Morgunblaðið - 11.03.1917, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ
5
Frá Danmörku. ViD ,át Þórhal|s hiskuPs

Það er orðið óvenjulegt, að meira
en mánuður líði án þess að nokkur
ferð falii milli Danmerkur og íslands.
En striðið hefir þó orðið til þess að
iáta þetta ske.
Fregnir frá Danmörku eru ekki
aðrar en þær, sem símaðar hafa ver-
ið hingað og til breskra blaða, sem
hingað hafa borist. En nógu mikl-
ar eru þær til þess að sýna, að Dan-
mörk er nú í meiri vanda stödd,
en nokkurn tíma áður frá byrjun
stríðsins.
Samtímis hafnbanninu hættu dönsk
vátrygeingarféiög . að tryggja skip, og
skyldi svo standa í hálfan mánuð.
En þegar sá tími var útrunninn, var
vátryggingarneitun enn framlengd
um óákveðinn tima, og við það situr
enn. Dönsk skip hafa legið aðgerða-
laus, allar samgöngur v ð umheim-
inn stöðvast. Mánuðinn sem leið
hafa verið betri samgöngur milií
íslands og Englands en Danmerkur og
Englands, og er það nýlunda.
Aður en hafnbannið kom til sög-
unnar, hafði rikið tekið að sér út-
hlutun flestra nauðsynja. En snemma
síðasta mánuði fór að bera á kola-
skorti og það tilfinnanlega. Búðum
Var lokað þegar skyggja tók, allur
sparnaður viðhafður, en ekkert dugði.
Seint í þessum mánuði tjpru járn-
hrautarferðir minkaðar um þriðjung,
Og íbúum Kaupmannahafnar bannað
sð nota gas til suðu. Er það ör-
hrifaráð, sem áieiðanlega er ekki
Sfipið til nema i stökustu vandræð-
Má nærri geta hvern baga
lólk hefir af þessu, þar sem engar
e,davélar eru til nema gasvélar. Tak-
^örkuð hefir einnig verið neyzla
áfengra drykkja, og hafði það áður
verið gert í Notegi og Svíþjóð.
Kolavandræðin eru alvarlegust fyrir
^ani. Ekki hefir heyrzt að yfirvof-
andi skortur sé á öðrum nauðsynjum,
etl nærri má geta, að þeir geta ekki
Vgrið sjálfum sér nógir er til lengd-
ar lætur. Samningar standa yfir við
^glendinga um fytirkomulag á sam-
^'h'gum þangað, og eins við Þjóð-
Vfirja um að fá kol, en hvorki geng-
það né rekur enn sem komið er.
^nars virðist svo, eftir þýzkum
regtium að dæma, sem Þjóðverjar
ekki kol aflögu handa öðrum.
.. Af ástandinu í Danmörku virðist
öst, að það sé einhver knýjandi
^uðsvn. sem heldur öllum
85,
dti,
3sýn,
'bgum i fjötrum.
Qn stendur næst.
sam-
Kafbátahernað-
En því skyldu
þ^dir ekki sigla eins og Norðmenn,
1 að báðir standa jafnt að vígi
a8tivart kafbátunum ?
Kýldi ástæðan ekki vera sú, að
Vi^lr séu nú fyrir alvöru hræddir
oft Stri^ ^ þýzkum fréttum hefir
þar a Það minst, að alþýðunni
H haldið í skefjum með loforð-
að innrás verði gerð í Hol-
a^H e^aDanmörku til aðafla matvæla,
lejjj e^a hjöts og feitmetis. Hildar-
«ti etIntJ hefir aldrei orðið ægilegri
Og Dönum væri það alls
Tindruðu daggir,
(tjörn var í milli),
horfði eg að handan,
hýrt var að l'ita;
sá eg ei bjartara
biskupssetur;
lékn ljúflingar
um Laufáss garð.
Hafði sér bygð
á Berurjóðri; •
búið búsæll
biskupmaður;
opið stóð þar Eden
svo úr.umhverfi
saklaust ungviði
lék þar sjálfala.
Fagra föðurleifð
friðsæll höldur
skóp sér og skírði
skrúða girta, —
nýjan Laufás,
skyldi lýðum tákna
grið og frið
Guðs á jörðu. —
»Eg em smámenni
á akri Drottins,
flý styrjaldir,
forðast stórmæli«,
kvað inn hógværi,
»en hér á eg lund,
er eg verja vil
fynr vetrarríki*.
Hví deila menn
um dauða stafi?
ekki láandi, þó að þeir hefðu beig
af nágrannanum fyrir sunnan sig,
hungruðum eins og úlfum og skeyt-
ingarlitlum um smáþjóðaréttinn.
Svangir miljónamæringar.
Það er sjaldgæft að heyra, að
miljónamæringar svelti. En nú á
stríðstimunum hendir þetta samt^
eins og margt annað undarlegt.
Skal hér sagt frá ríkri fjölskyldu í
Zeebriigge, sem þannig fór.
Miljónamæringnum og skylduliði
hans var bannað að fara að heiman
frá sér, nema að hafa passa. Einu
sinni hittist húsbóndinn úti passa-
laus og var þá sektaður um ioo
mörk. Búgarður hans, með allri á-
höfn var settur undir umsjón Þjóð-
verja og ennfremur alt það, sem þar
aflaðist. Fimm eggjum máttu hús-
ráðendur halda eftir vikulega. Einn
sinni komst það upp að haldið hafði
verið eftir 9 eggjum í stað 5 og var
Hví hatast menn
fyrir hindurvitni?
Hví glepur menn
gömul heimska?
Alt þykist einn vita
»Ottar heimskil* —
Heimsins helstríð
hræddist þú að nefna.
En í bréfi þínu
stóðu þessi orð:
»Hér er guðs gæzka
að gefa bending,
svo hans brotleg böm
bæti sitt ráð«.
Far nú heill, vinur,
til hærri stöðva,
bið sjálfan Guð
að hann semji oss frið;
bið hann að gefa oss
Gizurar tíð,
Þess, er oss .Kristiniétt
kendi fyrstur.
Drýpur nú Lanfás,
dunar í suðri,
sorg i sölum inni.
Hima hjarðir
Horfið er ungviði,
titra tár í laufi.
Flúið hefir inn friðsami
fimbulvetur;
lögur er blóði blandinn.
Milli íss og elds
eigum landkosti:
Hvenær kemur sól úrsuðri? —
Matth. Jochumsson.
húsráðandi sektaður um 100 mörk
fyrir vikið. — Peningshúsin voru
tæmd, kvikfénaðurinn rekinn burt,
og er húsráðandi reyndi til að fela
nokkra vagna sem hann átti, var
honum ógnað til að láta þá af hendi.
Allir grisir sem fæddust og jafnvel
kaninuungar lika, voru skrifaðir upp
jafnóðum af eftirlitsmanninum.
Þrjár kýr voru eftirlátnar eigand-
anum gegn því, að hann skilaði
daglega ákveðnum lítrafjölda af mjólk
til hermannaspítalans i Zeebrögge.
Þegar mjólkiu var flutt til spítalans
krupu konur á kné við veginn og
báðu um mjólk handa börnum sín-
um. Með því að blanda mjólkina
með vatni, var hægt að miðla þeim
dálitlu.
Nætur og daga heyrðust skot-
hriðardunur úr nágrenninu, og þeg-
ar skotið var á Zeebiugge skulfu
rúðurnar í höll miljónamæringsins.
— Göturnar í útborginni urðu grasi
vaxnar, vegna þess, hve umferðin
var lítil, því mesiur hlutinn af verk-
færu fólki hafði verið fluttur burt.
Rúmenía og Belgia.
Til hvers er barist?
A þingi Breta hinn 20. febrúar,.
gerðust þeir Mr. Diilon og Mr.
Snowden ærið djarfmæltir í garð
stjórnarinnar og fleiri tóku i þann
streng, að Bretar berðust eigi fyrir
þeitn hugsjónum er þeir þættust
berjast fyrir. Þeir væru að berjast
til landa. Mætti sjá það á friðar-
skilmálum þeim, er þeir hefðu látið
uppi við Mr. Wilson, þar sem þeir
krefðust þess, að Tyrkir yrðu að
hröklast úr álfunni og Austurríki
væri skift sundur.--------
Mr. Dillon kvaðst hafa talað um
ástandið i Rúmeniu snemma í októ-
ber, og álitið það síður en svo gott,
en Repington liðsforingi hefði þá
ritað grein í »Times« og reynt að
rífa ræðu sína í sundur. Samt sem
áður hefði forsætisráðherrann kann-
ast við það nýlega, að það hefði
verið hræðiieg fásinna að draga
Rúmeníu inn í stríðið, en ekkert
mundi vinnast við það að fara að
grafa upp hvernig á því stæði, eða
hverjum það væri að kenna, heldur
ætti að reyna að hugsa um það hvað
hægt væri að gera í framtíðinni.
Síðan ófriðurinn hófst hefðu Bretar
gert hvert glappaskotið öðru verra
á Balkan, þangað til nú væri svo
komið að þeir ættu þar ekki við-
reisnarvon. Og hann sagði að stjórnin
þyrfti eigi að ætlast til þess að þingið
tryði því að glappaskotunum fjölgaði
eigi, án þess hún að gæfi því einhverja
skýringu á málinu.
Rétt áður en Rúmenia gekk inn
i ófriðinn, hefði fréttaritari nokkur
ritað ítarlega grein um það, að Þjóð-
verjar söfnuðu liði á hendur Rúm-
enum og væru alveg við ófriði búnir.
Fréttaeftirlitið stakk þeirri grein undir
stól, en hveit einasta blað í Frakk-
laridi og Englandi fekk að fullvissa
menn um það, að Þjóðverjar gætu
eigi haft neinn her til þess að senda
gegn Rúmenum. Repington varð
fyrstur manna til þess í Times og
þeim blöðum, er því fylgja. Það
var hastarlegt, að fréttaritarinn, sem
fór með rétt mál og var mjög hlyntur
bandamönnum, skyldi eigi fá grein
sína birta, en Repington og Times;
verið leyft að slá ryki í augu manna.
Fréttaritarinn hefði ennfremur skýrt
frá því, að þegar Sarrail hershöfð-
ingja hefði verið skipað að hefja
sókn þá, er Rúmenum hafði verið
lofuð, þá hefði hann ekki getað það
vegna mannskorts. Og hann skorti
eigi að eins menn, heldur einnig
skotfæri, fallbyssur, járnbrautir og
alt annað, sem til sóknarinnar þurfti
og hann hefði átt að vera birgður
af veturinn áður. Þetta hefði verið
hermálaráðuneyti Breta að kenna.
því að það hefði neitað Sarrail um
þau hergögn, sem hann bað um
hvað eftir annað. Öll framkoma
hermálaráðuneytisins benti í þá átt.
að það ætlaði að ónýta herleiðang-
urinn til Saloniki. Það yrði ekki