'gu þjóðfélagsinis -og -.þvá sáð
ur að fliafldið sé að ílóllki glllöggri
fræðsflu ui.m eðfli cg marikmi ð þjóð
flélagisítetfnanna. Eibt áhrilfarík-
asta vopraið giagn flh'aflidinu er að
kicima á. íót íræðlsfluklerfi mcðafl
ung'S.fólks um störf og markmið
ílhafldi.-istetfnunnar. VerkaíliýðBhneytf
'ingiin er teorátást iCla uppbyggð.
Eniginn venk.aflýðtokóli er tíB fyr-
ir verkaflýðsfleið'tloga cg þvi feáður
að hiafldjð sé uppi maröevfeisuim
fxæðifleguim áróðri: mieð brétfa-
skéla eða flræðslU'ritum meðal fé-
lagismann'anna uim verkaflýðsbar-
álttuna. Tóorlætj féfliagsmláil'afröm-
uða verkaðýðsinis uim þeissd efni
er óskiiljanfliegt, en níáske affleið-
ing djúpstæðis kCioifni'ngls og tor-
trýggni í venkalýðíshneytfmgunni.
Það væni ekki hugsanJiegt, að
hötfuðan dstæði ngur v erkaflý ðs-
'Stétitarinnar hefði nokkur þýðing-
anm'iifciíl vierfeailýðlslfléCfóg á vaDdi
sánu, ef' venkaflýðBstfétiti.n væri
n'ægil'ega Stéttanliega þnoskuð. í
nág'ranrafliöndunum er engin jarð
vegiur fyTÍx Btörtf Gu'ðjóns í Iðju
Sigurjónis í Sindra, Fri'ðO.'eilfs x
Þróitti, bwo eklk'j sé nninnist á fyr-
inbrigði'ð Hflliðarenda-Gunnar, í
venkattýði3hneyfir>gu.nni. Atvinnu-
rekendur þesisara flanda eru efldki
svo sikyni sknC'pFmir að þeiim
kæimi tiifl huig'ar að ílóðra þesskon
ar ffliugtuimienn. Tifl þeas er-fýnir-
tækið 'oí vorfliamist. Þvu er ekki að
neita að islien2ka iihafldið er að
mörgu fl'eyt-i hugikvæimt, enda
hatfa cmargir helatu menn þess
dnuikkið í sig pófliitiíska starfis-
hætti. nazistanna þýaku og tfill-
eirflkáð sér siénstakfliega tafelik
HiljDens á énunum áður en hann
kiomlsit tiifl valda. Enginn skyflidd
haflida að ilhaOldiið sé aflflis ótfrótít
uim tafloták HditCere á vaðidaáru'in
hamis. iÞeim kaflla gieta menn
kynmst etf þjóðin verður við gnát-
bón ÓQafis Thions am mieiriihluta í
1‘anddmu. Aflræði peningavaiiidsinis
lieiðir ætdð tifl póiiitaislks einræðis
•i- eimibverri (tnynd. . .Þ&gar ,. hinir
fláu stóru hafa tanndnegið alþýðu-
saimtökim, þá keimux nöðim næst
að smærri a.t'YÍnimir'ekenduim og
hafa sýnt mér, með því að
fela mér ritstjórn Vettvangs-
ins um lengra skeið en nokkr
um öðrum. Mér hefir með |
þessu verið gefið ómetanlegt
tækifæri, sem hefir orðið
mér til aukins þroska og lær- j
dóms. Hinu mun tíminn
skera úr hvort ég hefi verið
þeim trúnaði vaxinn, sem1
mér hefir verið faiinn eða;
ekki. Þeim mörgu, er stuttj
hafa mig í starfi með grein-j
um og annarri efnisöílun vil j
ég þakka. Höfuð markmið
Vettvangsins er að vera tengi
liður milli sambandsstjórnar-
innar og félagsmannanna,
sem lifandi sýnisbók af starfi
samtakanna og móti stefnu
samtakanna til viðfangsefna
líðandi stundar. Þessu mark-i
I rniði heíi ég reynt að þjóna.
| Hart nær tvö hundruð síður
er komið hafa út í minni rit-
stjóratíð bera vitni um þetta.
, Þótt samfehd ritstjórn sama
manns á Vettvang æskunnar
skapi rnikið öryggi og festu
í útgáfustarfinu, hefir hún
sínar skuggáhliðar. Hætt er
við, að of fáir góðir starfs-
kraftar verði virkjaðir með
þessu móti. Breiddin er geysi
þýðingarmikil í öllu flokks-
starfi. Þetta er engum Ijósara
en mér eftir langan ritstjóra
feril. Enn einu sinni vil ég
hvetja unga Framsóknar-
menn tii þess að skrifa grein-
ar í Vettvang æskunnar og
gera hann þannig fjölbreytt-.j
an. Um gildi Vettvangsins
fyrir starf samtakanna er j
mér málið of skylt tii þess að
dæma um. Samtök ungra
Framsóknarmanna eru eina
pólitíska unghreyfingin, sem
hefir haft dug til þess að
haida úti reglulega málgagni
Þetta er ekki neinum einum
manni að þakka, heldur
sannar jákvætt starf ungra
Framsóknarmanna. Ég
vil taka það fram, að Vett-
vangurinn hefir ætíð verið
miflfláistétHiir.ini, iseim g'eiin váð fagur
gafla uim, frjáflöt fraimtaik oig u.pp
munu. ráisa fámennar au:3feðálkur ó
borð við Thonsaíanna, sem hatfa
aflflia þnæði fjánhagisfeierffei'nis í
hendi sér. Þannig var þnóiunin
í Þýzkalandi HflflJers oig áGílka hlið
stæður er vfða að fdnna í bed'm-
inucn d daig. Hver einasti imaður i
aflþýgiu- ög m'iíiiIa'Btétlt, sem kynndr
sér söguþnóuin íhaldisinis hflýtur,
að gjafldia því varh.ug.
Allt frá upphafi samvinnu-
hreyfingarinnar hefir hun átt í
stöðugu étrfði við íhaldsöílin.
Samvinnuhreyfingin hefir stað-
iat aflflar ánáisír ihafldisins. Hins
vegar hetfix þvtf tefeizt að hetfta
niofefenð vöxit hennar félágsflega í
þétlbbýaiinu. 1 upphaír var sam-
vinnuihreyfinigin -hér é landi
bænuahreytfi'ng og vinn'uaðíerðir
samivi'nnuliéflagann'a sraiðnar við
stéiíitarviðfciortf bænda. Á þes'su er
að verða breyting. Kaupíéflögdn
haía þegar náð mifeilfli íólfestu
í aitihatfnaljlfi bæjanna. Þeitlta er i-
haCidinu cmiikéO óign cig reynir það
að æisa opip miöilfetétt'irnar gegn
s amvin nrahxeyítfnig unn i. — Hér
þurfá 'saimvinnum'enn að wera v-e'l
á 'Verði eg Jagia starii-ihættii sína
að brey.titium stéiWaraðlsæð'U'm.
Frjiájs saiclii8(fe. íióCfesinis uim rakst-
ur Btærstu attvinnulæfejánna er
íhaCldiimu mife.iM þyrnix í auigum.
Ei'nnilg þarf að fcteána simærrd at-
vinnúrefeieniduim inn á leiðix &am-
vinntunnar tifl fl'auisnar stærri sam-
eiginfle-gum hagsmunamálum. •—
'Nau'Ssynfllagt er að' saimvdnnu-
menn beini fnæðlsíiufeterfi sínu
meir að þeíisum nýju viðh'Orfum.
Það vær-i fásinna að trúa því
að íbalöiið hyigigðiíst aðeinis berja
vakið marga þá til umhugsunar,
isieta efefei hötfðu gert sér íyli itega
'grein fyrr, að aðeinis með sam-
stöðu and'Stæðinga íhaMsins er
hægt að leggja það að velli. Þeir
andstæðingar rhaldsins, sem hafa
i veigamifeflum atriðum haft sam-
vinnu viff það, sitja nú yfir rýrust-
um hlutf. Séu úrslitin efeki næg
ráðning þessum öflum, er flokki
þeirra búinn pólitísk ragnaröik.
Fyigilag sumra skammsýnna
varfeialýðslieiðitoga við gangistera
SjáJMaeðismanna í verkalýðfehreyf-
ingunni er að sliga hinn gamla
forystuffloikfe aflþýðunnar í bæjun-
um. Árangurinn er sá, að skipu-
lagsstjóri íbaldsins tilkynnir með
myndugleik sumum gamalkunnum
verfe'alýðsfoTÍngjum, að hann geti
svipt þá vigjum þeirra. Skammsýn-
ustu foringjar Alþýðuflokksinis
haía leifeið sér að eldinum, sem
nú svíður í sundur pólitískan mátt
alþýðufflokksins. En ó meðan vex
mylluJæfeur íhaldsins og myllan
malar brösikurunum í fylJri mæli
kornið þeirra, aukin völd og áhrif
í stærstia kjördæmi landsins. f
skjóJi sigursins í bæjarstjórnar-
kosningunum hyggst íhaldið leggja
Jandshyggðina að velli og vega
andstæðin,gana einn og einn í senn
í sjáflíum höfuðvígjum þeirra,
.fj'öfldasamtökum alþýðunnar.
Þingrofskrafan byggist á þessari
vigstöfiu.
í eumum kaupstöðum höi'ðu and
stæðingar íhafldsins haft nána sam
vinnu við það um stjórn bæjar-
máflanna. Sumpart var þetta afleið-
ing fyrra stjórnarsamstarfs eða af
póflittfsferi nauðsyn heima íyrir.
Afflieiðing þessa samstarfs hefir
verið sú, að íhaldið hefir nú feng-
ið flyfefliavöldin á bæjarskrifstofum
saimiv’jnnuhreytfir.guna uts-n. Nú 'Þrjggj'a -kaiU'Pistaíte, sem það fliafði
eru ráðageTðir rappi a® feomá á|ofefe:j me'iriihfliutaaðstöðu á síðáSta
fót nýjum feEuipmannafeauplféflög-íkjöir'támalbili. Að vísu hafa fyrrv.
um, að. JlordaEimi IrigéCJfs a Hettil.u.
Þannig byggst íhaldið aflima sam_-
vinnutféCiöigin Eaniéiít og Emiáírt ,- Á
þénnan háitrt á að ctfurseflja Eám-
vinnulPéflögii'n hieiúdisöfiunuim eáns
ÍFraniIiájd á 6. sfíhr
sjálfstæður gagnvart rit-
stjórn Timans. . Sérstaklega
vil ég þakka ritstjórum
Timans og blaðamönnum
fyrir óvenjuiega hjálpfýsi og
aðstoð í starfi mínu. Set.jur-
um í Eddu og umbrotsmönn-
um biaðsins þakka ég gott
samstarf. Mínu gamla fyrir-
tæki, Rafmyndum, þakka ég
aðstoð við ijósmyndun og
prentmyndagerð. Starf mitt
við Vettvanginn hefir verið'
frístundávinna, sem oít hef-
ir orðið ao sitja á hakanum
fyrir öðrum verkeínum, er
mér hafa verið falin. Þetta
hef'ir um of sett rnark sitt á
ritstjórn rnína og verkið verr
af hendi leyst en ég hefði
sjálfur kosið. Fjögurra ára
samíylgd min við lesendur
Vettvangsins eru nú á leið-
ariokum. Ég vii vænta þess,
að nýju ritstjóramir fái jafn
góða samfylgd lesendanna og
ég hefi notið.
Átkell Einarsson.
sírostarísmern þess komið með
góðan hfluí' úí úr kosningunum en
saroJyflgdin he-íir gert aðild þeirra
óþarfa_ firamvegis. Þessi .staðreynd
sannar, að samstarf við Sjáfltf-
stæfiisfflökfeinn á síðasta kjörtíma-
bili hetfir aufeið á völd hane, svo
að áhrif andstæðinga har>s verða
engnr á stjárn þessara bæja á
næfeta fejönttfmaibiui. Hins vegar hef-
ir íbafldið hvergi náð valdaaðstöðu
,á sný, þar sem vinstri meirihl.uti
réð á sífihsta fejörtnnabifli. Áuk
þess baía sameinaðir vinstri me.nn
feHrt i’hafldisimieirihluta sums st.aðar.
Hér bfliasir við staðreynd, sem vék-
ur bjártar vcnir um, hvernig liægt
muni að knésetja íhaldið. Gildi
vinstra samstarfs hefir hflot.ið eld-
skiirin i þessum bæjarstjórn'aírfeosn-
jngnm.
í höfuðdrétitum eiga vinstri
meran um tvo kosti að velja, &5
standa saman i kosningum gegn
höfucan d?tæðingnum eða'sætta sig
við aflræði ihaldsins í vaxandi
mæfli. Þeítia er Jærdómur bæjar-
stjérnarkosninganna í aðafliatriðum.
Vinstri fflokkarnir bregðast trausti
kjósenda sinna, ef þeir láta sundur
þykkju cg skammsýni koma i veg
fyrir samstöðu þeirra gegn íhald-
inu á hverjum þeim vettvangi, sem
aðeins samstjflflt átak getur sigrað
bsS.
Gam.'aJkunn revnsla aí bæjar-
stjórnarkasningum í Reykjavfk
mun floks haía sannfært aflfla frjáflls-
flynda umhótamenn urn það, að
aðeins er hægt með ábyrgri vinstri
samstöfiu að vekja það mikið traust
mefiel kjósenda, að það nægi til
(Fiámhald á 8. srðu).