Vísir - 17.06.1944, Qupperneq 95

VÍSIR — ÞJÓÐHÁTÍÐARBLAÐ
95
hluti þeirrar raforku, sem unn-
in er, fer tii lýsingar, matareld-
unar og annarra heimilisnota,
og til húsahitunar, eða senni-
lega kringum 80% þeirrar orku,
sem notuð er. Nú eru unnar í
landinu um 95 millj. kílówatt-
stunda af raforkuáári. Ef reikn-
að er með því, að rúmlega 15%
af þeirri orku tapist við flutn-
ing og á annan hátt, er ársnotk-
unin um 80 milljónir kílówatt-
stunda. Til að gefa nokkra hug-
mynd um orkuþörf stóriðju, er
komið gæti til mála hér á landi,
skulu hér aðeins nefnd tvö
dæmi. Ef hér yrði reist áburðar-
yerksmiðja, sem framleiddi 10
þúsund tonn af áburði á ári, svo
sem nú er rætt um, myndi orku-
þörf hennar vera kringum 40
milljónir kílówattstundir á ári.
Ef þær síldarverksmiðjur, sem
nú eru upp komnar, framleiddu
þá gufu, sem þær þurfa á að
halda, með raforku, myndu þær
þurfa kringum 40 milljón kíló-
wattstundir á ári.
Fróðlegt er að gera saman-
burð við önnur lönd og sjá hvar
í röð Island stendur um hagnýt-
ingu raforku. Nú eru að vísu
hér á landi ekki skýrslur um
raforkuvinnslu margra annarra
landa hin siðustu árin, en í 3.
töflu er talin orkuvinnsla ýmsra
landa árið 1938 og orkuvinnsla
hér á landi árið 1943 til saman-
burðar. Taflan er að mestu tek-
in eftir norska tímaritinu „Elek-
troteknisk Tidskrift“, 1939. I
samanburðinum verðum við hér
eins og endranær að reikna að
tiltölu við íbúatölu landsins. Af
töflunni má sjá að árið 1938
3. tafla. Raforkuvinnsla nokkurra landa árið 1938, á íslandi
árið 1943.
Land Flatarm. 1000 km! ibúata’a 1938 milj. Orkuvinnzla
alii miljard lOOOkwh í km2 kwh á ibúa
Noregur 323 2,9 9,9 31 3417
Kanada*) 9569 11,2 26,0 3 2320
Sviss 41 4,2 7,1 172 1679
Svíþjóð 449 6,3 8,2 18 1294
Bandaríki Norður-Ameríku 7839 130,5 148,0 19 1130
Nýja Sjáland*) 268 1,6 1,3 5 810
Þýzkaland 635 86,1 63,0 99 731
Belgía 31 8,5 5,6 170 620
Ástralía*) 7704 0,9 4,0 1 600
Stóra-Bretland*) 242 47,1 26,0 108 552
Frakkland 551 42,0 19,0 35 452
Japan 383 71,2 29,0 76 410
Italía*) 310 43,8 15,1 49 345
Holland 35 8,7 2,9 83 333
Danmörk 43 3,8 1,2 28 316
Island 1943 105 0,124 0,095 0,9 760
*) Aðeins rafveitur til almenningsþarfa.
Aukning rafmagns-
notkunar á Islandi.
/0000
9000
3000
7000
6000
; söcp
Wúpo
3 000
OOOO
1000
' 'tt '12 'í3 fí '95 /é '17 íft ‘19 'SO ‘!f * '23 74 '35 2679 '30 '31 '32 '33 '3f '35 '36 '37 '32 'i9 '40 ty 42 43 4>?
höfðu aðeins sex lönd meiri ral-
orkuvinnslu en Island hefir
árið 1943, að tiltölu við fólks-
fjölda. En að sjálfsögðu hefir
orkuvinnslan víðast hvar aukizt
töluvert á síðustu fimm árum.
I Bandaríkjum N.-Ameríku hef-
ir raforkuvinnslan í heild auk-
iz um rúmlega 80%, í Kanada
54%, í Stóra-Bretlandi 50%. Á
sama tíma hefir raforkuvinnsl-
an á Islandi næstum fjórfald-
azt.
Frá orkuveri ísafjarðarkaupstaðar í Engidal. Vinstra megin er
mynd af vetrarflutningum á pípum eftir vírabraut upp fjaílshlið-
ina. Hægra megin er mynd af skammhlaupi í prófunarviðnámi við
álagsprófun rafals.
Í-’- POOOO
3500G
30000
Rafveitur tií almenningsþarfa i
kaupstábum og fcauptúnum ‘a ’/standi
Uppsett vétaafi i orÁ.-urerum
........ iamtali heetörl . . . .
- ------vainsafl
-------- olturnctorar
; ■ éscQO
: '
í , ,
! ■: /
f f '■
'20000
• /5000
Segulhjól í rafal.
I lok árs 1943 voru kringum
83% vatnsafl af afli því, sem
til raforkuvinnslu var notað hér
á landi. AUt að 97% af órkunni
var þá unnið með vatnsafli. Til
samanburðar skal þess getið, að
Noregur vinnur að kalla má
100% sinnar raforku með vatns-
afli, Kanada allt að 99%, Italía
líklega um 98%, Sviss yfir 95%
a. m. k., Bandaríld N. A. um
34%, Stóra-Bretland ekkert.
Þess er áður getið, að hér á
landi muni kringum 20% af
unninni raforku veramotað til
iðnaðar. Til samanburðar er í
4. töflu svnt í stórum dráttum
hvernig hlutfallið er milli ýmsra
notkunarflokka í nokkrum
löndum. Hlutfallstölurnar eru
að vísu ekki vel ábyggilegar,
bæði sökum þess að skýrslur ex-u
ónákvæmar og vegna þess, að
greining í flokka er ekki með
sarna móti í ýmsum löndum.